PURANALAR Hint Mitolojisinde eski efsaneleri içeren ve MÖ 2. yüzyılda şair Vyasa tarafından yazıldığı sanılan otuz altı kitaplık bir koleksiyonun adı olup, Sanskrit purana “Eski Devirlerden” anlamına gelmektedir.
Puranaların Bölümleri
Hindu, Caynacı ve Budistlerce kutsal kabul edilen 18 Purana’da evrenin yaratılış, yıkımı, kralların soyu, kahraman ve ermişlerin hayat hikâyeleri, felsefi ve coğrafi bilgiler içeren eski öykü ve efsaneler anlatılmaktadır. Hindu Puranaları, Sattva (gerçek ve saflık), Rajas (tutku), Tamas (karanlık) adlı 3 karakteristik özellik (guna) göstermekte ve 5 temel bölümden oluşmaktadır:
- Kâinatın yaratılışı (Sarga)
- Kâinatın yenilenmesi ve yok oluşu (Pratisarga)
- Tanrıların soy ağacı (Vamşa)
- Manuların egemenliği (Manvantarani)
- Güneş ve Ay ırkı hikâyeleri (Vamşanuçarita)
Mahabharata’nın anlatıcısı Vyasa Puranaların derleyicisi kabul edilmekle birlikte bu metinlerin gerçek yazarları Suta adıyla bilinen ozanlar olup, bu yüzden metinlerde halkın anlayabileceği bir dil kullanılmıştır. Toplam 429 mısradan oluşup, Mahapuranalar 18 Purana kitabı olup, bunların tümü aynı zamanda yazıya döküldüğünden bir sıra dâhilinde değerlendirilmeleri mümkün değildir.
Mahapuranalar ile Konuları listesi (Mısra sayısı):
- Agni: Vastu Şastra hakkında (14. 500)
- Bhagavata: Vişnu’nun 10 avatarı (18 bin)
- Bhavişya: Manu’nun kanunları (14.500)
- Brahma: Godavari hakkında (10 bin)
- Brahmanda: Lalita Sahasranamam (12 bin)
- Brahmavaivarta: Devi, Krişna ve Ganeşa’ya ibadet (17 bin)
- Garuda: Ölüm ve sonrası (19 bin)
- Kurma: (17 bin)
- Linga: Şiva’nın sembolü Lingam (11 bin)
- Markandeya: Devi Mahatmya (9 bin)
- Matsya: Vişnu’nun Matsya avatarı (14 bin)
- Narada: Vedalar ve Vedangalar (25 bin)
- Padma: Bhagavad Gita (55 bin)
- Şiva: Şiva’ya ibadet (24 bin)
- Skanda: Şiva’nın oğlu Skanda (81.100)
- Vamana: Kurukşetra (10 bin)
- Varaha: Vişnu’ya ibadet (24 bin)
- Vişnu: Vişnu’nun kahramanlıkları (23 bin)
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016