Menelaus, Menelaos (Μενέλαος) Yunan Mitolojisinde Miken kralı Atreus ile Giritli Aerope’nin oğlu, Anixibia, Pleisthenes ve Agamemnon’un küçük kardeşi, Troya’ya kaçırılan Güzel Helen’in kocası, Hermione’nin babasının adıdır. Sparta kralı olmasına karşın ayrıca Helen ile evlenince ve karısının vatanı Lakedaemon’a da hükmetmiştir. Dokuz yıllık bir evliliğin ardından karısı Helen’in Troya kralı Priam’ın oğlu Paris tarafından kaçırılması Troya savaşının çıkmasına sebep olmuştur.
Menelaus, ağabeyi Agamemnon kadar şan ve şeref düşkünü olmadığından, yiğit bir
savaşçı olmasına karşın geri planda kalmayı seçmiş ve Troya’ya altmış gemilik bir grubun başında gitmesine rağmen Yunan kuvvetlerinin başkomutanlığı kardeşine verilmiştir.
Homeros’un İlyada destanının henüz başında Paris ile kazananın Helen’i alacağı bir düello yapmış hatta hasmını yaralamayı başarmışsa da tanrıça Aphrodite bir toz bulutuna sardığı Paris’i kaçırmış bunun üstüne bir de Pandaros attığı bir okla Menelaos’u yaralayınca savaş kaçınılmaz hale gelmiştir. Menelaus, savaş sırasında Pisandros, Dolops ve Thoas’ı öldürmüş, Patraklos’un cesedini savaş alanı dışında taşımış, tahta atın içinde gizlenerek Troya’ya giren savaşçıların arasında yer almıştır. Savaş ganimeti olarak esir edilen karısı kura çekilmeden Menelaos’a teslim edilmiş ama o karısını öldürmektense barışmayı tercih etmiş ve birlikte Sparta’ya dönmüştür. Menelaus ile Helen’e Sparta yakınlarındaki Therapne’de tapıldığı bilinmektedir.
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016