Markiz Adaları (Fransızca Îles Marquises veya Archipel des Marquises veya Marquises; İngilizce Marquesas Islands; Markiz Adaları dilinde Te Henua (K)enana veya Te Fenua ʻEnata ‘İnsanların yurdu’) Güney Pasifik Okyanusunda yer alan Fransız Polinezyası’nda bir çift volkanik ada grubunun adı olup, Tahiti’nin 1.200 km kuzeyindedirler. Adalar, yaklaşık 1,200 metre kadar yükselen sivri tepelerle dolu engebeli bir coğrafyaya sahip olup, güneydoğu grubunun en kalabalık adası, Fransız sanatçı Paul Gauguin ve Belçikalı şarkıcı Jacques Brel‘in mezar yeri olan Hiva Oa olup, bu grupta ayrıca her biri 60 km² büyüklüğünde ıssız Motane, Fatu Huku,Fatu Hiva ve Tahuata adları, kuzeybatı grubunda ise Nuku Hiva, Ua Pou, Ua Huka, Eiao ve Hatutu adaları yer almaktadır. Markiz Adaları’nda toplam arazi alanı iç su alanı dâhil 1.049 km² olup, adalarda neredeyse tümü Roman Katolik 9,346 kişi yaşamaktadır (2017).
Markiz Adaları Tarihi
Markiz (Marquesas) Adaları göçmenlerin kökeni konusunda akademisyenler arasında uzlaşma olmamasına karşın adalara yerleşimin MÖ 340 civarı
gerçekleştiği sanılmaktadır. Güneydoğu adaları, 1595’te İspanyol kaşif Álvaro de Mendaña de Neira tarafından görülünce denizci adalara efendisi Peru valisi Marqués de Mendoza’nın adını vermiştir. İngiliz denizci ve kâşif Kaptan James Cook, 1774’te Fatu Huku’yı ziyaret etmiş, 1791’de Amerikalı kaptan Joseph Ingraham, kuzeybatı grubunu görünce onlara Washington Adaları adını vermiştir. 1842’de Fransızlar tarafından el konulan adalar Nuku Hiva’daki Hakapehi (Tai-o-hae) yerleşimi merkez olmak üzere Fransız Polinezyası’nın idari alt bölümünü oluşturmaktadır. Adalarda kıyı düzlüklerinden ve mercan kayalıkları bulunmamakta olduğundan yerleşim alanları genellikle dağlardan aşağı akan dar vadilerle sınırlıdır. Markiz Adaları’nın başlıca tarım ürünleri çopra (Hindistan cevizi), taro (gölevez), Ekmek ağacı, kahve ve vanilyadır.
Markiz Adaları Gezisi
Yeryüzündeki en uzak yerleşim adalarından birisi olduğu göz önüne alınırsa Markiz Adaları’nda turizm henüz gelişmekte olan bir endüstri olup özellikle yelken turizmi açısından popülerdir. Ormanlarla kaplı uçurumların hâkim olduğu bu tropik bölgede volkanik dağlar öylesine ürperticidir ki Define Adası’nın yazarı İskoç romancı ve şair Robert Louis Stevenson onları ‘Korkunç kiliselerin şatafatlı kulelerine’ benzetmiştir. Adaların sadece altısında insan yerleşimi olup, bunlardan en çok izole kalanı mango, portakal ve guava ağaçlarıyla dolu, markiz adalarına özgü birçok kuş, bitki ve denizcanlısı türünü
barındıran Fatu Hiva adası, ünlü Bakireler Koyu’na (Bay of Virgins, Baie de Vierges) ev sahipliği yapmaktadır. Paul Gauguin başta Fatu Hiva’da yaşamaya niyet etmişse de zorlu yaşam koşulları onu Hiva Oa’ya itmiş, 80 yıldan uzun bir süre sonra Belçikalı şarkıcı Jacques Brel’de bu adadan ayrılamamıştır. Her iki büyük sanatçının da mezarı her birine adanmış bir müzeye sahip olan Atuona kasabasındaki Calvary Mezarlığı’ndadır. Amerikan edebiyat klasiği kabul edilen Moby Dick adlı ünlü romanın yazarı Herman Melville gemiden atlayarak Hiva Oa’ya çıkmış olup, sonradan Markiz adalarında geçirdiği günlerini Typee adlı romanında anlatmıştır. Jack London’da Nuku Hiva adasındaki Taiohae koyunun nefes kesen güzelliğine değinmiştir.
Markiz Adalarını görmenin en iyi yolu Fakarava atolü ile ve Tuamotu atolünde Rangiroa’da kısa molalar verirken kurutulup ezilmiş hindistancevizi (kopra) toplayan 108 m uzunluğundaki yarı yolcu yarı nakliye gemisi Aranui 3’e binmektir. Mürettebat koprları tekneye yüklerken Polinezya konusunda uzman bir arkeolog, antropolog veya tarihçi tarafından yönetilen bir ada turuna katılabilirsiniz. Ayrıca Fransız Polinezyası’nın başkenti
Papeete’den Nuku Hiva ve Hiva Oa’ya uçakla ulaşılabilmektedir. Markiz Adalarında az sayıda turistik tesis bulunmaktaysa da muhteşeme doğasını keşfetmek ve sörf yapmak için ziyaret edilmektedir. Taiohae koyunda siyah kumlu plaja bakan 20 bungalovuyla Keikahanui Nuku Hiva Pearl Lodge ile Te Metiu manzaralı Hanakee Hiva Oa Pearl Lodge en iyi tesislerdir.
Markiz Adaları
Nuku Hiva
Markiz Adaları Efsanesinde Tanrının Markiz Adalarını kendine ev olarak insa ederken adaların en büyüğü Nuku Hiva’yı evin iskeleti olarak düşündüğü anlatılmaktadır. Takımadaların bölgesel başkenti Taioha’e Nuku Hiva adasın yer almaktadır.
Hiva Oa
Yemyeşil arazisi ile Hiva “Markizlerin Bahçesi” olarak adlandırılan ada Fransız Polinezyası’nın en büyük tiki heykellerine ev sahipliği yapmaktadır. Hiva Oa, siyah kumlu plajları ve Pasifik Okyanusu’na açılan keskin uçurumlarla kaplıdır. Adanın en önemli yerleşimi olan Atuona, Taaao Körfezi’nin sonunda yer almakta olup, etrafı Temetiu ve Fe’ani gibi yüksek dağlarla çevrilidir. Fransız ressam Paul Gaugin ve Fransız şair, şarkıcı ve aktör Jacques Brel burada yaşayıp, ölmüştür.
Ua Pou
Markiz Adaları Efsanesinde Tanrı’nın evine giriş sütunlarını sembolize eden adada Poutetaunui ve Poumaka adlı efsanevi savaşçıların isimlerini tutan büyük bazalt sütunları bulunmaktadır. Adanın en önemli yerleşimi Hakahau’dur.
Ua Huka
Tanrı’nın evindeki “yemek sepeti”ni sembolize eden ada toprakları el değmemiş güzelliğe sahip olup, çöl rengi arazisiyle, keçi ve yaban atlarıyla ünlüdür.
Tahuata
Tahuata, Tanrı’nın evinde “güneşin doğuşunu” temsil etmekte olup, adada kemik ve gül ağacı veya miro (Thespesia populnea) oymacılığına dair eserleri görme ve satın alma imkânı vardır.
Fatu Hiva
Tanrıların evinin çatısını sembolize eden adada özellikle Omoa köyünde geleneksel tapa bezi üretimi yapılmaktadır.
Markiz Adalarına Neden Gidilmeli?
- Siyah kumlu plajlar ve muhteşem koyları
- Fransız Polinezyası’nın en iyi oyma ustalarının eserleri
- Yemyeşil yağmur ormanları, vahşi atları, keçileri ve domuzları. Adanın coğrafi izolasyonu yüzünden olağanüstü biyoçeşitliliği
- Nuku Hiva Adası’nda bulunan 350 m yüksekliğiyle at kuyruğu formundaki Vaipo şelalesi (Ahuii, Ahuei) aynı zamanda Polinezya’nın en yüksek çağlayanıdır
- 1901’de Paul Gauguin ve 1975’te Jacques Brel’in iç huzur bulmak için geldiği Hiva Oa’daki müzeleri ve mezarları
- Hiva Oa, Puat’u’da “Takaii” adlı 2.4 metrelik yüksekliğiyle Tahiti Adaları’nın en büyük tiki heykeli
