Enlil (Sümer Mitolojisi)

Makale: Özhan Öztürk

Enlil, Sümerce Kur-Gal ‘Büyük dağ’ ve Nunamnir adlarıyla da bilinen yeryüzü, rüzgâr ve fırtına tanrısı olup, gök tanrı An’ın oğlu, Aruru’nun kardeşi ve her iki panteonun da en önemli tanrısıdır.

Enlil Kimdir?

“Enlil ile Kazmanın İcadı” söylencesinde Anşar (Gökyüzü) ile Kişar’ın (Yeryüzü) oğlu olarak tasvir edilmiştir. Enlil ile eşi Ninlil’in gök tanrıça İnanna, fırtına tanrısı İşkur (Babil’de Adad) ay tanrısı Suen (Babil’de Sin), yeraltı dünyası tanrısı Nergal, savaş tanrısı Ninurta (Ningirsu), ateş tanrısı Nuska, güneş tanrısı Utu (Babil’de Şamaş), savaş tanrısı Zababa ve suyollarını denetleyen Ennugi adlı çocukları olmuştur. Bel (Efendi), Bel Enlil, Eilil, Illillos ve Rimu (yaban öküzü) adlarıyla da bilinen Enlil’in kült merkezi ülkenin kuzey sınırında Nippur civarında yer alan E-kur’da bulunmaktaydı. Akadlarca Ellil olarak anılan tanrıya Kassitler de başkentleri Dur-Kurigalzu’da (modern Aqar Quf) tapınmışlardır.

Enlil ile Ninlil ve Enlil ile Sud

Sümer mitolojisinde Enlil ile Ninlil ve Enlil ile Sud adlı efsaneler de tanrının bahsi geçmektedir. Enlil, insanoğluna her zaman merhametli davranmamış, üzerlerine Tufan gönderip, Labbu adlı canavarı salmıştır. Enlil başında gücünün simgesi kabul edilen boynuzlarla süslü bir başlıkla tasvir edilmekte olup, ayrıca elli rakamıyla ilişkilendirilmekteydi.

Enlil, Ninlil’i bir su kanalında yıkanırken görüp âşık olunca kızın yanına giderek birlikte olma isteğini bildirmişse de Ninlil genç ve tecrübesiz olduğunu böyle bir durumda ailesinin kendisin cezalandıracağını söylemiştir. Bununla birlikte kızın itirazlarını dinlemeyen Enlil kıza tecavüz ederek hamile bırakmıştır. Tanrılar, durumu öğrenince Enlil’i kentten kovmuş, hamile kalan Ninlil’ de adamla beraber yeraltı dünyasına giderek birlikte ay tanrısı Sin dâhil pek çok çocuk sahibi olmuşlardır. Ninlil’in diğer bir ismi de Sud olup, Enlil ile Sud efsanesi benzer bir konuyu işlemektedir.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016