Phi ‘Hayalet’ (Güneydoğu Asya Mitolojisi)
PHİ (ผี) Tayland’da “hayalet” anlamına gelmekte olup çok sayıda söylence ve masala konu edilmiş zengin bir hayalet çeşitliliği söz konusudur.
- Çao Kam Nai Wen (เจ้ากรรมนายเวร),: Geçmiş hayatında yaptığı kötülükler yüzünden hortlayan kişilerdir.
- Khamot (โขมด): Parıldayan bir hayalettir.
- Khwai Thanu (ควายธนู): Manda formunda bir hayalettir.
- Krahang (กระหัง),: Geceleri uçabilen erkek hayalettir.
- Krasue (กระสือ): Boynundan aşağısı iç organlardan ibaret bir kadın hayalettir.
- Kuman Thong (กุมารทอง): Topuz saçlı, tarihi kıyafetler giyen çocuk hayaletlerin adıdır.
- Mae Sue (แม่ซื้อ): Çocukların koruyucusu dişi ruhtur.
- Nang Ta-khian: Hopea odorata veya Ta-khian adlı ağaçta yaşayan bir hayaletin adıdır.
- Nang Tani (นางตานี): Dolunay zamanı muz ağaçları yakınlarında avlanan bir hayalettir.
- Phi Am (ผีอำ): gece uyuyan insanların göğsüne çıkarak nefes almalarına engel olan bir hayalettir.
- Phi Hua Khat (ผีดิบจีน): Elinde kesik kafasını taşıyan hayalettir.
- Phi Ka (ผีกะ): Açgözlü bir hayalettir.
- Phi Lang Kluang (ผีหลังกลวง): Sırtı yaralı bir hayalettir.
- Phi Ma Bong (ผีม้าบ้อง): At ile insan karşımı bir varlık olup Tikbalang’a benzemektedir.
- Phi Ngu (ผีงู): Yılan formunda bir hayalettir.
- Phi Phrai (ผีพราย): Hamileyken veya doğum sırasında çocuğuyla birlikte öldükten sonra hortlayan hayalettir.
- Phi Phong (ผีโพง): Karanlık bölgelerde yaşayan pis kokulu bir hayalettir.
- Phi Pop (ผีปอบ): İnsanların bağırsaklarına yerleşen ve insan etiyle beslenen dişi bir hayalettir. Bir hayalet doktoru tarafından ‘girdap dansı’ adı verilen özel bir ayin sayesinde yerleştiği insanın bağırsaklarını terk etmektedir.
- Phi Pu Thao (ผีปู่เฒ่า): Yaşlı adam formunda bir hayalettir.
- Phi Pluak (ผีปลวก): Karınca hayalettir.
- Phi Song Nang (ผีสองนาง): Genç erkekleri hipnotize edip öldüren dişi bir hayalettir.
- Phi Tai Thang Klom (ผีตายทั้งกลม): Doğum sırasında ölen intikamcı bir hayaletin adıdır.
- Phi Ton Mai: Bkz. Ton Mai
- Phi Thale (ผีทะเล): Deniz ile ilişkilendirilen hayalet balıkçılara musallat olmaktadır.
- Pret (เปรต): Zayıf ve uzun boylu bir hayaletin adıdır.
- Phi Dip Çin: Tarihi kıyafetler giyip yüzünde bir yazı taşıyan Çin kökenli bir hayalettir.
- Phi Tabo (ผีตาโบ๋): Göz çukurları boş kör bir hayalettir.
- Pu Som Fao Sap (ปู่โสมเฝ้าทรัพย์): Yaşlı adam formunda tasvir edilen bir hazinelerin koruyucusudur.
- Rak-Yom (รัก-ยม): Kuman Thonglardan iki tanesinin bir arada dolaşması halidir.
- Suea Saming (เสือสมิง): Dişi kaplan formuna bürünen bir hayalettir.
TON MAİ Tayland’da Ha verilen isim olup iyi ve kötü olmak üzere iki gruba ayrılmaktadırlar. Her ağaç cinsinin kendine göre özel bir ruhunun olduğuna inanılan Tayland’da özellikle tapınak civarındaki ağaçlar bezler kaplanarak işaretlenir, üzerinde ruhların yaşadığı ağaçlar ise kesinlikle kesilmezler.
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016