Makale: Özhan Öztürk
Borçka, Çoruh nehri kıyısında Mogadon, Kalkankaya, Gedi, İshalbert dağları eteğinde kurulmuş tarihi bir yerleşim olup, 1551’de Osmanlılarca fethedilmiş, 1578’de Trabzon eyaletine, bağlanmıştır. Bu dönemde Karacaoğlu İskender tarafından yönetilen İskele zeametine bağlı bir köy olarak görülen Borçka’ya ayrıca 70 hanelik Sendire ve 69 hanelik Kise köyleri de bağlıydı. Borçka’nın doğal iskelesi olan Batum’un 1878’de Ruslara terkedilmesi ise kentin gelişimi olumsuz yönde etkilenmiştir.
Osmanlı döneminde pişmiş topraktan çanak, çömlek, güveç, testi, kiremit ve tuğla
üretimi yapılıp, Batum ve İstanbul’a dek ihraç eden halkın birkaç Laz ve Hemşin köyü dışında tamamı Müslüman Hanefi mezhebinden Gürcüydü. Artvin’in Kars antlaşmasıyla Türkiye topraklarına katılmasının ardından Borçka bir süre için Rusya’dan kaçak yollarla getirilen malların dağıtıldığı ticaret merkezi olmuştur.
7 Temmuz 1921 tarihinde ilçe olmasına karşın, 26 Haziran 1926 tarih ve 877 sayılı kanunla bucak haline getirilen yerleşim 28 Mayıs 1928 tarih ve 1282 sayılı kanunla da yeniden ilçe statüsüne kavuşmuş Murgul, Maradit ve Maçahel Borçka’ya bağlanmıştır. 23 Eylül 2009 günü Düzköy, Kaleköy, Çifteköprü ve Fındıklı köyünde etkili olan sel ve heyelan felaketinde 5 kişi ölmüştür.
Günümüzde 1 belediye, 4 mahalle (Gündoğdu, Merkez, Yeniyol) ve 36 köyün bağlı olduğu Borçka ilçesinin nüfusu 1950’de 24.440 (2.328 kent, 22.112 köyler), 1960’da 32.060, 1970’de 41.323, 1980’de 43.601, 1990’da 30.329, 2000’de 27.654, 2009’da 24.343 (10.702 kent, 13.641 köyler) olmuştur.
Borçka ilçesinin 8 km doğusunda Balcı köyünde yer alan Otingo kaplıcası tarihi ve
turistik açıdan önem arz ederken, İbrikli köyünün Fındıklı Mahallesi’nde Bagratlılar döneminden kalma tarihi kilise ile Muratlı köyünde 1846 yılında Ahmet Usta tarafından inşa ettirilen cami bölgenin önemli dini yapılarıdır.
Borçka Köylerinin Eski ve Yeni İsimleri
| Köyün Eski Adı | Köyün Adı |
| Adaguli | Adagül |
| Şuahev | Alaca |
| Dampali | Anbarlı |
| Klaskuri | Aralık |
| Arhavet | Arkaköy |
| Zeda Klaskuri | Atanoğlu |
| Avana | Avcılar |
| Bageni | Balcı |
| Hertvis, Macahel | Camili[1] |
| Cvani | Civan |
| Kataphiya | Çavuşlu |
| Gerezen | Çaylıköy |
| Gola | Çifteköprü |
| Çihala-Mamanati | Demirciler |
| Zedvake | Düzenli |
| Çihala[2] | Düzköy |
| Eprati | Efeler |
| Fındıklı | |
| Güneşli | |
| Beğlevan | Güreşen |
| Güzelyurt | |
| Ebrika | İbrikli |
| Kale | Kale |
| Zedoban | Karşıköy |
| Kayadibi | |
| Kvabitav | Kayalar |
| Deviskel | Kaynarca |
| Mindiyet | Maralköy |
| Maradit | Muratlı |
| Örücüler | |
| Sülüklü | |
| Trapen | Taraklı |
| Akriya | Uğurköy |
| Tıhlazor | Zorlu |
Kaynak: Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi (Genişletilmiş 3. Baskı). Nika Yayınları. Ankara, 2016
Artvin Tarihi Makale Serim Tao-Klarjeti, Tayk: Antik Çağ’da Artvin ve Çevresi Bagratlılar, Bagratuni Hanedanı: Orta Çağ’da Artvin ve Çevresi Artvin (Livane) Osmanlı Dönemi, Rus Çarlığı ve Cumhuriyet Dönemi Tarihi Arhavi Tarihi, Arhavi Köylerinin Eski İsimleri, Artvin Hopa Tarihi, Hopa Köylerinin Eski İsimleri, Artvin Ardanuç Tarihi ve Ardanuç Köylerinin Eski isimleri Borçka tarihi, Borçka Köylerinin Eski İsimleri, Artvin Murgul tarihi, Murgul Köylerinin Eski İsimleri, Artvin |
Notlar
[1] Camili köyünün eski adı Hertvis olmakla birlikte Düzenli, Efeler, Kayalar, Maral ve Uğur köylerinin oluşturduğu eski Macahel bölgesinin bucak merkezi yapılmıştır.
[2] Laz köyü olmasına karşın az sayıda Hemşinli de yaşamaktadır. Çarmati, Çırat, Yastaron, Çanıt ve Çat adlı 5 mahalleden oluşmaktadır.
