Yunan Mitolojisi Sözlüğü (AM-AN)

Aşağıdaki çalışmam A’dan Z’ye Online sunulan alfabetik Yunan Mitolojisi Sözlüğü‘nün AM-AN harfleri arasındaki bölümünü içermektedir. 

Amadokus Trakyalılar arasında yaygın bir isim olup, Ptolemaios’a göre bir dağ ve kişi adı, Pausanias’a göre (i. 4. § 4) Hyperborlular ile ilişkilidir.

Amakliades Atina’nın üç yaşlı tanrısından (Tritopatores) birisinin adıdır (diğerleri; Protocles, Protocleon).

Amaltheia, Amalthea Zeus’un doğum yeri olan Girit’te henüz çocukken süt emdiği kutsal keçi veya ona süt veren bir su perisinin adıdır.

İnanışa göre tanrı Zeus keçinin boynuzuna bereketli olma ihsanında bulunmuştur. Bereket kaynağı sayılan keçinin boynuzu Romalılar tarafından da benimsenmiştir.

Amarynkeus Onesimakhos veya Aketor’un oğlu ve Elea halkının lideri olup, (Hyginius, Fab. 97) Hyginius’a göre Truva seferine 19 gemi ile katılmış, Homeros’a göre ise sadece oğlu Diores savaşa katılmıştır (İlyada, ii. 622 ).

Amarynthus Artemis’in geyiğe dönüştürdüğü Aktaion’u parçalayan av köpeklerinden birisinin adıdır.

Amatheon Pylus krallarından birisinin adıdır.

Amathes Herakles’in oğlu olup, Kıbrıs’ta Amathus kentini kurmuştur.

Amazonlar Savaşçı kadınlardan oluşan ve erkekleri toplum dışında bırakan bir halkın adıdır. Komşu ülkelerdeki erkeklerle (Gargarealılar) birlikte olup, hamile kalıyorlar, doğan erkek çocukları babalarına gönderiyor ya da öldürüyorlardı (Strab. xi. s. 503.; Diod. ii. 45, iii. 52.; Justin, ii. 4). Kız çocuklar savaşçı olarak yetiştiriliyor, okçuluk yetenekleri sınırlanmasın diye sağ göğüsleri dağlanıyordu. Bu yüzden de Yunanca ‘memesiz’ anlamına gelen Amazon olarak adlandırılıyorlardı. Herodot (iv. 110) Amazonların İskit dilinde isimlerinin ‘Oiorpata’ olduğunu yazmış bazı modern yazarların Kafkas dillerinde ‘ay’ anlamına gelen ‘maza’ kelimesinin halka adını verdiğini iddia etmiştir.

İlyada’da ‘antianeirai’ (erkek gibi savaşan) Herodot tarihinde ‘androktones’ (erkek katili) olarak tanımlanan savaşçı kadınların vatanı Karadeniz kıyısındaki Themiskyra (bugünkü Terme) olarak gösterilse de Amazonların başka coğrafyadaki (Trakya, Anadolu, Ege adaları, Yunanistan, Suriye, Mısır, Arabistan, Mısır, Libya) maceralarını anlatan farklı çalışmalar da bulunmaktadır.

Herakles’in adamlarından birisinin Amazon kraliçesi Hippolyte’in kemerini elde etmesi, Theseus’un Amazonlara saldırınca onların da Attika’yı işgali, Amazonların yenildikten sonra Theseus’un Antiope ile evlenmesini anlatan hikâyeler bulunmaktadır.

Yunan sanatında mızrak ve miğfer taşıyan savaş tanrıçası Athena ile avcılık tanrıçası Artemis, Amazon gibi tasvir edilmiştir.

Amazonius Lakonia’da Pyrrhichus tapınağında Apollon için kullanılan takma isim olup, tapınağı Amazonların inşa ettiğine inanıldığından konulmuştur (Paus. iii. 25. § 2).

Ambologera Aphrodite’nin takma isimlerinden birisi olup, ‘yaşlanmayı erteleyen’ anlamına gelmekte, Sparta’ta bu adı taşıyan bir heykeli bulunmaktadır (Paus. iii. 18. § 1; Plut. Sympos. iii. 6.)

Ambrakia Augeas’ın kızı olup, Ambracia kentine adını vermiştir.

Ambrosia 1. Yunan ve Roma tanrılarına ölümsüzlük kazandıran bir içeceğin adı olup, Hint mitolojisinde aynı işi gören Amrita adlı içecek ile ililişkili olmalıdır.

2. Bazı kaynaklarda Hyadlardan birisinin adıdır.

Ambryssus Phokis’te bulunan Ambryssus veya Amphryssus kentinin efsanevi kurucusudur (Paus. x. 36. 2)

Ambulia Spartalıların Zeus Athena ve Dioskuri’ye verdiği isim olup anlamı bilinmemektedir. Bir ihtimal amballo ‘ölümü geciktirenler’ kelimesiyle ilişkili olabilir (Paus. iii. 13. § 4).

Amekhania Zayıflığın kişileştirilmiş formu olup, Penia’nın (yoksulluk) kız kardeşidir.

Ameinius Aşkı Narcissus tarafından reddedilince intihar eden bir kişinin adıdır.

Amesodarius Bir Lykia kralının adı olup, canavar Khimaera’yı büyümüştür (Homeros, İlyada xvi. 328; Apollod. ii. 3.) Homeros’a göre oğulları Atymnius ile Maris Truva’da Nestor tarafındaa öldürülmüştür (İlyada, xvi. 317.

Amethea Helios’un savaş arabasını çeken atlardan birisinin adıdır.

Amfora İki kulplu, uzun ve dar boyunlu üzüm, zeytinyağı, şarap, zeytin, tahıl ve balık taşımak amaçlı kullanılan, boyları 30-150 cm arasında değişen seramik çömleklerin adı olup, ‘iki taraflı taşıyıcı’ anlamına gelmektedir. Arkeologlar en eski amforalara MÖ 15. yüzyılda Suriye sahillerinde rastlamışlardır. Yunanistan’da MÖ 7. Yüzyıla dek boyunlu amforlar kullanılmaktayken bu tarihten sonra tek parçalı tiplerle yer değiştirmiştir.

Amimone Mısır’da bulunan Belus kentinin kralı Danaos’un elli kızından birisinin adıdır. Krallık bir yaz kırılmaya başladığında kral kızlarını yeni su kaynakları bulmaları için görevlendirmiş, Amimone bu görev sırasında kendisine saldıran bir satirden Poseidon sayesinde kurtulmuştur. Kıza aşık olan tanrı kızın babasına düğün armağanı olarak asasını yere vurarak su üstüne çıkardığı Lena pınarını vermiştir.

Deniz tanrısından Nauplius’u doğuran Amimone Yunanca ‘masum, suçsuz’ anlamındadır.

Ammas Artemis’in sütanası olan Anadolu kökenli bir tanrıçanın adıdır.

Ammon Etiyapya veya Libya kökenli bir tanrı olmasına karşın tüm Mısır’a, Kuzey Afrika hatta Yunanistan’ın bazı bölgelerine dek yayılmış ve tapınılmıştır. (Herodot. ii. 42; Plut. de Is. et Os. 9). Yunanalrca ‘Zeus Ammon’, Romalılarca ‘Jüpiter Ammon’, Yahudilerce ‘Amon’ olarak adlandırılmıştır (Jerem. xlvi. 25.)

Ammonia Elis’te Hera için kullanılan isim olup, Elis’te Libya tanrısı Zeus Ammon inanışı ile ilişkili olmalıdır (Paus. v. 15. § 7).

Amnisiadlar Girit’te bulunan Amnisus nehri perilerine verilen isimdir (Apollon. Rhod. iii. 881)

Amnisus Girit’te bir nehir tanrısının adı olup, Amnisiadların babasıdır.

Ampelus 1. Dionysos’un maiyetindeki satirlerden birisinin adı olup ‘üzüm asması’ anlamındadır. Ağçtan düşerek ya da bir boğa tarafından ezilerek ölmesinin ardından asmaya dönüşmüştür.

2. Üzüm asmalarında yaşayan bir Hamadryadın adıdır (Athen. iii. p. 78).

Amphianaks Argos’tan kovulan Proteus’u maiyetine alıp, kızı Anteia ile evlendiren Lykia kralının adıdır. Farklı anlatımlarda adı İobates olarak geçmektedir (Apollod. ii. 2; Homeros, İlyada vi. 157).

Amphiaraus Aynı zamanda şifacı ve kâhin olan Argos kralının adıdır Oikles’in oğlu olup şifacılık bilgisini Melampus’tan devralmıştır. Thebai kentine yürüyen yedilerden birisi olan Tydesu’u karnından yaralayan Melanippos’u öldürmüş, kafasını keserek Tydeus’a getirmiş o da kafayı yararak düşmanının beynini yemiştir (Homeros, Odessey xv. 244; Apollod. i. 8; Hygin. Fabulae. 73; Paus. ii. 21).

Amphidamas 1. Lykurgos ile Kleophile’in oğlu, Eurystheos’un kocası ve Antimakhe’nin babasıdır (Apollod. iii. 9).

2. Patroklos tarafından daha çocukken öldürülen Klysonymos’un babasının adıdır (Homeros, İlyada xxiii. 87).

Amphidamus 1. Busiris’un oğlu ve Naupiadame’in babasının adı olup, Herakles tarafından öldürülmüştür.

2. Aleus ile Neaero’nun oğlu, Auge, Kepheus ve Lykurgos’un kardeşi olup, Argonautlardan birisidir.

Amphidikus Thebai’ye yürüyen yedilerin savaşında Parthenopaeus’u öldüren bir Thebaili olup, Astraeus’un oğlu, Ismarus, Leades ve Melanippus’un kardeşidir (Apollod. iii. 6. § 8)

Amphidromia Bebeğin doğımından beş gün sonra çocuğun babası tarafından tanınmasının şerefine ocak ateşi tanrıçası Hestia’ya adanan törenen adıdır.

Amphieterus Dionysos’un takma adıdır (Orph. Hymn. 52. 1, 51. 10).

Amphiktyon Deukalion ile Pyrra’nın oğlu olup, Atina kralı Kranaus’un kızı ile evlendikten sonra tahtını ele geçirmiştir.

Amphilytus Atinalı ünlü bir kâhinin adıdır.

Amphilokhos Argos kralı Amphiaraus ile Eriphyle’nin oğlu ve Alkmaeon’un kardeşinin adıdır (Apollod. iii. 7. § 2; Homeros, Od. xv. 248). Thebai şehrine başarısız fetih girişiminde bulunan yedi kahramanın ‘Epigonoi’ adı verilen oğullarından birisidir.

Amphilogiae Münakaşanın kişileştirilmiş formu Eris’in kızlarının adıdır.

Amphimakhus Kteatus ile Theronike’nin oğlu, Aktor veya Poseidon’un torunu olup, Helen’in taliplerinden birisidir. Truva seferine katılan Epeialıların liderlerinden birisi olup hektor tarafından öldürülmüştür (Apollod. iii. 10. § 8; Paus. v. 3. § 4; Homeros, İlyada ii. 620, xiii. 185)

Amphimarus Kimilerine göre Urania’dan Linus adlı bir oğlu olan bir müzisyenin adıdır.

Amphimedon Menelaos’un oğlu ve Penelope’nin taliplerinden birisi olup, Telemakhos tarafından öldürülmüştür (Od. xxii. 284).

Amphinome İason’un annesi ve Aison’un karısının adı olup, kayınbiraderi Pelias’ı lanetledikten sonra intihar etmiştir (Diod. iv. 50; Apollon. Rhod. i. 45).

Amphinomus Nisus’un oğlu olup, Penelope’nin de taliplerinden birisidir (Odysseia XVIII, 395, 412; XX, 244; XXII, 89).

Amphion Tanrı Zeus ile su perisi Antiope’nin oğlunun adıdır. Büyüyüp erkek olduğunda, ikiz kardeşi Zethus ile birlikte Thebai kralı Kykus ile annelerini köle olarak kullanan kraliçe Dirke’den intikamlarını (kadını bir boğanın boynuzlarına bağlayarak) almışlardır. Amphion daha sonra Tantalus’un kızı Niobe ile evlenmiş altı kız, altı oğlu olmuştur.

Amphiptere, Jaculus Arabistan’daki akgünlük ağacının (Latince: Boswellia sacra) koruyucusu olduğuna inanılan kanatlı bir yılanın adıdır. Pliny’nin metinlerinde Jaculus adıyla ağaç dallarından mızrak gibi atlayan bir yılan olarak bahsedilmiştir.

Amphisbaena, Amphivena Gövdesinin her iki ucunda birer kafası olan kor gibi yanan gözlere sahip bir ejderhanın adıdır. Karınca yediğinden ‘karınca anası’ olarak da anılmıştır. Pliny, yaratığın şifa sağlama amaçlı kullanıldığını bildirmiştir. Antik Roma’da canlı amphisbaena taşımanın hamile kadınları koruyacağına, ölü olanın ise romatizmaya iyi geleceğine inanılmaktadır.

Amphissa Makareus’un kızının adı olup, Apollon’un aşkıdır (Paus. x. 38).

Amphissus Apollon ile Dryope’nin olağanüstü güçlü oğlunun adıdır.

Amphithea 1. Adrastus’un karısı, Aegialia, Aegialius, Argia, Kyanippus ve Deiphyla’nın annesidir.

2. Autolykus’un karısı, Antiklea’nın karısıdır.

Amphithemis Apollon’un Akakallis’ten doğan oğlu ve Tritonis’ten Kaphaurus ve Nausamon’un babasıdır.

Amphitheus Apollon ile Akakallis’in oğlu, Tritonis’in kocası, Nasamon ile Kaphaurus’un babasıdır (Hygin. Fab. 14; Apollon. Rhod. iv. 1494.)

Amphitrite Nereus ile Doris’in kızları olan Nereidlerden birisinin adı olup, Poseidon’un karısı, Benthesikyme, Rhodes ve Triton’un annesidir.

Amphitryon Perseus’un torunu, Alkaikos’un oğlu, Alkmene’nin kocasının adıdır. Tanrı Zeus Amphitryon’un kılığına girerek Alkmene’yi baştan çıkarmıştır.

Amphius Merops’un oğlu olup, kardeşi Adrastus ile birlikte Truva Savaşı’na katılmış, Diomedes tarafından öldürülmüşlerdir (Homeros, İlyada ii. 828).

Amphoreitos Akarnan’ın kardeşinin adıdır.

Amphoterus Alkmaeon ave Kallirhoe’nun oğlu, Arkanan’ın kardeşidir. Arkanan ile babalarının intikamını almak istemişlerse de Phegeus ve çocukları tarafından öldürülmüşlerdir.

Ampykus 1. Pelias’ın oğlu, Khloris’in kocası ve kâhin Mopsus’un babasıdır (Hygin. Fab. 14, 128).

2. İapetos’un oğlu olup, Demeter rahibi ve şairdir. Perseus’un düğününde Pettalus tarafından öldürülmüştür (Ov. Met. v. 110)

Amyklas Lakedaimon ile Sparta’nın oğlu, Diomede’nin kocası ve Hyacinthus’un babası olan Lakonia kralıdır (Apollod. iii. 10) Amyclae kentinin kurucusu kabul edilmektedir (Paus. iii. 1).

Amyklaus Lakonia’da Amyklae kentindeki tapınağında 30 kübit büyüklükte bir heykeli bulunan Apollon’a verilen isimdir (Pausanias iii. 19. § 2).

Amykus Deniz tanrısı Poseidon ile Bithynialı su perisi Melia’nın zalimliğiyle ünlü oğlunun adıdır. Bebrik halkının (Bithnia’da Bebrykia adı verilen bir bölgede yaşayan halk) kralı olup, ülkesine gelen yabancılarla dövüşmeyi huy edinmiştir (Apollod. i. 9. § 20; Hygin. Fab. 17). Argo gemisinin yolculuğu sırasında, Argonautlardan birisi olan Polydeukes, Amykus’u dövüşte yenmiştir.

Amymone Bkz. Amimone

Amyntor Krallığına girmesine izin vermediği Herakles tarafından öldürülen Dolopes kralının adıdır.

Amyrus Poseidon’in oğlu olup, Teselya’daki Amyrus mehri ve kentine adını verdiğine inanılmaktadır.

Amythaon Kretheus ile Tyro’nun oğlu, Aeson ile Pheres’in kardeşi olup, Messenia’da Pylos kentinde yaşamaktadır (Homer. Od. xi. 235; xi. 259 ).

Amythaonius Amythaon’un oğlu olduğu için Melampus’a verilen isimdir.

Anadyomene Dalgaların köpüklerinden doğduğuna inanılan güzellik tanrıçası Aphrodite’nin takma adı olup Yunanca ‘sudan çıkan’ anlamındadır.

Anaea Karia’da Anaea kentine adını veren bir Amazon’un adıdır.

Anagram Bkz. Themurah

Anaideia Acımasızlığın kişileştirilmiş fomudur.

Anaks Uranos ile Gaia’nın oğlu, Asterius’un babasının olan Anaktoria (sonradan adı Miletus olacak) kralının adıdır (Paus. i. 35. § 5, vii. 2. § 3).

Anaksagoras MÖ 500-428. Peri Fyseos ‘Doğaya Dair’ adlı kitabın yazarı olup maddeye hâkim olan bir ruh düşüncesini ortaya atan ve Batı düşüncesinde düalizmin kurucusu olan filozofun adıdır.

Anaksarete İphis adlı bir çobanın aşık olduğu Kıbrıslı bir genç kızın adıdır. Kız çobanın aşkına karşılık vermeyince genç adam kendini öldürmüş, adamın cesedini görünce vicdan azabı çekmeyen kızı, tanrıça Aphrodite taşa çevirmiştir (Ovid XIV, 698).

Anaksias, Anaksis Kastor ile Elaeira’nın oğlu, Mnasinus’un kardeşidir.

Anaksibia 1. Bias’ın kızı, Pelias’ın karısı, Akastus, Peisidike, Pelopia, Hippothoe ve Alkestis’in annesidir. (Apollod. i. 9. § 10).

2. Pleisthenes’in kızı, Agamemnon’un kardeşi, Strophius’un karısı ve Pylades’in annesidir (Paus. i. 29).

Anakso Troezenli bir kadının adının adı olup, Theseus tarafından öldürülmüştür (Plut. Thes. 29).

Ananke Kaderin kişileştirilmiş formu olan bir tanrıçanın adıdır.

Anathema Tanrılara verilen adak ve armağanların adıdır.

Anatole On iki Horaeden birisinin adıdır.

Andraemon 1. Kalydonia kralı Oeneus’un kızı Gorge’un kocası ve Thoas’ın babasının adıdır.

2. Oksylus’un oğlu ve Dryope’nin kocasının adıdır.

Androgeus Girit kralı Minos ile Pasiphae’nin oğlu, Alkaeus ile Sthenelus’un babası olan Paros kralının adıdır. Atina’da bir festivalde ödül törenini yönetirken Atina kralı Aegeus tarafından kıskançlıkla öldürülmüştür.

Andromakhe Truvalı kahraman Hektor’un karısının adıdır. Truva Yunanlar tarafından ele geçirilmeden önce, kocası, Yunan kahramanı Akhilleus tarafından öldürülmüştür. Andromakhe’nin tek oğlu Astyanaks Truva Savaşı sırasında henüz bebekken Akhilleus’un oğlu Neoptolemus tarafından şehrin duvarından aşağı fırlatılarak öldürülmüş, annesi ise savaş ödülü olarak alıkonmuştur. Neoptolemus’a üç çocuk doğurmuşsa da Neoptolemus’un Delphoi’de öldürülmesinin ardından Hektor’un kardeşi ve Efir (Ephirus) kralı Helenus’la evlenmiştir.

Andromeda Etiyopya Kralı Kepheus ile kraliçe Kassiope’nin güzel kızlarının adıdır. Prenses Andromeda’nın annesi Kassiope, ‘Nereid’ adı verilen su perilerinden daha güzel olduğuyla övünerek deniz tanrısı Poseidon’u kızdırmıştır. Poseidon ceza olarak bir deniz canavarını Etiyopya’yı yıkıp dökmesi için göndermiştir. Bir kâhinden canavarı durdurmanın tek yolunun bakire Andromeda’yı kurban etmek olduğunu öğrenen Etiyopyalılar, kızı deniz kenarındaki kayalara bağlamışlar, Perseus kızı kurtarıp canavarı öldürmüştür. Yunanca andromeda ‘insanların yöneticisi’ anlamındadır.

Andromedes Minos’tan kaçmak için kendini uçurumdan aşağı atan Britomartis’in ağlarına takıldığı balıkçının adı olup, kızı Aegina’ya götürmüştür.

Andronike Ares’ten Evenus ile Thestius’u doğuran kadının adıdır.

Androphonos Aphrodite’nin adlarından birisi olup, ‘erkek katili’ anlamına gelmektedir.

Androsphinx İnsan formunda tasvir edilen üst bölümü erkek olan sfenkslere verilen isimdir.

Anemi Homerik şiirlerde rüzgârların kişileştirilmiş formu olarak geçmektedir. Bunlar:

Boreas: Kuzey rüzgârı

Eurus: Doğu rüzgârı

Notus: Güney rüzgârı

Zephyrus: Batı rüzgârı

Aeolus, bu rüzgârların efendisi olup, Aeolia adasında ikamet etmektedir (Virg. Aen. i. 52).

Anemotis Athena’nın Messenia’da Mothone tapınağında kullanılan takma adı olup, rüzgârlara hükmeden anlamına gelmektedir.

Anesidora Gaia ile Demeter’in Attika’da Phlius tapınağındaki adı olup, hediye bağışlayan anlamına gelmektedir (Paus. i. 31. § 2).

Angelia Haberin kişileştirilmiş formu olup, Hermes’in kızıdır.

Angelos 1. Syracuse’da Artemis’e verilen isimlerden birisidir.

2. Poseidon ile su perisi Khios’un oğlu, Agelus’un kardeşidir (Paus. vii. 4. § 6).

Anigrides Elis’te bulunan Anigrus nehrinin perisidir (Paus. v. 5. § 6)

Anigrus Elis’te bulunan Anigrus nehrinin tanrısıdır.

Aniketus Herakles ile Hebe’nin oğlunun adıdır.

Anippe Nile nehrinin kızı olup, Poseidon’dan Busiris’i doğurmuştur.

Anius Apollon ve Rhoeo’nun oğlu ve Dorippa’nın kocasının adıdır. Rhoeo hamile kaldığında babası tarafından bir sandık içerisinde denize bırakılmış, Delos adasında karaya vurmuştur. Anius, bu adada Apollon tapınağının rahiplerinden birisi olmuştur. Oeno (şarap), Spermo (tahıl tohumu) ve Elais (zeytinyağı) adlı üç kızı olmuştur.

Ankaeus 1. Lycurgus ile Kleophile’in (veya Eurynome) oğlu, Agapenor’un babası olup, Argonautlardan birisidir (Apollod. i. 8. § 2). Kalydonia avında domuz tarafından öldürülmüştür (Apollod. i. 9; Apollon. Rhod. ii. 894; Ov. Met. viii. 400).

2. Poseidon ile Astypalaea’nın (veya Alta) oğlu olup, Samos adasındaki Leleges kentinin kralıdır.

Ankhesmius Zeus’un takma isimlerinden birisi olup, Tanrının bir heykelini barındıran Attika’daki Ankhesmus tepesi ile ilişkilidir (Paus. i. 32. § 2).

Ankhiale İapetos’un kızı ve Kydnus’un annesinin adı olup, Kilikya’daki Ankhiale kentinin kurucusu olduğuna inanılmaktaydı.

Ankhurus Frigya kralı Midas’ın oğlunun adıdır.

Anogon Kastor ile Hilaria’nın oğullarının adıdır.

Anomales Akhilleus’un kılıçlarını taşıyıcısının adıdır.

Anosia Aphrodite’nin adlarından birisi olup, ‘kutsal olmayan’ anlamına gelmektedir.

Antaea Demeter, Rhea ve Kybele’nin takma adıdır (Orph. Hymn. 40. 1; Apollon. i. 1141).

Antaeus Deniz tanrısı Poseidon ile yeryüzü tanrıçası Gaianın oğlu ve Busiris’in kardeşi olan Libya kralının adıdır. Korkunç bir dev olup tüm yabancıları güreşmeye zorlayarak hepsini yenmiş ve öldürmüştür. Gücünü ayağını bastığı anasından (toprak tanrıçadan) aldığını anlayan Herakles rakibinin ayağını keserek boğmuştur (Ovid IX, 184)

Antea, Anteia Homeros’un Stheneboia için kullandığı isimdir.

Antenor Son Truva kralı Priamos’un Theano ile evli kayınbiraderinin adı olup bilge, dürüst ve cesur birisi olarak tanınmaktadır. Priamos’un danışmanı olduğu için olacak, Truva fethedildiğinde Yunanlar onu ayırmışlardır (İlyada III, 148, 203, 262; VII, 347). Homeros’tan sonraki yazarların Truva’ya ihanet ile suçladığı Antenor’u Romalılar Paduva kentinin kurucusu saymıştır.

Anteros Aşk tanrısı Eros’un kardeşi olup, aşkı küçümseyenleri ya da başkalarının aşkını karşılıksız bırakanları cezalandıran bir tanrıdır.

Anthas Poseidon ile Atlas’ın kızı Alkyone’nin oğlu olup, Antheia kentinin kurucusu Troezen kralıdır.

Anthedon Boeotia kenti Anthedon’a adını veren su perisinin adıdır.

Antheia Girit kökenli yeşillik, alçak alanlar, bataklıklar, bahçeler ve insan aşkının tanrıçası olup, Yunanca antheia ‘üstünlük’ anlamındadır (Paus. ii. 22. § 1).

Anthemoessa Sirenlerin yaşadığına inanılan bir adanın adıdır.

Antheus Kendisine aşık olan ama yüz vermediği Milet kralı Phobios’un karısı tarafından öldürülen Halikarnassos’lu yakışıklı bir gençtir.

Anthesteria, Anthesterion Atina’da Dionysos’un onuruna Anthesterion ayının (Şubat-Mart) 11.-13. Günleri arasında düzenlenen üç günlük şarap festivalinin adıdır. MÖ 1500-MS 500 yılları arasında 2000 yıl aralıksız kutlanan Anthesteria’nın günleri şu şekilde adlandırılır:

Pithoigia ‘fıçılar’

Khoes ‘bardaklar’

Khytroi ‘çömlekler’

Latinceye ‘Rosalia’, Slavca’ya ‘Rusaliya’ adlarıyla geçmiştir.

Anthor Aeneias ile Mezentius arasındaki dövüş sırasında Aeneias’ın fırlattığı mızrak ile vurulan askerin adıdır.

Anthus Autonous ile Hippodameia’nın oğlunun adı olup, babasının atları tarafından parçalanınca bir kuşa dönüşmüştür.

Antianara Topal erkeklerin daha iyi aşık olacağı gerekçesiyle tüm tutsak erkekleri sakat bırakan bir Amazon kraliçesinin adıdır. Penthesilea’nin Truva’da ölmesinin ardından tahta geçmiştir.

Antibrote Truva’da kraliçeleri Penthesilea’nın yanında savaşmış on iki Amazon savaşçısından birisinin adı olarak geçmektedir.

Antigone Thebai kralı Oidipus ile Jocasta’nın kızıdır. Antigone babasına sürgününde eşlik etmiş, ölümünden sonra Thebai’ye geri dönmüştür. Oidipus, Thebai tahtını Antigone’nin Eteokles ve Polynikes adlı kardeşlerine bırakmış, kardeşler arasında tahta kimin çıkacağına dair çatışma çıkmıştır. Eteokles tahtı ele geçirdiyse de Polynikes kardeşinin üzerine askerleriyle birlikte yürümüş, kuşatma sırasında kardeşler birbirini öldürünce, tahta, amcaları Kreon geçmiştir. Kreon, Eteokles’e bahşettiği onurlu cenaze törenini Polynikes’ten esirgeyince, Antigone kardeşini gömmüş, Kreon da yeğenini bu davranışından dolayı canlı canlı gömülmeye mahkûm etmiştir.

Antikhton Pitagoras’ın ileri sürdüğü karşı dünya savının adıdır.

Antiklea Autolykus’un kızı, Laertes’in karısı ve Odysseus’un annesi olup, Odysseus’un kaybolmasının ardından kederinden ölmüştür (Odysseia XI, 85)

Odysseus büyücü Kirke’den öğrendiği sırları uygulayarak Hades’in kapısında kurban kesmiş ve ölü annesinin kapıdan kendisine görünmesini ve İthaka’da bulunan ailesinin hayatta olduğunu bildirmesini sağlamıştır.

Antikyra Delilik ilacı olarak kullanılan helleborus otunun bolloğuyla ünlü bir kentin adı olup Korint körfezindedir.

Antilokhus Pylos kralı Nestor’un oğlu olup, Truvalı Helen’in taliplerinden birisi ve Akhilleus’un arkadaşıdır. Babasını kurtarmaya çalışırken Memnon tarafından öldürülmüştür (Odysseia IV, 188; İlyada XXIII, 423, 541, 556)

Antimakhus Menelaos ile Odysseus Truva’ya Helen’i kurtarmaya geldiklerinde halkına elçileri öldürmelerini tavsiye eden bir Truvalının adıdır (Hom. Il. xi. 122)

Antilokhus Pylos kralı Nestor’un oğlu olup, Truvalı Helen’in taliplerinden birisi ve Akhilleus’un arkadaşıdır. Babasını kurtarmaya çalışırken Memnon tarafından öldürülmüştür (Odysseia IV, 188; İlyada XXIII, 423, 541, 556)

Antimakhus Menelaos ile Odysseus Truva’ya Helen’i kurtarmaya geldiklerinde halkına elçileri öldürmelerini tavsiye eden bir Truvalının adıdır (Hom. Il. xi. 122)

Antor Herakles’in bir arkadaşının adı olup, Herakles Evander’i ziyarete gittiğinde Antor geride, İtalya’da kalmıştır (Vergilius X, 779).

Antropofaji Hazar Denizi civarında yaşayan topluluklar, atalarının ruhlarının kendilerine geçmesi için ölü akrabalarını yedikleri bildirilmiştir.

Anytus Despoena’yı büyüten Titan’ın adı olup, Arkadia’da bir tapınakta Despoena’nın yanında heykeli bulunmaktadır (Paus. viii. 37. § 3)

Kaynak: Özhan Öztürk. Folklor ve Mitoloji Sözlüğü. Phoenix Yayınları. Ankara, 2009