Halkbilim

Parmak Çocuk Masalı ve Tom Thumb

Özhan Öztürk, , , , , , , , , , ,

PARMAK ÇOCUK Rus masallarında “Parmaktan Küçük” adıyla bahsi geçen ve adı gibi bir parmağın boyundan kısa ama iyi huylu bir düzenbaz olup, kek yaparken kazayla serçe parmağını kesen bir kadının parmağının sihirli bir şekilde bir çocuğa dönüşmesi suretiyle dünyaya gelmiştir.

Parmak Çocuk Masalı

Büyüdüğünde bile uzamayan Parmak çocuğun boyu çocukları doğal yollarla olmayan anne ve babasının neşesini bozmamıştır. Ebeveynleri gibi iyi huylu bir insan olan Parmak çocuk ailesinin yoksulluğunun farkına varmış ve bu durumu düzeltmenin yollarını aramıştır. Babasına kendisi için iyi para istemesini söyleyen çocuk saban süren atın üzerine çıkıp komutlar vererek bir araziyi sürmesini sağlamış, atın kendi başına hareket ettiğini sanıp hayrete düşen bölgenin zengin toprak sahibi önce bolca altın verip atı ardından durumu anlayınca çocuğu da satın almıştır. Adamın cebinden kaçmayı başaran çocuk ormana sığınmışsa da burada önce bir kurt tarafından bütün halinde yutulmuştur. Bir varyanta göre kurt pişman olup çocuğu kusmuş, bir başkasına göre taraflar bir anlaşma yapmış bir diğerine göreyse çocuk kurdu öldürmüştür. Masalın sonunda evine dönmeyi başaran parmak çocuk ailesiyle birlikte mutluluk içerisinde yaşamıştır.

Tom Thumb

Bir parmak çocuk varyantı olan kahramana ilk olarak Kral Arthur efsanesinde Merlin tarafından yaratılan bir varlık rastlanmakta ayrıca Shakespeare’in Bir Yaz Gecesi Rüyası adlı eserinde bahsi geçmektedir. Richard Johnson’un 1621 tarihli Küçük Tom Thumb’un Tarihi (The History of Tom Thumb the Little) adlı çalışmasında Kral Arthur’un cücesine boyu yüzünden bu adın verildiği anlaşılmaktadır. 1630 tarihli Tom Thumbe’in Hayatı ve Ölümü adlı anonim bir eserde ise Arthur döneminde yaşayan kahramanın maceraları konu alınmıştır. 1730-31’de İngiliz yazar Henry Fielding aynı zamanda politik bir taşlama olup kahramanın adını taşıyan bir tiyatro oyunu yazmıştır. Zamanla çocuk masalı kahramanına dönüşen Tom Thumb’dan Arthur ve şövalyelerinin motifleri çıkarılmıştır.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016