Karadeniz Tarihi

Tzanlar, Canlar, Sanniler

Makale: Özhan Öztürk Strabon ve Bizanslı Stephanum, Tzanların Makronların devamı olduğunu bildirmiş[1] olup, bu durumda Argonoutların Trabzon civarında rastlayıp[2] Anonim Periplus, Herodot, Ksenofon, Yaşlı Pliniy ve Skylax’ın adını andığı Makronların, Antik Çağ’ın sonlarında Arrian ve Selanikli Eustathios’un da varlıklarını bildirdiği[3] Tzanlar ve atlı süvariler oldukları bilinen Sannilerin adını aldığı anlaşılmaktadır. Prokopius, Tzan/Sanni ve Lazların birbirinden farklı kabileler olduğunu bildirmişse de en eski Abhaz efsanelerinde bile Tsan halkının adına rastlanması ve daha pek çok tanıklık bu ayrımın sonradan ortaya çıktığını göstermektedir. Laz Krallığı’nın ortaya çıkıp güç kazandığı dönemde Tzan olmayan bazı…

Oku
Karadeniz Tarihi

Khalibler ve Driller

Makale: Özhan Öztürk Khalibler[1], Onbinlerin Mossynoik ülkesinde Kerasus’tan batıya doğru giderken karşılaştıkları pek kalabalık olmayan, Mossynoiklerin boyunduruğu altında yaşayıp, demir işçiliğiyle geçinen bir halkın adıdır[2] ki isimleri de Yunanca demir[3] anlamına gelmektedir. Herodot onları Halys Irmağı’nın öteki yakasında yaşayan, Pers egemenliğini kabul etmiş halklardan birisi olarak saymış[4], Hekaistos[5], Armenia’nın kuzeyinde Stamene[6] kasabası civarında, Apollonius Rhodius[7] ise Thermodon’un doğusunda bir günlük mesafede yaşadıklarını yazmış, Plutarch[8] onları Khaldei adıyla anmış, Bizanslı Stephanus Thermodon civarında, Festus Avienus[9] Tibarenler’le birlikte, Strabon[10] sahilden içerde yaşadıklarını kaydedip, sonradan Khalybes adını aldıklarını ve ülkelerinin tam karşısında Pharnakia…

Oku
Karadeniz Tarihi

Makronlar

Makale: Özhan Öztürk Makronlar[1], Herodot’a göre Moskhici Dağları civarında yaşayan, hayvan postundan elbiseler giyen, savaşta başlarına ahşap savaş başlığı takıp, sepet sazından imal küçük kalkanlar ve kısa mızraklar kullanan yerliler olup, Mısırlılar gibi sünnet oldukları[2], Mossynoik ve Tibarenlerle aynı silahları kullandıkları[3] ve Pers kralına vergi verdikleri[4] belirtilmiştir. Ksenofon’a göre İskitler ile Makronlar arasındaki sınırı çizen nehrin karşısında[5] sorgun ağacından kalkanlar ve mızraklarla kendilerini bekleyen Makronlarla karşılaşan Onbinler bir tercüman aracılığıyla ülkelerini işgal etme niyetinde olmadıklarını anlatmış, anlaşarak pazar ve rehberlik hizmeti almışlardır.

Oku
Karadeniz Tarihi

Kaşkalar

Makale: Özhan Öztürk Kaşkalar[1], Hitit kaynaklarına göre Karadeniz bölgesinde yaşayan domuz besleyip, keten dokumacılığı yapan[2] kabilelerden oluşan[3] bir halkın adı olup[4], bu halkın kendisini nasıl tanımladığı bilinmemekte, varlıklarına dair arkeolojik bir delil de henüz kaydıyla bulunmamaktadır. Kaşkalar’ın yaşadığı Karadeniz bölgesi ile Orta Anadolu arasında yer alan ve en önemli Hitit yerleşimlerinden birisi olan Maşat Höyük’te yapılan kazılarda[5] Tapikka adlı Hitit kentini Kaşkalar’ın yağmaladığı anlaşılmış bu sarayda bulunan kil tabletler okunarak yöre tarihi aydınlatılmıştır. Hitit tabletlerinde bahsi geçen Kaşka kişi adları[6] Kaşka dili hakkında pek bilgi vermediği gibi[7] Kaşka halkının Anadolu’nun…

Oku
Karadeniz Tarihi

Tibarenler

Makale: Özhan Öztürk Tibarenler[1], Antik Çağ’da İris nehrinin[2] doğusunda Khalyb ve Mossynik halkları arasında yer alan nispeten düzlük ve sahil kesimde yaşayan bir halkın adıdır. Herodot, Tibarenleri Pers İmparatorluğu’nun 19. Şatraplığına bağlı Moski, Mosynoik, Makron ve Marsalar ile birlikte 300 talant vergi verip[3], Yunanistan seferine katılan[4] bir halk olarak sayarken Ksenofon, Onbinlerin, Tibarenlerin Kotyora kenti civarındaki ülkesinde 3 gün kalıp yollarına devam ettiklerini belirtmiştir[5]. Onbinler, kendileri için Pazar yeri kurmayan Kotyora kentini talan etmeye başlayınca Sinop’u temsilen Yunanlı bir görevli gelerek Ksenofon ile konuşmuş ve onu Kotyora’nın kendi kolonileri olduğunu…

Oku
Karadeniz Tarihi

Pontus: Antik Çağ’da Doğu Karadeniz Arkeolojisi, Etnik Yapı ve Genetik Verileri

Makale: Özhan Öztürk Pontus Arkeoloji Bafra dışında Kalkolitik döneme ait yerleşim izi bulunamayan Karadeniz sahili özellikle Bronz Çağ yerleşimi açısından zengindir. Karadeniz’in Anadolu kıyıları çoğu Helen kolonisi pek çok antik yerleşime ev sahipliği yapmasına hatta Bulgaristan, Romanya, Güney Rusya ve Gürcistan’ın Karadeniz’e kıyı bölgelerinde yapılan kazılarda bu yöreden ithal edilmiş çok sayıda eser bulunmasına karşın bu ülkeler ile karşılaştırıldığında Helenistik ve Roma dönemleri seramik arkeolojisi açısından en az tanınanı ve kazılanıdır.

Oku