1 Mart 1940 İngiliz politikacı Albay Josiah Wedgwood bugün, milletvekili Stokes ile girdiği bir bahsi kazandı, çünkü savaşın ilk 6 ayında Londra’ya hiç bomba düşmedi. Kendine güvenen Albay Wedgwood’un, ayrıca kayınbiraderiyle Almanya’nın, bu yıl 1 Mayıs’tan önce Batı Avrupa’da herhangi bir yeri işgal etmeyeceğine dair 5 sterlinlik bir başka bahsi daha var.
Kendini Modern Robin Hood oalrak tanımlayan yeşil giymiş bir adam, 10 Downing St penceresine ok atmaktan tutuklandı. Yeşil adam, orduya katılma sözü verdikten ve 2 sterlin para cezasına çarptırıldıktan sonra bir sulh mahkemesi tarafından serbest bırakıldı.
Naziler, Almanya’da falcılığı “aptal batıl inanç” olarak yasakladılar. Alman polisi bütün astrolojik takvimlere el koydu.
Kızıl Ordu güçleri, Finlandiya’nın ikinci büyük şehri olan Viipuri’nin birkaç kilometre uzağındaki tatil evlerine ulaştı. Finliler kentteki tüm sivilleri tahliye ettiler.
Avrupa savaşı bugün altı ayına girdi. Şimdiye kadar çoğu Finlandiya’da ve Polonya’da yaklaşık 400 bin insan öldü.
Hala Montevideo limanı Uruguay’ın dışında oturan Alman savaş gemisi Amiral Graf Spee’nin batığı, hurda metal için satıldı. İngiliz casusları gizlice geminin deniz radarını araştırma fırsatı buldular.
Fransa’da petrol ve alkol fiyatının dondurulduğunu ve yeni tayın oranlarını açıkladı. Fransızlar savaşı istemiyor; savaş zenginlerin “karlılığını” arttırıyor.
2 Mart 1940 Fin kabinesinin bir kısmı Kızıl Ordu’nun ülkeyi ele geçirmesinden önce Sovyetlerle barış yapmak isterken diğer kısmı ise sözde İngiliz-Fransız birlikleri yarıma gelene kadar ordunun ülkeyi elde tutabileceğini düşünüyor. Fransız Başbakanı Daladier, Sovyetlerin teslim olma taleplerini reddettikleri takdirde, Finlandiya’ya bu ay 50 bin asker vereceğini umduğunu belirtiyor ama İskandinavya’da hiçbir Fransız ya da İngiliz askeri konuşlandırılmaya hazır değil.
Fransız yemek kısıtlaması detayları açıklandı: Alkollü içkiler sadece 4 gün/hafta, et 3 gün/hafta, çikolata tayınla, hamur işleri ise yasaklandı.
ABD Barış Elçisi Sumner, Berlin’de Hitler ile buluşuyor. Hitler’den Welles’e: “Bu savaşı istemedim. Zaman israfı. Ama şimdi tek çözüm ölüm kalım mücadelesi
vermek.” Welles’ın barış misyonuna dair bir rapor yayınlıyor.[1]
Hitler, Danimarka ve Norveç’in işgalini öngören Weserübung Operasyonu için gizli emirler yayınlıyor. Planı bu ülkelerin tarafsızlıklarını korumak için barışçıl bir işgal olarak tanımlıyor.
3 Mart 1940 Kızıl Ordu, Viipuri şehrini kuşattı ancak Fin komutanı Mannerheim, geri çekilme emrini vermeyi reddediyor: Barış müzakerelerinde SSCB’ye teslim edilecek topraklardan korkuyor.
İngiliz kargo gemisi MV Domala, Luftwaffe tarafından İngiliz Kanalında bombalandı 81’i Hintli toplam 108 ölü.
Birmingham Üniversitesi’nden iki fizikçi, Otto Frisch ve Rudolf Peierls, “atom çekirdeğinde depolanan enerjiyi kullanarak bir ‘süper bomba’ inşa etme olasılığını rapor ediyor[2].
“Bir silah olarak süper bomba neredeyse karşı konulamaz.” Diyen Frisch ve Peierls, Nazi zulmü yüzünden İngiltere’ye kaçan iki Alman olup, Almanya’nın böyle bir silah geliştirdiği konusunda kamuoyunu uyarıyor.
İngiltere ve Fransa, Sovyet işgali ile mücadeleye yardım etmek için Finlandiya’ya 50.000 değil yalnızca 18.000 asker gönderebileceklerini bildirdiler.
4 Mart 1940 Bu kış o kadar soğuk ki, normalde Mart ayında çözülen Viipuri Körfezi hala donmuş durumda. Kızıl Ordu buzun üzerinden geçiyor. Finliler: “General Winter bize ihanet etti.”
Kuzey Kutup Dairesi’ndeki Fin zaferleri kahramanı General Kurt Wallenius, güneye dondurulmuş Viipuri Körfezi’nde Sovyetleri denemek için yöneldi: “Durum umutsuz.”
İngiltere Futbol Federasyonu, iptal edilen FA Kupasını (FA Cup) değiştirerek özel “Savaş Kupası”nı (War Cup) duyurdu.
ABD elçisi Welles, eski Alman maliye bakanı Dr. Hjalmar Schacht’la tanıştı: “Size söylediklerim duyulursa, bir hafta içinde ölmüş olacağım. Hitler’i devirmek için generaller tarafından bir hareket başlatıldı.” Schacht: “Polonya’daki zulüm hayal edilenden daha kötü”
New York Times, İskandinavya’daki savaşın Norveç ya da İsveç’e mi yayılacağını soruyor. Hem İngiltere hem de Almanya, Norveç’i istila etmek ve İsveç’ten demir cevheri tedariki için gizlice planlar yapıyorlar.
5 Mart 1940 Britanyalılar, fide ekinlerini yedileri için “Hitler’in Tüylü Dostları” olarak adlandırılan ev serçelerini öldürmeye çağırılıyorlar.
Finlandiya, İngiliz ve Fransızların askeri yardım sözlerinin güvenilmez olduğuna karar verdi. Finliler Sovyetler Birliği’ne teslim olacaklar. Sovyet Dışişleri Bakanı Molotov, Finlandiya’da teslimiyet görüşülürken ateşkes talebinde bulunulmasını reddediyor. Finlandiyalı pilot Eino Luukkanen, Finlandiya’nın dondurulmuş Körfezi’nde Kızıl Ordu birliklerini bombalıyor: “Asker ve atlardan oluşan bir topluluk uzun ve siyak bir yılan gibi buzun üzerinden geçiyor. Beyaz kamuflaj bile giymemişler”
Kızıl Ordu’nun Polonya’yı işgalinden 5 ay geçtikten sonra, SSCB’de esir kamplarında binlerce Polonyalı asker hâlâ tutuldu. Starobilsk dışındaki bir kampta dışarıdaki dünyayla iletişim kurmak ve yakınlarına ulaşmak isteyen mahkûmlar bölgedeki köpeklerle dostluk kurmayı deniyorlar. Ukraynalı köylüler bir köpeğin tasmasına sıkışmış bir notu okuyor: “Bazı insanlar yakında serbest bırakılacağımızı söylüyor. Doğru olup olmadığını bilmiyoruz.”
Stalin, Moskova’da, SSCB’nin gizli polisi olan NKVD’nin başkanı Beria’dan gelen bir raporu okuyor. Beria, Polonyalı mahkûmların “Sovyet iktidarının amansız düşmanları ve Sovyet sistemi için nefret dolu” olduğunu iddia ediyor. Beria’nın raporu şu sonuca varıyor: 22.000 Polonyalı mahkûm için, Sovyet hükümeti “en yüksek cezayı uygulamalıdır: Kurşuna dizilme.” Stalin ve Politbüro’nun diğer üyeleri ölüm kararını imzalıyorlar.
6 Mart 1940 Romanya, Polonya’nın işgali sırasında ele geçirilen silahlar karşılığında tüm petrol fazlasını (Fransa ve İngiltere’ye vaat edilen petrol dâhil) Almanya’ya satmayı kabul etti.
Vatikan, Papa’nın bomba sığınağının tamamlanmak üzere olduğunu açıkladı. Ayrıca, her vatandaş için bir taneden toplam 1000 gaz maskesi aldı.
Viipuri’nin Finlandiyalı savunucuları, mühimmat eksiliği çekiyor.
Uluslararası Kızılhaç, Avrupa’da savaşın ilk 6 ayında 300’den az Alman, 300 Fransız ve 150 İngiliz savaş esiri aldığını açıkladı.
Amerikan dergisi Look’da, Action Comics yazarı Jerry Siegel ve sanatçı Joe Shuster, Superman’ın Avrupa’da savaşa son vereceğini düşünüyor: Superman vs Hitler çizgi romanında Hitleri’e yakalayan Superman Stalin’i de Moskova’da ele geçirdikten sonra Milletler Cemiyeti’nin yargılanması için her ikisini de İsviçre’ye bırakıyor.
Filistin’deki “Arap huzursuzluğunun artması” nedeniyle, Britanya Sömürge hükümeti bölgede Yahudilere toprak satışlarını sınırlandırdı. Filistin’e Yahudi göçü zaten İngilizler tarafından kesilmişti. İngiltere İşçi Partisi, Filistin’deki Yahudi karşıtı önlemleri zulüm olarak kınamakta; Muhafazakârlar ise kolonilerde şu anın Arap isyanıyla yüzleşme zamanı olmadığı kanısında.
Finli keskin nişancı olan Simo Häyhä, Kızıl Ordu askerlerince başından vuruldu. Simo Häyhä askeri tarihin en iyi keskin nişancısıdır: 3 aylık savaşta en az 259 kişiyi tüfekle nadiren makineli tüfekle öldürmüştür. Sovyet patlayıcı mermisi çenesini paramparça etmiş olsa da, Simo Häyhä ölmedi yüzünde ağır bir deformite ile yaşamayı başardı.
7 Mart 1940 SSCB’de tutuklu bulunan savaş esirlerini gizlice öldüren NKVD şimdi de Devlet düşmanlarının akrabaları olarak da suçlu görülen aile üyelerini Sibirya’ya sürgün edilmek üzere tutukladı.
İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri, Alman işgali altındaki Polonya şehri Poznan’a propaganda broşürleri bıraktı. İngiliz hükümeti, Alman halkını ikna etmek için, siyasetçilerin Berlin konusundaki konuşmasını tercüme etme önerisinde bulundu. Propaganda broşürlerini eleştiren Paris’teki İngiliz casusu Noël Coward: “Almanları sıkıntıdan ölüme mahkûm etmeye çalışıyorsak, zamanımızın olduğunu düşünmüyorum.”
Almanya’da benzin tayına bağlandığı için Berlin’de artık yeni evliler tramway ile kiliseye gidiyor.
8 Mart 1940 Dün gecenin geç saatlerinde, Polonya’nın Lodz kentindeki Nazi polisi, tüm Yahudi sakinlerinin derhal şehrin getto bölgesine gitmelerini emretti. Gitmeyenler vurulacak!
İngiltere basını, ABD’yi pahalı savaş malzemeleri satarak savaştan karlı çıkmakla suçluyor.
Freemasonların İngiltere İngiltere Büyük Locası, İngiltere ile savaşta bulunan ulusların vatandaşlarının toplantılarına katılmalarına izin vermeyeceklerini açıkladı.
Alman Amiral Raeder, İngiliz ve Fransızların Norveç’e askeri yardım göndermeyi bahanesiyle Norveç’e asker göndermeye çalışacağına dair hükümetini uyarıyor. İngiliz-Fransızların SSCB’ye karşı yardım etmeleri için verdiği sözler bir bahaneden ibaret. İskandinavya’ya yapılacak 12.000 askerden, sadece 4,000 kişi Finlandiya’nın Norveç topraklarını işgal ederek İsveç cevheri tedariğinin kontrolünü ele geçirecek.
Alman Dışişleri Bakanı Joachim Von Ribbentrop, şu an Berlin Radyosu’nda: “bir yıl içinde” barış bekliyor, ancak Almanya hala “5 yıllık bir savaşa” hazır.
9 Mart 1940 Ünlü Finlandiyalı besteci Sibelius, şu an 73 yaşında. Çektiği bir telgrafta Amerika’ya şöyle sesleniyor: “Ülkem demokratik özgürlük için mücadele ediyor, silah ve askere ihtiyacımız var!
Viipuri kentindeki Fin savaş hatları çöktü; Finliler şimdi sadece Kızıl Ordu’ya karşı umutsuzca evlerin içerisinde kent savaşı yapıyorlar.
Nazi gazetesi Der Angriff, İngiliz hükümetinin Alman bombalarından korkarak kraliyet ailesini, tüm bakanları ve Atlantik ötesindeki üst aristokrasiyi Kanada’ya göndermeyi planladığını iddia ediyor.
New York Times’da son teknoloji ürünü sentetik malzemeden üretilen naylon çorapların varlığını duyuruyor artık ipek çorapların dönemi kapanıyor.
10 Mart 1940 Moskova’da barış görüşmesi yapan Finlandiyalı diplomatlara mesaj: Savaşa devam kararı ile ilgili bir görüş birliğimiz yok; herhangi bir barış şartı kabul etmenize izin veriyoruz.
İtalya’da bir hafta süren protestolar ve Mussolini’nin Hitler’le daha yakın bir ittifaka girmesi korkusuyla Britanya Kraliyet Donanması tarafından tutulan 13 İtalyan kömür gemisini serbest bırakıyor. İngiltere, savaş malzemesinin transferini deniz ablukasını ile zorlaştırmaya çalışıyor.
Bugün Alman “Kahramanlar Anma Günü”; Hitler, Berlin’deki yaralı Wehrmacht gazilerini ziyaret ediyor. Hitler ” İngiliz kapitalistleri tarafından Almanya’nın savaşa zorlandığını” söyledi ancak büyük bir zafer olacağı sözünü verdi.
11 Mart 1940 ABD barış elçisi Sumner Welles, Hitler ve Mussolini’yi ziyaret ettikten sonra şimdiki İngiliz Başbakanı Chamberlain ile görüştü: Karşılıklı silahsızlanma yoluyla “Avrupa’da barışı sağlamak” için bir plan önerdi. Chamberlain ve Lord Halifax Amerikan barış önerisini hayalperest buldu: “Sözde silahsız bir Almanya bile komşularını tehdit edebiliyordu”
İngiltere’de bugün et tayını uygulaması başlıyor. Vatandaşlar haftada kişi başına 1 şilin ve 10 pens değerinde et satın alabilirler. Kümes hayvanları, oyun, sakatat, sosis ve turtalar tayına dâhil değil.
Alman Dışişleri Bakanı Ribbentrop, İtalyan diktatör Mussolini ile “faşist ulusların ortak kaderini” tartışmak üzere bir araya geldi.
Kızıl Ordu Viipuri şehrine devasa bir saldırıya hazırlanıyor: Moskova’daki Fin müzakerecileri şehri teslim etmeyi kabul etmiyorlarsa, Sovyetler bunu zorla gerçekleştirecekler.
12 Mart 1940 İsveç, karşılıklı savunma anlaşmasını görüşmek üzere Finlandiya’yı davet etti. Pek çok Finli, Kızıl Ordu’nun 104 gün önce Finlandiya’yı işgal ettiğinden bu teklifin biraz geç geldiğini düşünüyor. Finlandiya cumhurbaşkanı Kyösti Kallio, Sovyet barış şartlarının kabulünü imzalayarak Finlandiya topraklarının% 10’unu teslim etti. Fin müzakereciler Moskova Barış Antlaşması’nı imzaladılar; Finlandiya ve SSCB arasındaki savaş yarın öğlen sona erecek. Sovyetler barış anına kadar hiçbir ateşkes olmayacağını söylediler.
Fransız savaş gemileri Bretagne ve Algerie beraberinde Fransız ulusal rezerv altını (2.379 bar) olduğu halde Kanada’ya yelken açtı.
Nazi işgali altındaki Polonya’da Lublin yakınlarında bir “Yahudi toplama kampına” ne sürülen Alman Yahudileri, 14 saat boyunca zorla karda yürürken ölmüşlerdir.
Hitler Amerikan Nazi Colin Ross ile tanıştı ve Polonya’daki Alman eylemlerini tartıştı: “Yahudi sorununa olumlu bir çözüm getirebilirdim, ama Avrupalı Yahudilerin yarısını göndererek çünkü kendi halkımı barındırmak için yerim yok.”
13 Mart 1940 10.45AM’de Sovyet-Finli ateşkesi başlamadan 15 dakika önce Kızıl Ordu topçusunun yoğun ateşiyle yüzlerce Finli asker öldürüldü. Kış Savaşı sona
erdi. Finlandiya, Sovyetler Birliği’ne 25.000 mil karelik toprak teslim etti ki bu alan Finlandiya topraklarının yaklaşık % 10’una denk geliyor. Viipuri, Finlandiya’nın 2. şehri ve Finlandiya Körfezi’ndeki önemli askeri üsler Sovyetler Birliği’ne veriliyor. 105 gün süren Kış Savaşı sırasında 24.923 Finlandiya askeri öldü, 43.557 asker yaralandı. 230,000-270,000 arasında Kızıl Ordu askerinin de çoğu açlık ve soğuk yüzünden öldüğü sanılıyor. Kayıp sayısını kazanılan toprak miktarı ile kıyaslayan bir Sovyet generalin “Ölülerimizi gömmek için yeterli toprak kazandık”sözü manidardır. Kızıl Ordu teğmeni Viktor Iskrov: “Bütün kavgalar bitti, kuşların şarkılarını duyabiliyoruz. Güzel bir bahar gününde ‘Kış Savaşı’ bitti… Finliler siperlerinden votka şişeleri ile çıkıp, ‘Ruslar, bizimle için!’ diye bağırdılar ama biz bizim siperlerimizde oturduk.”
İskandinavya’ya müttefik seferi kuvvetleri planı iptal edildi. Finlandiya’nın yenilgisi, Norveç ve İsveç’in demir cevherini kontrol altına almak için artık bir mazeret kalmadığı anlamına geliyor. İngiliz General Pownall: ‘Göndereceğimiz 4-5 tümenden birini bile değil belki 1 veya 2 tugayı Finlandiya’ya gönderecektik. Dürüst olmayan bir işti’
14 Mart 1940 Hermann Göring, Almanlara savaş başarısı için bakır, bronz, nikel ve diğer yararlı metallerden yapılmış ev eşyalarını “Führe’e hediye” olarak bağışlamasını istedi. Hitler gelecek ay 51 yaşına giriyor.
Kış Savaşı üzerine Sovyet değerlendirmesi: ‘Kızıl Ordunun kudretli gücü tekrar güvenlik ve kalıcı bir barış sağladı! Kuzeybatı sınırlarımızda bir savaş yatağı yaratmak isteyen İngiliz ve Fransız savaş kışkırtıcıları Finlandiya’yı SSCB’ye karşı bir suç macerasına attı’[3]
Fin güçleri, yeni Sovyetler Birliği’ne teslim olan Viipuri’yi[4] tahliye ediyor. Kızıl Ordu tarafından kuşatma altında 12 gün sonra şehir hala yanıyor. Viipuri Kalesi yanıyor. Sovyet yönetimi altında yaşamamak için teslim edilen topraklarda yaşayan Finlilerin çoğu kuzey ve batıya kaçıyor.
Hint milliyetçisi ve devrimci Udham Singh cinayetle suçlanıyor. Dün, Londra’daki Caxton Hall’un merkezinde eski İngiliz sömürgeci Pencap valisi Michael O’Dwyer’i öldürmüştü.
15 Mart 1940 Hintli bağımsızlık hareketi lideri Mohandas Gandhi, İngiliz işgali altındaki Hindistan’ın “savaşa taraf olamayacağını” ilan etti ve sivil itaatsizlik kampanyası ile sömürgeci makamları tehdit etti.
Finlandiya parlamentosu SSCB ile barış anlaşmasını 3’e karşı 145 oyla onayladı.
Harvard öğrencisi John F. Kennedy’nin yeni tezi ‘İngiltere Neden Uyudu (Why England Slept)’, Münih’teki Hitler’in Britanya’ya kabul edilmesinin kötü bir fikir olmadığını savunuyor.
Geçtiğimiz yıl bir hükümet bakanı suikastının ardından tutuklanan “Demir
Muhafız” partisinin yasakladığı 800 Romen faşisti, Kral Carol’a sadakat yemini yemin ettikleri takdirde serbest bırakılacaklar.
Sürgündeki Polonya hükümeti gizli Alman diplomatik belgeleri yayınladı: Nazi hükümetinin beş yıl önce SSCB’ye ortak bir Alman-Polonya işgali önerdiğini, ancak Polonyalıların reddettiğini ortaya koyuyorlar.
Notlar
[1] http://docs.fdrlibrary.marist.edu/PSF/box6/a72f01.html
[2] http://www.atomicarchive.com/Docs/Begin/FrischPeierls2.shtml
[3] https://histdoc.net/history/prikaz1940-nr42.html
[4] Günümüzde Vıborg (Выборг) adıyla bilinen Rusya’nın Leningrad Oblastı’na bağlı Vıborg rayonunun merkezi olan şehirdir. Viborg, Karelya Kıstağı’nda Vıborg Körfezi’nin yakınlarında Sankt-Peterburg’un 130 km kuzeybatısında ve Finlandiya sınırının 38 km güneyinde yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 79,962’dir.