AYVAZ Tahmasp ve Behçet Mahir rivayetlerinde bahsi geçen Köroğlu’nun kaçırdığı bir oğlan çocuğunun adı olup, zamanla kahramanın Köroğlu’un yoldaşı ve silah arkadaşı olacaktır.
İvaz Han veya Avaz Han
Özbek Guroğlu varyantında adı İvaz Han veya Avaz Han olarak geçmektedir. Çocuğu olmayan Guroğlu, Yunus Peri’nin isteği üzerine Hünkâr Şah’ın kasabını Çambel’e getirmiş ve oğul gibi yetiştirmiştir. Bu haliyle Özbek Guroğlu Ayvaz ilişkisi Anadolu varyantlarında aşkı çağrıştıran duygu dolu dizelerden farklı baba oğul sevgisi gibi gözükmektedir. Ayvaz aynı zamanda Osmanlı döneminde büyük konaklarda mutfak ve yemek hizmetlerinde çalıştırılan (daha çok Ermeni) uşaklara verilen isim olup, başlarına renkli sarık sarmakta ve önlerine futa adı verilen ipekli peştamal bağlamaktaydılar.
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016