Meşe Ağacı (Mitoloji)
MEŞE AĞACI Dünyanın pek çok bölgesinde bulunan, 25 m boy ve 2 m gövde genişliğine ulaşabilen, yaz-kış yapraklarını dökmeyenleri de bulunan kerestesi dayanıklı bir ağacın adıdır. Meşe ağacı neredeyse tüm eski kültürlerde kutsal kabul edilmiş, Eski Yunan’da Zeus, Mezopotamya’da Baal, İskandinavya’da Thor ile ilişkilendirilmiş, Kuzey Amerika Yerlileri, Keltler, Yahudiler ve daha pek çok halk tarafından saygı görmüştür.
Yahudi Mitolojisinde Meşe Ağacı
Tanrı, Nuh’a gemisini meşe ağacından yapmasını emretmiştir.
Yunan Mitolojisisinde Meşe Ağacı
Dodona’da bir meşe ormanı içerisinde yer alan Zeus tapınağında çeşitli konular için bilgilerine başvurulan rahibeler meşe ağacının yapraklarının hışırtısını dinleyerek kehanette bulunurlardı. Tıpkı Zeus gibi Roma mitolojisindeki eşdeğeri Jüpiter de meşe ağacı ile ilişkilendirilmiştir. Ayrıca her iki toplumda insanoğlunun ilk besinin meşe palamudu olduğuna inanmaktaydı.
Baltık Mitolojisinde Meşe Ağacı
Letonya’da Perkons, Litvanya’da Perkunas ve Prusya’da Perjuns adıyla bilinen Baltık panteonunun en önemli tanrısı gök gürültüsü tanrısının sembolüdür.
Kelt Mitolojisinde Meşe Ağacı
Gök gürültüsü tanrısı Taranus’un sembolü olarak kutsal kabul edilen ağaç Keltçe “druid” olarak adlandırılmıştır ki bu aynı zamanda Kelt rahiplerinin de ismidir. Hristiyanlık öncesinde druid rahipleri ayinlerini meşe ormanlarında gerçekleştirmekteydi. Hıristiyanlık sonrasında ise meşe ağaçlarına eski dini kötülemek için olumsuz nitelikler yakıştırılarak iblis, ejderha ve cücelerin yaşam alanı olarak görülmüşlerdir. Keltler meşe ağaçlarına zarar verenleri bu ağaca bağladıktan sonra karnını deşip, bağırsaklarını ağaca dolayarak cezalandırırdı.
Anadolu Mitolojisinde Meşe Ağacı
Trabzon’da Ağaç dallarının ve yapraklarının sallanması ibadet telakki edilir, yaprakları az sallanan meşe ağaçlarının, Allaha ibadet etmediklerine inanılırdı ki bu inanç İslam sonrası eski tanrıyı olumsuzlama örneği olmalıdır. Lermioğunca aktarılan 19. yüzyılda Akçaabat ilçesi, Mersin köyünden bir avcının, köylülerin kragen denilen bir ağaca tapındıklarını gördükten, sonra ağacı kesince köylülerce “evliyayı kesti” denilerek karakola şikâyet edilmesi vakası da dikkat çekicidir. Rize Hemşin’de ağaç dallarının namaz kıldığına inanıldığından bayramdan önce üç gün ve bayram boyunca yaş dal kesmeme inancı bulunmaktadır
Slav Mitolojisinde Meşe Ağacı
Sırp halkının Slava törenlerinde badjak adını verdiği meşe ağacı odunu yakmaktaydı.
Anglosakson Mitolojisinde Meşe Ağacı
Kutsal kabul edilen meşe ağaca berrok adıyla bilinmekteydi.
Ayrıca Bkz. Ağaçlara tapınma, Balmung, Batonay, Daronvy, Druid, Gernikako Arbola, İrminsul, Kara Annis, Koca Meşe, Koşçei, Mandylas, Perun, Philemon, Roblon, Robur, Roikos, Yeşil Adam, Thor’un Meşesi, Zinez
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016