1 Eylül 1941 İki yıl önce bugün Almanya Polonya’yı işgal etti ve ‘Avrupa savaşı’ başladı. Şu anda 23 millet İkinci Dünya Savaşı’na boğazına dek gömülmüş durumda, ölümüne mücadele ediyor. Hitler ve Mussolini beş günlük bir Doğu Cephesi turu yaptıktan sonra iki diktatör “Avrupa savaşlarının nedenini ortadan kaldırmaya” söz verdi.
Yeni Nazi kararnamesine göre Reich’te yaşayan 6 yaş ve üstü tüm Alman Yahudileri, halkın içindeyken sarı bir Davut Yıldızını rozet gibi takmak
zorunda bırakılıyor. Almanların fethettiği doğu topraklarda yaşayan Yahudiler, zaten Davut Yıldızını[1] (Star of David) bir çeşit utanç işareti olarak giymek zorundalar.
İkinci Dünya Savaşı’nın ikinci yılı sona erdiğinde, New York Times gazetesinin yayınladığı haritada, Mihver ve Müttefik güçleri arasında İran’dan İzlanda’ya dünyaya yayılan çatışmaları gösteriyor.
ABD İşçi Bayramı tatilinde, Cumhurbaşkanı Roosevelt Amerikalı işçileri “bu en vahşi, en korkunç savaşın kazanılmasına yardım etmeye” çağırıyor.
ABD henüz savaşta olmamasına rağmen, Roosevelt “Hitler ve Nazi güçlerini ezmek için elimizden gelen her şeyi yapacağız” diyor. Başkana göre Amerikalılar temel özgürlüklerin korunmasını ve dünya çapında demokrasinin sürdürülmesini amaçlıyor.
2 Eylül 1941 SS komutanı Karl Jäger[2] dün Litvanya’da görev yapan Einsatzgruppe birliğinin raporunda “1.404 Yahudi çocuğu, 1.763 Yahudi erkek, 1.812 Yahudi kadın, 109 akıl hastasının” öldürüğünü okuyor.
Leningrad’ın hemen dışındaki Mga demiryolu kasabası, üç gün süren berbat bir savaşın ardından Almanlar tarafından ele geçiriliyor. Leningrad şimdi SSCB’nin geri kalanından tamamen izole ediliyor.
Stalin, Leningrad’da sıkıştığını ve Wehrmacht’ın Kronstadt limanına yaklaşmakta olduğunu gördüğünde Sovyetlerin tüm Baltık filosunu taşımayı düşünüyor. Stalin’in, Sovyet Donanması’nın gururunu batırmasından dehşete düşen Sovyet amiralleri “Onları kendin yap, korkak!” sözleriyle kararı imzalamadan toplantıdan kaçıyorlar.
3 Eylül 1941 Wehrmacht tuzağı kentin etrafında kapanırken Sovyetler, Leningrad şehrindeki değerli makineleri taşıyor. Kentteki 90 fabrika Sibirya’da yeniden bir araya getirilmek üzere sökülerek trenle taşınıyor.
Tüm Rus erkekleri askere alınıyor: Kızıl Ordu’nun taze kan aradığı için 18 yaşını dolduran her erkek Sovyet vatandaşı askerlik şubesine gidip durumunu bildirmeli.
Auschwitz toplama kampında Nazi SS, toplu cinayet yollarını araştırmak için insanlarda siyanür gazı “Zyklon B[3]“yi ilk kez etkili bir şekilde test ediyor. 600 Sovyet ve 250 Polonyalı mahkûm, Auschwitz’deki hava geçirmez bir mahzene kilitlendi. Kampın komutanı Rudolf Höss izlerken SS, ölümcül zyklon gazına maruz bırakılıyorlar.
4 Eylül 1941 Nazi Karşıtı Alman Friedrich Reck-Malleczewen[4] günlüğüne şöyle bir kayıt düşüyor: “Alman gıda endüstrisi kimyasal açıdan çıldırdı. Şeker ve sosis artık odun hamurundan yapılıyor”. Reck-Malleczewen, Nazi’yi Almanya’sında Alman erkeklerin yokluğu garip durumlara neden olduğunu yazıyor: “Alman kadınlar Fransız savaş esirlerinin nefis olduğu düşünüyor; Rusya’da ölen bir askerin dul eşi, 65 yaşındaki kayınpederinden olan iki çocuğunu boğdu.”
5 Eylül 1941 ABD Deniz Kuvvetleri muhabiri USS Greer[5], İzlanda yakınlarındaki bir Alman U-botu tarafından torpidolandı; Kriegsmarine’nin Amerikan gemilerine ateş etmemesi kesin emirleri olmasına karşın yanlışlıkla İngiliz olarak tanımlandı. Greer, gerçekten de İngilizlere satılan yaşlı ABD Donanması destroyerlerine benziyor. Alman torpidoları hedefi kaçırdı: Amerikalılar U-652 denizaltısını takip ederek derinlik bombalarıyla cevap veriyorlar.
Wehrmacht onları durdurmak için bir araya gelen her Kızıl Ordu tümenini geçerken, Sovyet hükümeti 12 yaşın altındaki tüm çocukların Moskova’dan tahliye edilmesini emretti.
Kızıl Ordu, başarısızlığın moral bozukluğunu düzeltmek için günlük “61 numaralı ürünün tayınını arttırdı: Her asker için 100 gram votka.
İngiliz Daily Star gazetesi, bir RAF savaş pilotunun, silahlarının sıkıştığını, bir Luftwaffe uçağına çarpma saldırısı düzenlediğini ve Alman pilotun sinirlerini bozarak düşürdüğünü yazdı. İngiliz pilot esir Luftwaffe pilotu ile konuşuyor. Alman pilot: “Sizin Spitfire’ınız mükemmel bir uçak.” İngiliz pilot: “Bir Hurricane kullanıyorum” Alman pilot: “Ah. Lütfen bir Spitfire’ın beni düşürdüğünü bildirin; kulağa çok daha iyi geliyor.”
Bazı Kızıl ordu askerleri savaşmaktan kaçmak için kendilerini sol ellerinden vuruyorlar. Bir Sovyet gazetecisi Kızıl ordu subayına “Yaralılarınız bile neşeli görünüyor!” diyor ve “Özellikle sol taraftan vurulmuş olanlar.” diye ekliyor.
6 Eylül 1941 Sovyet gizli polisi NKVD[6], tacizcilere yönelik askeri hastaneleri araştırıyor ve kendilerine zarar veren silah sesleri arıyor. Şüpheliler kaçak olarak vuruldu.
Luftwaffe pilotları, Spitfire[7]‘ı en iyi İngiliz savaş uçağı olarak görüyor, ancak Kraliyet Hava Kuvvetleri avcılarının çoğu Hawker Hurricane[8] kullanıyor.
Japonya, Amerikan ticaret yasağından ciddi bir şekilde zarar görmeye başladı. Japon Başbakanı, Cumhurbaşkanı Roosevelt ile ticaret yasağını sona erdirmek için acil durum toplantısı talep ediyor.
Japon Amiral Yamamoto[9] ABD’yle savaş ihtimaline şüphe ile yaklaşıyor: “Guam ve Filipinler’i ve hatta Hawaii ve San Francisco’yu almamız yeterli değil. Beyaz Saray’a yürüyüp barışı dikte etmemiz lazım.”
Fransız Faşist gönüllülerinden oluşan yeni kurulan bir SS Lejyonu, Bolşevizm’i Avrupa’dan kovmak için SSCB’deki doğu cephesine katılmak üzere
Paris’ten ayrılıyor.
Nazi işgalciler, Paris’te anti-Semitik bir sergiye sponsorluk yapıyor: “The Jewé & France”sergisi, Paris’teki Fransız toplumunda sözde “Yahudiliğin zehirli bakterilerini” gösterme sözü veriyor.
7 Eylül 1941 Alman birlikleri Estonya’yı tamamen işgal etti. Geçen yıl SSCB’nin istila ettiği Baltık devletlerinin üçü de şimdi Nazi Almanyası tarafından işgal edilmiş durumda.
Sovyet Donanması’nın “Rus Dunkirk” olarak adlandırılan Tallinn’in yaptığı büyük tahliye, korkunç bir kaybı önlüyor. Baltık’ta 28.000 kişi kurtarılırken, 13.000 kişi öldü ve 16 savaş gemisi bugüne kadarki en kötü deniz felaketlerinden birisinde battı.
SSCB’deki bir Einsatzgruppe’in SS subayı, toplu cinayet sorununa “zarif” bir çözüm öneriyor: Mahkumları boğmak için doğrudan içine egzoz pompası yerleştirilmiş etrafı kapalı bir kamyonetin içi. Buna karşın yapılan testler mobil öldürme araçlarının arızalandığını gösteriyor: gazlanırken çaresizce kapıları zorlayan mahkumlar arka aksta çok fazla yük bindiriyor.
Alman birliklerinden atılan top mermleri ve Luftwaffe’nin gökyüzünden yağdırdığı bombalar düşmandan sadece 10 mil ötede bulunan etrafı sarılmış
Leningrad şehrinin sokaklarına çarpıyor.
8 Eylül 1941 Amerika Birleşik Devletleri’nde bir anket Pasifik’teki gerilim konusunda halkın fikrini sorguluyor: “ABD, Japonya’nın daha da güçlü hale gelmesini engellemek için adım atmalı mı? Amerikalıların % 70’i evet, % 18’i hayır diyor.
Finlandiya askerleri Leningrad’ın kuzeyini kapattığından, Wehrmacht kuvvetleri Ladoga Gölü’nün güney kıyılarına ulaştı: SSCB’nin ikinci şehri tamamen kuşatıldı. Almanların ilerlemesini yavaşlatmak amacıyla, Leningrad’ın Sovyet savunucuları intihar amaçlı saldırılarda, özellikle de kötü silahlandırılmış milisler feda ediliyor.
9 Eylül 1941 Alman Reich’ında yeni Nazi posteri Hitler’den alıntı yapıyor: Dünya savaşı “Avrupa’daki Yahudi ırkının imha edilmesine yol açacak” diyor.
Norveçteki Nazi işgalciler, sıkıyönetim yasası ilan ettiler ve iki sendika düzenleyicisini vurarak Alman karşıtı bir genel grev için planlarını bozdular. Makineli tüfekler donanmış silahlı Alman birlikleri Oslo sokaklarında devriye geziyor. Nazi işgalcileri, akşam saat 17:00’te bir sokağa çıkma yasağı olduğunu, alkol satışının yasaklandığını, dans salonlarının ve gazete ofislerinin kapandığını duyurdu.
Açlık işgal altındaki Fransa’yı iyice sardı: Alman subaylar tarafından himaye edilen restoranlar hariç, patates ve diğer sebzeleri Paris’te bulmak zorlaştı.
Leningrad’da ilerleyen Wehrmacht birlikleri Kızıl Ordu’nun ağır zırhlı KV tankları[10] tarafından durduruluyor. KV-1 tanklarının zırhı Almanların anti tank silahlarına dayanıklı. Leningrad’ın Uritsk banliyösünde Almanlar, ancak bir uçurumun tepesindeki iki uçaksavar silahı kullanarak yediden fazla Sovyet KV tankını tahrip etmeyi başardılar.
ABD Deniz Kuvvetleri’nin Greer savaş gemisine torpido fırlatan bir Alman denizaltıaının haberi Amerikan kamuoyunda öfke doğuruyor. ABD’nin savaşa katılma konusundaki tartışmaları iyice ısınıyor.
10 Eylül 1941 160 yıl önce Büyük Catherine[11] tarafından Rusya’ya davet edilen yerleşimcilerin torunları olan 400.000 etnik Alman Sovyet
vatandaşı potansiyel hain olarak Sibirya’ya sürüldü. Stalin’in emriyle NKVD, Sovyetlerdeki “Volga Almanları“[12] evlerinden zorla çıkarıyor ve onları sığır kamyonları ile doğuya sürüyor. Kızıl Ordu’da Almanlara karşı iki aydır cesurca savaşan 35.000 etnik Volga Almanı rütbeleri sökülerek çalıştırılmak üzere işçi taburlarına gönderildi.
11 Eylül 1941 SSCB’nin güneyinde güneydeki Alman atılımı: Guderian’ın panzerleri Ukrayna’daki Konotop’u ezip Kiev’deki 600.000 Kızıl Ordu’yu yakaladı.
İzolasyonist ABD senatörleri, Charlie Chaplin’i “Amerikan halkının savaşa girmesi için zihinlerini zehirlemek” için sinemayı kullanmakla suçlayarak “Hollywood propagandası” hakkında bir soruşturma başlattılar. Geçen yıl, Chaplin, Hitler’i çıldırtıcı bir izolasyonist Amerikalılara karşı ince bir örtülü saldırı olan Büyük Diktatör[13] filminde rol almıştı.
Kuzey Dakota Senatörü Gerald Nye[14], Nazi karşıtı propagandanın, Hollywood stüdyolarını kontrol eden bir “yabancı doğumlu Yahudi komplosu” tarafından Amerikan filmlerine “enjekte edildiğini” iddia etti.
12 Eylül 1941 ABD Başkanı, radyo üzerinden ülkeye hitap ediyor: Roosevelt, ABD Deniz Kuvvetleri’nde bulunan ABD Deniz Kuvvetleri savaş gemisi USS Greer’e yapılan saldırıdan sonra Atlantik okyanusundaki Alman U-boatlarını korsan ilan ediyor. Roosevelt: “Nazi denizaltıları Atlantik’in çıngıraklı yılanlarıdır ve ısırmaya hazır bir yılan gördüğünde, ezeceksin.”
Naziler patates soyma makinelerini yasakladı: Reich Gıda Bakanlığı hane halklarına ve restoranlara kabuklu patates servis etmelerini, yiyecek tasarrufu yapmaları talimatını verdi.
Kış gelmedi ama ilk kar Ukrayna’da kuşatılmış Kiev’in etrafına yağdı. Alman komutanlar endişeyle SSCB’de bir kış savaşı ile yüzleşmek zorunda kaldılar.
“America First” (Önce Amerika) izolasyonistleri, Cumhurbaşkanı’nı Alman U-botlarını vurmak için yeni emirlerle ABD’yi yasadışı bir savaşa sürüklemeye çalışmakla suçluyor; Charles Lindbergh, “İngilizleri, Yahudileri ve Roosevelt yönetimini” suçluyor.
13 Eylül 1941 1120 Yahudi mülteci, 15 yolcu için inşa edilmiş olan SS Navemar gemisi ile Avrupa’dan New York’a geldi. “Yüzen toplama kampında” 50 günlük yolculuk sırasında 7 kişi öldü. Bu Yahudi mülteciler Amerikan vizelerini tutacak kadar şanslıydılar, ancak süresi dolmadan Nazi Avrupa’dan ayrılmak zorunda kaldılar. SS Navemar sahibi, fahiş fiyatlara bilet sattı, umutsuz insanları kömür karası kargo ambarlarına koydu. Nazilerden kaçan tüm mülteciler o kadar şanslı değildi. İki yıl önce, savaşın başlamasından hemen önce ABD, okyanus gemisi St. Louis’de 937 Alman Yahudi mülteciyi kabul etmeyi reddetmişti.
Berlin üzerinde uçan bir İngiliz uçağı, Alman ışıldaklarını taradı. 400’ün üzerinde Kraliyet Hava Kuvvetleri uçağı bugüne kadarki en şiddetli savaş baskınında şehre geldi.
14 Eylül 1941 Çin’de Japon istilacıları, Kuomintang kalesinde 126 bin askerin ilerlediği Changsha kentine büyük bir saldırı düzenlediler. Japonlar, ik
i yıl önce Changsha’ya saldırdıklarında kanlı bir şekilde püskürtülmüşlerdi.
İngiltere’nin ilk ‘Kutup konvoyu’, Sovyetler Birliği’nin tehlikeli bir deniz yolculuğunun ardından Murmansk’a ulaşan ve 15 Hurricane avcı uçağının bulunduğu silah yardımını taşıyan gemileridir.
Stalin, yeni müttefiki Winston Churchill’in telgrafında, SSCB’de savaşmak için acilen 25-30 İngiliz tümenin gönderilmesini istedi. Oysa Müttefikler Alman işgali altındaki Fransa’yı işgal etmeye hazırlanıyor. Churchill: Stalin imkansızı istiyor; “Rus Hükümeti başkanının bu tür saçmalıklara kendini adaması inanılmaz.”
SSCB’nin en başarılı generallerinden Georgy Zhukov, kuşatılmış kentin savunmasını organize etmek için Leningrad’a uçtu ama güvenlik geçişi olmadığı için gardiyanlar tarafından kısa süreliğine tutuklandı. Zhukov, Kızıl Ordu birliklerine Almanların kentteki ilerlemesini geciktirmek için sayısız, intihar saldırıları yapmalarını emretti ve kaçanları vurmak için “zagradotryady” yani engelleme birimlerini kurdurdu.
15 Eylül 1941 Sovyet subayı Nikolai Vavin, Ladoga Gölü’nde bir çıkarma operasyonu düzenlemesi emrini verdi: “Adamlarımızın hiç şansı yok. Alman uçakları bizi gördü; toplu katliam oldu.” Vavin: “200 kişilik iniş grubumdan sadece 14’ü kıyı şeridine ulaştı.” Zhukov, acayip Sovyet zayiatlarına rağmen daha fazla saldırı emri vererek: “Saldırı dedim!” diyor.
Bugünden itibaren, Alman Yahudilerinin şimdi halk içinde Davut Yıldızı’nı giymeleri gerekiyor. Dresden’deki Yahudi adam Victor Klemperer: “Karanlık olmadığı sürece dışarı çıkmak istemiyorum.”
SSCB’deki Alman kuvvetleri, Sovyet müttefiki partizanlardan, düz gerilla savaşçılarından cephe hattının gerisinde ciddi kayıplara maruz kaldı. Wehrmacht komutanlığı partizanlar tarafından öldürülen her Alman askeri için 100 Rus’un kurşuna dizilmesini: “İnsan hayatı doğuda hiçbir şey ifade etmiyor.”
Yalnızca 30.000 gerilla Ukrayna’da savaşıyo ve vahşi doğada gizleniyor: Almanların ve yerel işbirlikçilerinin avlıyor ve köylülerden yiyecek alarak destekleniyorlar.
Notlar
[1] Davud’un Yıldızı (Star of David) veya İbranice adıyla Davud’un Kalkanı, ismini Antik İsrail’in kralı Davud’dan alır. Genel olarak Museviliğin ve Yahudi kimliğinin bir sembolü olarak kabul edilir.
[2] Karl Jäger, Nazi Almanyası SS’inde İsviçre doğumlu bir Alman orta düzey yetkilisi ve Soykırım sırasında soykırım eylemleri gerçekleştiren Einsatzkommando lideriydi.
[3] Zyklon B, Yahudi Soykırımı sırasında Auschwitz-Birkenau gibi toplama kamplarında esirleri öldürmek için kullanılan zehir. Kimyasal formülü HCN olan bir hidrojen siyanür bileşiğidir.
[4] Friedrich Percyval Reck-Malleczewen bir Alman yazardı. En bilinen eseri, Adolf Hitler ve Nazizm’e olan tutkulu muhalefetini dile getirdiği bir dergi olan Umutsuzlukta Bir Erkek Günlüğüdür. Sonunda Naziler tarafından tutuklandı ve Dachau toplama kampında tifüs olduğu iddia edildi.
[5] USS Greer, Rear Admiral James A. Greer adlı ilk gemi olan Amerika Birleşik Devletleri Donanması’nda Wickes sınıfı bir destroyerdi. “Greer olayı” olarak bilinen şeye rağmen, ABD’nin resmi olarak İkinci Dünya Savaşı’na girmesinden üç ay önce, bir Alman gemisine ateş açan ilk ABD Deniz Kuvvetleri gemisi oldu.
[6] NKVD veya İçişleri Halk Komiserliği, Sovyetler Birliği’nin çeşitli meselelerini idare eden devlet birimi. 1921’de toplanan 8. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi, Çeka’nın NKVD ve Devlet Politik İdaresi’ne dönüştürülmesi kararı aldı.
[7] Supermarine Spitfire, İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetlerine ait ilk yekpare metal tasarımlı ve tek pilotlu avcı uçağı. 1938’de hizmete girdi ve bütün II. Dünya Savaşı boyunca Kraliyet Hava Kuvvetlerine hizmet etti. 1950’lere kadar Kraliyet Hava Kuvvetleri tarafından kullanıldı. Baş tasarımcısı R.J. Mitchell’dır.
[8] Hawker Hurricane, İngiliz yapımı II. Dünya Savaşı avcı, avcı-bombardıman ve anti-bombardıman uçağı. 1930’lardan itibaren savaşın sonuna kadar İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetlerine hizmet etmiştir.
[9] Isoroku Yamamoto, II. Dünya Savaşının ilk dört yılı boyunca Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri’nin Birleşik Filosu’nun başkomutanı. Japon İmparatorluk Donanması Akademisi, Birleşik Devletler Donanma Savaş Koleji ve Harvard Üniversitesi’nde okudu.
[10] Kliment Voroşilov tankı veya KV tankları (KV-1 gibi), Sovyetler Birliği tarafından üretilen ve Kızıl Ordu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan ağır sınıf tank serisinin verilen genel isimdir. Adını Sovyet savunma bakanı ve politikacı Kliment Voroşilov’dan almıştır.
[11] Çariçe II. Katerina veya Büyük Katerina, 34 yıl boyunca Rusya’yı yönetmiş ve 18. yüzyıl Rusyası’na damgasını vurmuş bir Çariçedir. Kırım’ı Rus topraklarına katan çariçedir. (Prut Savaşı sırasında Baltacı Mehmet Paşa’yla antlaşma yapan Çariçe I. Katerina’yla karıştırılmamalıdır.)
[12] Volga Almanları (Almanca: Wolgadeutsche or Russlanddeutsche, Rusça: Поволжские немцы) İdil Nehri boyunca yaşayan, ağrılıklı olarak güneydoğu Rusya’nın Saratov şehri civarında yaşamış Alman asıllı göçebelerdi.
[13] Büyük Diktatör (The Great Dictator), Charlie Chaplin’in yönettiği ve başrolü Paulette Goddard ile paylaştığı, 1940, ABD yapımı politik komedi filmidir. Aynı zamanda Chaplin’in ilk sesli filmidir. Filmde Nazizm ve Chaplin tarafından canlandırılan Adolf Hitler oldukça sert bir şekilde eleştirilmektedir
[14] Gerald Prentice Nye, 1925’ten 1945’e kadar Amerika Birleşik Devletleri Senatosunda Kuzey Dakota’yı temsil eden bir Amerikan politikacısıydı. ABD’nin Dünya’ya katılımının nedenlerini inceleyen Nye Komitesi’nin başkanlığını yaptı.