Yunan Mitolojisi Sözlüğü (İ)

Aşağıdaki çalışmam A’dan Z’ye Online sunulan alfabetik Yunan Mitolojisi Sözlüğü‘nün İ harfini içermektedir.

İaira Nereus’un kızlarından birisi olup, Alkanor’dan Pandaros ile Bitias adlı ikizlerini doğurmuş bir dryadın (dağ perisi) adıdır.

İakhos Belirsiz bir isim olup, Dionysos’un Eleusis’te törenlerinde kullanılan takma adı olabileceği gibi Persephone veya Demeter’in oğlu bir başka tanrı da olabilir. Bir ihtimal Bakkhos adına okunan dini içerikli şarkılarda geçen ‘iakchos’ kelimesiyle alakalıdır.

İalabion Poseidon’un oğullarından birisi olup, Geryon’un sığırlarını çalmak isterken Herakles tarafından 10. görevinde öldürülmüştür.

İalemos Apollon ile Kalliope’nin oğlu ve Orpheus ile Hymenaios’un kardeşi olup, genç yaşta ölenler için cenazelerinde söylenilen ağıtların kişileştirilmiş formudur.

İalmenos Savaş tanrısı Ares ile Astyokhe’nin oğlu olup, kardeşi Askalaphos ile Orkhomenos’da hüküm sürmekteydi. İki kardeş Argo seferi ve Truva Savaşına katılmışlardır.

İalysos Rodos adasındaki İalysos kentine adını veren bir kahramanın adı olup, karısı Dotis’ten Syme adlı bir kızı olmuştur.

İambe Pan ile Ekho’nun kızı olup, Tanrıçaların ilk rahibesidir. Şakacı, arkadaş canlısı bir karaktere sahip olan İambe, ‘iambos’ olarak bilinen Yunan şiir ölçüsüne adını vermiştir.

İamos Apollon ile Evadne’nın oğlu ve İamide ailesinin atası olan Olympia’lı bir rahiptir.

İaniskos 1. Sikyon kralı Adrastos’un tahttan feragat etmesinin ardından yerine tahta çıkartılan Attikeli bir kahramanın adıdır.

2. Asklepios’un oğlu, Makhaon ile Podalirios’un kardeşinin adıdır.

İanthe Okeanos’un kızlarından birisinin adı olup ‘Menekşeli genç kız’ anlamına gelmektedir.

İapetos Uranos ile Gaia’nın oğlu ve Klymene’nin kocasının adı olup Atlas, Menoetius, Prometheus ve Epimetheus adlı dört çocuğu vardır. Diğer Titanlar gibi Zeus tarafından Tartaros’a gönderilmiştir.

İapyks 1. Daedalos veya Lykaon’un oğlunun adı olup güneydoğu İtalya’da bulunan İapygia (bugünkü Apulia) kentinin kurucusudur.

2. Aeneias’ın şifacısının adıdır.

İasion, İasius Zeus ile Elektra’nın oğlu olup tarım ve evlilik tanrıçası Demeter’den Plutus’un babası olmuş, Zeus tarafından öldürülmüştür.

İaso Bir şifa tanrıçasının adı olup, Asklepius’un kızı ve Hygieia’nın kardeşidir.

İason, Jason, Yason İolkos kralı Aeson’un oğlu ve Argonautların liderdir. Babasının yarı üvey kardeşi Pelias tahtı zorla ele geçirince güvenliği için Kehiron adlı kentaur tarafından büyütülmüştür. Bir söylenceye göre babası oğlu reşit oluncaya kadar iktidarı kardeşi Pelias’a emanet etmiş, bir başkasına göre ise Pelias ağabeyini iktidardan uzaklaştırmıştır. Kheiron’dan savaş ve şifacılık eğitimi alan İason, ülkesine üzerinde bir panter derisi, iki elinde birer mızrak ve sol ayağı ayakkabısız olarak dönmüş ve beş gün babasının evinde kalmasının ardından amcasından kendisine ait olan iktidarı istemiştir. Amcası, İason’dan Phriksos’u Kolhis’e sırtında uçuran koçun altın postunu getirmesini istemiştir. Bir başka söylencede ise Peleus bir kâhinin sözüne inanıp yeğeninden korkmuş ve ona ‘kralını öldürmek isteyen kişiye ne ceza verilmeli’ diye sorunca İason ‘onu altın postu almaya gönderirdim’ cevabını vermiştir.

Phriksos’un oğlu Argos’un yaptığı Argo gemisiyle Kolhis’e gitmiş, orada postu ele geçirmiş ve Kolhis kralı Aeites’in kızı Medeia’yı da beraberinde getirmiştir. Çeşitli söylencelerde İason’un Pelias’ın yerine tahta çıktığı veya Medeia’nın babaları Pelias’ı öldürmelerini için kızlarını kandırdığı bu sebepten dolayı da İolkos’tan sürüldükleri anlatılmaktadır.

İasos 1. Argos veya Triopas’ın oğlu ve İo’nun babası olan bir Argos kralının adıdır.

2. Arkadia kralı Lykourgos’un oğlu, Atalante’nin babasıdır.
3. Orkhomenos kralı Amphion’un babası ve Persophone’nin kocasıdır.

İcelus, İcelos Hypnos ile Oneiroslardan birisinin oğlunun adı olup rüyanın kişileştirilmiş halidir. Rüyalarda görülen insanları o şekillendirmektedir.

İda 1. Girit kralı Melisseus’un kızı olup çocuk Zeus’un dadılığını yapmıştır.

2. Korybas’ın kızı, Lykastos’un karısı ve Minos’un annesi olan bir Giritlinin adıdır.
3. [Eski Yunan] Çanakkale’de bulunan Kazdağı’na antik çağda verilen isimdir.

İdaia 1. Frigya bereket tanrıçası Kybele’nin takma adlarından birisidir.

2. Bir su perisinin adı olup Skamandros ile birlikteliğinden ilk Truva kralı Teucer’in doğmuştur.
3. Dardanos’un kızı ve Trakya kralı Phineus’un ikinci karısının adıdır.

İdaios 1. Paris ile Helen’in oğlunun adıdır.

2. Truvalı Dares’in oğludur.

İdas Aphareus ile Arene’nin oğlu olup, Apollon’un aşık olduğu Marpessa adlı Aetolia prensesini kaçırınca Apollon ile karşı karşıya gelmiştir. Zeus, kızdan iki erkekten birisini seçmesini isteyince, Marpessa Idas’ı seçmiştir.

İdmon Argonautlar’a eşlik eden bir kâhinin adı olup, yolculuğu tamamlayamayacağını önceden görmüştür. Argo gemisi Bithinia’ya Heraklia (bugünkü Karadeniz Ereğli) kentine vardığında ölmüştür.

İdol Taş veya pişmiş topraktan yapılma heykelciklerin adıdır.

İdomeneus Girit kralı Minos’un torunu olup, Helen’in taliplerinden birisi ve Truva Savaşına seksen gemilik bir filoyla katılan Giritli askerlerin komutanıdır. Savaşta pek çok düşman öldürdüğü gibi, Akhilleus’un cenazesinde düzenlenen zırhlı eldiven dövüşünde birinci gelmiş ve tahta atın içinde kente giren askerler arasında yer almışlardır.

İdyia Okeanos’un kızı, Kolhis kralı Aietes’in karısı ve büyücü Medeia’nın annesidir.

İeoud Fenike söylencelerinde Kronos ile su perisi Anobret’in oğlu olup, ülkenin mahvına sebep olacak bir savaşı durdurmak için babası tarafından kurban edilmiştir.

İkadios Apollon ile su perisi Lykia’nın oğlunun adı olup, ülkesine annesinin adını vermiş ve Patara kentini kurmuştur.

İkarios 1. Oibalus veya Perieres’in oğlu ve Penelope’nin babasıdır (Odysseia I, 329; IV, 797).

2. Attika’da Dionysos’u karşılayan efsanevi Atinalı’nın adıdır.

İkaros, İkarus Mucit Daedalus ile Naukrate’nin oğlunun adı olup, Thesus’un labirentte yolunu nasıl bulabileceğini Ariadne’ye anlatarak kahramanın Minotauros’u öldürmesine yardım etmiştir. Girit kralı Minos, Daidalos ve oğlunu Theseus’a yardım ettikleri için Labirente kapatmışsa da Daidalos oğlu ve kendisine kuşlarınkine benzeyen kanatlar yaptıktan sonra bunları balmumuyla vücutlarına yapıştırarak esaretten kurtulmayı başarmışlardır. Babasının öğüdüne uymadan yüksekten uçan İkaros’un kanatlarındaki balmumu güneşin etkisiyle eriyince denize düşüp ölmüştür.

İkhthyokentauroi Masal ve efsanelerde varlıklarına rastlanmamakla birlikte heykellerine sıkça rastlanılan belden yukarısı insan belden altı balık formunda aslanpençeli deniz yaratıklarının adıdır.

İkelos İnsanlara hayvan formunda görünen rüya tanrısının adıdır.

İkhor Kanda bulunan ve insanları ölümsüz yapan bir mineralin adıdır. Bu mineralin eksikliğinde tanrı ve tanrıçalar ölürler.

İkhthyocentuar Üst kısmı insan, arka ayakları at veya aslan, kuyruğu yunus şeklinde bir yaratığın adı olup bereketi sembolize etmektedir.

İkmalios Penelope’nin fildişi ve gümüşlerle süslü divanını yapan İthakili ustanın adıdır.

İksion Phlegyas ile Perimele’nin oğlu olan Teselyalı bir kralın adıdır. Deioneus’un kızı Dio ile evlendikten sonra kayınpederini öldürmüş, tanrıça Hera’ya tecavüze yeltenmiştir. Zeus veya Hera, tanrıçaya benzeyen bir bulut yaratmış İksion’da bu bulutla birleşince kentauroslarun atası olacak bir erkek çocuk dünyaya gelmiştir. Zeus, Lapithlerin kralı olan İksion’un saygısızlıklarını onu yanan bir tekerleğe bağlayarak gökyüzüne fırlatarak cezalandırmıştır.

İlia Remus ile Romulus’un annesi olan Rea Silvia’ya takılan isimlerden birisidir.

İlione Truva kralı Priamos ile Hekabe’nın büyük kızı ve Plymestor’un karısının adıdır.

İlioneus 1. Niobe ile Amphion’un küçük oğullarının adıdır.

İlithyia Doğuma yardım eden ebelerin koruyucu tanrıçasının adı olup, zamanla Hera veya Artemis olarak adlandırılmıştır.

İllyrios Kadmos ile Harmonia’nın küçük oğullarının adı olup, İllyria’ya adını vermiştir.

İlos 1. Truvalı Dardanos’un dört çocuğundan birisidir.

2. Tros ile Kallirroe’nin oğlu, Kleopatra, Asrakos ve Ganymedes’in kardeşi olup, İlion (Truva) kentini kurmuştur.

Efsaneye göre aslen Troaslı olan İlos, Frigya kralının düzenlediği bir yarışmada elli kadın ve elli erkek köle ödül kazanmış, kralın tavsiyesine uyarak kendisine hediye edilen benekli bir ineği izlemiş ineğin konakladığı Ate tepesinde sonradan Truva olarak bilinecek kenti kurmuştur.

İlyada, İliad Homeros’un Yunan ordusunun Truva kentini kuşatmasını anlattığı manzum destanının adıdır. Çanakkale Boğazı’na hâkim olan Truva kenti Yunanlar tarafından sadece zenginliği için değil Karadeniz’in giriş kapısındaki engelin ortadan kaldırılması amacıyla tahminen MÖ 1250 tarihinde yok edilmiş olmalıdır. Bununla birlikte bugüne dek Truva Savaşı’nın gerçekten yaşandığına dair hiç bir arkeolojik kanıt bulunamamıştır.

MÖ 2600 tarihlerinde Yunanca konuşan Hint Avrupa kökenli bir halk Makedonya’yı işgal etmiş ve MÖ 1600 tarihine dek tüm Yunanistan’a yayılmış, Miken adıyla bilinen bu uygarlık altın çağını MÖ 1450-1200 yılları arasında yaşamıştır. Girit adasının ve aralarında Truva’nın da bulunduğu Anadolu’nun Ege kıyılarının fethedilmesi bu altın çağa denk düşmüştür.

Tıpkı Truva Savaşı’nın gerçekliği gibi her ne kadar konunun uzmanları tarafından hem İlyada hem de Odysseia destanlarının atfedildiği Homeros’un da gerçekten yaşadığı şüphelidir. Her iki destanda kullanılan Yunanca MÖ 8. yüzyıldan daha eski değildir ve Miken uygarlığının çöküşünün ardından yaşanan karanlık çağda yazıya dönüştürülmüştür. Bununla birlikte efsane daha öncesinde asırlar boyunca halk ozanları tarafından dilden dile dolaşmış olmalıdır. Çağdaş Homeros araştırmacıları da destanın yazılı bir metin olarak kurgulanmayıp ezberden söylenmek üzere düzenlendiği hatta okur yazar olmayan bu halk ozanlarından birisinin Homeros’a dikte ettirip yazdırdığı kanısındadır.

Bkz. Truva, Truva Atı

İlyada Başlıca karakterler:

1. Yunanlılar

• Agamemnon: Miken kralı ve Yunan ordusunun komutanı
• Klytaimestra: Agamemnon’un karısı
• İphigeneia: Agamemnon’un kardeşi ve Helena’nın kocası olan Sparta kralı
• Helen: Tanrı Zeus ile Nemesis’in kızı
• Akhilleus: Mirmidonların efsanevi lideri olan büyük savaşçı
• Nestor: Pilos kralı
• Patraklos: Akhilleus’un arkadaşı
• Ajax: Telamon’un oğlu olan savaşçı
• Odysseus: Laertes’in oğlu olan İthaka kralı
• Phoiniks: Akhilleus’un hocası
• Kalkhas: kâhin

1. Truvalılar

• Priamos: Truva kralı
• Hekabe: Priamos’un karısı
• Hektor: Priamos ile Hekabe’nin oğlu olan büyük savaşçı
• Andromakhe: Hektor’un karısı
• Astyanaks: Hektor’un oğlu
• Paris: Priamos ile Hekabe’nin oğlu
• Polydamas: Hektor’un arkadaşı
• Deiphobos: Priamos ile Hekabe’nin oğlu
• Kassandra: Priamos ile Hekabe’nin kızı
• Aineias: Aphrodite ile Anhhises’in oğlu
• Pandaros: Truva’lı bir savaşçı
• Kryseis: Kryses’in kızı ve Agamemnon’un tutsağı
• Briseis: Akhilleus’un tutsağı

İlyada’dan alıntı:

Agamemnon’un savaş sırasında, onur ödülü olarak aldığı Apollon rahibinin kızı Kryseis’in babası yüklü bir fidye ödemeyi teklif edip kızını geri isteyince kral rahibe hakaret ederek kovar. Rahipte kendisine yardım etmesi için Apollon’a yakarınca Apollon Yunan askerlerini hastalık ve ölüm göndererek cezalandırır. Yunanlar durumu tartışmak için toplanınca kâhin Kalhas Akhiileus’un Apollon’un Yunanları cezalandırmasına neden olduğunu bu yüzden onur ödülünü karşılıksız geri vermesi gerektiğini söyler. Agamemnon ile Akhilleus tartışırlar ve Agamemnon Akhilleus’un onur ödülünü geri alınca Akhilleus savaştan çekilmeye karar verir.

 

Agamemnon ile Akhilleus’un kavgası

… “Ama onu sevsem de” dedi Agamemnon, zorunluysa Kryseis’i babasına yollarım. Yunanların öldüğünü değil, güven içinde olduklarını görmek isterim. Yalnız bana başka bir ödül verin, ben de mevki ve onuruma uygun bir simgeden yoksun tek Yunan olarak kalmayayım, çünkü benim konumumda birinin onur ödülünün alınması doğru değil. O zaman Akhilleus konuşmacı asasını aldı ve “Atreus’un büyük oğlu” dedi, “bütün insanların en hırslısı; yüce gönüllü Yunanlar sana nasıl onur ödülü verdi? Yağmaladığımız kentlerden elde ettiğimiz değerli ne varsa paylaştık, verileni geri almak doğru değildir. Ama sen Kryseis’i geri verirsen, Zeus bize Truva’yı yağmalama izni verdiğinde sanan onun üç dört kat değerlisini veririz.” Agamemnon yanıtladı: “Yiğitsin Akhilleus, beni kandırmaya çalışma. Sen kendi onur ödülünü saklarken benimkini vermemi mi bekliyorsun? Hayır! Yüce gönüllü Yunanlar bana beni tatmin edecek bir ödül verirlerse kabul ederim. Yoksa senden Ajax’dan veya Odysseus’tan onur ödüllerinizi zorla alırım. “ O zaman gözleri parlayan Akhilleus bağırdı, “Seni utanmaz, kurnaz adam! Sana hangi Yunan gönülden itaat eder? Ben buraya Truvalılar beni incittiği için gelmedim. Benim ne domuzuma, atıma ne de tarlalarıma zarar verdiler, Phthia’nın zengin topraklarıyla Truva arasında çok mesafe, gölge veren dağlar ve tuzlu deniz var. Senin için, utanmaz, köpek suratlı ve senin kardeşin Menelaos’un öcünü Truvalılardan almak için buraya geldik” “Ama şimdi” dedi Akhilleus, “benim kazandığım ve Yunanların bana verdiği onur ödülünü alma tehditinde bulunuyorsun. En büyük savaşçı ben olmama karşın, bir kenti yağmaladığımızda ödülün senden büyük olmuyor. Ama genede benim küçük ödülüm benimdir. Şimdi yurduma dönüyorum. Burada onuru kırılmış olarak, sana daha büyük zenginlikler kazandırmak için kalamam!” Bu sözlere her yeri yöneten Agamemnon şöyle karşılık verdi: “İstiyorsan kaç! Kalmanı istemeyeceğim. Bana onur veren başkaları var, hatta Olympos’un efendisi Zeus bile… Zeus’un sevdiği bütün krallar arasından çok senden nefret ediyorum, çünkü sen tartışmayı ve kavgayı bu kadar çok seviyorsun. Güçlüsün, çünkü bir tanrı sana güç verdi. Adamlarını al, evine dön” (Rosenberg, 2003: 96-7).

Akhilleus’un annesi oğlunun onurunu korumak için Zeus’a dua ederek Agamemnon’a Akhilleus olmadan Yunanların zaferi kazanamayacağını göstermesini ister. Zeus’ta Agamemnon’a rüyasında Pilos kralı Nestor’un kente saldırma zamanının geldiğini söyledi. Menelaos ile Paris savaş meydanında karşılaşsalar da yenişmeyi başaramazlar. Kente saldıran Yunan kuvvetleri Truvalıların direnişi karşısında başarı elde edemezler. Agamemnon’un danışmanları ona Akhilleus’tan özür dilemsi ve savaşa katılmaya ikna etmelerini önerirler, kral da hatasını anlayıp Akhilleus’a çok değerli armağanlar teklif eder ama kahraman kabul etmez. Patraklos, Akhilleus’u, Mirmidonlara savaşta önderlik etmesine izin vermesi için ikna der ve Akhilleus’un miğferini giyerek Truvalıları Yunan gemilerinden uzaklaştırmayı başarırsa da Hektor tarafından öldürülür. Akhilleus, Hektor’un Patroklos’u öldürdüğünü öğrenince kederlenir. Hektor’u öldürmek için Agamemnon’la barışarak savaş meydanına geri döner ve rakibini öldürür.

Akhilleus ile Hektor’un savaşı

Hektor, Peleus’un oğluna yaklaştı,”Artık senden kaçmayacağım Akhilleus” dedi, “birimiz ötekinin canını alana kadar seninle teke tek dövüşeceğim. Ama önce Olympos’un efendisi Zeus bana seni kesme gücü verirse sana iyi davranacağım. Senin görkemli zırhını çıkardıktan sonra ölü gövdeni hemşerilerine vereceğim ve senden de aynı sözü vermeni istiyorum.” Akhilleus öfkeyle yanıtladı: “Bana bunlardan söz etme Hektor. Aslanla insanın, kurtla kuzunun birbirine söz vermeyip sürekli kötülük düşünmesi gibi, bizim de birbirimize arkadaş gibi davranmamız ve bir şeye söz vermemiz olanaksız!” “Onun yerine mızrakçılıktaki bütün cesaretini, gücünü ve yeteneğini topla; çünkü ölmek üzeresin. Artık kaderinden kaçamazsın, çünkü Zeus’un parlak gözlü kızı Athena benim mızrağımla senin canını alacak. Şimdi tunç uçlu mızrağınla Patroklos’u kesmekle bana verdiğin acının bedelini ödeyeceksin.” Bu sözlerle Akhilleus uzun gölgeli mızrağını kaldırıp Hektor’a fırlattı. Priamos’un oğlu mızrağı iyi izledi ve yana çekilerek mızrağın uçup arkasında yere saplanmasını sağladı. Hektor tarafından görülmeyen Athena mızrağı aldı ve Akhilleus’a geri verdi. Hızlı mızrağını fırlatmaya hazırlanan Hektor seslendi: “Vuramadın Akhilleus! Benim kaderimi de bilemedin, çünkü o senin kaderindi. Benim cesaretimi kırıp beni korkutmaya çalıştın, ama sana mızrağını arkamdan saplama şansını vermeyeceğim. Onu doğrudan benim göğsüme saplamak zorundasın. Şimdi becerebilirsen benim mızrağımdan kurtul.” Hektor’un mızrağı Akhilleus’un kalkanına vurdu, ama geri tepti ve Hektor’un yetişemeyeceği bir uzaklıkta yere düştü. Başka mızrak vermesi için kardeşi Deiphobos’a seslendi Hektor, ama o görünüde yoktu. O zaman Hektor gerçeği anladı. ”Ölümsüz tanrılar gerçekten de ölümümü hazırlamış” diye düşündü. “Deiphobos’un yanımda olduğunu sanmıştım, ama o Truva surlarının içinde. Athena beni kandırdı! Olympos’un efendisi ve atıcı oğlu bunu çoktandır istiyor olmalılar, yoksa genellikle bana yardım etmekte gecikmezlerdi.” Hektor, “Artık ölümüm beni bekliyor” diye düşündü. “Bundan kaçınmanın yolu yok. En azından onurumla öleceğim ve gelecekte insanlar benim kahramanlıklarımı öğrenecekler” (Rosenberg: 2003: 124).

Truvalılar, Hektor’un kaybını büyük üzüntüyle karşılarlar ve yas tutarlar. Akhilleus düşmanının cesedini vermek istemese de tanrılar tarafından fidye karşılığında cesedi vermesi istenince razı olur. Truvalılar, Hektor’a cenaze merasimi düzenlerler.

İmbrasos Apollon ile su perisi Okyrroe’nin oğlu olup Samos adasında bir ırmağa adını veren bir nehir tanrısının adıdır.

İnakhos Okeanos ile Tethys’in oğlu olup Yunanistan’da aynı adlı nehrin kişileştirilmesiyle oluşturulmuştur. Argolis’i yerleşime elverişli hale getirmiş bir tanrı olup, Argos efsanelerinde İnakhos’un oğlu Phoroneus’un ilk insan olduğundan bahsedilmektedir. İnakhos, kızı İo’yu kaçıran Zeus’u kovalayınca suyu kurutulmuştur.

İndos Gaia’nın oğlu olup Zeus tarafından öldürülen kahraman Hindistan’a adını vermiştir.

İnitia Gizli Eleusis dinine giriş töreninin adıdır.

İno Kadmos ile Harmonia’nın kızı ve kral Athamas’ın karısının adı olup Agave, Semele ile Autonoe’nin kız kardeşidir.

İo Argos’ta bulunan Hera mabedinin rahibesi ve bir nehir tanrıçası olup olup, İnakhus adlı nehir tanrısının kızıdır. Gördüğü bir rüyaya itaat ederek Lerna gölü kıyısına gitmiş orada kendisini bekleyen Zeus’la birlikte olmuştur. Zeus genç kızı karısı Hera’dan koruyabilmek için ineğe dönüştürmüşse de Hera’ya hediye etmek zorunda kalmış, tanrıça da İo’yu Yüz gözlü Argos’a emanet etmiştir. Zeus, kızı kurtarmak için Hermes’i görevlendirmiş o da Argos’u öldürmüştür. Mısır’a giden İo burada Epaphos’u doğurmuştur.

İobates İkiz kardeşi olan Argo kralı Akrisios tarafından Yunanistan’dan kovulan Proitos’u konuk edip, kızı Stheneboia ile evlendiren, ardından krallığını damadına geri almak için Yunanistan’a sefer düzenleyen Lykia kralının adıdır. Proitos, karısının iftira attığı Bellerophontes’i İobates’e göndermiş ve kayınbabasından gönderdiği adamı öldürmesini istemişse de kralın güvenini kazanan Bellerophontes İobates’in ikinci kızı Antikheia ile evlenmiş ve kayınpederinin ardından tahta çıkmıştır.

İobes Herakles ile Kerthe’nin oğludur.

İodama İtonos’un kızı ve İtonia’da bulunan Athena mabedinin rahibesidir. Zeus’tan Thebe adlı bir kızı olmuştur.

İokaste Menoikhos’un kızı ve Oidipus’un karısının adı olup, Homeros’un destanlarında geçen adı Epikaste’dir. İlk evliliğini Laios, ikincisini uzun süre ayrı kaldığı için tanımadığı oğlu Oidipus ile yapmış, gerçeği öğrenince kendini asarak intihar etmiştir.

İokastos Aiolos’un oğlu olup Kalabria’da Region kentinin kurucusudur.

İoksos Melanippos ile Perigoune’nin oğlu ve Theseus’un torunudur.

İolaos Herakles’in Hydra’yı öldürmesine yardım eden arkadaşı ve İphiklis’in oğludur (Ovid IX, 394)

İole Oikhalia kralı Erytos’un kızı olup, babası tarafından bir okçuluk yarışmasının ödülü olarak ortaya konmuş, ödülü kazanan Herakles’in sevgilisi olmuştur.

İon İonialıların efsanevi atasının adı olup, Ksuthus ile Kreusa’nın oğludur. Amcaları tarafından babasıyla birlikte Teselya’dan kovulunca önce Atina’ya ardından Akhaia’ya yerleşmiştir. Selinos’un kızı Helike ile evlenmiş, kayınpederinin ölümünden sonra iktidarı ele geçirmiş ve tebaasını İonialılar olarak adlandırmıştır (Pausanias, I, 31, 3; II,14, 2; VII, 2). Strabon ise İon’un Eumolpos’un yönetimindeki Trakyalıları yenilgiye uğrattığı için Atina kralı yapıldığını, ülkeyi siyasi açıdan örgütlediği ve ölümünün ardından ülkeye adının verildiğini bildirmiştir (Strabon, VIII 7, 1).

İonios 1. Herakles’in tahtını ele geçirmek isteyen kardeşlerine karşı savaşan Dyrrakhos’a yardım ederken yanlışlıkla öldürdüğü Dyrrakhos’un oğlunun adıdır. İon’un cesedinin atıldığı deniz delikanlının adıyla anılmıştır.

2. Adriyatik denizine adını veren İllyria kralı Adrias’ın oğlu olup, İonia Denizi’ne adını vermiştir.

İonialılar Ksantus’un soyundan geldiklerine inanılan bir Yunan kabilesinin adıdır.

İope İphikles’in kızı ve Theseus’un karısının adıdır.

İphianassa 1. Argos kralı Proitos’un bir süre için deliren kızlarından birisinin adıdır.

2. Endymion’un karısı ve Aitolos’un annesidir.

İphikles 1. Argonautlardan birisinin adı olup Thestius’in oğludur. Kalydonia yaban domuzu avında Meleager tarafından öldürülmüştür.

2. Amphitryon ile Alcmene’nin oğlu ve Herakles’e pek çok macerasında eşlik eden yarı üvey kardeşidir.

İphidamas Antenor ile Theano’nun oğlu olup, Truva Savaşı’nda Agamemnon tarafından öldürülmüştür.

İphigenia Truva’daki Yunan kuvvetlerinin komutanı olan Agamemnon ile Klytaimnestra’nın kızı olup, babası tarafından bir kehanet üzerine tanrıça Artemis’e kurban edilmiştir.

İphikles Amphitryon ile Alkmene’nin oğlu ve Herakles’in ikiz kardeşi olup Kreon’un küçük kızıyla evlenmiştir. Herakles deliliği sırasında karısı Megara’dan olan oğullarının yanı sıra kardeşinin iki oğlunu da öldürmüşse de İphikles, büyük oğlu İolaos’u kurtarmayı başarmıştır. Herakles’le birlikte Truva seferine, Kalydon avına katılmış, Hippokoon’un oğullarıyla savaşırken ölmüştür.

İphiklos 1. Teselya’da yer alan Phylakai kentini kralı Phylakos’un oğlu olup, olağanüstü hızlı koşması ve ilginç bir iktidarsızlık öyküsünün kahramanı olarak ünlüdür. kâhin Melampous, İphiklos’un çocukken babası koçları iğdiş ederken korkuya kapılıp babasının kullandığı bıçağı ormana götürüp kutsal bir meşeye sapladığını, bu bıçağın bulunup bıçağın pasıyla hazırlanan bir sıvıyı içmesi halinde sorunun çözüleceğini bildirmiş, kehanet gerçekleştirilince İphiklos’in Podarkes adlı bir oğlu doğmuştur.

2. Rodos adasında Fenikelilerin hâkimiyetini sona erdiren bir Dor kralının adıdır.
3. Thestios’un oğlu olup Argo seferi ve Kalydon yaban domuzu avına katılanlar arasında yer almıştır.

İphimedeia Tripos’un kızı Aloeus’un karısı, Pankratis, Ephialtes ve Otos’un annesidir. Kızı Pankratis ile Drios dağında Dionysos bayramı sırasında Trakyalı korsanlar tarafından kaçırılmıştır.

İphinoe 1. Proetus’un kızının adı olup, kardeşleriyle birlikte önce aklını kaçırdıysa da babasının krallığının bir bölümünü Melampus ile Bias’a vermesinin ardından tedavi edilmiştir.

2. Nisus’un kızı ve kimine göre Megareus’Un karısıdır.

İphis 1. Alektor’un oğlu ve Kapaneus’un kardeşi, Eteokles ile Euadne’nin oğlu olan Argoslu bir kahramanın adıdır.

2. Aphrodite tarafından taşa dönüştürülen Salamisli Anaksarete’nin sevgilisinin adıdır.

İphitos 1. Eurytos’un oğlu olan yetenekli bir okçunun adı olup, Argonautlardan birisidir. Babasına Apollon tarafından hediye edilen ok İphitos’a miras kalmıştır. İphitos, Messinia’da Orkhilokhos’un evinde karşılaştığı Odysseus’la bir mızrak ve kılıç karşılığında Apollon’un okunu değiştirmiştir. Odysseus bu oku ülkesine döndüğünde Penelope’nin taliplerini öldürmek için kullanmıştır.

2. Olympia oyunlarını yeniden canlandıran bir Elis kralının adıdır.
3. Naubolos’un oğlu olup Argonautlardan birisinin adıdır.

İrene, Eirene Barış ve refahın kişileştirilmiş formu ve Horaelerden birisinin adı olup bereket boynuzu, meşale ve asa taşıyan genç bir kadın olarak tasvir edilmektedir.

İris Titan Thaumas ile su perisi Elektra’ın kızı ve gökkuşağının kişileştirilmiş formu olan bir tanrıçanın adı olup, kanatlı bir genç kadın olarak tasvir edilmiştir. Gökkuşağı gökyüzü ile yeryüzü arasında uzandığı için İris’in tanrılardan insanlara haber taşıdığına inanılmıştır.

İros 1. Odysseus’un taliplerin eğlenmesi için dövüşmek zorunda kaldığı dev bir dilencinin adıdır.

2. Oponte kralı Aktor’un oğlu olup, oğlu Eurytion Peleus tarafından yanlışlıkla öldürülmüştür.

İskenderiye Feneri, Pharos, Faroz İskenderiye limanı girişinde yer alan Pharoz adlı adacık üzerinde MÖ 3. yüzyılda inşa edilmiş, MS 14. yüzyılda deprem sonucu yıkılan ve eski dünyanın yedi harikasından birisi kabul edilen devasa büyüklükteki (134 m) bir deniz fenerinin adıdır.

Fenerin bulunduğu adanın adı (Pharoz ‘Faroz’) zamanla tüm batı dillerinde deniz feneri anlamını kazanmıştır:

İngilizce pharos, Fransızca phare, İtalyanca faro, İspanyolca faro, Portekizce farol.

İskhenos Gigas’ın oğlu olup bir kıtlık sırasında gönüllü kurban edilmiş ve Kronos tepesine gömülmüştür.

İskhys Arkadialı Elatos’un oğlu olup, tanrı Apollon’dan hamile kalan Koronis’le evlenince Apollon tarafından öldürülmüştür.

İsmaros Yedilerin Thebai seferi sırasında Hippomedon’u öldüren Thebaili olup, Astraeus’un oğlu, Amphidokus, Leades ve Melanippus’un kardeşidir.

İsmene 1. Oidipus ve İokaste’nin kızı, Antigone, Etiokles ve Polyneikes’in kız kardeşinin adıdır.

2. İasos’un annesi ve Asopos’un kızıdır.

İsmenos 1. Okeanos ile Tethys’in oğlu olan Boiotialı bir nehir tanrısının adıdır.

2. Niobe ile Amphion’un büyük oğulları olup Apollon tarafından öldürülmüştür.

İssa 1. Akhilleus’un Truva Savaşına gitmemesi için babası tarafından saklandığı Skyros’ta kral Lykomedes’in kızları arasında yaşarken kullandığı isimdir.

2. Hermes ya da Apollon’un sevgilisi Lesboslu bir genç kızın adı olup, İssa kentine adını vermiştir.

İssedonlar Arismapi tarafından yurtlarından sürülen efsanevi bir ırkın adıdır.

İsthmia Korinth Boğazı’nda Poseidon adına üç yılda bir düzenlenen şenliğin adıdır.

İsthmiades Boiotia’da Kabeir kültünü canlandıran bir kahramanın adı olup Pelarge’nin kocasıdır.

İstros Bugün Tuna adıyla bilinen ve Karadeniz’e dökülen nehrin eski adı ve kişileştirilmiş formu olup, Okeanos ile Tethys’in oğludur.

İtalos Penelope ile Telegonus’un oğlu olan bir İtalyan kahramanının adıdır. İtalya’nın ilk halkı olarak kabul edilen Oenotrialılar’ın ilk yasa koyucusu ve bilge kralı olmuştur.

İthakos Pterelas ile Amphimede’nin oğlu, Neritos ile Polyktor’un kardeşi olup İthaki adasına adını vermiştir.

İthome Messinia bölgesinde Zeus’u büyüten bir dağ perisinin adı olup yaşadığı dağa adını vermiştir.

İtone Bir Girit efsanesine göre Minos’un aşklarından birisi ve Lyktius’un kızının adıdır. Minos’tan daha sonra babasının tahtına oturacak Lykastus adlı bir oğlu olmuştur.

< Yunanca iteinos ‘söğüt ağacı’

İtonos Amphitktyon’un oğlu, su perisi Melanippe’nin kocası, Boiotos, Khroma ve İodama’nın babasıdır.

İtylos Zethos ile Aedon’un oğlu olup kazayla annesi tarafından öldürülmüştür.

İtys Tereus ile Prokne’nin oğlu olup, Prokne ile kız kardeşi Philomena Tereus’tan intikam almak için İtys’i öldürüp etini bir ziyafette Tereus’a sunmuştur (Ovid VI, 636).

İygks Pan ile su perisi Ekho’nun kızı olup Zeus’a büyülü bir iksir içirip İo’ya aşık edince Hera tarafından taşa dönüştürülmüştür.

İynks Pan ile Ekho’nun kızı olup Zeus tarafından büyülenince İo ile aşk yaşamış, kıskanç Hera tarafından dönerboyun kuşuna dönüştürülmüştür.

Kaynak: Özhan Öztürk. Folklor ve Mitoloji Sözlüğü. Phoenix Yayınları. Ankara, 2009