Fingal Mağarası (Fingal’s Cave), Batı İskoçya’daki İç Hebridler adalarından Staffa’nın güneybatı kıyısındaki doğal deniz mağaralarından birisi olup, şaşırtıcı geometrik desenleriyle ünlüdür.
MS 18. yüzyılda Staffa’da 16 kişinin yaşamaktaysa da günümüzde hiç kimse adada kalmamaktadır ki eğer Fingal Mağarası’nın ünü olmasaydı muhtemelen kimse adım bile atmayacaktı. Mağaranın uzunluğu 69-82 metre, genişliği 12 metre iken, kemerli çatısının deniz seviyesinden 20-22 metre yüksekliktedir ve mağara zemini yaklaşık 7,6 metre su ile kaplıdır. Mağara, akan lavların basınç ve su sayesinde soğuyan altıgen eklemli bazalt sütunlara gömülü durumdadır. Kırık sütunlar, su seviyesinin hemen üzerinde doğal bir yürüyüş yolu oluşturmakta, böylece ziyaretçiler içeri girip mağarayı keşfetmektedir.
Kelt Mitolojisinde
Fingal Mağarası jeolojik açıdan Kuzey İrlanda’da yer alan Devler Kaldırımı (Giant’s Causeway)[1] ile insanların onu görmeye başlaması çok uzun zaman önce, 60 milyon yıl önce aynı büyük lav akışı sırasında ortaya çıkmış olabilir. Kelt Mitolojisinde özellikle Finn MacCumhaill’ın kahramanlıklarının anlatıldığı Fenian döngüsünde (MacCool) Devler Kaldırımı ve Fingal Mağarasının bahsi geçmektedir. Mağara, Uamh-Binn veya ‘Melodi Mağarası’ olarak anılmaktadır. Söylenceye göre gerek Devler Kaldırımı gerekse Fingal Mağarası İrlandalı dev Fionn mac Cumhaill (aka Finn McCool) tarafından inşa edilen bir köprünün son parçaları olup, kahraman böylece devasa rakibi Benandonner ile savaşmak için İskoçya’ya geçebilmekteydi.
Turizm
Doğa yazarı Sir Joseph Banks tarafından 1772 yılında “yeniden keşfedildikten” sonra, mağara turistler için cazibe merkezi haline gelmiştir. Kraliçe Victoria’nın bile ziyaret ettiği mağara çeşitli dönemlerde, William Wordsworth, Alfred, Lord Tennyson ve John Keats gibi şairler ile Jules Verne ve Sir Walter Scott gibi roman yazarlarınca bizzat incelenmiştir. J. M. W. Turner adlı sanatçının resimleri mağaranın Romantik-Viktorya dönemine ait bir turizm abidesi haline gelmesini sağlamıştır. Alman besteci Felix Mendelssohn’un 1830’da bestelediği Op. 26 ‘Die Hebriden’ (Hebridler) uvertürüne ilham kaynağı olmuştur. Mendelssohn, bir kartpostalın üstüne yazdığı açılış konuşmasını kız kardeşine şu notla göndermiştir: “hebridlerin beni ne kadar olağanüstü etkilediğini anlamanızı sağlamak için, bunu size gönderiyorum, aklıma orada girdi’. Uvertürün galası Londra’da 14 Mayıs 1832’de yapılmış olup, bir düşünceye göre mağaranın olağanüstü akustiği içindeki duyduğu sesler besteciye ilham vermişti. Pink Floyd’un Zabriskie Point (1970) filmi için hazırladığı soundtrack’ın 3. Parçası Fingal’s Cave adını taşımaktaydı.
Tekneler mağaraya giremediğinden küçük Staffa adasına ulaştıktan sonra mağaraya yürümeniz gerekmektedir. Staffa’nın kuzey kıyıları yaz
aylarında bir kutup martısı (puffin)[2] martı kolonisine ev sahipliği yapmaktadır.
Nasıl Gidilir?
Önce Stafa adasına oldukça yakın olan Iona’ya ulaşmanız gerekmektedir. Bunun için Fionnphort’tan gelen feribot, 496 numaralı otobüsle, Caledonian Macbrayne feribot seferleriyle Oban’a bağlanan Craignure’a bağlanmaktadır. Oban, Glasgow’a tren ve otobüs servisi sunmakta olup, Iona’dan Glasgow’a yolculuk yaklaşık beş saat sürmektedir. Oban, Dervaig, Tobermory ve Iona’dan düzenlenen tekne turlarıyla Mayıs ve Eylül ayları arasında mağaraları ve adada yuva yapan martıları birlikte görmeniz mümkündür.
Notlar
[1] Devler Kaldırımı, Kuzey İrlanda’da bulunan volkanik kökenli bazalt jeolojik yapı. Bölge, Antrim Kontluğuna bağlı deniz kıyısındaki Bushmills kasabasının biraz daha kuzeyinde yer alır. Bazalt Sütunları olarak adlandırılan bu oluşumlar 50-60 milyon yıl önceki volkanik bir faaliyetin eseridir.
[2] Puffinler (kutup martısı), üreme mevsiminde parlak renkli gagası olan kuş cinsi Fratercula’daki üç küçük alkid türünden biridir. Bunlar, öncelikle suya dalarak beslenen pelajik deniz kuşlarıdır. Kıyı uçurumları veya açık deniz adalarındaki büyük kolonilerde, kayaların arasındaki yarıklarda veya topraktaki yuvalarda yuva yaparlar.
Nerede?
