Piramitler nasıl yapıldı? Piramitlerin Nasıl İnşa Edildiği Hâlâ Gizemini Koruyor
Piramitlerin nasıl inşa edildiği, binlerce yıldır dünyanın dört bir yanındaki araştırmacıların zihnini meşgul eden, tarihin en çok tartışılan sorularından biridir. İnsanlık tarihinin en eski bilmecelerinden biri olan bu yapıların inşası, birçok medeniyetin, bilim insanının ve tarihçinin ilgisini çekmiş; “Piramitler nasıl yapıldı?” sorusu defalarca sorulmuştur.
Yaklaşık 4.500 yıl önce inşa edilen Giza Piramitleri, Antik Mısır uygarlığının mirasını ölümsüzleştirmeyi amaçlamış, aynı zamanda duvarlarında yer alan büyüleyici betimlemeler sayesinde Mısırlıların dini inançlarından tarım uygulamalarına kadar birçok yaşamsal konuya ışık tutmuştur.
Piramitlerin inşasıyla ilgili kesin bilgiler hâlâ bilinmese de, pek çok uzman farklı ve zaman zaman tartışmalı teoriler öne sürmüştür. Genel kabul gören görüşe göre, devasa kireçtaşı blokları, Giza’daki taş ocaklarından bakır ve bronz keski aletleriyle çıkarılmış, ardından kızaklar ve halatlar yardımıyla taşınarak yerlerine yerleştirilmiştir. Bu taşların nasıl hareket ettirildiği ve bu süreçte kaç işçinin çalıştığı ise günümüzde hâlâ tartışma konusudur.
Giza’daki büyük piramitler, yalnızca tarihsel bir bilmece değil, aynı zamanda antik mühendislik hakkında bilgi veren birer kaynak niteliğindedir. Bu dev yapılar, 20 ila 30 yıl süren bir inşa sürecinde, 2 milyondan fazla taş blokla tamamlanmıştır. Bu süreçte iki ana teori ön plana çıkmaktadır: rampa teorisi ve su kanalı (şaft) teorisi. Ayrıca bazı çevreler tarafından desteklenen kireçtaşı betonu teorisi de vardır. Yapının karmaşıklığı ve inşasındaki hassasiyet, zamanla birçok bilim dışı ve spekülatif görüşün de doğmasına yol açmıştır.
• Rampa Teorisi
Rampa teorisi, Mısırbilim camiası tarafından en çok kabul gören görüştür. Bu teoriye göre, piramitler tamamen insan gücü ve mühendislik zekâsı ile inşa edilmiştir. Milyonlarca taş blok, kızaklar üzerinde ıslatılmış kum aracılığıyla sürüklenmiş ve bu sayede sürtünme azaltılarak taşımada kolaylık sağlanmıştır.
Tapınaklardaki birçok kabartma ve resimde bu taşların taşınma yöntemlerine dair ipuçları yer alır. Bloklar, çöl boyunca çekildikten sonra rampalar yardımıyla yukarıya taşınmıştır. Bu rampaların düz bir hatta mı yoksa spiral şekilde mi inşa edildiği tartışmalı olsa da birçok araştırmacı her iki yöntemin birleşiminden oluşan karma bir sistemin kullanıldığını düşünmektedir. Rampa sistemi belirli bir yüksekliğe ulaşıldıktan sonra işlevsiz hâle gelmiş ve yerini kaldıraç sistemleri almıştır. Arkeolojik buluntular, kızakların yapıldığını ve kullanıldığını destekler niteliktedir.
• Su Kanalı (Şaft) Teorisi
Su kanalı teorisi ise, taş blokların inşaat alanına kadar su yoluyla taşındığını ileri sürer. Bu görüşe göre, taşlara sedir ağacından yapılmış şamandıralar ya da papirusla sarılmış hayvan derilerinden oluşan hava keseleri bağlanmış, böylece bloklar yüzdürülerek kanallar aracılığıyla taşınmıştır.
Bu kanallar inşaat alanının çevresindeki bir hendek sistemine bağlanır; taşlar bu hendeklerde yönlendirilerek ihtiyaç duyulan bölgelere sevk edilir. Yapının yükselmesiyle birlikte dört ana su hattı, taşların daha yüksek seviyelere yüzdürülmesini sağlamıştır. Su seviyesi, taşların yönlendirilmesini sağlayan kapaklarla kontrol edilmiştir. Ayrıca yapının tepe kısmında oluşturulan su havuzları, “su asansörleri” gibi çalışarak ağır taşların yukarı taşınmasını kolaylaştırmıştır. Bu teoriye dair kesin arkeolojik kanıtlar bulunmasa da, yapının iç ve dış bölümlerinde su izlerine ve dört cephesinin ortasında gözlemlenen düzensizliklere dikkat çekilerek bu görüş desteklenmektedir.
Piramitlerin nasıl inşa edildiği hâlâ tam olarak bilinmese de, bu gizemli yapılar geçmişin bilgi birikimini ve insanın azmini gözler önüne seren eşsiz anıtlardır. Geliştirilen teoriler sayesinde hem bilimsel hem de kültürel açıdan bu antik yapıların sırlarına her geçen gün bir adım daha yaklaşmaktayız.