2017 – Sayfa 125 – Özhan Öztürk Makaleleri

Balaban kelimesinin anlamı

Ağustos 28, 2017 Özhan Öztürkbalaban, balaban anlamı, balaban aşireti, balaban köyü, balaban kuşu, balaban nedir, etimoloji, türkçe0 comment

Balaban, Anadolu’da Diyarbakır, Edirne, Kırklareli, Malatya, Mardin, Urfa, Van ve Erzincan’da (Ocakbaşı köyünün eski adı), Anadolu dışında Irak, Afganistan, İran, Moldova, Yunanistan (Drama’da Trakhónion köyünün eski adı), Bulgaristan’da (Plovdiv’de Yagodina köyünün eski adı) çok sayıda yerleşime adını veren kelime Trabzon ilinde Hayrat ilçesine bağlı bir kasabanın ve Vakfıkebir ilçesi, Yalıköy Belediyesine bağlı Küçükdere mahallesinin eski adıdır. Trabzon hicri 921 (MS 1515) tarihli tahrir defterinde Trabzon iline bağlı Of nahiyesi, Çufaruksa köyünde Papas Balaban, Kalokir Balaban ve Hristotolo Balaban adlı üyeleri bulunan Hıristiyan bir ailenin yaşadığı görülmektedir. Aynı zamanda Bersim kökenli,…

Oku

Karadeniz Türkçesi

Doğu Karadeniz Bölgesinden ilginç lakaplar

Ağustos 28, 2017Mayıs 15, 2019 Özhan Öztürkalay, Doğu Karadeniz Bölgesinden ilginç lakaplar, gürcü, karadenizliler, Komik, komik lakaplar, neden verilirdi, nedir, ordu, örnekler, takma adlar, Trabzon0 comment

Geçmişte köy içinde kullanılan isim sayısı sınırlı olduğundan, aynı adı taşıyan bir kaç kişi ayırıcı özelliklerine göre lakap takılarak adlandırılırdı. Kadınlar, ‘Esmer’un Fatma’ veya ‘Topal’ın Mehveş’ gibi genellikle eşlerinin, çocuklar ise ‘Bedavra’nın Osman’ gibi ebeveynlerinin isimleriyle ilişkilendirilirlerdi. Bunun yanı sıra kişilerin meslekleri, tutum ve davranışları, fiziksel kusurları, karakter özellikleri, alışkanlıkları, yaşama biçimi, özel zevkleri ve yetenekleri de takma isimlerine yansımaktaydı. Lakaplar, kişiyi adı dışında tanıtan ve onun bir özelliğini gösteren adlar olup, kişiyi ‘övme’, ‘tanıtma’, ‘kötüleme’ veya ‘alaya alma’ amacıyla konulmuş olabilir. Karadeniz’de lakap takılırken çoğu zaman mizah için kişinin…

Oku

Karadeniz ekoloji Karadeniz Türkçesi

Fasulye çeşitleri, ziraatı ve geleneksel yemekleri

Ağustos 28, 2017 Özhan Öztürkbakla, Fasulye çeşitleri, fasulye turşusu, Karadeniz bölgesinde fasulye yetiştiriciliği, lobiya, Soya fasulyesi, ziraatı ve geleneksel yemekleri0 comment

Fasulye, baklagiller familyasının Phaseolus cinsinden Orta Amerika menşeli bir bitkidir. Anadolu ağzında ve Modern Türkçe’de bakla sadece özel bir tür için kullanılırken Doğu Karadeniz’de fasilya (Trabzon), fasulye (Trabzon ve Rize), fasulya, fasile (Ordu ve Giresun), bakla, pakla, lobya veya lobiya olarak adlandırılmaktadır. Arapça ‘her çeşit sebze, özellikle fasulyegiller’ anlamına gelen baḳl (بقل) kelimesinden Türkçe’ye giren bakla kelimesi ilk olarak Tezkiret-ül Evliya’da ‘sebze’ (1341), 15. yüzyılda Hızır Paşa’nın ‘Müntehab-ı Şifa’ adlı eserinde ise bugünkü anlamıyla kullanılmıştır.

Oku

Karadeniz ekoloji

Karabatak, ğaço, tahtalı, sarıasma kuşu, Guguk kuşu

Ağustos 28, 2017 Özhan Öztürkğaço, Guguk kuşu, ibibik, Karabaş, Karabatak, Karatavuk, Kasgara, Kızıl sırtlı örümcek kuşu, sarıasma kuşu, tahtalı0 comment

Gogorina, Karabatak Dere kenarında yaşayan su tavuğu ile denizde yaşayan karabatak kuşlarının ikisi içinde kullanıldığı kaydedilmiştir. Trabzon’da su tavuğu için gogorina (Derenin kıyısında/ vurdum gogorinayı), Rize’de ğorğorina; karabatak ise Trabzon, Rize ve Artvin’in Laz olan sahil kesiminde gogorina, kokorina, kukarma, Lazca kukulina (Megrelce kokorina) olarak anılmaktadır. Orta dönem Yunanca gagarinos (γαγαρίνος ό) olarak tespit edilmiştir.

Oku

Karadeniz ekoloji

Üveyik, ispinoz, Kara başlı iskete, Kara alınlı örümcek kuşu

Ağustos 28, 2017 Özhan Öztürkispinoz, Kara alınlı örümcek kuşu, Kara başlı iskete, karadeniz bölgesi kuşları, lazca, Streptopelia turtur, Turtle Dove, Üveyik0 comment

Dirvana, Üveyik Üveyik; Karadeniz bölgesine sonbaharda gelen boz renkte ve eti yenir bir güvercin çeşididir. Trabzon’da dirgona, divranos veya dirvana, Rize’de sarıkuş, kilimçiha, trivona, Akçaabat’ta dıronos, Lazca trigon, mçipeştoroci, kirzili ve toroci adlarıyla anılmaktadır. Karadeniz Rumcası trigona (τρυγόνα) kelimesinden ödünçlenmiştir.

Oku

Karadeniz ekoloji

Alakarga, Akkuyruk sallayan, Nar bülbülü (Karadeniz’in kuşları)

Ağustos 28, 2017Ağustos 28, 2017 Özhan ÖztürkAkkuyruk sallayan, Alakarga, Dandaniça, Erithacus rubecula, Karadeniz'in kuşları, Motacilla flava, Nar bülbülü, Robin, Wagtail, yaşayan kuşlar, zimzim0 comment

Cekkarga, Alakarga Güvercin büyüklüğünde, kanatlarında yeşil ve lacivert tüyler bulunan ve eti yenebilen bir kuş türü olan alakargaya Giresun civarında verilen isim olup, Rize’de kestane kargası, hırsız kuş, çiha veya çiğa, Çamlıhemşin’de çeğart, Artvin’de çiğıki, Lazca ise ngola kvari ve kvar-toroci adlarıyla bilinmektedir. Alakarga yumurtadan çıktıktan 15-20 gün sonra alınırsa evcilleştirilebilir. Çoğu atmacacı, duyduğu sesleri tekrarlayabilme yeteneği olan bu kuşu keyif için beslese de, çiḫa biraz olgunlaşınca kaçar ve bir daha da gelmez. Evdeki yüzük, para gibi parlayan nesneleri çalarak yuvasına kaçırdığından hırsız olarak bilinmektedir. Avrupa, Anadolu, Kafkasya ve Kuzey…

Oku