Prusya Mitolojisi

PRUSYA MİTOLOJİSİ Litvanya ve Letonya gibi diğer Baltık ülkelerinin inanç sitemleriyle yakından ilişkili olan Prusya’nın yerli halklarının çoktanrılı dini Töton Şövalyelerinin bölgeyi fethine dek devam etmiştir.

Prusyalılar 18. Yüzyılda büyük ölçüde Almanlaştıklarından pek çok söylence yok olmuşsa da eski dinlerine dair bazı bilgileri Ortaçağ kroniklerinde bulmak mümkündür. Hristiyan dinine geçişin başladığı 13. Yüzyıl öncesine ait yazılı bir kaynak bulunmamakta olup, en önemli kaynak 16. Yüzyıla ait yazarı anonim Sovodya kitabı ile Simon Grunau’nun Prusya tarihini konu alan Preussische Kroniği’dir.

Töton Şövalyeleri ile Prusyalılar arasında 1249’da gerçekleştirilen Christburg barış antlaşmasında Kurçhe adlı bir hasat tanrısının adı anılmaktadır. 1418 tarihli bir Collato Episcopi Varmiensis memorandumunda Warmia piskoposu Papa 5. Martin’e Hıristiyanlığa geçen Prusyalıların artık Patollu ve Natrimpe adlı tanrılara tapmadığını bildirmiştir. Sudovya Kitabı’nda Ockopirmus (Gök tanrısı), Swayxtix (Işık tanrısı), Auskhauts (Hastaların tanrısı), Autrimpus (deniz tanrısı), Potrimpus (nehir tanrısı), Bardoayts (gemilerin tanrısı), Pergrubrius (bitkilerin tanrısı), Pilnitis (yokluk tanrısı), Parkuns (şimşek tanrısı), Peckols ile Pockols (ölüm tanrıları), Puschkayts (yeryzü tanrısı) ve Barstucke ile Markopole (Puschkayts’ın hizmetindeki tanrılar) Prusya tanrıları olarak anılmıştır.

AUSVEIKIS Prusya şifa tanrısının adı olup Yunan mitolojisindeki Asklepius ile bağlantılı olmalıdır.

BARDOYATS Prusya gemicilik tanrısının adı olup, denizciler tarafından tapınılmaktadır.

KURCHE Prusya bereket tanrısının adı olup, 2 Şubat 1249’da pagan Prusya klanları ile Töton şövalyeleri arasında imzalanan Christburg antlaşmasında bahsi geçmiştir. Kurçe adının Litvanya dilinde yaratmak anlamına gelen kurti kelimesiyle ilişkili olabileceği iddia edilmiştir.

LAUKOSARGAS Prusya Mitolojisinde tahıl ve tarlaların tanrısıdır.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016