Magna Grecia, Magna Graecia : İtalya’da Yunan kolonileri
Magna Grecia veyaMagna Graecia Antik Çağ’da Güney İtalya’nın Taranto körfezi boyunca Yunan kolonilerinin kurulduğu sahil kesimi, Sicilya adası, daha kuzeyde Cumae ve Neapolis ile kısmen Akha yerleşimleri Croton ile Sybaris’in oluştuduğu coğrafi bölgenin adı olup, Yunanca ‘Büyük Yunanistan‘ anlamına gelen Megali Elas (Μεγάλη Ἑλλάς) olarak bilinmekteydi.
Magna Graecia tarihi: İtalya’da Yunan kolonileri
MÖ 8-7. yüzyıllarda bölgeye Helen dil ve uygarlığını getiren kolonistler Neapolis
(Νεάπολις [sonradan Napoli), Syracuse (Συράκουσαι), Acragas (Ἀκράγας) Paestum (Ποσειδωνία) and Sybaris (Σύβαρις), Tarentum (Τάρας), Epizephyri Locri (Λοκροί Ἐπιζεφύριοι), Rhegium (Ῥήγιον), Croton (Κρότων), Thurii (Θούριοι), Elea (Ἐλέα), Nola (Νῶλα), Ancona (Ἀγκών), Syessa (Σύεσσα), Bari (Βάριον) gibi pek çok kent kurmuşsa da Epirus ile Yunan kolonilerinin Roma ve Kartaca güçlerine Pyrrhic adlı bir dizi savaşta yenilmesiyle (MÖ 280–275) tümü Roma Cumhuriyeti egemenliğine geçmiştir. Bu kolonilerin tümü Ortaçağ boyunca İtalyanlaşmışsa da 16-17. yüzyıllarda Osmanlı baskısı yüzünden (özellikle 1534 Coron kuşatması sonrasında) Yunan anakarasından göçlerin devam etmesi yüzünden Güney İtalya’da Griko olarak adlandırılan Yunan dili konuşulmaya devam etmektedir.
İtalya Yunancası: Griko
Griko Puglia bölgesinde Salento yarımadasında konuşulan bir Modern Yunanca lehçesinin İtalya’da ki adı olup, Yunan dilbilimcilerce Katoitaliotikà (Güney İtalyan) veya Grekanika olarak anılmaktadır. Griko, Grecìa Salentina bölgesinde Calimera, Martano, Castrignano de’ Greci, Corigliano d’Otranto, Melpignano, Soleto, Sternatia, Zollino ve Martignano adlı 9 yerleşimde 40-50 bin kişi tarafından İtalyanca’nın yanı sıra ikinci dil olarak konuşulmaktadır. Bir başka Yunanca lehçesi olan Calabria Yunancası ise Bovesia’nın 9 köyü ile Reggio Calabria‘nın bazı bölgelerinde yaklaşık 2 bin kişi tarafından konuşulmaktadır.
Grecìa Salentina
Grecìa Salentina Güney İtalya’da Salentino yarımadasında Griko adıyla bilinen etnik azınlığın yaşadığı Yunanca konuşulan bölgenin adıdır. Griko topluluğu 1966’da dil ve kültürlerini yaşatmak için 11 kasabanın dâhil olduğu Grecia Salentina kentleri birliğini (Unione dei Comuni della Grecìa Salentina) kurmuştur. Birliğe dahil olan yerleşimler Calimera, Martano, Castrignano dei Greci, Corigliano d’Otranto, Melpignano, Soleto, Sternatia, Zollino, Martignano, Carpignano Salentino ve Cutrofiano olup 2011 yılındaki toplam nüfusları 54,278’dur.