1 Kasım 1940 Çinliler Japon işgalcilere karşı önemli bir zafer kazandı. Japonlar, Kwangsi eyaletinden Fransız Hindçini sınırı yoluyla çekilmek zorunda kaldı: 40.000 Çinli, 8000 Japon askeri öldü. Bununla birlikte Çin başkenti Chungking Japon ordusu tarafından neredeyse kuşatılmış durumda acımasızca bombalanıyor. Chungking’deki ABD’li gazeteci Agnes Smedley: “Her gün, Yangtze nehrinden aşağı doğru kaymış parçalanmış cesetler görüyoruz… Kızılhaç’tan doktor bana 150 Çin askeri hastanesinden sadece 5’inin bombardımandan kurtulduğunu söyledi. Yaralıları sordum, sadece kafasını salladı.”
Luftwaffe, “Kraliyet Hava Kuvvetleri’ni (RAF) ezmek için” 10 Temmuz’dan beri başlattığı saldırılarda, İngilizler 1744, Almanlar ise 1977 uçak, İngilizler 1542, Almanlar
ise 3510 havacı kaybetti.
2 Kasım 1940 İtalyan bombardıman uçakları Atina yakınlarındaki Pire limanını ve civarını bombaladılar: Çoğu sivil 300 kişi öldürüldü. Yunan Hava Kuvvetleri pilotu Marinos Mitralexis, cephanesi bitince avcı uçağıyla bir İtalyan bombardıman uçağına çarparak yere inmesine sebep olur. Marinos yere indiğinde İtalyan uçağın enkazına koşar ve tabancasını çekerek hayatta kalan 4 kişiyi tutuklar.
Londra Times Gazetesi: “Bugün İngiliz Kanalı üzerinde vurulan bir Luftwaffe pilotu, onu kurtarmak için 1.2 km yüzen Yahudi bir asker tarafından boğulmaktan kurtarıldı.”
3 Kasım 1940 Yunan dağ birlikleri Epirus dağlarında İtalyanların ilerleyişini durdurmakla kalmadı şimdi karşı saldırıya da geçmeyi başardı. Mussolini’nin Yunanistan’ı işgal planı hezimete dönüştü. Kalamas nehrini geçmeye çalışan İtalyan askerleri Yunanlılarca katlediliyor. Piyadelere yardım etmesi gereken İtalyan tankları bataklık arazide sıkışıp kalıyor. 5 bin elit İtalyan dağ askeri (Alpinisi) Vouvousa köyünde kuşatılarak teslim alınıyor. İşler daha da kötüye gidiyor Yunanistan’ı işgal eden 30 bin İtalyan askeri, Pindus Dağları’nda kuşatılıyor. Yunanistan’daki İtalyan güçleri (Julia görev gücü) Arnavutluk’a doğru çekilmeye zorlanırken Mussolini gereken askeri desteği göndermiyor.
ABD, uranyum bombalarını araştırmak için Uranyum Komitesi (Uranium Committee) adlı bir topluluk oluşturup, fizikçileri gizli bir toplantıya çağırıyor[1]. FBI, Macar mülteci bilim adamı Leo Szilard’ı Uranyum Komitesi’ne girmesi için araştırıyor.
4 Kasım 1940 1500 ton muz taşıyan Casanare vapuru Atlantik’teki Alman denizaltı U-99 tarafından batırılıyor. Geminin yardım çağrısına gelen İngiliz savaş gemisi HMS Laurentic de saklanan U-boat tarafından torpillendi: 40 ölü. Alman denizaltı U-99 bununla da yetinmedi bu sefer HMS Laurentic’den kurtulanları taşıyan üçüncü İngiliz gemisini HMS Patroclus’u da torpilledi.
5 Kasım 1940 Alman “cep savaş gemisi” Admiral Scheer, Atlantik’in ortasında sadece bir refakatçi savaş gemisiyle yol alan 37 savunmasız gemilik bir İngiliz konvoyu buldu. 7 antika top eklenerek savaş gemisine dönüştürülmüş olan HMS Jervis Bay Alman savaş gemisine doğrudan ateş açmasına karşın Alman topları tarafından ezilmeden önce hiç bir zaman Amiral Scheer menziline girmedi. Kaptan Fegen de dâhil olmak üzere 198 kişilik mürettebatı öldü.
Bugünkü seçimlerde oy veren 50 milyon ABD vatandaşı eşi benzeri görülmemiş şekilde üçüncü kez aday olan Demokrat Franklin Roosevelt ve Cumhuriyetçi Wendell Willkie arasında tercih yaptı. Son dakika konuşmalarında, hem Amerikan Başkan adaylarının ikisi de ABD’yi yabancı savaştan uzak tutacağına söz vermişse de Roosevelt ayrıca, Nazilere karşı savaşması için İngiltere’ye askeri yardımda bulunmayı vaat etti. Demokratik seçim kampanyası, savaşta yıpranmış bir dünyada Amerikan savunmasını güçlendirmeye dayanıyor. Bununla birlikte Cumhuriyetçiler Roosevelt’in üçüncü kez başka olmasını diktatörlük sevdası olarak niteliyor.
6 Kasım 1940 Alman savaş gemisi Admiral Scheer, Britanya konvoyunda sadece 5 gemiyi batırmayı başardı.
ABD seçimleri için gelen ilk sonuçlarda Başkan Roosevelt için galip gibi görünüyor. Demokrat parti, Cumhurbaşkanlığı, Senato ve Temsilciler Meclisi’nin kontrolünü elinde tutuyor. Times Square, % 55 oy alan Başkan Roosevelt’in yeniden seçilmesini kutlayan ve tezahürat yapan insanlarla dolu. Cumhuriyetçi aday Willkie sonuçları kabul etti.
1 hafta önce İtalyan birlikleri Yunanistan’ı Arnavutluk’tan işgal etti. Bugün, Yunanlılar işgalcileri Arnavut sınırına dek kovaladı. Dünyanın dört bir yanındaki hayranları, Başkan Roosevelt’i yeniden seçildiği için kutladı. Kutlayanlar arasında İngiliz Başbakanı Churchill ve 14 yaşındaki Küba Fidel Castro’da bulunuyor.[2]
7 Kasım 1940 Hindistan bağımsızlığı için Gandi ve kampanyasının yakın müttefiki olan Jawaharlal Nehru, savaş karşıtı konuşmaları nedeniyle Hindistan’daki İngiliz yetkililer tarafından 4 yıl süreyle ağır çalışma cezasına çarptırıldı.
İngiliz Bilgi Bakanlığı Blitz’in ilk dramatik görüntülerini yayınladı:
İngiliz hükümeti İrlanda’ya kızgın: Churchill, Alman denizaltılarının Müttefiklere “en büyük tehdit” olduğunu söyleyerek, tarafsız İrlanda’nın batı sahilinde İngiltere’ye deniz üsleri vermesini talep ediyor. İrlanda başbakanı Eamon de Valera, İngiltere’ye deniz üsleri vererek İrlanda’nın tarafsızlığını bozmayı reddediyor. Ayrıca, Alman denizaltılarının İrlanda’da yakıt ikmali yaptığı konusundaki söylentileri de yalanlıyor.
8 Kasım 1940 İtalyan askerleri Arnavutluk’a geri çekilerek Kuzey Yunanistan’ı terk ediyor. Buna karşılık Yunan kuvvetleri toplu bir karşı saldırı için hazırlanıyor.
Karla kaplı Pindus dağlarında kuşatılan bazı İtalyan askerleri generallerince terk edildiklerini ve İtalyan ordusunun tamamen geri çekildiğini BBC dinleyerek öğreniyorlar.
ABD Hazinesi yeni vergiler koyarak Amerikan borç limitini 60 milyar dolara çıkarıyor.
Bir Alman bombası, Londra Kulesi’ne çarpınca kulenin dış duvarlarında ciddi zarar ortaya çıkıyor. Kraliyet Mücevherleri gizli bir yere taşındı.
Hitler Münih’te eski Nazi yoldaşlarından oluşan bir meclise, 1 yıl önce bugün bir Alman suikastçı tarafından bomba kullanılarak gerçekleştirilen başarısız birahane suikastının (“Beer-Hall putsch”) yıldönümünde konuşuyor: ‘Birkaç ay içinde, Almanya bu kıtaya gerçek özgürlük verdi’. Hitler ardından İtalya ile birlikte “Avrupa’yı yeniden organize etmeyi ve İngiliz savaş kışkırtıcılarını yenmeyi vaat ediyor.
9 Kasım 1940 Amerikan Kızılhaçı, Fransa’dan çekildiğini açıklıyor. İşgal altındaki Avrupa kitlesel açlıkla karşı karşıya olmasına karşın İngiliz deniz ablukası yüzünden Kızılhaç dağıtılacak yiyecek bulamıyor. Churchill, Kraliyet Donanması’nın Avrupa ablukasını kaldırması önerisini reddediyor: “(Yardım olarak gönderilenler) Naziler tarafından çalınacak . İşgal altındaki halklar açlıktan ölüyorsa, isyan etsinler.”
Savaş Avustralya’ya ulaşıyor. ABD gemisi City of Rayville, Alman mayınına çarparak batıyor ve James Bryan 2. Dünya Savaşı’nda ölen ilk Amerikan denizci oldu.
Bu yıl Mayıs ayına kadar, İngiltere Başbakanı olarak görev yapan Neville Chamberlain kanserden öldü. Ölmeden birkaç gün önce şöyle demişti: “İtibarımla ilgili olarak az rahatsız edilmedim. Tarihçilerin kararından korkmuyorum.”
Alman işgalcileri 180 bin Fransız vatandaşını Alsace-Lorraine’den kovuyor ve bölge Elsaß-Lothringen adıyla Reich’e ekleniyor.
10 Kasım 1940 Fransız kolonisi Gabon’un başkenti Libreville General de Gaulle’e bağlı Özgür Fransız güçleri tarafından işgal ediliyor.
Romanya büyük bir depremle sarsılıyor: 200’ü başkent Bükreş’te olmak üzere 600 ölü. Bükreş’in en yüksek binası olan Carlton Block yıkılıyor. Nazi işgali altındaki Ploiești petrol sahaları yanıyor.
New York Times Gazetesi: Nazi güdümündeki Romanya’da olanlar General Kader’in (‘Fate’) İngiltere ve Yunanistan’ı desteklediğini kanıtlıyor. Miğfer (‘Axis’) ülkeleri petrol sıkıntısı çekebilir.
Amerikalı mimar Frank Lloyd Wright: “Avrupa’nın bombalanmasının bir nimet olduğunu söyleyemem. Ama en azından mimarlara yeniden başlama şansı verecek… Londra’yı geniş, temiz, enerjik olarak yeniden tasarlayacağım. Yüzlerce yılda üstesinden gelebilecek gecekondular ve çirkinlikler birkaç günde havaya uçuruldu”
Belçika’daki Nazi yetkilileri yarın Almanya’ya karşı 22 yıl önce kazanılan zaferin kutlandığı Ateşkes Günü zafer kutlaması yapılmasını yasakladı.
11 Kasım 1940 Nazi dostu Vichy Fransız rejimi, Gabon’da rejime bağlı Fransız askerlerini bombalatan Charles de Gaulle’ü ihanetle ve Fransız katili olmakla suçluyor.
Bugün, Büyük Savaşı (1. Dünya Savaşı) sona erdiren Mütareke Günü (Armistice Day) olmakla birlikte Nazi makamları, Alman işgali altındaki Fransa’daki anma törenlerini şiddetle bastırıyor. Bununla birlikte Fransız öğrenciler ve gaziler Arc de Triomphe’a çelenk atmaya çalışırken, bazı Parisli protestocular, “De-Gaulle” için “çok yaşa” diye bağırıyor. Londra’daki Ateşkes Günü kutlamaları ise Alman bombardıman uçaklarının gelişiyle sekteye uğruyor. Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden 22 yıl sonra Londra, İngiltere, Avustralya, Yeni Zelanda, Hindistan’da ateşkes anma törenleri düzenleniyor.
12 Kasım 1940 Guardian gazetesinde bombalama korkusuyla bölünen İngiltere’nin “özel anma törenleri” hakkında bilgi veriyor.[3]
İngiliz Donanması Hava Filosundan çift kanatlı 21 Fairey Swordfish uçağı “Operation Judgement” planına uygun olarak Taranto’da İtalyan filosuna torpido baskını
düzenliyor. Alçaktan uçan uçaklar İtalyanlarca fark edilmeyince 3 savaş gemisini torpillemeyi ve limanı yakmayı başarıyorlar. İngiliz uçakları kalan işlerini bitirmek için geri döndüklerinde İtalyan gemilerinin limanda olmadığını Napoli’yi daha iyi savunmak için ayrıldıklarını görüyorlar.
Bugün Dachau toplama kampında ilk “resmi” kitlesel cinayet işleniyor: 55 Polonyalı entelektüel duvara karşı kurşuna diziliyor. Dachau kapılarını “Arbeit Macht Frei” (Ücretsiz işgücü) ile süsleyen ilk Nazi toplama kampı iken şimdi yeni slogan ‘Work Sets You Free’ (Çalışmak sizi özgür kılar) oluyor.
Sovyet Dışişleri Bakanı Molotov, Nazi-Sovyet Paktı’nın geleceğini tartışmak üzere Berlin’e geliyor. Stalin, Hitler’in önümüzdeki yıllarda Avrupa için neler planladığını bilmek istiyor. Hitler, Stalin’in elçisini güvence altına alıyor: “Havalar iyileşince, Almanya İngiltere’ye karşı büyük bir darbe indirecek.”
13 Kasım 1940 Özgür Fransa Güçlerine bağlı darbeciler Gabon’u ele geçiriyor. Son Vichy Fransız destekçileri Libreville’de teslim olurken, Vichy valisi intihar ediyor. De Gaulle’nin güçleri artık Fransız Ekvator Afrika’sının kolonilerini kontrol ediyor.
Yunan orduları İtalyan işgalcileri püskürtmenin ötesinde Arnavutluk’u işgale hazırlanıyorlar. İngiliz milletvekilleri Alman şehirlerine misilleme bombalı saldırılar yapılmasını öneriyorlar. Churchill: “Önce askeri hedeflere konsantre olmalıyız. Önce iş, sonra keyif.”
Berlin’de, Sovyet Dışişleri Bakanı Molotov şimdi Nazi Almanyası ve SSCB arasında kalıcı dostluk vaat eden Alman meslektaşı Ribbentrop ile görüşüyor. Bu sırada Kraliyet Hava Kuvvetleri Berlin’i bombalıyor. Molotov haklı olarak “İngiltere bitmiş durumdaysa, neden bu barınaktayız? Neden bombalar düşüyor?” sorularını sorarken Churchill, Molotov-Ribbentrop toplantısını neden bombalattığı sorulduğunda soruyu “Davet edilmedik ama varlığımızı hissettirmemiz gerektiğini düşündüm” diye cevaplıyor.
14 Kasım 1940 Yunanlılar, Arnavut sınırına yakın bir vadide hapsedilen İtalyan Julia tümenini temizliyor: 2500 İtalyan ölü veya yaralı. Amerikalı muhabir J. Aldridge: “Yunan gerillaları sokaklarda İtalyanları avlamak için dolaşıyor ve esir alarak vakit kaybetmiyor; Buradaki cezalar hızlı ve korkunç.”
İngiltere Başbakanı Neville Chamberlain’in cenaze töreni şu an Westminster Abbey’de gerçekleşiyor ama hava saldırılarını önlemek için tören duyurulmuyor. Bletchley Park’taki gizli İngiliz kod kırma merkezi, bu gece için planlanan büyük bir Alman bombalama baskısını bildirdi: Kod adı “Moonlight Sonata” ama hangi şehir bilinmiyor. Churchill, bu geceki “Moonlight Sonata” baskınının hedefinin Londra olduğunu sanıyor ama gerçek hedef Coventry şehri. 13 Luftwaffe bombardıman
uçağı Coventry’nin şehir merkezini vuruyor. Görgü tanıkları tüm şehrin yandığını söylüyor. Coventry Katedrali yıkıldı. Coventry’den 6000ft yukarıda, Luftwaffe pilotu Werner Handorf: ‘şehirdeki yangının kokusunu alabiliyorum‘.
8 Amerikan ilahiyat öğrencisi, pasifizm nedenleriyle askere alınmayı reddettiği için bir yıl hapis cezasına çarptırıldı. İçlerinden birisi ‘Hitler için zafer’ diye bağırdı (“A triumph for Hitler!”)
15 Kasım 1940 Alman bombardımanından bir gece sonra, Coventry halkı hava saldırısı barınaklarından çıkıyor. Şehirdeki 75 bin binadan 60 bini yıkıldı. 500’den fazla insan öldü. Nazi propagandacı Goebbels, Luftwaffe baskınından ötürü zorla, “Coventriert” kelimesinin şimdi “tamamen havadan yok edilmiş” şehirleri tanımlamak için kullanılacağını duyurdu. Coventry’nin fabrikaları, depoları ve mandıraları hala yanıyor. Evsiz vatandaşların tahliye edilmesine ve gece bombardımanının enkazından kurtarılmasına yardımcı olmak için Coventry’de sıkıyönetim ilan edildi.
Yunan askerleri Arnavut sınırında siyah üniformalı ‘Elite Fascisti’ tümenini dağlara kaçmaya zorladılar.
Notlar
[1] http://www.dannen.com/einstein.html
[2] http://www.lettersofnote.com/2009/09/my-good-friend-roosvelt.html
[3] https://www.theguardian.com/theguardian/2011/nov/14/rememberance-service-1940