2017 – Sayfa 122 – Özhan Öztürk Makaleleri

Denizcilik Terimleri Sözlüğü G – İ

Ağustos 28, 2017 Özhan Öztürkbalıkçı, balıkçılık, denizci, Denizcilik Terimleri Sözlüğü, Gangam, Gedal, Gırgır, Haçapa, Hamla, Hamsi kayığı, Heyamola, Iğrıp, iskele, İskota, karadeniz, kayna0 comment

Gangam, midye ve istiridye yakalamak için kullanılan bir ağ türü (Trabzon, Sinop). Anadolu’da gangala (Bodrum), galkava ve kangava adlarıyla da anılmaktadır. Akdeniz denizcilik dünyasında: İtalyanca gangama, gángamo, ángamo, (Ceneviz) gángano, Fransızca gangui; Katalanca gánguil; İspanyolca gán-guil adlarıyla bilinmektedir. Yunanca gangami (γαγγάμη [MÖ 1 -MS 2. yüzyıl]), gangamon (γαγγάμon [MS 2-3 yüzyıl]) kökenli kelime Karadeniz Rumcasında gangamiν (γαγγάμιν [Gi-resun, Ünye]), (γαγγάμι [Sinop]), gangam (γαγγάμ [Ordu, Trabzon]) formlarında tespit edilmiştir.

Oku

Karadeniz Türkçesi

Denizcilik Terimleri Sözlüğü D – F

Ağustos 28, 2017Eylül 22, 2017 Özhan Öztürkbalıkçı, balıkçılık, Dalyan, denizci, Denizcilik Terimleri Sözlüğü, Etekçi, Felek, Felenk, Feluka, Furtuna, hamsi avı, karadeniz0 comment

Dalyan, deniz kıyısında ağ ve kazıklarla oluşturulan balık avlanma yeri anlamında kullanılan kelime bu tanımına ek olarak Trabzon’da ‘sığlık’, Rize’de ise ‘balıkları elle yakalamak için suya yapılan taş duvar’ anlamlarıyla da kaydedilmiştir. Yunanca ‘balık yakalanacak yer’ anlamına gelen alyenon (άλιάνειον) kelime balık yakalamak anlamındaki ‘άλιεύω τά ψάρια” kelimesinin form değiştirmesiyle oluşmuştur. Yunanca’dan Türkçe’ye giren ve Türkçe üzerinden yayılan (Yunanca (νταλιάνι), Arnavutça dajlan, Sırp-Hırvatça dάḷαn) kelimeye dair ilk Türkçe kayıt 1456’da Şarköy civarındaki bir ḍalyan için ve 1479-1480’da “ḍalyanhā-yı göl-i Siroz” için tutulmuştur. Dalyan aynı zamanda Evliya Çelebi Seyahatnamesinde (17. yüzyıl)…

Oku

Karadeniz Türkçesi

Denizcilik Terimleri Sözlüğü – B -Ç

Ağustos 28, 2017 Özhan ÖztürkBalağan, balıkçılık, Bardabaso, Bastika, Bora, Borda, Çaça, Camadan, Çapari, Çipa, Çırnık, Çördek, deniz, denizci, Denizcilik Terimleri Sözlüğü, kelimeler, nedir0 comment

Balağan, Yunus avcılığı döneminde, avlanan yunus balıklarının, toplandığı ve yağlarının çıkarıldığı, deniz kenarına inşa edilmiş derme çatma baraka adı. Balağanların içerisinde bulunan ve altında odun ateşi yakılan büyük kazanlarda yunus balığı eti kaynatılarak yağı çıkartılırdı.

Oku

Karadeniz Türkçesi

Denizcilik Terimleri Sözlüğü – A

Ağustos 28, 2017 Özhan ÖztürkAbladya, Abli, Alabora, Alarga, Algarna, Amura, Anafor, Arma, Aşoz, Avara, balıkçılık, deniz, denizci, denizilik, Karadeniz Denizcilik Terimleri Sözlüğü, kelimeler, Türkçe denizci sözlüğü0 comment

Abladya, uzunluğu 150, genişliği 4-10 kulaç olan bir balık ağının adıdır. Yunanca apladi “bir tür ağ” anlamına gelmekte olup, Türkçeye çoğul formu apladya (απλαδια) geçmiştir.

Oku

Karadeniz Türkçesi

Ateş ve köz: Apsimat, Absimisa, Absimitra, Abson, Çiya, Zinak, Cuhnis

Ağustos 28, 2017 Özhan ÖztürkAbsimisa, Absimitra, Abson, anadolu, Apsimat, Ateş ve köz, ateşböceği, Çiya, çiya nedir, Cuhnis, karadeniz terimleri, kıvılcım, türkçe, yerel terimler, Zinak0 comment

Absimat (Maçka), apsimit (Akçaabat), apsimat, apsimati (Rize), apsumati (Rize), apsomati veya hapsimat (Vakfıkebir) ateşin üzerinde uçuşan beyaz renkli, sönmüş kıvılcım parçalarına verilen isim olup, düştüğü yeri, üzerine düştüğü elbiseyi yakmamakta, köz üzerinde oluşan ince kül katmanı da aynı adla anılmaktadır. Apsimat geçmişte çocukların yüzlerinde çıkan sivilce ve kızarıklıklara ilaç olarak sürülürdü. Karadeniz Rumcası apsimadin (αψιμάδιν), apsimad (Samsun, Of), apsumad (Santa) formlarında kaydedilen kelimeyi Tzitzilis, Yunanca’nın Karadeniz dışındaki diyalektlerinde bulamamıştır.

Oku

Karadeniz Kültürü

Karadeniz peynir çeşitleri: Cortan, Şerat, Minci, Kolot

Ağustos 28, 2017Temmuz 27, 2021 Özhan ÖztürkCortan, çürük peynir, gurut, Heh, Karadeniz peynir çeşitleri, keş, Kolot, Minci, ovalı, peynir suyu, peynirler, peynirleri, Şerat0 comment

Cortan ve corto Artvin ve civarında yağı (kaymağı) alınmış peynir yapılmayı bekleyen süt artığı ile sütten yapılmış peynirin ortak adıdır. Sağılan sütler, süzgeçten geçirildikten ve kaymak bağlaması için büyük süt teknelerinde 7-10 gün kadar bekletildikten sonra, kaymaklar büyük kevgirlerle sıyrılarak büyük küleklerde biriktirilir, cortan denilen kaymak altları ise daha büyük kaplarda toplanırdı. Sütün yağı geleneksel yöntemlerle tam olarak alınamadığı için geriye kalan cortanda bir miktar yağ bulunur bu yüzden yapılan peynir yarım yağlı olurdu.

Oku