Mitoloji, Gezi, Tarih
Makale: Özhan Öztürk Rize’nin 29 km doğusunda yer alan Çayeli (eski adı Mapavri) kenti Büyükdere’nin getirdiği alüvyonların oluşturduğu dar bir alanda kurulmuştur. Mapavri kentinin hangi dönemde kimler tarafından kurulduğu bilinmemekle birlikte Yunan kolonisi olmayıp, başlangıçta bir Kolh/Laz köyü ihtimali yüksektir.
Oku
Makale: Özhan Öztürk Kimler tarafından hangi dönemde kurulduğu bilinmeyen Ardeşen (Artaşeni, Artaşen) kentinde günümüzde Laz ve Hemşinli halkları birlikte yaşamaktadır. Kentin orijinal adı Artaşen[1] olup, Ermenice “verimli topraklara sahip köy[2]” anlamına gelmekteyse de aynı zamanda 19. yüzyılda kaydedilmiş bir söylencede Hemşin nehri yatağı yukarı havzası civarında bir kale inşa edip, kendi adını vermiş Hemşinli bir derebeyin adı olması yerleşimin adını bu kişiden de alma ihtimalini öne çıkarmaktadır[3].
Oku
Makale: Özhan Öztürk Rize ya da tarihi adlarıyla Rizounta[1] veya Rhizus[2], Kalus nehrinin 120 stadia doğusunda, Askoros[3] deresinin 30 stadia batısında, Askoros ile 3 mil uzağındaki Priyos[4] burunları arasında Karadeniz’e dökülen Rhizius[5] deresi ağzına kurulmuş antik bir kentin adıdır. Prokopius döneminde önemi artmış[6], Justinian döneminde Pers sınırındaki diğer kentler gibi etrafı surlarla çevrilerek güçlendirmiştir[7]. Rizaion, Orta ve Geç Bizans dönemlerinde Karadeniz’in doğu sahilindeki son kale olma niteliğini taşımaktaydı. Prokopius’a göre bir Roma kenti olan Rize’nin ilerisinde Romalılar ile Lazlar arasında özgür insanların yaşadığı Athenae[8] adlı bir köy bulunmaktaydı.
Oku
Makale: Özhan Öztürk Hopa kenti, Hopa deresinin kuzeyinde kalan 10-15 m yüksekliğindeki yamaçlarda kurulmuş, sonraları kıyıda alüvyonların oluşturduğu dar düzlük üzerinde sahil karayolu boyunca gelişmiştir.[1]
Oku
Makale: Özhan Öztürk Şekil değiştirebilenler, hayvan formuna bürünebilen insan benzeri varlıklar olup, dünyanın neredeyse her köşesinde pek çok halkın masal ve efsanelerinde bahisleri geçmektedir.
Oku
Aşağıda yer alan kısa tarih sözlüğü (İ -Z)2005 yılında Heyamola yayınlarınca yayımlanan Karadeniz Ansiklopedik Sözlük adlı çalışmamın sonunda bulunan ve metin içinde kullanılan çoğu Antik Çağ ile ilişkili bazı terimlere açıklık getirmek amacıyla hazırlanmıştı. (Kısaltmalar: coğ. coğrafi, is. isim, tar. tarih, d. doğum tarihi, ö. ölüm tarihi)
Oku