Yunan Mitolojisi Sözlüğü (M)

Aşağıdaki çalışmam A’dan Z’ye Online sunulan alfabetik Yunan Mitolojisi Sözlüğü‘nün M harfini içermektedir. 

Magnes 1. Aiola ile Enarete’nin oğlu, Polydektes ile Diktys’in babası, Makednos’un kardeşi olan Teselyalı bir kahraman olup, adı bilinmeyen bir su perisi (naiad) ile evlenmiştir. Magnesia (Manisa) kentinin ilk kralı olup, adını bu kente vermiştir.

2. Penelope’in taliplerinden birisi olup Zaknythosludur. Diğer taliplerle birlikte Odysseus tarafından öldürülmüştür.

Maia Atlas ile Pleione’nin kızlarından (Pleiades) en büyük kardeşin adı olup, aynı zamanda en güzelleridir. Arkadia’da Kyllene dağındaki bir mağarada yaşayan utangaç bir kızdır. Zeus’la yaşadığı aşkın meyvesi olarak Hermes’i doğurmuştur.

Maiandros Okeanos ile Tethys’in oğlu olan bir nehir tanrısının (Büyük Menderes) adıdır.

Mainades, Mainadlar Şarap tanrısı Dionysos’un maiyetindeki Bakkhaların adı olup, çıplak bedenlerini ince tüllerle örtülü ve başlarında sarmaşıktan taç takarken tasvir edilen güzel ve ilahi niteliklere sahip kadınlar olarak tasvir edilmişlerdir.

Mainalos Lykaon’un büyük oğlunun adı olup Arkadia’daki Mainalon kentine adını vermiş, söylenceye göre tanrı Zeus’a insan eti yedirmeye kalkan babasıyla birlikte tanrının gönderdiği birer yıldırımla öldürülmüştür.

Maion 1. Thebai kentini kuşatan yedi kahramana karşı savaşmış bir Tebailinin adıdır.

2. Homeros’un aile lakabı ve efsanevi babasının adı olup, su perisi Kritheis’in kocasıdır.

Maira 1. Proteus’un kızının adı olup tanrıça Artemis’in arkadaşıdır.

2. Atlas’ın kızı ve Tegeates’in karısı olan bir Arkadialının adıdır.
3. İkaros’un köpeğinin adı olup, havlayarak Erigone’ye babası İkaros’un köylüler tarafından parçalandığını haber vermiştir.

Makar, Makareus 1. Teselya’da bulunan Magnesia kralı Aeolus’un oğlu olup, kendi kız kardeşi Kanake’ye aşıktır.

2. Odysseus’un bir arkadaşının adıdır (Ovid XIV, 159).
3. Homeros’un İlyada destanında Güneş tanrısı Helios’un Heliadae adlı yedi oğlundan birisi, Rodos’un oğlu ve Lesbos (Midilli) adasının kralı olarak bahsi geçen bir kahramandır.

Makaria Herakles ile Deianeria’nın yedi kızından birisinin adı olup, Euripides’in oyunu ‘Heraclidae’ (Herakles’in çocukları) oyunun da kahramanıdır.

Makareus 1. Aiolos’un oğlu Kanake’nin kardeşi olup kız kardeşiyle ensest ilişkisi ortaya çıkınca kendini öldürmüştür.

2. Mytilini’de bir Dionysos rahibinin adı olup tapınağa emanet edilen altınları zimmetine geçirince altınların sahibi tarafından öldürülmüştür.

Makedon Genellikle Zeus ile Thia’nın bazı söylencelerde ise Aiolos veya Lykaon’un oğlu olarak geçen ve Makedonya’ya adını veren bir kahramanın adıdır. Diodorus Siculus’a göre ise Anubis’in kurt postu giyip, kurt maskesi ile dolaşan kardeşinin adıdır.

Makello Damon’un kızlarından birinin adı olup, kız kardeşi Deksithea Minos ile evlenmiştir.

Makhaireus Delphoili Daitas’ın oğlu olan bir Apollon rahibi olup Neoptolemos’u öldürmüştür.

Makhaon Şifa tanrısı Asklepios’un oğlu, Podalirios’un kardeşi, Antikleia’nın kocası, Nikomakhos ile Gorgasos’un babasının adıdır. Helen’in taliplerinden birisi olup, Truva Savaşına otuz gemilik Selanikli bir grubun komutanı olarak katılmış, savaş sırasında hekimlik yapmış, tahta atın içinde yer alan savaşçılardan birisi olmuştur.

Makhimos Aktaion’un köpeklerinden birisinin adıdır.

Makistos Athamas’ın oğlu ve Phriksos’un kardeşi olup Makistos entinin kurucusudur.

Makris Aristaios’un kızlarından birisi olup, babasıyla birlikte Euboia’da çocuk Dionysos’u büyütmüştür.

Malkandros Bir Babil kralının adı olup, kızına İsis dadılık yapmıştır.

Mandylas Komşusunun koyununu çalan bir çobanın adı olup, koyunu çalınan çoban kutsal kabul edilen meşe ağacına koyununun akıbetini sorunca suçlunun Mandylas olduğunu öğrenmiştir.

Manes Zeus ile Gaia’nın oğlu olduğu söylenen bir Phrygia kralının adıdır.

Mania Deliliğin kişileştirilmiş formu olup dini adetleri yerine getirmeyenlerin üzerine gidip onlara felaket getirirler.

Manteuma Tanrıların sözlerine verilen isim olup, Delphoi Apollon tapınağı kâhinleri tarafından yorumlanmaktaydılar.

Manto Thebaili Tiresias’ın kızının adı olup kör babasını elinden tutarak gezdirir, tıpkı babası gibi gaipten haberler verirdi. Anadolu’da Klaros kentini kurup, Giritli Rakios ile evlendiği bilinmektedir.

Marathon Sikyon kralının oğlu ve Sikyon ile Korinthos’un babası olup, babasının ölümünün ardından Sikyon ve Korinthos kentlerini birleştirip hükmetmiştir.

Marathos Dioskurların Attike seferinde bir kâhinin kentin alınabilmesi için bir kurban gerektiği kehaneti üzerine gönüllü olarak kendini kurban eden Arkadialı bir kahramanın adıdır.

Mariandynos Bithynialı bir halk olan Mariandynlere adını veren Aiolialı bir kahramanın adıdır.

Marmaks Oinomaus’un öldürdüğü Hippodameia’nın taliplerinden birisinin adıdır.

Maro Dionysos’un bir arkadaşının adı olup, daha sonra (Trakya’da İsmarus kentinde) Apollon’un rahibi olmuştur.

Maron İsmaros kentinin Apollon rahibi olan Euanthes’in oğlunun adıdır.

Marpesia Trakya, Suriye ve Karadeniz üzerine başarılı askeri seferler düzenleyen bir kraliçenin adıdır.

Marpessa Euenos ile Demonike’nin oğlu olup İdas ile nişanlıyken Apollon tarafından kaçırılmasına rağmen tanrıların araya girmesiyle kendi isteğiyle nişanlısına dönmüş Kleopatra adlı bir kızı olmuştur.

Marsyas Anadolu kökenli bir satirin adı olup, ustalıkla çaldığı kavalı icat etmiştir. Tanrı Apollon’a ondan daha iyi müzisyen olduğunu iddia ederek meydan okuyunca tanrı tarafından Firigya’da Calaenae yakınlarında bir mağarada öldürülmüş kanından Marsyas nehri oluşmuştur.

Medeia Kolhis kralı Aeetes’in kızı, büyücü Hecate’nin yeğeni ve güneş tanrısı Helios’un torunu olan Kolhis prensesi Altın Post macerası sırasında Argo gemisiyle ülkesine gelen İason’la birlikte Yunanistan’a kaçarak evlenmiştir.

Medeia, İason’a bir merhem vererek onu Hephaistos’un boğalarının yakıcı nefeslerinden korumayı başarmış, altın postu koruyan ejderhayı büyüleyerek uyumasını sağlamıştır. İason’dan altın postu elde etmesi karşılığında evlenme sözü almış, postun ele geçirilmesinin ardından Argo gemisiyle kaçmıştır. Kaçarken öz kardeşi Apsyrtos’u öldürerek parçalarını denize atmıştır.

Medeios Medeia ile İason’un oğlu olup, Kherion tarafından büyütülmüştür.

Medon 1. Lokris kralı Oileus’un oğlu ve Ajax’ın üvey kardeşi olup, Truva Savaşı’nda Meliboea kralı Philoktetes’in adamlarının liderliğini yapmış, Aeneias tarafından öldürülmüştür Aeneias (İlyada II, 727; XV, 332).

2. Odysseus’un İthaki tahtı ve karısına talip olanları öldürürken Telemakhos’a kurulan komployu Penelepe’ye ihbar ettiği için canını bağışladığı talip veya taliplerin habercilerinden birisinin adıdır.

Medos Media ile Aigeus’un oğullarından birisinin adı olup, annesiyle birlikte Atina’dan kaçtıktan sonra amcası Perses tarafından esir edilmişse de ejderhaların çektiği bir araba ile çıkagelen Medeia tarafından kurtarılmış ve amcasını öldürüp tahtını ele geçirmiştir.

Megaera Üç Erinyeden birisinin adıdır.

Megaphenthes Sparta kralı Menelaos’un oğlunun adıdır.

Megaklo Lesbos kralı Makar’ın lir çalmakta usta olan kızlarından birisidir.

Megapenthes 1. Karısı Paris tarafından Truva’ya kaçırılan Menelaos’un Helen’in yokluğunda Prieris veya Teridae adlı bir köle kadından doğan oğlunun adı olup, Spartalı Alketor’un kızıyla evlenmiştir.

2. Proitos’un oğlu olan Tirnys kralının adıdır.

Megara Thebai kralı Kreon’un kızı olup, Herakles’le evlenmiş ama Hera’nın delirttiği kocası tarafından çocukları tarafından öldürülmüştür.

Megareus Boeotia’da bulunan Onkhestus kralı ve Hippomenes’in babası olup, Apollon veya Aigeus’un oğludur. Minos kuşattığı Nisa kentinin kralı Nisos’a yardıma gitmiş bu sırada öldürülmüştür.

Meges Auegeas kralı Phyleus ile Ktimene’nin oğlunun adı olup, Truva kuşatması sırasında Epealılar veya Dulikhialıların lideridir. Helen’in taliplerinden birisi olup, Truva Savaşı’nda Pedaios, Amphiklos ve Kroismos’u öldürmüştür.

Meidias Teselyalı Eurydamas’ın babasının adıdır.

Mekisteus Talos ile Lysimakhe’nin oğlu ve Adrastos’un kardeşinin adı olup, Thebai kentine Yedi önderin düzenlediği saldırıya katılıp bu sırada ölmüştür.

Mekon Demeter’in haşhaşa dönüştürdüğü eski sevgilisinin adıdır.

Melagkraira Apollon rahibeleri olan Sibyllelere takılan bir ad olup, ‘kara kafa’ anlamına gelmekteydi.

Melampous Amythaon ile İdomene’nin oğlu olup, Proitos’un kızı Ephianeira ile evlenmiştir. Yunanca ‘kara ayaklı’ anlamına gelen Melampous’un adını bebekken annesi tarafından gölgede uyutulurken ayaklarının güneşte kalması sonucu aldığı söylenmektedir. Çocukluğunda bulduğu ölü bir yılana cenaze töreni düzenlediği için yılanın yavruları ona minnettar kalmış ve hayvanların dilini öğrenmesini sağlamışlar, bu surette Melampous kehanet ve şifacılık yeteneği kazanmıştır. Kardeşi Bias ile Pylos’a amcası Neleus’un yanına gitmiş burada Bias Neleus’un kızı Pero’ya aşık olunca, Neleus evliliğe ancak iki kardeşin İphikos’un sürülerini çalıp kendine getirme şartıyla izin vermişti. Bu işi yaparken yakalanıp hapsedilen Melampous İphiklos’un iktidarsızlığına çare bulunca, kral sürüleri kardeşlere vermiş ve Bias, Pero ile evlenebilmiştir. Kral Proitos’un deliren kızlarını iyileştirmiş (abla İphinoe bu sırada öldü), ödül olarak kardeşiyle birlikte, iyileşen kızlarla evlendikten sonra Tiryns tahtına ortak oldu.

Melampygos Anneleri tarafından Kerkoplara ‘kara kıçlı adam’ olarak anlattığı Herakles’in lakaplarından birisidir.

Menelaos Apollon’un oğlu, Oikhalia’nın kocası ve Eurytos’un babasının adı olan bir okçu olup, Oikhalia kentinin kurucusudur.

Melanippe 1. Amazon kraliçesi Hippolyta’nın kız kardeşinin adı olup, Herakles tarafından kaçırılmışsa da kardeşi tarafından kurtarılmış ama barış tekrar bozulunca Telamon tarafından öldürülmüştür.

2. I. Aiolosun’un kızının adıdır.
3. Amphiktyon’un oğlu İtonos’un karısı olan bir su perisinin adıdır.

Melanippos 1. Thebai kentini cesurca savunan kahramanlardan birisinin adı olup, Astakos’un oğludur. Tydeus’u yenmiş ama Argos kralı Amphiaraus tarafından öldürülmüştür.

2. Theseus ile Perigune’nin oğludur.
3. Savaş tanrısı Ares ile Triteia’nın oğlu olup, annesinin adını verdiği Triteia kentinin kurucusudur.

Melanthios Dolius’un oğlu, Melantho’nun kardeşi ve Odysseus’un İthakili çobanlarından birisidir. Odysseus, İthaki’ye döndükten sonra tıpkı kız kardeşi Melantho gibi efendisine ihanet edip taliplerin tarafını tutmuşsa da taliplerin öldürülmesinin ardından kulakları, burnu kesilip köpeklere yedirildikten sonra öldürülmüştür.

Melantho 1. Tufanda sağ kalmayı başaran Phthia kralı Deukalion’un kızlarından birisinin adı olup, yunus balığı kılığına girip kendisiyle çiftleşen Poseidon’dan Delphos’u doğurmuştur.

2. Odysseus’un karısı Penelope’nin hizmetçisinin adı olup, Odysseus’un dönüşünden sonra taliplerin tarafını tuttuğu için, taliplerin katlinden sonra diğer ihanet edenlerle birlikte asılmıştır.

Melanthos Andropompos’un oğlu olup, Heraklesoğulları tarafından Pylos’tan uzaklaştırıldıktan sonra gittiği Attike’de, Atina kralının adına Thebai kralıyla teke tek dövüşüp kazanınca, tahttan feragat eden kralın yerine Atina tahtına geçmiştir.

Melas Herakles ile Omphale’nin oğlu olup savaş borusunu ilk kullanan kişidir.

Meleagros Kalydon kralı Oeneus ile Althaea’nın oğlunun adı olup, Kalydon yaban domuzu avına katılanların lideridir. Kalydon kralı Oineus’un hasat mevsiminde diğer tanrılara kurban sunarken Artemis ihmal edilince tanrıça öfkelenip ülkeye tüm tarlaları bozan dev bir yaban domuzunu musallat etmiş, kralın oğlu Meleagros pek çok savaşçıyla birlikte domuzu avlamaya çalışmış pek çok adamını domuzun dişlerine kaptırdıktan sonra hayvanı öldürmeye muktedir olmuştur. Tanrıça Artemis’in öfkesi yatışmayınca hayvanın postunun paylaşımı konusunda Aitolialılar ile Kouretler arasında kavga çıkarmış bu kavga sırasında Meleagros ülkesini korumaya çalışırken öldürülmüştür.

Meleagerides Meleager’in kız kardeşlerinin adı olup, kardeşlerinin ardından yas tutan bu kızları tanrıça Artemis Afrika tavuğuna dönüştürmüştür (Ovid VIII, 534).

Meles Atina’da yaşanmış eşcinsel aşkın sembolü iki gençten birisinin adıdır. Kendisini seven Timagoras’ın aşkına karşılık vermemiş, delikanlı umutsuzluğa kapılıp aşkını ispatlamak için kendini kayalık bir uçurumdan aşağı atınca, pişman olan Meles’de aynı uçurumdan atlayarak intihar etmiştir.

Melete Boeotialı üç ilham perisinin (Musa) adı olup Aoide ile Mneme’nin kız kardeşidir.

Melia Okeanos’un kızı, İsmenos’un kardeşi ve Phoroneus ile Aegealeus’un annesi olan bir su perisinin adıdır.

Meliades, Meliai Dişbudak ağacı (Latince: Fraxinus excelsior) perilerinin adı olup, Ouronos’un Kronos tarafından kesilen genital organlarından akan kanın toprağı döllemesiyle doğmuşlardır.

Bkz. Dryad

Meliboia 1. Niobe’nin Artemis tarafından öldürülmeyen tek kızının adı olup, kardeşlerinin üzüntüsünden dolayı Khloris ‘solgun olan’ adıyla da çağrılmıştır.

2. Okeanos’un kızı, Pelasgos’un karısı ve Arkadia kralı Lycaon’un annesidir.

Meliboios Oidipus’u bırakıldığı dağda bulup büyüten çobanın adıdır.

Melikertes Limanların koruyucu tanrısının adı olup, Athamas ile İno’nun oğlu Learchus’un erkek kardeşidir. Babası Athamas tarafından kaynar su dolu bir kazana atılarak öldürüldüğü ya da İno ile kaçarken denizde boğulduklarına dair söylenceler bulunmaktadır.

Melissa, Melitta 1. Girit kralı Melisseus’un kızı olan bir su perisinin adı olup, Yunanca ‘bal arısı’ anlamına gelmektedir.

2. Tanrıça Demeter’in bazı gizli bilgilerini aktardığı bir rahibesinin adı olup, sırlarını paylaşmayınca öldürülmüştür.

Melisseus 1. Efsanevi Girit kralının adı olup, Melissa ve Amalthaia’nın babasıdır. Melisseus, tanrılara kurban geleneğini başlatan ilk insandır.

2. Khersonneos krallarından birisinin adı olup, ülkesinden sürgün edilen Triopas’ı konuk etmiştir.

Melissos Argos kralı Phidon’un Korinthos’dan kovduğu bir bir Argoslunun adıdır.

Melite [Yunan-Roma Mitolojisi] Denizde yaşayan bir su perisinin adı olup, Herakles’ten Hyllos adlı bir oğlu olmuştur (Vergilius V, 825)

Melos Kıbrıs’a yerleşen ve orada kral Kinyras’ın akrabalarından Pelia ile evlenen Delos’lu bir genç olup, kralın oğlu Adonis’in bir av sırasında ölümü, Pelia ile Melos’un üzüntülerinden intiharı üzerine Aphrodite tarafından Delos’a gönderilmiş orada iktidarı ele geçirip Melos kentini kurmuştur.

Melpomene Dokuz ilham perisinden (Muse) birisi olup trajedinin koruyucusudur.

Melusine Bir büyü sayesinde her Cumartesi günü balığa dönüşen güzel bir kızın adıdır.

Membliaros Kardeşi Europe’yi arayan Kadmos’a eşlik eden bir Fenikelinin adı olup, Thera adasındaki koloninin başına geçmiştir.

Memnon Tithonus ile Eos’un oğlunun adı olup, Truva kuşatmasında şehre yardıma gelmiş, Akhilleus tarafından öldürülmesinin ardından Zeus tarafından ölümsüzleştirilmiştir.

Memphis Nil nehrine adını veren tanrının kızı, Epaphos’un karısı ve Libye’nin annesi olup, Memphis kentine adını vermiştir.

Menelaos Agamemnon’un erkek kardeşi, Miken kralı Atreus ile Giritli Aerope’nin oğlu, Hermione’nin babasının adı olup, Helen ile evlenince ve karısının vatanı Lacedaemon’un da efendisi olmuştur. Dokuz yıllık bir evliliğin ardından karısı Helen’in Truva kralı Priamos’un oğlu Paris tarafından kaçırılması Truva Savaşına sebep olmuştur.

Kardeşi Agamemnon kadar şan ve şeref düşkünü olmayıp, yiğit bir savaşçı olmasına karşın geri planda kalmayı sevdiğinden Truva’ya altmış gemilik bir grubun başında gitmesine karşın Yunan kuvvetlerinin başkomutanlığı kardeşine verilmiştir.

Homeros’un İlyada destanının henüz başında Paris ile kazananın Helen’i alacağı bir düello yapar ve rakibini yaralamasına karşın, tanrıça Aphrodite bir toz bulutuna sardığı Paris’i kaçırmayı başardığından dahası Pandaros’un attığı bir okla Menelaos’u yaralamasından savaş kaçınılmaz hale gelir. Savaş sırasında Pisandros, Dolops ve Thoas’ı öldürür, Patraklos’un cesedini savaş alanı dışında taşır, tahta atın içinde gizlenerek şehre giren savaşçıların arasında yer alır. Savaş ganimeti olarak esir edilen karısı kura çekilmeden Menelaos’a teslim edilmiş ama o karısını öldürmektense barışmayı tercih etmiştir.

Menestheos Erethkheus’un torunu, Peteos’un oğlu olup Dioskurların Attike seferi sırasında Atina tahtına çıkarılmıştır.

Menesthios Polydora ile nehir tanrısı Sperkheios’un oğlu, Akhilleus’un yeğeni olup Truva’da savaşmıştır.

Menippe Orion’un kızı ve Metioche’nin kız kardeşi olup, Artemis tarafından her iki kardeşe de olağanüstü güzellik bahşedilmiştir.

Menoikeus, Menoecus 1. Kreon ile Jokasta’nın babasının adıdır.

2. Korinthos kralı Kreon’un oğludur. Ünlü kâhin Teiresias Yedi önderlerin Thebai seferinde kentin ancak Menoikeus’un kurban edilmesi ile sağlanabileceğini bildirince, Kreon oğluna kaçmasını bildirmiş ama oğul gönüllü olarak yiğitçe ölüme gitmiştir.

Menoites [Yunan Mitolojisi Hades’in Erythea adasındaki bir çobanı olup Geryon’u Herakles’in hayvanlarını çaldığı konusunda uyarmıştır.

Menoitios 1. Opus kralı Actor ile Aigina’nın oğlu ve Patroklos’un babası olup, Argonautlardan birisidir (İlyada, XI, 765).

2. İapetos ile Klymene’nin dört oğlundan birisinin ve Atlas, Prometheus ve Epimetheus’un kardeşinin adı olup, Zeus’u kızdırdığı için Trphyle dağında bir şimşekle öldürülmüş veya Tartaros’a atılmıştır.

Mentes 1. Truva Savaşı sırasında Taphialıların liderinin adıdır (Odysseia I, 105; 417).

2. Truva Savaşı sırasında Kikonelilerin liderinin adıdır (İlyada XVII, 73).

Menthe, Minthe Hades’in aşık olduğu bir su perisinin adı olup, kıskanç Persephone tarafından taciz edilince Hades kızı bir bitkiye (nane) dönüştürmüştür.

Mentor Alkimos’un oğlu ve Odysseus’un kendisinden yaşça büyük bir arkadaşı olup, Truva’ya giderken haklarını koruma işini Mentor’a devretmiştir (Odysseia II, 255; 267).

Meriones Truva Savaşı’nda Idomeneus’un arabacısı ve silah arkadaşı olan bir Giritlinin adı olup, aynı zamanda Helen’in taliplerinden birisiydi (Ovid XIII, 358; İlyada, II 645)

Merope, Aero 1. Atlas ile Pleione’nin Pleiades adı verilen yedi kızından birisinin adı olup, Khios’ta yaşamaktaydı. Orion’un aşkını geri çevirerek Sisyphos adlı ölümlüyle evlenmiştir.

2. Arkadia kralı Kypselos’un kızı ve Kresphontes’ın karısı olup, bir ayaklanma sırasında kocası Kresphontes ile iki oğlunu öldüren Polyphontes, Merone ile zorla evlenmiştir.

Merope 1. Oidipus’un besleme annesi ve Polybos’un karısının adıdır.

2. Okeanos’un kızının adı olup bazı kaynaklarda Helios veya Klymenus’tan Phaeton’un annesi olduğu yazılıdır.

Merops 1. Klymene’nin kocası olan Etiyopya kralının adıdır.

2. Çanakkale Boğazı (Hellespont) yakınlarında bulunan Percote kralının adı olup tüm oğulları Truva Savaşı’nda Diomedes tarafından öldürülmüştür (İlyada II, 831)
3. Kos kralının adı olup, karısının ölümünden sonra avutulamayınca Hera tarafından yıldızların arasına yerleştirilmiştir.

Mesopotamia Mezopotamya bölgesinin kişileştirilmiş formunun adı olup, Euphrates (Fırat nehri) ile Tigris’in (Dicle nehri) kız kardeşidir.

Messapos Boiotia’da bulunan Messapion dağına adını veren bir kahramanın adıdır.

Messene Argos kralı Triopas’ın kızı ve Polykaon’un karısının adı olup, kocasını fethetmeye teşvik ettiği Messinia’ya adı verilmiştir.

Mestra Teselya kralı Erysikhthon’un kızının adı olup, sevgilisi Poseidon’un kendisine bahşettiği şekil değiştirme yeteneği sayesinde babasını Demeter’in hışmına uğrayıp düştüğü sefil hayattan kurtarmıştır.

Meta Atina kralı Aigeus’un ilk karısının adı olup, çocukları olmamıştır.

Metabos Volski halkının kralı olan Privernumlu bir Etrüsk kralının adı olup, Kamilla’nın babasıdır.

Metageitnia Atina’da Metageitnion (yaz) ayında Apollon onuruna düzenlenen bir festivalin adıdır.

Metaneira Eleusis kralı Keleus’un karısı ve Demophon’un annesi olup, bir süre için yanında Demeter’i hizmetçi olarak çalıştırmıştır.

Metapontos Sisyphos’un oğlu ve Ailos’un torunu olup, eski adı Metabos olan kentin adını Metapontion olarak değiştiren kahramanın adıdır.

Methymna Makar’ın kızı, Lepetymnos’un karısı, Helikaon ile Hiketaon’un annesinin adı olup, Lesbos adasındaki Methymna kentine adını vermiştir.

Metiokhe Orion’un iki kızından birisinin adı olup, bir salgın hastalığı önlemek için kendini feda etmiştir.

Metiokhos Umutsuz bir aşkın kahramanı olan Frigyalı bir gencin adıdır. Sevdiği genç kız Parthenope bekâret yemini ettiğinden delikanlıyla birlikte olamamış ve İtalya’ya sürgüne gitmiş, Napoli kentine adını vermiştir.

Metion Erethkheus ile Praksithea’nın oğlu, Alkippe’nin kocasının adı olup, oğulları Atina çıkmayı başarmışlardır.

Metis Bilgeliğin kişileştirilmiş formu olan bir tanrıçanın adı olup Okeanos ile Tethys’in kızı ve Zeus’un ilk karısıdır.

Midas Efsanevi Pessinus (Frigya) kralının adı olup, kendisine Dionysos tarafından dokunduğu her şeyi altına dönüştürme yeteneği verilmiş, istemeden kızını da altına dönüştürerek aç gözlülüğünün kurbanı olmuştur.

Midas bir gün ormanda gezinirken Tmolos dağına gitmiş, bu sırada Apollon ile Pan arasındaki bir tartışmaya karışınca, tanrı Apollon kralın kulaklarını eşek kulaklarına dönüştürmüştür.

Miken, Mykenai Mora yarımadasında yer alıp, Perseus tarafından kurulduğuna inanılan efsanevi kentin adıdır. Girit, Miken uygarlığının Yunan anakarasındaki uzantısı kabul edilen kent pek çok efsaneye ev sahipliği yapmıştır.

Miken Dini Helenlerden önce başta Girit olmak üzere Yunanistan’da yaşayan Hint-Avrupa kökenli olmayan halkların dinî inançları hakkında pek fazla bir şey bilinmemektedir. Artemis ve Athena’nın Miken kökenli olması kuvvetle muhtemel olup, Yunan mitlerinde rastlanan Olympos Tanrıları ile Titanlar arasındaki savaş teması Yunan ve Miken inançlarının çatışmasını temsil ediyor olmalıdır.

Miletos Ovidius’a göre Apollon ile Deione’nin oğlu olup, Minos tarafından kovulunca Anadolu’ya gidip Miletos kentini kurmuş, Menderes nehrinin kızı Kyane ile evlenmiş, Kaunos ile Byblis adında iki çocuğu olmuştur.

Miletos Masalları MS 2. yüzyılda Miletoslu Aristerides tarafından yazılan öykü kitabının adıdır.

Milites Yunanca savaşçı anlamına gelip, savaş tanrısı Ares’in lakabıdır.

Mimas 1. Amykus ile Theona’nın oğlunun adı olup, Aeneias’a İtalya yolculuğunda eşlik etmiştir.

2. Gaia’nın Herakles tarafından öldürülen dev oğlunun adıdır.
3. Zeus ya da Hephaistos tarafından öldürülen devlerden birisinin adıdır.

Minos Tanrı Zeus ile Fenike prensesi Europa’nın oğlu olan efsanevi Girit kralı olup Truva Savaşı’ndan üç kuşak önce yaşamıştır. Rhadamanthys ile Sarpedon’un erkek kardeşi, Pasiphae’nin kocası ve Phaidra, Ariadne ile Andregeos’un babasıdır. Girit halkını uygarlaştıran ve adaya adaleti getiren bir kral olarak bilinmektedir. Söylenceye göre her dokuz yılda bir Zeus’un büyütüldüğü İda dağına (Girit’teki) giderek önemli konularda tanrıdan nasihat almaktaydı.

Asterion’un ölümünün ardından kardeşlerini bir kenara iterek tahtı ele geçirmiş, Poseidon’a bir kurban sunduktan sonra kendisine denizden bir boğa çıkarmasını istemiştir. Tanrının gönderdiği boğayı kurban edecek yerde damızlık olarak kullanmak isteyince Poseidon öfkelenip boğayı ve Minos’un karısı Paisphae’yi azdırarak çiftleşmelerini sağlamıştır.

Adı çok sayıda aşk macerasına karıştığı için karısı Pasiphae tarafından büyülenmiştir. Minos bir kadınla birlikte olduktan sonra vücudundan çıkan yılan ve akrepler kadını öldürmekteydi. Bu büyüyü Prokris (Kirke kökü) adlı büyü bozan bir bitkiyi kullanarak engellemiştir.

Atina’ya düzenlediği askeri bir seferin ardından kenti, her yıl Minoatur’a yem olarak yedi genç kız ve erkeği göndermeye mecbur kılmıştır.

Minotauros Girit adasında yaşamış, insan gövdesinin üzerinde bir boğanın başına sahip bir yaratığın adıdır. Kraliçe Pasiphae ile Poseidon’un kurban edilmesi için gönderdiği beyaz bir boğanın yavrusudur. Pasiphae’nin kocası Minos cavarı bir labirente kapatmış, her yıl Atina’dan getirilen yedi genç kız ve delikanlıyı yiyen Minotaur’u Thesus bu labirentte öldürmüştür.

Minyades Orkhomenos kralı Minyad’ın Leukippe, Arsippe ve Alkithoe adlı üç kızının adıdır. Dionysos’a bayramı sırasında dağlarda dans eden kadınların aksine evlerinde yün eğiren Minyadlar tanrı tarafından delirtilerek cezalandırılmışlardır.

Minyas Boiotia’da Orkhomenos kralı olup Minyai halkının atası kabul edilmektedir. Poseidon’un oğlu veya torunu olupkarısı Euryanassa’dan pek çok çocuğu olmuşsa da özellikle Dionysos tarafından delirtilen ve Minyades olarak tanınan üç kızının söylencesi bilinmektedir.

Misenos 1. Odysseus’un bir arkadaşı olup, Campania’daki Misenus burnuna adını vermiştir. Ordunun borazancısı olup, yaptığı işle övünüp ölümsüzleri kızdırınca Triton tarafından denize atılıp boğulmuştur.

2. Hektor’un bir silah arkadaşının adı olup, daha sonra Aeneias’ın hizmetine girmiştir. Aeneias’ın donanmasında trompetçiyken Poseidon’un oğlu Triton’a meydan okuyunca rakibi tarafından boğulmuştur. Misenos, İtalya’da Baiae’nin 5 km güneyinde yer alan Campania’daki antik Misenum limanına ismini vermiştir (Vergilius III, 239; VI, 173, 212, 234).

Mneme Üç Muse’den birisi olup Hatıra/hafıza ile özdeşleşmiştir (diğer kardeşleri: Aoide, Melete).

Mnemon Akhilleus’un annesinin oğlunu Truva’ya gönderirken yanına kattığı bir hizmetkârın adı olup, Akhilleus’un savaş sırasında Apollon’un bir oğlunu öldürmeye kalkması halinde Truva’da öleceği üzerine bir kehanetin olduğundan savaşçının öldüreceği kişilerin geçmişini sürekli ona hatırlatmakla görevlendirilmiştir. Buna karşın Akhilleus bilmeden Tenes’i öldürünce görevini yapmadığı için Mnemon’u da bir mızrak vuruşuyla öldürmüştür.

Mnemosyne Hafızanın kişileştirilmiş formu olan bir tanrıçanın adıdır. Gaia ile Uranos’un kızı olup tanrı Zeus’tan dokuz ilham perisini (Musalar) doğurmuştur.

Mnestheus Odysseus’a seyahatlerinde arkadaşlık eden bir Truvalının adıdır (Vergilius IV, 288; IX, 171, 781).

Moiralar Doğum ve ölüm saatini belirleyen üç kader tanrıçasının adı olup, Roma panteonunda Parcae, İskandinav panteonunda Norn adıyla bilinmektedirler. Tanrıçalardan Klotho ipliği tutarken, Lakhesis yaşam ağını örer, Atropos ise Zeus’un emri üzerine yaşam ağını keserdi.

Molione Molos’un kızı, Aktor’un eşi olmasına karşın Poseidon ile birleşip Molionileri doğurmuştur.

Molioniler Elis kralı Augias’ın kardeşi Aktor ile Molione’nin oğulları olan Eurytos ile Kteatos adlı ikizlerin adı olup, tanrısal babalarının Poseidon olduğuna inanılmaktadır.

Molorkhos Herakles’in Nemea aslanını öldürmeye gittiğinde kahramanı evinde konuk eden bir çobanın adıdır.

Molos Tufanda sağ kalmayı başaran Deukalion’un Giritli oğlu ve Merios’un babasıdır.

Molossos Neoptolemus ile Andromakhe’nin oğlu ve Akhilleus’un torunudur. Annesi Andromakhe savaş sırasında ölen Truvalı Hektor’un eski karısı olup, savaş sonunda Neoptolemos’un payına düşmüştür. Annesi tarafından Phthia’da terk edilen çocuk Neptolemos tarafından bulunup geri getirilmiş olsa da Neptolemos’un karısı Hermione kıskançlıkla çocuğu öldürmek istemiş bu sırada Peleus tarafından kurtarılmışlardır.

Molpadia Attika’ya saldırıp, Antiope’yi oklayarak öldüren bu sırada Antiope’nin kocası Theseus tarafından öldürülen Amazon’un adıdır.

Molpis Ülkesinde ortaya çıkan kıtlığı sona erdirebilmek için kendini tanrıların arzusuna uyarak kurban eden Elisli bir kahramanın adıdır.

Molpos Üvey annesi tarafından tecavüz iftirası atılan Tenos’a karşı yalancı şahitlik yapan bir flütçünün adıdır.

Molu Bkz. Kirke

Moly Büyüye karşı direnci arttıran bir bitkinin adı olup, Hermes tarafından Odysseus’a verilmiştir. Odysseus’un gemisi Aea adasında karaya oturunca adamlarının yarısı büyücü Kirce tarafından domuza dönüştürülmüş, Odysseus bu bitkiyi yediği için büyücüye direnebilmiştir.

Momos, Momus Hesiodos’a göre Nyks’in oğlu ve eleştiri, alay, taklit, hakaret tanrısının adı olup, yazar ve şairlerin koruyucusudur. Başta Hephaesus’un işleriyle, Aphrodite’nin gıcırdayan sandaletleri olmak üzere tanrılarla dalga geçtiği için Olympos dağından kovulmuştur.

Monoceros Bir tekboynuz (unicorn) çeşidi olup, geyiğin kafası, atın vücudu, filin ayağı ve yaban domuzunun kuyruğuna sahiptir.

Mopsos 1. Thebaili Tiresias’ın kızı Manto ile Apollon’un oğlu olup ünlü bir kâhindir.

2. Ampyx ile su perisi Khloris’in oğlu olup hem Kalydonia domuzu avına hem de kâhin olarak Argonaut seferine katılmıştır.

Moria Zehirli bir yılan tarafından ısırılıp öldürülen kardeşi Tylos’u olağandışı bir yöntemle diriltmeyi başaran Lydialı bir kadının adıdır. Efsaneye göre bir yılan tarafından yüzünden ısırılan Tylos’un öldüğünü göre Moria dev Damasen’i yardıma çağırmış, Damasen’de kökünden söktüğü bir ağaçla yılanı ezerek öldürmüştür. Yılanın dişisi bir süreliğine ağaçların altında kaybolduktan sonra ağzında ‘balis’ otuyla geri dönmüş ve erkek yılanın burun deliklerine bu otu sürerek canlanmasını sağlamıştır. Moria’da aynı otu aynı yöntemle kullanarak Tylos’u diriltmiştir.

Mormo Çocukları korkutan önemsiz bir hayalet tanrıçadır. Büyücü Hekate’nin emrinde olduğuna inanılan hayalet yaramaz çocukları ısırarak topal kalmalarına sebep olmaktaydı.

Mormolyke Akheron’un dadısı olduğu sanılan dişi kurt formunda bir iblis olup adı çocukları korkutmak için kullanılmaktaydı.

Moros Kötü son ve felaketin kişileştirilmiş hali olup, Erebos ile Nyks’in oğlu ve Thanatos’un erkek kardeşidir.

Morpheus Rüyalara şekil veren, rüya tanrısının adı olup genellikle loş bir mağaradaki abanoz ağacından yatağında etrafı gelincik çiçekleriyle çevrili olarak tasvir edilmektedir. Yunanca şekil veren, biçimlendiren anlamına gelmektedir.

Mothone Kalydon kralı Oineus’un kızı olup, Pedasa kentinin adı Mothone olarak değiştirilmiştir.

Mounikhia Mounikhion ayının (ilk bahar) 16. günü Artemis Mounikhia onuruna düzenlenen festivalin adıdır.

Mounikhos 1. Panteukles’in oğlu olarak bilinen bir Attike kralının adıdır.

2. Dryas’ın oğlu, Lelante’nin kocası, Alkandros, Megaletor, Philaios ile Hyperippe’nin babası olan bir Molos kralıdır. Kâhinliğiyle tanınan kral haydutlar tarafından soyulmuş ve uçurumdan aiağı atılarak öldürülmüşse de Zeus tarafından şahine dönüştürülmüştür.

Mounitos Truva kralı Priamos’un kızı Laodike ile Theseus’un oğlu Akamas’ın oğludur. Truva’nın fethinin ardından babasıyla Yunanistan’a gitmiş Teselya’da bir av sırasında yılan ısırması sonucu ölmüştür.

Mousai Zeus ile Mnemosyne’nin dokuz kızının adı olup, söylenceye göre Trakyalı ve Boioitalı olmak üzere iki gruba ayrılmaktadırlar. Efsanelerde, Tanrılara ait büyük şenliklerde şarkı söyleyip ortamı neşelendiren varlıklar olarak geçmektedirler.

Mousaios Müziğiyle insanlara şifa veren bir müzisyen ve kâhinin adı olup, Orpheus’un arkadaşı, oğlu ya da ustasıdır.

Musaeus 1. Orpheus’un oğlu veya öğrencisinin adı olup, Attika’da şiirleriyle ünlenen bir rahiptir. Eleusis tapımında kullanılan ve Peisistratus döneminde Onomacritus tarafından derlenen ilahileri bestelediği sanılmaktadır. (Herodot, vii. 6; viii. 96; ix. 43).

2. [Eski Yunan] Eumenes ile Attalus için şiirler yazmış Efesli bir şairin adıdır.

Musagetes Apollon’un takma isimlerinden birisi olup, ‘Musaların lideri’ anlamındadır.

Musalar Sanatçı ve bilim adamlarına (özellikle şair, filozof ve müzisyenlere) ilham veren, Zeus ile bellek tanrıçası Mnemosyne’nin kızları olan dokuz tanrıçanın adıdır. Başlangıçta tek bir Musa varken sayıları zamanla üçe (Aoede, Melete, Mneme) daha sonra ise dokuza çıkmıştır. Bunlar:

1. Euterpe (Müzik)
2. Calliope (Destan)
3. Clio (Tarih)
4. Erato (Şarkı sözü)
5. Melpomene (Trajedi)
6. Polyhymnia (Kutsal şiir)
7. Terpsichore (Dansçılık)
8. Thalia (Komedi)
9. Urania (Asrtronomi)

Musaların Roma mitolojisindeki karşılığı Camenaelerdir.

Myenos Telestor ile Alphesiboia’nın oğlu olup, üvey annesi tarafından iftira edilince bir dağa sığınmış, babası peşine düşünce bir uçurumdan atlayarak intihar etmiş, ölümünden sonra sığındığı dağa Myenos Dağı adı verilmiştir.

Mygdon 1. Adını Bithnia’da yaşayan bir halk olan Bebrykeslerden alan Bebrykia kralının adı olup, Herakles tarafından öldürülmüştür.

2. Truva kralı Priamos ile birlikte Amazonlara karşı savaşan Frigya kralının adıdır.

Myiagros Zeus ve Athena’ya adanan kurbanların etine üşüşen sinekleri kaçırmaya yarayan tanrı olup, Yunanca ‘geçici tanrı’ anlamına gelmekteydi.

Mykeneus Phoroneus’un torunu, Sparton’un torunu olup Miken kentinin isim babasıdır.

Mylas Değirmeni icat ettiği söylenen bir Telkhin’in adıdır.

Myles Lakonia efsanelerinde değirmenin mucidi olarak geçmekte olup, Mylas ile aynı kişi olabilir.

Myrike Kıbrıs kralı Kinyras’ın ılgın ağacına (Latince: Tamarix) dönüşen kızının adıdır.

Myrina Atlantislilere savaş açan bir Amazon’un adı olup, üç bin piyade ve yirmi bin atlıyla birlikte Okyanus kıyısındaki Kerne adlı Atlantis kentini işgal etmiş, kentin adını Myrina olarak değiştirmiştir. Atlantislilerle barış yapan Myria, Gorgolarla olan savaşlarında bu halka yardım etmiş, bir başka söylenceye göre daha sonra Libya’yı fethetmiştir.

Myrmeks Sabanı icat ettiğini iddia ederek Athena’yı gücendiren ve tanrıça tarafından karıncaya dönüştürülen Atinalı bir kadının adıdır.

Myrmidon Zeus’un oğlu olduğunu iddia eden ve Myrmidon halkına adını veren kahramanın adıdır.

Myrmidonlar, Karınca İnsanlar Güney Teselya’da Aegina adasında yaşayan bir halkın adı olup, karıncalardan yaratıldıklarına inanılmaktadır. Salgın bir hastalık adanın yerli ahalisini öldürünce kral Aeakus tanrı Zeus’a çare bulması için dua etmiş, bunun üzerine Zeus karıncaları insana çevirerek sorunu gidermiştir. Myrmidonlar Truva Savaşı’nda Aeakus’un torunu Patraklos’un komutasında Akhilleus ile birlikte savaşmışlardır.

Myrrha Kıbrıs kralı Kinyras ile Kenhhreis’in kızı olup, babasından hamile kalınca kaçmış, mersin ağacına dönüşmüşse de ağacın kabuğu yarılarak içinden Adonis çıkmıştır.

Myrsos Aretos’un oğlu olup, kardeşleri Lykos, Glaukos, Periphas ile Menelaos gibi o da dilsizdir.

Myrtilos Hermes’in oğlu ve Pisa kralı Oenomaus’in arabacısıdır. Oenomaus’un krallığının yarısını vadeden Pelops’un sözüne kanıp, Oenomaus’un arabasının cıvatasının vidalarını gevşeterek efendisine ihanet etmiştir. Oenomaus’u araba yarışında yenerek Mora kralının kızı Hippodameia ile evlenen Pelops ise sözünde durmayarak Myrtilus’u denize fırlatmıştır. Hermes, denizde boğulurken Pelops’u lanetleyen oğlunu yıldızların arasına yerleştirmiştir.

Myrto Menoitios’un kızı, Herakles’in karısı ve Eukleia’nın annesidir.

Myskelos İtalya’da bulunan Krotone kentinin kurucusu olan Rypesli bir kahramanın adı olup, Pitagoras öğretisini bu kentte yaymıştır.

Mysteria Gizli dini ayin ve tapımların genel adı olup, çoğunluğu Demeter ve Dionysos ile ilişkilidir.

 Kaynak: Özhan Öztürk. Folklor ve Mitoloji Sözlüğü. Phoenix Yayınları. Ankara, 2009