Simkeşhane, Simkeşhâne-i Âmire (İstanbul)

Yazı: Özhan Öztürk

Simkeşhane, Beyazıd Laleli arasında Darphane ve Kalaycı sokakları arasında Hasan Paşa hanının doğusunda Bizans döneminde Tauris Forum’un bulunduğu alanda yer alan eski darphanenin kitabesinde 1463 yılında inşa edildiği yazılmaktadır.

Sekbanbaşı Yakub Ağa’nın fetih sonrası inşa ettirdiği caminin yanında yer alan yapı Evliya Çelebi’ye göre  II. Mehmet tarafından bir rahibin evinin üzerine yaptırılmıştır. 1470-1475 arasında altın sikke basılan darphane 1645,1660, 1683 yangınları ile depremlerden zarar görünce 1707’de Sultan III. Ahmet’in annesi Rabia Gülnüş Sultan tarafından saray başmimarı Mehmet Ağa’ya yeniden inşa ettirilmiş, sebil, sıbyan okulu ve dükkânlar eklelenen yapının adı “Simkeşhâne-i Âmire” olarak değiştirilmiştir. Darphane’nin 1726 yılında Topkapı Sarayı’na taşınmasının ardından yapı han olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1826’da yanan bina ertesi yıl onarım görmüşse de zamanla harap olduğu için 1913’te kısmen, 1926’da tamamen terk edilmiştir. 1957-58’de Beyazıd-Aksaray arasındaki yol genişletilirken yapının ön cephesi kesilmiş, kalan kısmı 1974-76 arasında “Şehir Kütüphanesi Kurma ve Yaşatma Derneği” tarafından İstanbul Belediyesinden 49 yıllığına kiralanarak onarılmış olup günümüzde İl Halk Kütüphanesi olarak kullanılmaktadır.