Freyr (İskandinav Mitolojisi)
FREYR İskandinav Mitolojisinde deniz tanrısı Njörd’ün oğlu, aşk tanrıçası Freyja‘nın erkek kardeşi olan güneş, yağmur, barış, bereket ve hasat tanrısıydı. Elflerin efendisi olan cesur bir savaşçı olarak tasvir edilen tanrı Yngvi-Freyr adıyla da bilinmekteydi.
Thor gibi Freyr de hayvan sürülerini korumakta, bu yüzden salgın hastalık zamanlarında adına büyük ateşler yakılarak yardımı istenmekteydi. Hayvanlar ateşe doğru sürülerek ilk ateşe düşen sığır Freyr’e kurban edilirdi. Eski Uppsala’da ki tapınakta tanrının bereket sembolü olmasına atfen fallik bir heykeli bulunmaktaydı. Nesir ve Manzum Edda’da Freyr Vanir’den birisi olarak gösterilmekte olup Tanrılar ona Elfler diyarı Álfheimr‘ı vermişlerdir. Gullinbursti (Altın tüylü) adlı bir yabandomuzunun çektiği arabaya binen tanrı, cücelerin kendisi için inşa ettiği istendiğinde cebe girebilecek denli küçülebilen Skidbladnir adlı (Ahşap Bıçaklı) geminin, sihirli at Blodighofi’nin (Kanlı toynak) de sahibidir. Freyr’in hizmetinde habercisi Skírnir, arıların koruyucu tanrıçası Beyla ile kocası Byggvir görev yapmaktadır. Kült merkezi Uppsala olan Freyr hakkında anlatılan en önemli efsane dev kadın Gerd’e âşık olup evlenmesi ile ilişkilidir. Karısına sihirli kılıcını emanet eden Freyr, Beli adlı dev ile çatışmak zorunda kalınca bir geyik boynuzunu kullanarak düşmanını alt etmiştir. Völuspá destanına göre göre Freyr, Ragnarök zamanında ateş devi Surtr tarafından öldürülecektir. Nesir Edda’da Freyr’in tüm tanrıların en ünlüsü olduğu, gökkuşağının üzerinde oturan tanrıya meyve bahçeleri ve tarlalarının bereketi için yakarıldığını yazılmaktadır. Yeni yılın iyi geçmesi için Yule festivali arifesinde Freyr onuruna sónargöltr (kefaret domuzu) kurban edilmekteydi. Bu pagan geleneğin bir formu İsveç’te günümüzde de yaşatılmakta olup, yılbaşında domuz formunda çörekler pişirilmektedir.
FREYR’İN KILICI
İskandinav Mitolojisinde kendi kendine bile savaşabilen sihirli bir kılıcın adıdır.
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016