Sibyl veya Sibylla, Antik Yunanistan’da Apollo’nun armağanı kehanet ve falcılık yeteneğine sahip kadınlara verilen isim olup, 10-12 kadar oldukları sanılmaktadır. Söylenceye göre Troyalı Neso ile Daranos’un kızı Sibylle kâhinlikte öylesine ün kazanmıştır ki adı zamanla tüm kâhin kadınlar için kullanılır olmuştur. Greko-Romen dünyasında en ünlüsü MÖ 6. Yüzyılda Cumae’de yaşamış pek çok Sibyl (Sibylla Erythraea, Sibylla Tiburtina, Sibylla Phrygia, Sibylla Hellespontiaca, Sibylla Samia, Sibylla Libyca, Sibylla Persica, Sibylla Cimmeria) bulunmaktaydı.
Cumaeli Sibyl
En ünlü Sibyl olup, kehanetlerini ağaç yapraklarına yazdıktan sonra bir mağaranın ağzına koymaktaydı. Troyalı Aeneas’a yedi kuşak boyunca yaşadığını söyleyen kadın Apollo’dan uzun yaşamın yanında daimi gençlik istemeyi unuttuğu için zamanla yaşlanmış ve küçülmüştür. “Sibyl’in yaprakları” deyimi bu dönemde ünlenirken 9 cilt halinde kitap haline getirilmiş zaman zaman Senato tarafından da danışılan bu eserin bir kısmı MÖ 83 yangınında yok olurken, geri kalanı ancak MS 405’de çıkan bir başka yangına dek korunabilmiştir.
Dephili Sibyl
Lamia ile Poseidon’un kızı olup, Parnassus dağı eteklerindeki Apollo tapınağında kehanet yeteneği ile ünlenmişti. Hakkında birbirinden farklı efsaneler bulunan Sibyl, Pausanias’a göre Troya savaşı sırasında Troad’dan Delphi’ye gelen bir deniz canavarı ile su perisinin kızı iken (10.14.1) diğer yazarlar Apollon’un kızı ya da kız kardeşi olduğu iddia etmiştir. Gücünü Gaia’dan aldığına inanılan kız çoğu zaman yanlışlıkla Apollo rahibesi Pythia ile karıştırılmıştır.
Libyalı Sibyl
Mısır’ın doğusunda Siwa çölünde yer alan Zeus Amon tapınağında kehanetleriyle ünlenmiş bir kadın olup, Euripides’in Lamia adlı trajedisinde Lamia’nın kızı olarak bahsi geçmekteydi.
Kimmeryalı Sibyl
Naevius’un Pön savaşı ve Piso kitaplarında bahsi geçmektedir.
Erythraealı Sibyl
İlk akrostik şiiri yazdığına inanılan kadın Erythrae kentindeki bir tapınakta kehanette bulunmaktaydı. Troya savaşı sırasında Yunanlılara İlum’a saldırmalarını tavsiye etmiştir.
Troyalı veya Hellepontineli Sibyl
Dardania’daki Apollo tapınağında kehanette bulunan kız Marpesses köyünden olup Solun ve Büyük Kyrus ile aynı dönemde yaşamıştı.
Tiburtineli Sibyl
Tibur (modern Tivoli) kentinden olan bu Sabin kâhininin imparator Augustus ile karşılaşmasını anlatan bir efsane bulunmaktadır.
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016