Yunan Mitolojisi Sözlüğü (T)
Aşağıdaki çalışmam A’dan Z’ye Online sunulan alfabetik Yunan Mitolojisi Sözlüğü‘nün T harfini içermektedir.
Tahta At Truva kentini yıllarca süren kuşatmaya karşın ele geçiremeyen Yunanların, içine 50 asker saklayacak büyüklükte inşa edip kentin kapısına bıraktıkları hilenin adıdır. Odysseus’un Truva’ya gönderdiği casus Sidon kuşatmayı kaldıran Yunanların Athena’nın öfkesini yatıştırmak için dev boyutlarda bir at heykelini kentin kapısına bıraktığını bildirmiştir. Apollon rahibi Laokoon’un karşı çıkmasına karşın atı kente sokan Truvalılar, atın içindeki askerlerin gece dışarı çıkarak Yunan askerlerine kentin kapılarını açmalarına, dolayısıyla Truva’nın düşmesine sebep olmuşlardır.
Tainaron Peloponnesus yarımadasının güneyinde bir mevki adı olup, aynı zamanda Herakles’in Hades’e indiği yerdir.
Talestis Büyük İskender’in oğlunu doğuran bir Amazon prensesinin adıdır.
Talos 1. Hephaistos tarafından yapılan bronz vücutlu bir devin adı olup, Europa’yı Girit’e kaçıran Zeus tarafından kadına verilmiştir. Talos, Girit adasının koruyucusu olmuş, her gün adayı üç defa dolaşıp sahile yaklaşan gemilere taşlar fırlatarak onları uzaklaşmaya zorlamıştır.
Talos’un ensesinden ayak bileğine dek uzanan tek bir damarı bulunmakta ve bu da bir bronz tırnağa bağlanmaktaydı.
Argo gemisi Girit’e geldiğinde adanın bekçisi Talos gemiye büyük kayalar fırlatmıştır. Apollodorus’a göre büyücü Medea tarafından damarını tıkayan takoz görevi gören tırnağı sökülerek ölümlü hale getirilmiş, bir diğer söylenceye göre ise Argonautlardan Poeas’ın okuyla öldürülmüştür (Apollodorus 1.140).
- Daidalos’un kıskançlıkla öldürdüğü yeğeninin adıdır.
Talthybios Agamemnon’un Truva Savaşına katılan iki habercisinden birisidir (diğeri: Eurybates).
Agamemnon tarafından Akhilleus’un onur ödülü Briseis’i geri almak için görevlendirilmiş, zamanla, elçilerin serbestçe dolaşmasını sağlayan sembol olarak görülmüş, hatta Sparta’da adına bir tapınak inşa edilmiştir.
Tanais Okeanos ile Tethys’in oğlu olan bir nehir tanrısının adıdır. Savaş tanrısı Ares’e tapınıp kadınlardan hoşlanmayan Tanais’e gücenen Aphrodite onun öz annesine aşık olmasını sağlamış, umutsuzluğa kapılan genç kendini Amazonios nehrine atarak öldürmüş, ölümünün ardından kendi adıyla anılacak olan bu nehrin tanrısı olmuştur.
Tantalos 1. Zeus veya Lydya kralı Tmolus ile Pluton’un Sipylos kralı oğlu olup, Niobe ile Pelops’un babasıdır.
Panderos’un emanet ettiği Zeus’un köpeğini Hermes’e vermemek için yalandan yemin edince Zeus tarafından cezalandırılmıştır.
Odysseia, IV. Bölüm: Tantalos |
Kara gemime dönmeden önce, tanrıların sonsuz susuzluk ve açlığa mahkûm ettiği Tantalos’u gördüm. Çenesine kadar ulaşan suyun içinde durmasına karşın, içmek istedi mi su çekiliyor, ayaklarının altında kuru çamurdan başka bir şey kalmıyordu. Sonra çenesini kaldırdı mı, temiz su gene geliyordu. Tantalos, dallarında elma, armut, nar, incir, zeytin, bal tatlısı olan ağaçların altında duruyordu. Ama bu olgun meyvelerden birini koparmak için ne zaman elini uzatsa, aniden esen bir rüzgâr, dalı, elinin ulaşamayacağı biçimde havalandırıyordu. Kolunu indirir indirmez, dal başının üstündeki eski yere geliyordu
|
- Thyestes ya da Broteas’ın oğludur.
- Amphion ile Niobe’nin oğludur.
Tantalos’un İşkencesi Bolluk içinde yokluk çekmek anlamına gelen deyim adını Zeus tarafından cezalandırılan Tantalos’un trajik sonundan almaktadır.
Taraksippos 1. Olympia hipodromunda dolaşan ve yarışan atlarını ürküten bir iblisin adı olup, atıyla birlikte öldürülen Phlious’un kızı Dameon’un veya bir kıtlığı sona erdirmek için tanrılara kurban edilen İskhenos’un azap içindeki gezinen ruhu olduğuna dair söylentiler dolaşmaktaydı.
- Korinthos hipodromunda bulunduğuna inanılan Sisyphos’un atlar tarafından parçalanan oğlu Glaukos’un ruhudur.
Taras Poseidon ile su perisi Satyra’nın oğlunun adı olup, Peloponnesus’tan İtalya’ya giderek Tarentum (Yunanca Taras) kentini kurmuştur. Bazı yazarlara göre ise kent Herakles tarafından kurulmuştur (Vergilius III, 551).
Tarkhetios Remus ile Romulus efsanesinin bir çeşitlemesinde adı geçen Alba kralıdır. Efsaneye göre kral, sarayının bahçesinde topraktan çıkan bir fallus yontusunu ne yapacağını kâhinlere sorunca genç bir kız bu fallus ile çiftleştirilirse doğacak çocuğun olağanüstü işler başaracağını öğrenir. Bu iş için seçilen kız utanıp hizmetçisini gönderince hamile kalan hizmetçinin doğurduğu ikizler kral Tarkheitos’u öldürüp tahtını ele geçirirler.
Tartaros Başlangıçta Ölüler Diyarı Hades’in de altında bulunan yeryüzünün en derin bölgesi anlamını taşımakta hatta Hesiodos’un Theogonia’sında yeryüzünün ilk elemetlerinden birisi olarak (diğerleri: Eros, Khaos, Gaia) kişileştirilmişken zamanla yanlışlıkla Hades’le karıştırılıp cehennem anlamı kazanmıştır. Bu yeni anlamıyla mutlu insanların yaşadığı Elysion’un zıddı, işkence görülen bir yer olarak tasvir edilmiştir.
Eski Yunan düşüncesinde (Homeros destanlarında ve Hesiodos’un Theogonia’sında) gökyüzü ile yeryüzü arasındaki mesafenin aynen Hades’le Tartaros arasında da bulunduğuna inanılmaktaydı.
Efsaneler tanrıların kuşaklar boyunca rakiplerini Tartaros’a hapsettiklerinden bahsetmektedir.
- Uranos, Gaia’dan doğan canavar çocuklarını (Argeler, Bronteler, Kykloplar, Steropeler) Tartaros’a hapsetmiştir.
- Kronos, Kyklops’ları annesinin istiğiyle önce serbest bırakmışsa da sonra yeniden Tartaros’a atmıştır.
- Zeus, Kyklopları Titanlarla savaşında kendine yardım etmeleri şartıyla serbest bırakmış ve bu sefer Titanları Tartaros’a göndermiştir.
- Zeus, Aloadları ve Salmoneus’u muhalefetlerinden dolayı Tartaros’a atmıştır.
Bkz. Elysium
Tauros 1. Tyrus kentine düzenlediği seferde kralın kızı Europeyi tutsak etmiş ondan Minos adlı oğlu doğmuş Gortyne kentini kurmuş Knosos’lu bir prensin adıdır.
- Bir efsaneye Minotauros yarı boğa yarı insan bir canavar değil Minos ordularının başkomutanı olan Tauros adlı zalim birisinin adıydı.
- Bir başka efsaneye göre Pasiphae’nin aşık olduğu yakışıklı bir gencin adı olup, kocası Minos’u bu gençle aldatmıştır. Bu birliktelikten doğan Minotauros’u aldatılan kral Minos kabullenmeyip dağa bırakmıştır.
Tavşan Aphrodite, Eros ve Hermes’in hayvanıdır.
Taygete, Taygeta Atlas ile Pleione’nin kızlarından (Pleialar) birisinin adı olup, kendisine aşık olan Zeus’tan kaçmak için Artemis’e yalvarmış, tanrıça da onu dişi bir geyiğe dönüştürmüştür. Bu durum Zeus’u engellememiş ve baygın bir durumda yakaladığı kadından Lakedaimon adlı bir çocukları olmuştur.
Tegeates Arkadialı Lykaon’un oğlu, Atlas’ın kızı Maira’nın kocası, Skephros ile Leimon’un babasının adı olup Tegea şehrinin kurucusudur.
Tegyrios Aithiopia’dan sürgün edilen İsmaros ve Eumolpos’u ağırlayan Trakya kralının adıdır.
Teiresias Eueres ile su perisi Khariklo’nun oğlu olan Thebaili kâhinin adıdır. Söylenceye göre Kyllene dağında dolaşırken çiftleşen iki yılanı ayırmış bu yüzden bir kadına dönüşmüş ve yedi yıl boyunca bu halde yaşadıktan sonra aynı yerde aynı pozisyondaki iki yılanı tekrar ayırınca eski haline dönmüştür. Zeus’la Hera aşk yaparken kadının mı erkeğin mi daha çok zevk aldığı konusunda tartışırken akıllarına Teiresias’ın tecrübesi gelmiş ve bu soruyu çağırıp ona sormuşlardır. Teiresias, zevkin onda dokuzunu kadının onda birini erkeğin paylaştığını söyleyince öfkelenen Hera tarafından kör edilmiş, adama acıyan Zeus ona kâhinlik yeteneği vererek karısının hatasını onarmaya çalışmıştır. Thebai kentinin efsanevi kâhini olarak ünlenen Teiresias’ın kızı Manto ve torunu Mopsos’ta kâhin olmuşlardır.
Teisiphone 1. Erinyelerden birisinin adı olup, sevdiği erkek Kithairon’u saçından kopardığı teli yılana çevirdikten sonra sokturarak öldürmüştür.
- Alkmaion’un Korinthos kralı Kreon’a emanet edilen ama köle olarak satılan kızının adıdır.
Tekmessa Frigya kralı Teleutas’ın kızı olup Aias tarafından kaçırılarak köle yapılmış, Aias’dan Eurysakes adlı bir oğlu olmuştur.
Tektamos Pelasgoslar ile birlikte Girit’i işgal edip krallığını ilan eden Dor klanından bir soylunun adıdır. Girit’te Kretheus’un kızıyla evlenmiş ve bu evlilikten Asterios adlı oğlu dünyaya gelmiştir (Diodorus, Siculus IV 60, V 80).
Tektaphos Deriades’in hapsederek açlıktan ölmeye mahkûm ettiği Hintli bir prensin adı olup, yeni doğum yapmış kızı ziyaretine gelip süt vererek babasını beslemiş olayı duyan Deriades’in yüreği yumuşamış düşmanını serbest bırakmıştır (Panapolisli Nonnos, XXVI 101).
Telamon Aegina kralı Aeacus’un babasının adı olup, Yason ile birlikte Altın Post macerasına katılan Argonautlardan birisidir. Aynı zamanda Kalydonia domuzu avında da yer almıştır. Üvey kardeşi Phokos öldürülünce, kardeşi Peleus Teselya’ya Telamon ise Salamis’e sürgüne gönderilmiştir. Burada kral Kykhreus’un kızı Glauke ile evlenmiş ve kral ölünce tahta geçmiştir.
Teleboas Leukatas (Lefka) adasını ele geçiren Teleoboa halkının atası olarak kabul edilen kahramanın adıdır.
Teledamos 1. Homeros’un Odysseia efsanesinde Odysseus ile Kalypso’nun Ogygia adasındaki ilişkisinden doğan oğullarının adıdır.
- Kassandra ile Agamemnon’un ikiz çocuklarından birisi olup iki kardeşte küçük yaşta öldürülmüştür.
Telegonus, Telegonos Odysseus ile büyücü Kirke’nin oğlu, Ardea ile Agrius’un erkek kardeşi, Latinus’un yarı üvey kardeşidir. Büyüyünce babasının kim olduğunu öğrenip onu bulmak için İthaka’ya gider ve kim olduğunu bilmediği babasını ucunda ölümcül vatoz balığı kılçığı bulunan mızrağıyla ağır yaralamıştır. Kollarında ölen adamın babası olduğunu acı içinde öğrenen Telegonus babasının cesedini annesi Kirke’ye götürmüştür. Bu yolculukta kendisine eşlik eden Penelope ile evlenmiş bir söylenceye göre bu ilişkiden İtalos adlı oğulları olmuştur.
Telemakhus, Telemakhos Odysseus ile Penelope’un, Truva Savaşı’nın başlamasının hemen öncesinde doğan ve babasını tanımdan büyüyen tek oğlunun adıdır. Çocukken denize düşen Telemakhos yunus balıkları tarafından kurtarıldığından Odysseus Truva Savaşı’nda üzerinde yunus figürü olan bir kalkan kullanmıştır.
Odysseia’da Truva Savaşına katılmamak için deli rolü yapan Odysseus, Agamemnon kendisini sınamak için henüz bebek olan Telelamkhos’u sabanının önüne koyunca rol yapmayı bırakmıştır. Odysseus’un uzun yolculuğu sırasında İthaki’deki malları talan edilince bunlara henüz onyedi yaşında olmasına karşın Telemakhos karşı çıkmaya çalışmış babasının geri dönmesiyle de düşmanlarına tuzak kurarak hepsini öldürmüşlerdir.
Telemus, Telemos Odysseia’da Polyphemos’a kör edileceğini bildiren kehanet yeteneğine sahip bir Kyklopun adıdır (Pausanias, II 5,6).
Telephassa Agenor’un karısı ve Kiliks, Phoiniks, Europe ile Kadmos’un annesinin adı olup, Europe Zeus tarafından kaçırılınca onu aramak için oğullarıyla yola çıkmışsa da Trakya’da yorgunluktan ölmüştür.
Telephus, Telephos Herakles ile Tegealı prenses Auge’nin oğlunun adıdır. Söylenceye göre Auge, kızını ve yeniş doğmuş Tepehos’u bir sandığa koyarak denize salmış dalgalarda ana oğlu Mysia’ya götürmüştür. Bir başka söylence de ise kral kızını denizde boğması için Nauplios’a teslim etmiş o da kızı öldürmektense köle tüccarlarına vermiş onlar da ana oğulu Mysia kralı Teuthras’a satmışlardır. Tragedya yazarları ise ana oğulu birbirinden ayırarak daha dramatik bir tablo çizmişlerdir. Kral hamile kızını öldürmesi için Nauplios’a teslim etmiş, o kızı Mysialı tüccarlara satamadan önce kadın Parthenion dağında çocuğunu doğurup bırakmış, bebek Telephos’u bulan dişi bir geyik sütüyle beslemiştir. Çobanlar tarafından bulunan çocuk kral Korythos’a hediye edilmiş kral da onu öz oğlu gibi büyütmüştür.
Yunanlar Truva seferi sırasında Frigya’dan önce Mysia’ya çıkmışlarsa da Telephos istilacıların çoğunu öldürmüş ama Akhilleus tarafından kalçasından yaralanmış ve bu yara bir türlü şifa bulmamıştır. Sekiz yıl sonra tekrar Truva’ya gitmek isteyen Yunanlar, Apollon kâhininin öğüdüne uyarak kılavuz olarak Telephos’u çağırmışlar ve yapılan anlaşma gereği kâhinin söylediği gibi Akhilleusus mızrağının ucundaki pası adamın yarasına sürerek şifa vermişti.
Telesphorus Asklepius’un şifa gücüne sahip oğlu ve Hygieia’nın erkek kardeşi olan bir tanrının adı olup, kült merkezi antik Bergama (Pergamum) şehri olmuştur. Pelerinli ve Frigya başlıklı olarak tasvir edilmiş olup MÖ 200 tarihli sikkelerde kabartmaları mevcuttur.
Telesterion [Eski Yunan] Eleusis giziciliğine dair sırların öğretildiği bir tapınağın adı olup MÖ 7. yüzyılda inşa edilmiştir.
Telesto, Telestho Okeanos ile Tethys’in kızı olan bir deniz perisinin adıdır.
Telkhine, Telkhinler Poseidon’un soyundan gelen ilahi varlıklardan oluşan ve Kıbrıs, Girit ve Rodos adalarında yaşayan bir ırkın adı olup, zamanla kötü niyetli büyücülere dönüştüklerinden tanrılar tarafından yok edilmişlerdir.
Hem denizde hem de karada yaşayan vücutlarının alt kısımlarının balık ya da yılan formunda amfibik yaratıklar olarak tasvir edilen Telkhinlerin Rodos adasını verimsizleştirmek için Styks’in suyula yıkadıkları bu yüzden Apollon ya da Zeus tarafından cezalandırıldıklarına inanılmaktaydı.
Telkhis Europe’nin oğlu ve Apis’in babası olan Sikyon kralının adıdır.
Telphousa Boiotia’lı bir su perisinin adı olup, Apollon Hyperboea’dan dönerken Haliartod’la Alalkomenes arasında yer alan su perisinin pınarına yerleşmek istemiş, kendideğerinin azalacağını düşünen su perisi tanrıyı Delphoi’nin daha güzel olduğunu söyleyerek kandırmıştır. Apollon, Delphoi’ye Python’u yenilgiye uğratarak yerleştikten sonra kendini aldatan su perisini yeraltındaki bir yara yerleştirerek cezalandırmıştır.
Temenos 1. Stymphaloslu Pelasgos’un oğlu olup tanrıça Hera’nın onuruna üç tapınak inşa etmiştir (Pausanias VIII 22, 2).
- Aristomakhos’un oğlu ve Hyllos’un torununun oğludur (Pausanias II, 6-7).
- Arkadia’lı Phegeus şehrine adını veren kralın iki oğlundan birisinin adıdır (Pausanias, VIII 24).
Teneros Su perisi Melia ile tarı Apollon’un oğlunun adı olup kâhin ve Thebai’deki Apollon tapınağında rahiptir.
Tenes Kyknus’un oğlunun adı olup üvey annesinin yalanlarına inanan babası tarafından bir sandık içerisinde denize bırakılmış daha sonra kralı olup adını vereceği Tenedos adlı ülkede karaya vurmuştur. Adanın sakinleri tarafından kral ilan edilen Tenes’in babası bir süre sonra hatasını anlamış, barışmaya çalışmışsa da oğlu tarafından affedilmemiştir. Truva seferine çıkan Yunan gemileri Tenedos adasına geldikleri zaman Tenes büyük kayalar fırlattırarak onların karaya çıkmasını engellemeye çalışmıştır. Kimi yazarlara göre bu esnada çıkan çarpışmada kimine göre kız kardeşi Hemithea’yı Akhilleus’tan korumaya çalışırken öldürülmüştür.
Terambos Poseidon’un oğlu Eusiros ile dağ perisi İdothea’nın kaval çalmakta ve lir eşliğinde şarkı söylemekte usta olan çoban oğlunun adıdır. Gençliğin verdiği kayıtsızlıkla Zeus ile Poseidon hakkında ileri geri konuşmuş, tanrı Pan’ın yaz sonunda sürüsüyle birlikte yayladan ovaya inme öğüdüne uymamış, dağ perileriyle alay etmiş bu sebeple periler tarafından geyik böceğine dönüştürülmüştür.
Tereus Philomena efsanesinin kahramanı, Ares’in oğlu ve Procne’nin kocası olan Trakya kralının adıdır.
Termerus, Termeros Plutarkhos’a göre Herakles tarafından öldürülen, yolcuları soyduktan sonra kafa atarak öldüren korkunç bir haydudun adıdır (Plutarkhos, Thes. II). Lykia, Karia kıyılarının yanı sıra Kos adasını da talan eden bir korsan olup Termera şehrine adını vermiştir.
Terpiskhora Zeus ile Mnemosyne’nin dokuz kızından (Musalar) birisi olan koro perisinin adı olup, lir enstrümanı sembolüdür.
Terpsikhore Dokuz ilham perisinden birisi olup dans ve koral şarkılarından sorumludur.
Tethys Okyanusun denizin doğurgan dişiliğini temsil eden kişileştirilmiş dişil formu olup, erkek kardeşi Okeanos ile evlenmiş ve 3.000’in üzerinde çocukları olmuştur. Hesperideslerin ülkesinin ötesinde güneşin battığı yerde yaşadığına inanılmaktaydı.
Teukros 1. Frigyalı nehir tanrısı Skamandros ile İda dağının perilerinden İdaia’nın oğlu ve Truva kral ailesinin atasıdır. Bu yüzden Truvalılar bazen Teukrialılar olarak da adlandırılmıştır.
- Lamomedon’un kızı Hesione ile Telamon’un oğlu, Aias’ın üvey kardeşinin adı olup Truva kral ailesindedir. Buna karşın Yunan ordusu ile Truva seferine katılmış yetenekli bir okçu olduğundan sırasıyla Orsilokhos, Ormenes, Ophelestes, Daitor, Khoromios, Lykophantes, Amopaon, Melanippos, Gorkythion, Arkhetolemos’u öldürmüş, Glaukos’u yaralamış, Truva’dan geriye döndüğünde Odysseus’tan kardeşinin intikamını almadığı için babası tarafından kovulmuş, yıllar sonra Kıbrıs’ta ölmüştür.
Teumessos Tilkisi Dinysos’un Thebai ülkesine dadandırdığı bu tilkiyi Amphitryon öldürmüştür.
Teutamos Asur kralı ve Ninyas’ın yiminci ardılının adı olup, Truva Savaşı sırasında kral Priamos’a yardım için oğlu Memnos’un komutasında 20.000 kişilik bir kuvvetin yanı sıra 200 savaş arabası göndermiştir.
Teutaros Herakles’e okçuluk sanatını öğreten, Amphitryon’un İskit çobanının adıdır.
Teuthras 1. Kaikos (bugünkü: Bakırçay deresi) ırmağının Ege denizine döküldüğü alanda hüküm süren cüzamlı Mysia kralı olup, Telephos efsanesinde adı geçmektedir.
- Truva Savaşı’nda Hektor’un öldürdüğü bir Yunan askerinin adıdır.
Thalassa Thalatta, Thalath, Tethys Denizin kişileştirilmiş formu olup, Aether ile Hemea’nın kızı, Pontus’un ve Telkhinlerin anasıdır.
Thalestris Bir Amazon kraliçesinin adı olup, 300 savaşçısıyla birlikte Büyük İskender’le buluşmaya gitmiştir.
Thalia 1. Komedi ve pastoral şiirle ilişkilendirilen bir ilham perisinin (Musa) adıdır.
- Zeus ile Eurynome’nin kızının adı olup, bitkilerin filizlenmesinden sorumludur (Hesiodos, Theogonia 909).
- Nereus ile Doris’in kızlarından birisi olan bir Nereid’in adıdır.
Thallo Mevsim tanrıçaları olan horalardan birisinin adıdır (diğerleri: Aukso, Karpo).
Thalpios Deksamenos’un kızı Theraiphone ile Eurytos’un oğlunun adı olup, Helen’in talipleri ve Truva atının içindeki Yunan askerlerinden birisi olarak geçmektedir.
Thanatos Yeraltı dünyasında yaşayan ölümün kişileştirilmiş formu olup, Hypnos’un (uyku) ikiz kardeşi ve Nyks’in (gece) oğluydu. Bir elinde ters çevrilmiş meşale diğerinde çelenk veya kelebek taşıyan bir genç olarak tasvir edilmekteydi.
Thasos Ege Denizinde yer alan Thasos adasına adını veren mitolojik karakterin adı olup Agenor’un oğlu veya Euope’nin akrabalarından birisi olarak tasvir edilmektedir.
Thaumas Pontus ile Gaia’nın oğlu olan bir deniz tanrısının adı olup Oceanid eşi Elektra’dan Harpy ve İris’in babasıdır.
Theaneira Truvalı bir kadının adı olup, Herakles’in Truva seferi sırasında köle olarak Telamon’un onur ödülü olmuş, hamile kalmasına rağmen Miletos’a kaçmış, orada Trambelos’u doğurmuş ve Miletos kralı Arion’la evlenmiştir.
Theano 1. Trakya kralı Kisseus ile İlos’un kızı Teleklia’nın kızı, Truvalı Antenor’un karısı, İphidamas, Arkhelokhos, Akamas, Glaukos, Eurymakhos, Helikaon ve Polydamas’ın annesi olan Truva kentinin Athena rahibesinin adıdır.
- İkaria kralı Metapontos’un ilk karısının adı olup, çocuğu olmadığı için çobanlardan kendisine bebek bulmalarını istemiş, onların getirdiği ikiz çocukları kocasında kendi çocukları diye takdim etmiş ama bu sırada kendi ikiz çocuklara gebe kalmıştır. Çocuklar büyüyünce öz çocuklarını evlatlıklar aleyhine kışkırtarak onları öldürmelerini istemişse de mücadeleyi evlatlıklar kazanmışlar durumu öğrenen kral karısını boşayıp Melanippe ile evlenmiştir.
Thebe 1. Nehir tanrısı Asopus ile Metope’nin en küçük kızının adı olup, Zeus’un eşlerinden birisi olmuştur.
- Zeus ile Boeotialı su perisi İodame’nin kızı, Kral Ogyges’in karısı ve Aulis’in anasıdır.
- Adramys’in kızının adı olup, babası kendisini koşuda geçecek olanla kızını evlendireceğini ilan edince, onca talibin arasında sadece Herakles yarışı kazanmış, kızla evlenmiş, karısının adına Kilikya’daki Thebai kentini kurmuştur.
Thebai’ye Yürüyen Yediler Bkz. Yediler, Adrastos
Theia, Thea Gaia ile Uranos’un kızı Titanlardan birisi olan önemsiz bir tanrıçanın adı olup, kardeşi Hyperios’dan üç çocuğu olmuştur:
Helios (Güneş), Eos (Şafak), Selene (Ay)
Theias Babylon kralı Belos’un oğlu, Adonis ile Myrra’nın babası ve su perisi Oreithyia’nın kocasıdır.
Theiodamas Herakles’in yol arkadaşı ve Argo gemisi mürettebatından Dryopia kralı Hylas’ın babasının adıdır.
Thelksion Apisin iki katilinden birisi olduğu sanılan Sikyon kralının adıdır.
Themis Uranos ile Gaia’nın kızlarından birisinin adı olup, adaletin kişileştirilmiş formu, bilgelik, doğru nasihat ve Tanrı arzularının çevirmeni olan bir tanrıçadır. Gözleri bağlı, elinde terazi ve bir bereket boynuzu taşıyan genç bir kadın olarak tasvir edilen tanrıça Roma mitolojisine Justitia adıyla girmiştir. Apollon’a kâhinliği öğretmiş, Zeus’un bir oğlunun Hesperides’in altın elmalarını çalacağını önceden Atlas’a haber vermiş, keçi Amaltheia’nın postunu savaş sırasında giymesini Zeus’a tavsiye etmiştir.
Themisto Orkhomenus kralı Athmas’ın ikinci karısı olan Hypseus’un kızının adıdır. Kocasının ilk karısı İno’dan olan çocuğunu gece öldürmek istemiş bu sebeple kendi çocuğunu beyaz bir örtü ile örterken diğer çocuğun üzerine siyah bir örtü örtmüştür. İno durmu anlayıp örtüleri değiştirince Themisto yanlışlıkla kendi çocuğunu öldürmüştür.
Theoklymenos 1. Polypheides’in oğlu olan Argos’lu kâhinin adı olup, Penelope’nin taliplerine Odysseus’un geleceğini ve akıbetlerini haber vermiştir.
- Euripides’in Helen oyununda adı geçen Proteus ile Psamathe’nin oğlunun adı olan ve acımasızlığıyla tanınan Mısır kralının adıdır.
Theonoe 1. Thestor’un kızı, Kalkhas ile Leukippe’nin kardeşidir. Sahilde oynarken korsanlar tarafından kaçırılmış Karia kralı İkaros’a satılmıştır. Onu sırayla kurtarmaya giden ve esir edilen babası ve kız kardeşi ile çeşitli maceralardan sonra birbirlerine kavuşup ülkelerine dönmüşlerdir (Hyginus, Fabulae 190).
- Euripides’in Helen oyununda, Mısır’dan kaçmasına yardım ettiği için kardeşi Theoklymenos tarafından öldürülmek istenmiştir.
Theophane Trakya kralı Bizaltes’in güzel kızının adı olup, Poseidon tarafından Krumissa adasına kaçırılmıştır. Bugünkü adı ve konumu bilinmeyen bu ada kızın talipleri tarafından bulunanca Poseidon kızı koyuna dönüştürmüş kendisi de koç kılığına bürünerek onunla birleşmiş, bu ilişki sonucunda ‘altın postlu koç’doğmuştur.
Theophania [Eski Yunan] Delphoi kentinde kış sonunda Apollon onuruna düzenlenen festivalin adı olup, tanrının Hyperborlar ülkesinden gelişi kutlanmaktadır.
Theopropoi [Eski Yunan] kâhinlik mesleğinin adıdır.
Theras Autesion’in oğlu, Argia’nın erkek kardeşinin adıdır. Spartalı Aristodemos’la evlenen kız kardeşinin iki oğluna naiplik yaptıktan sonra çocuklar büyüdüklerinde ülkeden ayrılıp Kalliste adasına yerleşmiş ve o günden sonra bu ada Thera adıyla anılmaya başlanmıştır.
Therambos Superileriyle alay ettiği için böceğe dönüştürülen çobanın adıdır.
Thero İphikles’in soyundan gelen kadının Apollon’dan Kharion adlı oğlu dünyaya gelmiştir.
Thersandros 1. Polyneikes ile Argia’nın oğlu ve Epigonoilerden birisi olup, Truva kuşatmasına katılmış, Mysia’da Telephus tarafından öldürülmüştür.
- Sisyphos ile Merope’nin oğlu, Haliartos ve Koroneia’nın babasıdır.
Thersites Agrius’un oğlu olan çarpık bacaklı ve topal sıradan bir askerdir. Homer’e göre kaba saba birisi olan Thersites Truva Savaşı’nda maskaralıklar yaparak askerleri eğlendirmiştir. Thersites, Porthaon ile Euryte’nin torunu olup, Onkhestos, Prothoos, Keleutor, Lykopeus ve Melanippos adlı beş kardeşi vardı.
İlyada destanında kel, topal, çarpık bacaklı ve kambur görünümüyle Yunan askerlerinin en çirkini olarak tasvir edilmiştir. Agamemnon, askerlerinin cesaretini sınamak için yalandan Truva kuşatmasından vazgeçtiğini bildirdiğinde Thersites bu fikrin ateşli destekleyicisi olmuş, hatta bir ayaklanma teşebbüsüne katılma girişiminde bulunduğundan diğer askerlerin kahkahaları arasında Odysseus’tan okkalı bir dayak yemiştir.
Akhilleus’un öldürdüğü Amazon kadını Penthesileia’ya olan hayranlığıyla alay edip, kadının gözlerini mızrağıyla çıkarınca, Akhilleus tarafından dövülerek öldürülmüştür.
Theseus Atina kralı Aegeus ile Troezen kralı Pittheus’un kızı Aethra’nın oğlunun adı olup, Demophon ile Akamas adlı iki oğlunun katıldığı Truva Savaşı’ndan bir kuşak önce yaşadığı sanılmaktadır.
Bir söylenceye göre Thesus tanrı Poseidon’un oğldur. Pittheus’un bir kehanete uyup Aigeus’un sarhoş olmasını sağlayarak gece kızı Aithra ile birleşmesini sağlamış; Aithra gece Athena’nın gönderdiği bir rüyanın tesiriyle tanrılara kurban sunmaya gidince Poseidon’un tecavüzüne uğramıştır.
Daha çocukluğunda cesaret ve gücünü kanıtlayan Theseus, ergenlik çağında saçlarının tümü yerine Abant halkı gibi sadece ön kısmını tıraş ettirerek bu adetin yaygınlaşmasını sağlamıştır. Çocukluğundan beri hayran olduğu Herakles’i taklit ettiğinden, Periphetes’i, soyguncu Sinis’i, katil Krommyon domuzunu, haydut Skiron’u, Kerkyron’u, Prokroustes’i ve daha nicesini dövüşerek öldürmüştür.
Yolu Atina’ya düşen ve pek çok haydut ve canavarı öldürdüğü için ünlenen Thesus Atina’ya Medea’nın iksirleriyle pençesine düşürdüğü babasının yanına gitmiştir. Medea genç adamı hemen tanımış, oğlunu tanımayıp korkan Aegeus’dan onu onurlandırmak (gerçekte zehirleyerek öldürmek için) için yemeğe çağırmasını istemiştir. Yemeğe giden Thesus kendini hemen tanıtmayıp, zehirli kupadan içki içmeden önce eti kesme bahanesiyle babasından kalma kılıcını çekince Aegeus oğlunu tanımış, zehirli kadehi devirmiş, oğlunu bağrına basmış ve karısı Medea’yı boşamıştır. Babası tarafından resmen tanınıp mirasçı ilan edilmesinin ardından Pallas’ın oğlu olan kuzenleriyle ölümüne mücadele etmiş ve pek çok can almıştır.
Efsaneye göre Girit kralı Minos oğlu Androgeus’un ölümünün ardından Atinalılardan dokuz yılda bir yedi delikanlı ve yedi genç kız istemekteydi. Atina halkını öfkelendiren ve Aegeus’a karşı kışkırtan bu talep Thesus’ta bu gençlerin arasına katılma ve Girit’e giderek yem olarak verilecekleri canavar Minotauros’u öldürme düşüncesine yol açmıştı. Girit’e gidince bir labirente hapsedilen Thesus’a ilk görüşte aşık olan Minos’un kızı Ariadne ona labirentte yolunu bulabilmesi için bir iplik yumağı vermiştir. Thesus, karanlık labirentte bir yumruk darbesiyle canavarı öldürmesinin ardından kendini takip etmemeleri için Giritlilerin gemilerinde delikler açarak batmalarını sağladı, yanına Ariadneile kurtardığı genç Atinalıları alarak Atina’ya yelken açmıştır. Bir söylenceye göre yolculuk sırasında çıkan fırtına ile Kıbrıs’a sürüklenmişler burada Ariadne doğum yaparken ölmüştür.
Thesus daha sonra bir Amazon olan Antiope’yi kandırarak kaçırmış, Amazonların Attike üzerine yürüyerek kenti bir süre için ele geçirmelerine sebep olmuştur. Bir başka söylenceye göre ise Thesus, Phaidre ile evlenmek için Antiope’yi boşayınca Amazonların saldırısına uğramıştır.
Yakın arkadaşı Peirithoos’la Sparta’ya gidip Helen’i kaçırmalarından, Ölüler diyarında tutsak edilmelerine dek pek çok maceraya katılan Thesus, Atina’da yeniden tahta çıkma umudunu kaybedince Skyros’a gitmiş ve burada ölmüştür.
Theseia [Eski Yunan] Atina’da Pyanepsion ayının sekizinci günü Theseus onuruna kutlanılan bayramın adıdır.
Thesmophoria [Eski Yunan] Pyanepsion (Ekim-Kasım) ayının 11.-13. günleri arasında evli çiftler tarafından tanrıça Demeter onuruna düzenlenen, ikinci gün oruç tutulup, (Bkz. Nesteia) üçüncü gün kurban kesilen festivalin adıdır.
Thespios Erekthus’un oğlu olan Thespiai kentinin kurucusunun adı olup, elli kızına Thespias adı verlmektedir.
Thesprotos Arkadia kralı Lykaon’un oğullarından birisinin adı olup, Thyestes efsanesinde adı geçmektedir.
Thessalos Tesalya’ya adını veren kahramanın adı olup kimliği konusunda farklı görüşler bulunmaktadır:
- Graikos’un oğlu
- Herakles ile Khalkiope’nin oğlu
- Haimon’un oğlu
- Medeia ile İason’un oğlu
Thestios Ares ile Demonike’nin oğlu olan Pleuron krallarından birisinin adıdır.
Thestor Apollon ile Laothoe’nin oğlu olan Apollon rahibinin adı olup, Kalkhas, Leukippe ve Theonoe’nin babasıdır.
Thetis Nereus ile Doris’in kızı (Nereid) ve Akhilleus’un annesi olan ölümsüz bir deniz tanrıçasının adıdır. En güzel Nereid olduğundan Zeus ile Poseidon tarafından arzulanmış, ama tanrılar Themis’in, Thetis’ten doğacak çocuğun babasından üstün olacağı kehaneti üzerine küçük düşmekten çekinerek evlenmekten vazgeçmişler o da kral Peleus’la evlenmiştir. kâhin Kalkas, Akhilleus henüz dokuz yaşındayken Truva’nın onun yardımı olmadan fethedilemeyeceğini bildirmiştir. Thetis, oğlunun Truva surları önünde öleceğini bildiğinden onu Skyros’a götürüp kral Lykomedes’in kızları arasında saklamışsa da oğlunun kaderini değiştirememiştir.
Thoas 1. Dionysos ile Ariadne’nin oğlu olup, adını karısı Myrina’dan alan kentin kralıdır. Aphrodite’in lanetlediği adada kadınlar erkekleri öldürmeye niyetlendikleri sırada kızı Hypsipyle babasını Dionysos tapınağına saklayarak kurtarmış böylece Thoas Lemnos adasının katliamdan sağ çıkan tek erkeği olmuştu. Bu durumu öğrenen kadınlar öfkelenip Hypsipyle’yi köle olarak satmışlardır.
- İkaros’un oğlu ve Penelope’nin kardeşinin adıdır.
- Andraimon’un oğlu olup, adı İlyada’da Helen’in talipleri ve Truva tahta atının içindeki savaşçılar arasında geçmektedir.
- Sisyphos’un torunu ve Phokos’un erkek kardeşidir.
- İason ile Hypsipyle’nin oğlu ve kral Thoas’ın torunudur.
Tholos [Eski Yunan] Atina ve Delphoi’de bulunan tapınak mezarların adıdır.
Thon Helen’e sıkıntılar içinde Mısır’a gittiği zaman, karısı tarafından Helen’e rahatlatıcı bir iksir gönderilen Mısır kralının adıdır.
Thoosa Phorkys ile Keto’nun kızının adı olup, deniz tanrısı Poseidon’dan bir tepegöz (Kyklop) olan oğlu Polyphemus’u doğurmuştur.
Thrake Okeanos ile Parthenope’nin kızı ve Avrupa kıtasına adını veren Europe’nin büyücü kız kardeşi olup, Trakya’ya adını vermiştir.
Thrasymedes Babası Nestor ve erkek kardeşi Antilokhos’la birlikte on beş geminin komutanlığı göreviyle Truva Savaşına katılan, tahta atın içinde saklanan savaşçılardan birisinin adı olup, savaş sonrasında Pylos’a gidip yerleşmiştir.
Threnodos [Eski Yunan] Cenaze törenlerinde söylenilen ağıtların adıdır.
Thriae, Thriai Apollon’u Parnassos dağında büyüten üç bakire kız kardeş perinin adı olup, çakıl taşlarına bakarak kehanette bulunurlardı. Bal yemeyi sevdiklerinden kâhinlikişinde ücret olarak bal kabul ederlerdi.
Thriambos [Eski Yunan] Dionysos alaylarında söylenilen ezgilerin adıdır.
Thyestes Pelops ile Hippodameia’nın oğlu, Atreus’un ikiz kardeşinin adıdır. İki kardeş üvey kardeşlerini öldürerek Miken tahtını ele geçirmişler ama Thyestes yengesi Aerope ile sevişince birbirlerinin can düşmanı olmuşlardır. Efsaneye göre Atreus öç almak için özkardeşinin çocuklarını kestirip pişirerek durumdan habersiz olan Thyestes’e yedirmiş, sonra çocukların kafalarını göstermiştir. Sikyon’a kaçan Thyestes’e bir kâhin öz kızından doğacak çocuğunun intikamını alabileceğini söylemiş gerçekten de Aigisthos amcasını öldürmüştür.
Thyia Nehir tanrısı Kastalios’un su perisi kızı olup, babası Apollon olan Delphos adlı çocuğu Delphoi’ye adını vermiştir.
Thymoites Laomedon’un oğlu ve Priamos’un kardeşi (bir söylencede eniştesi) olup, karısı Killa’yı öldürttüğü için Truva atının kente girmesine yardım ederek Priamos’tan intikamını almıştı.
Thyone Dionysos’un annesinin tanrısal adı olup, bu isim Dionysos annesini Ölüler diyarından çıkarıp tanrılar diyarına getirip tanrıça olmasını sağlarken verilmiş olmalıdır. Kadının ölümlü adı ise Semele’dir.
Thyrsus Dioniysos ile hizmetkârlarının taşıdığı asanın adı olup, etrafı asma yapraklarıyla uç kısmı çam kozalağı figürüyle süslüdür.
Thysia [Eski Yunan] Tanrılara verilen kurbanların adı olup, arınmak, şükran ve yakarmak amacıyla gerçekleştirilmekteydi.
Thysiai Akrothinia: İlk ürün (tahıl, kuzu) kurbanları
Thysiai Demoteleis: Kesilip yenecek hayvan kurbanları
Thysiai Spondai: Şarap gibi içecek kurban etme
Tigge Herakles’in Sophaks adlı oğlunun anası olan dev karısının adıdır. Sophaks anasının adını kurduğu Tiggis (Tanca) kentine vermiştir.
Timalkos Megara kralı Magareusun büyük oğlunun adı olup, kız kardeşlerini kaçıran Thesus tarafından öldürülmüştür.
Timandra Sparta kralı Tyndareos ile Leda’nın kızlarından birisi, Ekhemos’un karısı, Euandros’un annesi-dir. Aphrodite’ye yeterli hürmet etmediği için tanrıça tarafından delirtilmiş bu sırada Phyleus tarafından kaçırılmıştır.
Tiphys Hagnias’ın Siphai’li oğlu ve Argo gemisinin olağanüstü yetenekli dümencisinin adı olup, Karadeniz’de Mariandynler ülkesinde bilinmeyen bir hastalıktan ölmüştür.
Tiresias Everes ile su perisi Chariclo’nun oğlu olup kör olmasına rağmen antik Yunanistan’ın en ünlü kâhiniydi.
Tisamenos 1. Orestes ile Hermione’nin oğlu olan Sparta kralının adıdır.
- Thersandros ile Demonassa’nın oğlu olup Truva Savaşı’nda Telephos tarafından öldürülmüştür.
Tisiphone Üç Erinye’den birisinin adı olup, katillerden intikam almakla görevli bir kadındır.
Titanomakhy Tanrı Zeus ile Titanlar arasında meydana gelen ve 10 yıl sürdükten sonra Titanların aleyhine sonuçlanan savaşın adıdır.
Titanlar
Titanlar Tabiat güçlerinin kişileştirilmiş formları olan tanrısal devlerin adı olup, Hesiodos’a göre Gaia (Yeryüzü) ile Uranos’un (Gökyüzü) altı kız altı erkekten oluşan toplam on iki çocuğudurlar.
Titanlar birbirleriyle evlenmiş ve çocuk sahibi olmuşlardır. Bu çiftler:
- Kronos-Rhea
- İapetos-Themis
- Okeanos-Tethys
- Hyperion-Theia
- Krius-Mnemosyne
- Koeus-Phoebe
Çeşitli yazarlara göre Titan sınıflaması:
Hesiodos:
Titanlar: Kronos, Okeanos, Hyperion, İapetos, Krius, Koeus
Dişi Titanlar: Rhea, Tethys, Theia, Themis, Phoebe, Mnemosyne
Apollodorus:
Titanlar: Kronos, Okeanos, Hyperion, İapetos, Krius, Koeus
Dişi Titanlar: Rhea, Tethys, Theia, Themis, Phoebe, Mnemosyne, Dione
Diodorus Siculus:
Titanlar: Kronos, Okeanos, Hyperion, İapetos, Krius, Koeus
Dişi Titanlar: Rhea, Tethys, Themis, Phoebe, Mnemosyne
Orphik:
Titanlar: Kronos, Okeanos, Hyperion, İapetos, Krius, Kaus, Phorkys
Dişi Titanlar: Rhea, Tethys, Theia, Themis, Phoebe, Mnemosyne, Dione
Hyginus:
Titanlar: Saturn, Ocean, Hyperion, Polus, Atlas
Dişi Titanlar: Ops, Themis, Moneta, Dione
Titanomakhia, Titan savaşı Tanrı Zeus’un Okeanos’un yardımıyla Titanları yenilgiye uğratıp iktidarı ele geçirmesi sürecinde Olympos tanrıları (Athena, Apollon, Hera, Poseidon, Hades) ile Titanlar arasında yaşanan savaşın adıdır.
Tithenidia [Eski Yunan] Artemis tapınaklarında süt anneler tarafından kutlanılan bayramın adıdır.
Tithonos Nehir tanrısı Skamandros’un kızı Styrmo ile Laomedon’un oğlu ve Priamos’un ağabeyi olan Truva prensinin adıdır.
Efsaneye göre çok yakışıklı olan Tithonos’a Şafak tanrıçası Eos aşık olmuş ve Emathion ile Memnon adlı iki oğul sahibi olduğu erkek için Zeus’tan ölümsüzlük istemiş ve arzusu kabul edilmiştir. Bununla birlikte ebedi gençliğe sahip olamayan Tithonos yaşlanmış ve eli ayağı tutmayınca Eos tarafından ağustos böceğine dönüştürülmüştür.
Tityos Zeus ile Elara’nın oğlu olan dev bir canavarın adı olup, Hera’nın kıskançlığından çekinen Zeus sevgilisi hamile kalınca onu yeraltında bir mağaraya gizlemiş, kadın doğum yaparken ölünce de oğlunu süt annelik yapması için Tityos’a emanet etmiştir. Zeus’tan hamile kalan Leto Apollon ve Artemis’i doğurduktan sonra Hera rakibesini kıskanmış ve Tityos’u kadına tecavüz edip öldürmesi için üzerine saldırtmıştır. Bir söylenceye göre Zeus Tityos’u yerin dibine göndermiş bir başkasına göre ise çocukları canavarı öldürmüştür.
Tlepolemos Herakles ile Astyokhe’nin oğlu olup bir kaza sonucu Alkmene’nin kardeşi Lykymnios’un kafasına sopayla vurup öldürünce Rodos adasına kaçarak orada karısı Polykso ile Lindos, İalysos ve Kamiros kentlerinden oluşan bir koloni kurmuştur.
Tmolus, Tmolos 1. Apollon ile Pan arasında yapılan bir müzik yarışmasında arabuluculuk yapan Lydialı bir dağ tanrısının adıdır.
- Ares ile Theogone’nin oğlu olan Lydia kralının adı olup, Artemis’in nedimesi Arippe’ye tecavüz ettiği için tanrıça tarafından kışkırtılan bir boğa tarafından öldürülmüş ve gömüldüğü dağa adı verilmiştir.
Tokseus 1. Aitoia’da Kalydon kralı Oineus ile Althaia’nın oğullarından birisinin adı olup, babası tarafından öldürülmüştür.
- Herakles tarafından öldürülen Oikhalia prenslerinden birisinin adıdır.
Trambelos Aigina kralı Telamon ile Truva’da tutsak ettiği onur ödülü Theaneira’nın oğlu olup, kadının oğluyla birlikte kaçtığı Miletus kralı tarafından büyütülmüş, Akhilleus tarafından bir çarpışmada öldürülmüştür.
Trikke Irmak tanrı Peneus’un kızı ve Teselya kralı Hypseus’un karısıdır.
Triopas, Triops Poseidon ile Kanake’nin oğlu olup, Knidos şehrinin kurucusu olduğu söylenmektedir.
Triptolemos Eleusis kralı Keleos ile Metaneira’nın oğlu ve Demophon’un erkek kardeşinin adı olup, ziraat tanrıçası Demeterin hediye ettiği kanatlı ejderhalar tarafından çekilen bir araba sayesinde yeryüzünün pek çok bölgesine buğday ekmiş, Ölüler Diyarı’nda yargıçlık yapmıştır.
Triptolemus Demeter için yazılmış Homerik ilahilerden birinde adı geçen (MÖ 7. yüzyıl) Eleusisli güçlü, adil ve onurlu bir şefin adıdır.
Triton Amphitrite ile deniz tanrısı Poseidon’un oğlu olup belden aşağısı balık yukarısı ise insan formunda bir yaratıktır. Büyükçe bir deniz kabuğuna üfleyerek dalgaları çağırır ve fırtınayı haber verir. Odysseus’un arkadaşı ve Aeneias’ın trampetçisi Misenus tarafından kendisine meydan okunmuşsa da, Triton kıskançlıkla rakibini suya fırlatarak boğmuştur.
Hesiodos’un Theogonia adlı eserinde ailesiyle birlikte denizin dibinde altın bir sarayda yaşadığı, Argonaut efsanesinde ise Libya sahillerinin Triton’un evi olduğı belirtilmektedir. Argo efsanesinde Eurypylos kılığına girerek, Poseidon’un oğlu ve Arganautlardan birisi olan Euphemos’a bir parça toprak topağı hediye ettikten sonra Akdeniz’e gidebilmeleri için izlemeleri gereken rotayı göstermiştir.
Triton, zamanla orijinal kimliğini kaybederek, deniz tanrılarına eşlik eden bir grup deniz canlısının genel adına dönüşmüştür. Bu grup hakkında coğrafyacı Pausanias bilgi vermiştir:
- Deniz kabuklarına üflemeleri (Yunanistan tasviri 8.2.7)
- Tritonların görünümü (Yunanistan tasviri 9.21.1)
- Ayrıca Bkz. (Yunanistan tasviri 8. 2.7, 9.20.4, 3.18.10, 2.1.7, 2.1.8 )
Yunan mitolojisinde adı geçen bir Triton varyantı ise Kenturotriton veya Ikhthyo-kentaur denilen ön ayakları at, kuyruğu balık üst gövdesi insan bir yaratıktır.
Troia Bkz. Truva
Troilos Priamos ile Hekube’nin küçük oğlunun adıdır. Troilos yirmi yaşına girerse Truva’nın alınamayacağı kehaneti üzerine Akhilleus tarafından öldürülmüştür. Bir başka söylenceye göre ise Akhilleus’un aşık olduğu genç kahramandan kaçıp bir Apollon tapınağına sığınmış burada Akhilleus tarafından mızrakla öldürülmüştür.
Troizen Peloponnese’e (Mora Yarımadası) adını veren Pelops ile Hippodameia’nın oğlu, Anaphlystos ile Spettos’un babası ve Pittheus’un erkek kardeşi olup, Saranikhos körfezindeki Troizen kentine adını vermiştir.
Trojak Bkz. Troika
Trokhilos İo’nun oğlu ve Eubouleus ile Triptolemos’un babası olan Argos’lu kahramanın adı olup, Hera kültünün bir parçası olan kutsal arabanın mucidi sayılmaktadır.
Trophonius, Trophonios Boeotia kralı Erginus’un oğlu ve Agamedes’in kardeşi olup süt annesinin Demeter olduğu sanılmaktadır. Trophonius, ünlü bir mimar olup, Delphoi tapınağı, Thebai’de Amphitryon’un evi, Elis ve Hyrieus’ta hazine dairelerini inşa etmiştir.
Tros Dardanos’un oğlu Erikhthonios ile nehir tanrısı Simoeis’in kızı Astyokhe’nin oğlu olup, Truva hanedanına ve toprağına adını vermiştir.
Truva, Troya Homeros’un İlyada ve sonrasında Latin şair Vergilius’un Aeneid destanlarında adı geçen antik bir sitenin adı olup, Anadolu’da Ege Denizi kıyısında Çanakkale Boğazına hâkim Hisarlık denilen mevkide yer almaktadır. Truva’nın tam mevkii 1870’te Heinrich Schilemann’ın yaptığı kazılarla saptanmıştır. Bununla birlikte Schileman’ın bulduğu kalıntılar Homeros’un anlattığı kent değildir. Homeros’un Truva’sı Amerikalı arkeolog Carl Blegen tarafından 1930’lu yıllarda keşfedilmiştir.
Yunanistan’da altın çağını yaşayan Miken uygarlığının Truva’yı ele geçirmesi tamamen ekonomik ve stratejik sebeplere dayanmaktadır. Truva kenti, Karadeniz’in Ege Denizi’ne açılan tek kapısı olan Çanakkale Boğazı’nı dolayısıyla önemli bir ticaret yolunu kontrol eden bir mevkide konumlanmıştır. Dahası Çanakkale Boğazı’ndan Karadeniz’e açılmak isteyen gemiler rüzgâr ve akıntının müsait olmasını yine Truva kontrolündeki Beşik Koyu’nda bekleyerek geçirmek zorundadır.
Bkz. İlyada
Truva Atı Truva Savaşı’nda Yunan askerlerin Truva surlarını aşmak ve kente fark edilmeden girmek amacıyla inşa edip içine saklandığı büyük ahşap at maketinin adıdır. 10 yıldan çok süren savaş yüzünden bıkkın ve yorgun ordusundan Odysseus’un önerisiyle hazırlanan tahta ta kumsala bırakılırken Yunan ordusu ülkelerine dönmüş numarası yaparak Tenedos (Bozcaada) adasına saklanır. Truvalılar atı bir çeşit hediye olarak düşünüp kentin içine alınca, gece at içindeki askerler dışarı çıkarak kent kapılarını Yunan ordusuna açar ve kenti düşmesini sağlarlar.
Odysseus’un liderliğinde Truva atının içine saklanan askerler şunlardır:
Agapenor, Aias, Akamas, Akhillies, Amphimakhus, Antiklos, Antiphates, Demophon, Diomedes, Ekhion, Epeius, Eumelus, Euryalus, Eurydamas, Eurymakhus, Eurypylus, Ialmenus, Idomeneus, Iphidamas, Kyanippus, Leonteus, Makhaon, Meges, Menelaos, Menestheus, Meriones, Neoptolemus, Peneleus, Philoktetes, Podalirius, Polypoetes, Sthenelus, Teucer, Thalpius, Thersander, Thoas, Thrasymedes
Tydeus Kalydon kralı Oeneus ile Periboia’nın oğlu ve Diomedes’in babası olan Aitolialı kahramanın adıdır. Ergenlik çağında bir cinayet işleyen ve ülkesini terk etmek zorunda kalan kahraman eski bir kehanete uyarak Adrastos’un kızı Deipyle ile evlenmiştir. Adrastos Tydeus ve diğer damadı Polyneikes’e yurtlarını geri verme sözü üzerine Thebai kenti üzerine yürüyen Yedilerin seferine katılmıştır. Elçi olarak kente gönderilen Tydeus’u Eteokle dinlemeyince Thebaililere teke tek dövüşte meydan okumuş ve elli savaşçının birisi hariç elli savaşçıyı gaddarca öldürmüştür. Şehrin kapısı önünde yapılan son savaş sırasında ağır yaralanmasına karşın hasmı Melanippos’u öldürdükten sonra ölmüştür.
Tykhe Başlangıçta şans ve kısmet tanrıçasıyken sonradan refah tanrıçası olarak kabul edilmiştir. Roma panteonundaki karşılığı Fortuna’dır.
Tykhios Aegina kralı Telamon’un oğlu Aias’ın deri kalkanını yapan Boetialı ayakkabı yapımcısının adıdır.
Tyndareus, Tyndreos Leda’nın kocası ve Dioscuri, Klytemnestra ile Helen’in babası olan Sparta kralının adıdır. Oibalos’un ölümünün ardından, Hippokoon kardeşlerini kovarak tahtı sahiplenince Tyndareos ile kardeşi İkarios Kalydon kralı Thestios’a sığınmışlar, Tyndareos burada kralın kızı Leda ile evlenmiştir. Herakles, Hippokoon’un oğullarını yendikten sonra Sparta krallığını Tyndareos’a geri vermiş o da krallığı damadı Menelaos’a bırakmıştır.
Typhon, Typhaon, Typhoeus, Typhus Gaia ve Tartarusun en küçük oğlunun adı olup, ateş soluyan yüz yılan kafasına sahip korkunç bir canavardır.
Typhon volkanik güçlerin, lav fışkırmasının kişileştirilmiş formudur. Antik Kilikya’da Arimi bölgesinde ya da Sicilya’da Etna dağının altında yaşadığına ve yanardağ patlamalarına sebep olduğuna inanılmaktadır. Karısı Ekhidna ile birlikte Kerberos, Orthus, Khimera, Hydra ve Sphinx gibi tümü canavar olan çocukları olmuştur.
Tyro Elis kralı Salmoneus ile Alkidike’nin kızı ve Athamas’ın yeğenidir. Poseidon, nehir tanrısı Enipeus’a aşık olan Tyro ile birleşmek için bu tanrının kılığına girmiş ve genç kadın Peleus ve Neleus adlarını alacak ikiz çocuklara gebe kalmıştır. Gizlice doğurduğu oğulları, büyüdüklerinde annelerine zulmeden üvey annelerini -Salmoneus’un karısı Sidero’yu- öldürerek annelerini kurtarmışlardır. Hyginius’un bildirdiğine göre (Fab. 60; 234, 254) amcası Sisyplos nefret ettiği kardeşi Salmoneus’tan intikam almak için yeğeni Tyro’dan çocuk yapması gerektiği kehanetine inanmış ve ikiz çocukları olmuştur. Tyro da amcasından doğan çocukları öldürmüştür.
Tyros Herakles’in sevgilisi olan Fenikeli bir su perisinin adıdır. Tyro’nun köpeği bir gün sahibine kırmızı renkli bir dikenli salyangoz getirmiş kız da Herakles’ten salyangozun renginde bir elbise istemiştir. Bu istek Herakles’in Tyrus (Tir) kentine adını veren erguvan renkli boyayı keşfetmesini sağlamıştır (Polydeukes I, 45).
Tyrrenos Anadolu kökenli bereket tanrısı Atys ile Kallithea’nın oğlu olup Tyrrenoi (Etrüsk) halkına adını vermiştir. Lydia’ya adını veren Lydos’un oğludur.
Kaynak: Özhan Öztürk. Folklor ve Mitoloji Sözlüğü. Phoenix Yayınları. Ankara, 2009
Görselde kullandığınız heykel için bilgi alabilir miyim? hangi karakteri tasvir etmekte