Eller, Dünyanın Farklı Ülkelerinde El İşaretleri ve Anlamları
Makale: Özhan Öztürk
ELLER İnsan eli pek çok kültürde sembolik önem taşımakta, batıl inanışların konusu olabilmekte el İşaretleri farklı kültür ve coğrafyalarda farklı şekilde algılanmaktadır.
Pek çok kültürde sağ avuç içinin kaşınması bir yerden para geleceğine sol elinkinin ise para kaybedileceğine yorulmaktadır. Sağ elin tersine sol el Arap ülkelerinde pis işlerde kullanılmakta, Hıristiyan sanatında da Şeytan solak çizilirken Fas gibi bazı ülkelerde solaklar Şeytanla işbirliği yapan insanlar olarak görülmektedir. Bununla birlikte Amerikan Yerlilerinden Zunilerin inanışında tam tersine sol el bilgelik solak olmak ise büyük şans kabul edilmektedir. Budizm’de Nirvana’ya giden yol ikiye ayrılmakta sağdaki aydınlanmaya çıkarken soldaki yanlış yöne gitmektedir. Hıristiyanlar istavroz çıkarırken sağ ellerini kullanmakta, Batı ülkelerinde yemin edilirken sağ el kaldırılmaktadır.
El İşaretleri ve Anlamları
Açık el kişinin silah taşımadığının en belirgin ifadesi için neredeyse tüm kültürlerde barış işareti olarak kullanılmaktadır. Benzer şekilde Batı kültüründe el sıkışmak dostluğun başlangıcı sayılmaktadır. Etrüskler ve Romalılar başparmaklarını işaret ve orta parmakları arasına sokup yumruk yaparak mano fico veya figa adını verdikleri bir işaret yaparak kötülüklerden korunmalarını sağlayan bir tılsım elde ettiklerine inanmaktaydılar. Ortadoğu’da ise Yahudilerin hameş, Arapların ise Fatima’nın eli (Muhammed’in kızı), Tanrı’nın eli veya Meryem’in eli adı verilen genellikle ortasına bir göz yerleştirilmiş açık bir el figürü nazara karşı tılsım olarak kullanılmaktadır.
Popüler el işaretleri ve anlamları
Romalı gladyatörlerin yendikleri rakiplerinin kaderine karar vermesini istedikleri imparatorun yenilen hayatını bağışladığını gösteren başparmağın yukarı kalkık durduğu sıkılmış avuç formu günümüzde onaylama anlamında kullanılmaktadır. İlginç olan aynı işaret Arap toplumunca müstehcen bir anlama gelmektedir. Batı toplumlarında Winston Churchill’in 2. Dünya savaşında meşhur ettiği işaret ve orta parmaklarla V harfi (Victory “zafer) kelimesinin ilk harfinden oluşan zafer işareti olarak kabul edilmektedir.
Abbas’ın eli, Hameş, Fatıma’nın eli, Meryem’in eli
Arap inanışında el formunda bir nazarlığın adı olup, Muhammed’in amcası Abbas ile ilişkilendirilmekte ve elin parmak sayısına atfen “beş” anlamına gelen Hamsa adıyla da bilinmektedir. Abbas’ın eli, İbranilerce Hameş veya Meryem’in eli, Hıristiyanlarca ise Fatıma’nın eli adlarıyla bilinmektedir.
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016
El işaretleri ve dünya üzerindeki anlamları
A: OK, Herşey yolunda (ABD), Cinsel hakaret (Akdeniz Ülkeleri, Rusya, Türkiye:, Brezilya); Kıymetsiz (Fransa, Belçika, Tunus); para (Japonya)
B: Afedersiniz’ (Batı Ülkeleri)
C: Küfür (İngiltere); İki (ABD); Zafer (Almanya); Barış (Fransa)
D: Üç (Avrupa Ülkeleri); nimet (Katolikler)
E: İki (Avrupa); Bir (İngiltere); Garson! (ABD); hakaret (Japonya)
F: Dört (Batı ülkeleri); hakaret (Japonya)
G: Beş (Batı ülkeleri); Defol (Yunanistan, Türkiye)
H: Küçük erkeklik organı (Akdeniz Ülkeleri); kadın (Japonya); ince (Güney Amerika); Beni kandıramazsın (Fransa)
I: Karın senin aldatıyor (Akdeniz Ülkeleri); Şeytana karşı nazar işareti (İtalya, Malta); Texas Üniversitesi logosu (ABD)
J: İki (Batı ülkeleri); Defol (Yunanistan)
K: Küfür (Eski Roma, ABD)
L: Bir (Avrupa); Küfür (Avustralya, Yunanistan); adam (Japonya)
M: İçki istermisin? (Hollanda)
N: Seni seviyorum (ABD)
O: On, teslim oluyorum (Batı ülkeleri); küfür (Yunanistan); Doğruyu söylüyorum (Pek çok ülkede)