Pontus: Antikçağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi Kaynakçası

Aşağıdaki kaynakça Özhan Öztürk tarafından yazılan Pontus: Antikçağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi (Ankara, Genesis 2009, 2011, Nika 2016) adlı  tarih kullanılmıştır.

Pontus: Antikçağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi Kaynakça

A catalogue of Paris Peace Conference delegation propaganda in the Hoover War Library. Bibliographical Series I. Stanford Univercity Press. California, 1926.

Abu-Amero, Khaled K ve Larruga, José M ve Cabrera, Vicente M ve González, Ana M. Mitochondrial DNA structure in the Arabian Peninsula”. BMC Evolutionary Biology 8: 45 (2008). 26 Nisan 2011 <http://www.biomedcentral.com/1471-2148/8/45>

Âbu’l Farac, Gregory. Âbu’l Farac Tarihi. Çev. Ömer Riza Dogrul. 2. Baskı. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1987

Abul Féda, G. Géographie d’Aboul Féda. Çev. M. Reinard. Paris: L’imprimerie nationale, 1848. 2 cilt

Acaryan H. Knnutyun Hamşeni Barbari. Erivan, 1947

Acıpayamlı, O. “Türkiyede Yağmur Duası”, DTCFD, XXI, 1-2 (1963); XXII, 1-2 (1964)

Adamantidu, Natalia ve Papastratos, E. Yeoryios. Mübadele Öncesinde Şile’de Yaşam. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2010. ISBN 978-605-105-052-22

Ahmed Cevdet Paşa. Tarih-i Cevdet. İstanbul, 1309. 12 cilt

Ahmet İzzet Paşa. Feryadım. İstanbul: Nehir Yayınları, 1992

Ahmed Resmi Efendi, Hülasatu’l-İtibar. Kostantiniyye: Matbaa-i Ebu’zziya, 1307 (1889)

Ahrweiler, H. “Fonctionnaires et bureaux maritimes a Byzance,” REByz (19, 1961): 239-252

Ainsworth, W. F. Travels And Research In Asia Minor. Londra, 1842

Ak, Orhan Naci. Rize Tarihi. Trabzon, 2000

——. Rize’nin Yönetim Tarihi. Çınar Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Derneği. Trabzon: Gündüz Ofset Matbaacılık, 2008. ISBN 9789944032513

Akbal, İsmail. Milli Mücadele Döneminde Trabzon’da Muhalefet. Trabzon: Serander Yayınları, 2008 ISBN 9789944374033

Akbulut, Ömer. Trabzon Kitabeleri. İstanbul: Ülkü Basımevi, 1953

Akçam, Taner. İnsan Hakları ve Ermeni Sorunu: İttihat ve Terakki’den Kurtuluş Savaşı’na. Ankara: İmge Kitabevi, 1999. ISBN: 975-533-246-4

——. 1915 Yazıları. İstanbul: İletişim Yayınları. 2010 ISBN 968-975-05-0728-1

Akdağ, Mustafa. “Medrese İsyanları”. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası. 1-4, (1949): 361-387

——. “Osmanlı tarihinde âyânlık düzeni devri”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi. 8.14 (1963)

——. Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası: Celali İsyanları. İstanbul, 1975

——. Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi I (1243-1453). İstanbul: Cem Yayınları, 1995

Akgün, Seçil. General Harbord’un Anadolu Gezisi ve Ermeni Meselesi’ne Dair Raporu. İstanbul: Tercüman Tarih Yayınları, 1981

Akgündüz, Ahmet. Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri. Cilt III: Yavuz Sultan Selim Devri Kanunnâmeleri, Istanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı (OSAV) Yayınları, 1991

Akkaya, Tayfun. Herakleia Pontike (Karadeniz Ereğlisi)’nin Tarihi Gelişimi ve Eski Eserleri. İstanbul: Troya Yayıncılık, 1994. ISBN 975-7261-04-1

Akok, M. “Samsun İli Havza İlçesi Lerdüge Köyünde Bulunan Tümülüsler.” Belleten XII (1948): 835-54.

Aksarayî. Müsâmeretü’l Ahbar. Çev. Mürsel Öztürk. Ankara: TTK Yayınları. 2000

Aksu, Harun. “Kizirnos: Araklı’da bir Hemşin Köyü”. Biryaşam Dergisi 12 (Eylül-Ekim 2010): 58-60

Aktar, Ayhan. Varlık Vergisi ve Türkleştirme Politikaları. İstanbul: İletişim Yayınları, 2002.

Aktepe, M. Münir. “Tuzcu Oğulları İsyanı”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi. III. 5-6. İstanbul: Osman Yalçın Matbaası, 1953

Akurgal, Ekrem. “Sinop Kazıları”.TAD VI/1, 1956a

Akyüz, Yahya. Türk Kurtuluş Savaşı ve Fransız kamuoyu, 1919-1922. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1975

Albayrak, Hüseyin. Fetihten Kanuni’ye Trabzon İdârî Yapılanma ve Trabzon Valileri (1461-1566). Osmanlı Devletinin Kuruluşunun 700. Yılına Armağan Dizisi: 2. Trabzon: T. C. Trabzon Valiliği, İl Kültür Müdürlüğü Yayınları (9), 1999

Alemany, Agustí. Sources of the Alans: A Critical Compilation. Handbook of Oriental Studies. Section 8 Uralic & Central Asian Studies, 5. Leiden: Brill Publishers, 2000. ISBN 978 90 04 11442 5

Alieva, Svetlana. Tak eto bylo: Natsional’nye repressi v SSSR, 1919–1952 gody (Moscow: Russian International Cultural Fund, 1993), vol. III

Alikılıç, Dündar. “Tarih Boyunca Trabzon Havalisinde Kütüphaneler”. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 17. Erzurum, 2001

Alkan, Ali. Sebastopolis Antik Kenti (Tokat – Sulusaray). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Ankara, 2004

Alkım, B. “Tilmenhöyük ve Samsun Bölgesi Çalışmaları (1971).” Türk Arkeoloji Dergisi XX: 5-16. 1974

——. “İslahiye ve Samsun Bölgesinde 1972 Dönemi Çalışmaları”, Belleten 37.147 (1973): 435-438

——. “Samsun Bölgesinde 1973 Çalışmaları”, Belleten 38.151 (1974): 553-556.

Alkım, U. B. ve Alkım, H. ve Bilgi, Ö. İkiztepe I. Birinci ve İkinci Dönem Kazıları/The First and Second Seasons’ Excavations (1974-1975). Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, V. Dizi. Ankara. Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1988

——. İkiztepe II. Üçüncü, Dördüncü, Beşinci, Altıncı, Yedinci Dönem Kazıları (1976-1980).. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2003

——. Vorlâufiger Bericht über die Ausgrabungen in Sinope. Ankara: TTK, 1956b

Allen, W.E.D. “The March-Lands of Georgia”. The Geographical Journal, 74.2 (Ağustos) Londra: 1929

——. A History of the Georgian People. Londra, 1932

Allen, W. S., “The Name of the Black Sea in Greek”, The Classical Quarterly, XLI. 3-4, (Temmuz, Ekim 1947): 86-88.

Alp, Sedat. “Amasya Civarında Zara Bucağı’nda bulunan Hitit heykeli ile diğer Hitit eserleri”. Anatolia (Anadolu) VI, 1961/1962, 191-216.

——. “Maşat-Höyük’te Keşfedilen Hitit Tabletlerinin Işığı Altında Yukarı Yeşilırmak Bölgesinin Coğrafyası Hakkında”. Belleten Dergisi XLI. 164, 8. Ankara, (1977): 637 – 646

——. Hitit Çağında Anadolu, Çivi Yazılı ve Hiyeroglif Yazılı Kaynaklar. İstanbul: Tübitak Yayınları, 2001.

Alptekin, Coşkun. “Erzurum Kongresi”. Atatürk Devrimleri Enstitüsü Dergisi, I.1 (Temmuz 1978): 35-49

Altaylı, Alim. Samsun Tarihi. Samsun, 1967

Ambraseys N. N. ve Finkel C. F., The Seismicity of Turkey and Adjacent Areas. A Historical Review, 1500- 1800. İstanbul: Eren Yayıncılık, 1995

Anakök, Tayyar. Alaçam Tarihi. İstanbul, 1953

Anderson, J.G.C. ve Cumont, F. ve Gregoire, H. “Recueil des Inscriptions Grecques et Latines du Pont et de l’Arménie”. Studia Pontica 3 (Brüksel, 1910)

Anderson, Rufus. Report to the Prudential Committee of a visit to the missions in the Levant. A letter to the Committee from the Rev. Joel Hawes. Boston, 1844

Anderson, M. S. The Eastern Question 1774-1923. Londra: Mac Millan, 1966

Andreadis, Yorgo. Tamama Pontus’un Yitik Kızı. İstanbul: Belge Yayınları,1996. ISBN: 975344107X

——. Gizli Din Taşıyanlar. İstanbul: Belge Yayınları, 1999

Andrew, Peter Alford  ve Benninghaus, Rüdiger. Ethnic Groups in the Republic of Turkey. Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, 1989.

Anna Komnena. Alexiad.  Çev. Bilge Umar. İstanbul: İnkılap Kitabevi, 1996. ISBN: 975-10-1135-3

Apak, Adem. “Emevîler Döneminde Anadolu’da Arap-Bizans Mücadelesi” Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 18.2. (2009): 95-122. 26 Nisan 2011 <http://kutuphane.uludag.edu.tr/PDF/ilh/2009-18(2)/M5.pdf>

Apak, Rahmi. Yetmişlik Bir Subayın Hatıraları. Türk Tarih Kurumu. XVI. Dizi. Ankara, 1988 ISBN 975-16-0075-8

Apree, Leon. “Armenian Paulicianizm and The Key of Truth”. The American Journal of Teology, 10.2 (Nisan 1996)

Arafat, Mohammad. “Bulgaristan’daki Türk Azınlığın Türkiye’ye Göçü”. T.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi. 1.1 (Haziran, 2000): 33-43

Aralov, Semiyon İvanoviç. Bir Sovyet Diplomatının Türkiye Hatıraları. Çev. Hasan Ali Ediz. İstanbul: Burçak Yayınevi, 1967; Cumhuriyet Yayınları, 1997

Arapojanni, X.ve diğer. Kavkania: Die Ergebnisse der Ausgrabung von 1994 auf dem Hügel von Agrilitses. Mainz: von Zabern, 2002. ISBN 9783805329347

Archibald, Z. H. “Greek settlements in the Eastern Mediterranean and the Black Sea. İçinde. G.R. Tsetskladze ve A.M. Snodgrass. Ed. Greek settlements in the Eastern Mediterranean and the Black Sea. Oxford: BAR International Series, 1062 (2002): 49-72

Ardel, A. “Samsun ile Hopa Arasındaki Kıyı Bölgesinde Coğrafi Müşadeler”. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi. 7.13. İstanbul, 1963

Arı, Kemal. Büyük Mübadele Türkiye’ye Zorunlu Göç 1923-1925. 3. Baskı. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları,  2003

Arikan, Burcu Erciyas. Studies in the Archaeology of Hellenistic Pontus: The settelemnts, Monuments and Coinage of Mithridates VI and his predecessors. Cincinnati: Division of Research and Advanced Studies of the University of Cincinnati, 2001

Arıcı, Sebahattin. Dambur Tarihi: Hemşin-Purim Etimolojik Sözlüğü. İstanbul, 2008 ISBN: 978-975-00299-1-2

Arnaiz-Villena, A. ve diğer. “HLA genes in the Chuvashian population from European Russia: Admixture of central European and Mediterranean populations”. Human Biology. 75.3. (Temmuz, 2003): 375-392

Arsan, Nimet. Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri. 1917 – 1938. Ankara: Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınları,1964

Arslan, Betül. Rus İşgali Altındaki Trabzon Türk Halkına Uzanan Bir Kardeş Eli: Bakü Müslüman Cemiyet-i Hayriyesi’. Trabzon ve Çevresi Ulsulararası Tarih-Dil-Edebiyat Sempozyumu, 3-5 Mayıs 2001. Trabzon, 2002 ss.551-555

Arslan, Oran Nebahat. Yalova, Gemlik, Orhangazi Bölgesinde Yaşanan Yunan Mezalimi ve Bölgeye Gönderilen Uluslararası Tahkik Heyetinin Çalışmaları. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 22. Erzurum, 2003

Artvinli, Taner. Yusufeli. Artvin: Yusufeli Kaymakamlığı Yayınları, 2000. ISBN 975-93886-0-X

——. Yusufeli Yadigârı: Yusufeli Yer Adları . Yayımlanmamış Çalışma. 2004

——. “19. Yüzyılın İkinci Yarısından Cumhuriyet’e kadar Artvin’de Sosyo-Ekonomik Hayat”. Macahel, (9, Aralık, 2007): 15-19

Asafi Dal Mehmed Çelebi. Şecaatnâme (tıpkı basım): Özdemiroğlu Osman Paşa’nın Şark Seferleri (1578–1585). Haz.Abdülkadir Özcan. İstanbul, 2007

Asan, Ömer. Pontus Kültürü. İstanbul: Belge Yayınları, 1996

Ascherson, Neal. Karadeniz. Tarih Dizisi: 33. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2001 ISBN 975-458-258-00

Asheri, David. Über die Frühgeschichte von Herakleia Pontike. Herakleia Pontike, Forscungen zur Geschichte und Topographie. Viyana, 1972

Asheri, David. “The Achaeans and the Heniochi”. İçinde Tsetskhladze (ed.) 1998, 265-285.

Astarâbâdî, Aziz b. Ardşîr-i. Bezm u Rezm. İstanbul: Türkiyat Enstitüsü neşri, 1928

Aşıkpaşaoğlu, Tevârih-i Âl-i Osman. Osmanlı Tarihleri I. Haz. N. Atsız Çiftçioğlu. İstanbul: Türkiye Yayınevi, 1947

Aşkun, Vehbi Cem. Kurtulan Merzifon. Balıkesir: Balıkesir Türkdili Matbaası, 1956

Atacan, Veysel. “Rize-Hemşin Yöresi Osman Mezar Taşları ve Kitabeleri”. Karadeniz Araştırmaları. II.5. Ankara, 2005

Atalay, Bülent. Fener Rum Patrikhanesi’nin Siyasi Faaliyetleri (1908-1923). İstanbul: Tarih ve Tabiat Vakfı Yayınları. 2001

Atalay, İ. Türkiye Vejetasyon Coğrafyasına Giriş. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları (19), 1983

Atatürk, Gazi Mustafa Kemal. Nutuk. Haz. Birol Emil ve diğer. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayını, 1989

Atay, Falih Rıfkı. Çankaya – Atatürk Devri Hatıraları. İstanbul: Dünya Yayınları (5), 1958

Atkin, Muriel Ann. “The Khanate of the Eastern Caucasus and the Origins of the First Russo-lranian War”. Yayımlanmamış Doktora Tezi. New Haven: Yale University, 1978

Atmaca, Muhammet. Tarih İçinde Tonya. Trabzon: Tonya Belediyesi Yayınları, 2005 ISBN-975-93296-1-1

Atnur, İbrahim Ethem. “Tehcirden Dönen Rum ve Ermenilerin İskânı Meselesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Erzurum Atatürk Üniversitesi, 1991

Attaleiates, Michael. Historia. Ed. (I) Bonn: Berker, 1853.

Augustinos, Gerasimos. Küçük Asya Rumları. Çev. Devrim Evci. Ankara: Ayraç Yayınevi, 1997 ISBN 975-8087-11-8

Aufhauser, Johannes ve Miracula S. Georgii. Bibliotheca scriptorvm graecorvm et romanorvm Tevbneriana. Lipsiae, in aedibus B.G. Teubneri, 1913

Avagyan, Arsen. Çerkesler: Osmanlı İmparatorluğu ve Kemalist Türkiye’nin Devlet- İktidar Sisteminde. İstanbul: Belge Yayınları., 2004. ISBN 9753443013

Avcıoğlu, Doğan. Milli Kurtuluş Tarihi. 3 Cilt. İstanbul: Bilgi Yayınevi, 1974, 1984

Avksentev, A. İslam na Severnom Kavkaza. Stavropol, 1984

Awde, Nicholas ve Davidian, Vazken-Khatchig. Western Armenian dictionary & phrasebook. The Language of the Armenian Diaspora. New York: Hippocrene Books, 2006. ISBN 9780781810487

Ayan, Ergin, “Dânişmendnâme’de Samsun”. İçinde Geçmişten Geleceğe Samsun 2006, Birinci Kitap. Samsun: Geçmişten Geleceğe Samsun Sempozyumu (2006): 609-622

Aybars, Ergun. İstiklal Mahkemeleri I-II 1920-1927. İzmir: Dokuzeylül Üniversitesi, 1988

Aydın, Dündar. Erzurum Beylerbeyliği ve Teşkilatı Kuruluş ve Genişleme Devri (1535-1566). Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1998

Aydın, Filiz. “Sinop, Alâiye (Süleyman Pervane) Medresesi”. Vakıflar Dergisi, X (1973): 252-272

Aydın, Mithat. “Amerikan Protestan Misyonerlerinin Ermeniler Arasındaki Faaliyetleri ve Bunun Osmanlı-Amerikan İlişkilerine Etkisi”. OTAM (Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi) 19 Ankara, (2006): 79-122

Aydıngün, Ayşegül. “Ahıska (Meskhetian) Turks: Source of Conflict in the Caucasus?”, The Internetional Journal of Human Rights, Published by Frank Cass, Vol. 6, No. 2, Summer, 2002 Londra, ss. 49-64

Aydıngün, A., Balım, Ç. Hoover, M. vd. ‘Meskhetian Turks-An Introduction to their History, Culture and Resettlement Experiences’. Center of Aplied Linguistics, Washington, 2006

Aygün, Necmettin. Onsekizinci Yüzyılda Trabzon’da Ticaret. İstanbul: Serander Yayınları, 2005 ISBN 975-97589-9-7

Ayn Ali Efendi. Kavânîn-i Âl-i Osmân Der Hülasâ-i Mezâmin-i Defter-i Divân. İstanbul, 1280

Ayönü, Yusuf. “Batı Anadolu’da Bizanslı Yerel Hâkimlerin Bağımsızlık Hareketleri”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi. XXVI. 42 (2007): 141-155

Aygün, Tahsin. Kurtuluş Savaşında Karadeniz Ereğlisi. Ankara: (yayınevi bilinmiyor), 1960.

Aysu, E. “Trabzon Kenti Planlama Çalışmaları ve Tarihsel Çevre Koruma İlişkileri”. Türkiye Birinci Şehircilik Kongresi, ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü. Ankara, 1982

Aytekin, Osman. Ortaçağ’dan Osmanlı Dönemi Sonuna Kadar Artvin’deki Mimari Eserler.. Osmanlı Eserleri Dizisi 8. Ankara: T. C. Kültür Bakanlığı Yayınları (2257), 1999 ISBN 975-17-2055-9

Babacan, Hasan ve Üçüncü, Uğur. “Ali Şükrü Bey’in İttihatçılığı ve Trabzon İttihatçılarıyla İlişkisi”. İlk Adımdan Cumhuriyet’e Milli Mücadele. Ed. Osman Köse. Samsun, 2008

Babinger, Franz.  Mehmed der Eroberer und seine Zeit. Weltensttürmer einer Zeitenwende. Munich, 1953

——. Mehmed the Conqueror and his Time. Bollingen Series XCVI. Ed. by William C. Hickman, trans. by Ralph Manheim. New Jersey: Princeton University Press, 1978. ISBN 0691099006, 1992 ISBN 0691010781

Baddeley, John F. The Russian conquest of the Caucasus. Londra, New York, Bombay ve Kalküta: . Longmans, Green and Co., 1908

Baillet, Adrien. Les Vies des saints. 3. cilt. Paris, 1701

Balance, S. ve Bryer, A. ve Winfield, D., “Nineteenth‑Century Monuments in the City and Vilayet of Trebizond”, Αρχείον Πόντου 30 (1970)

Balasçev, G. “D’rajavata na oguzite v Dobrudja”. Voenni izvestiya. XXVI. 1917

Balcıoğlu, Mustafa. Milli Mücadele Sırasında Anadolu’da Ayaklanmalar ve Merkez Ordusu. Ankara: Yüksek Ögretim Kurumu Matbaası basım, 1991

——. “Birinci Dünya Savaşı Sırasında Karadeniz’de Rum Faaliyetleri ve Sivil Tepki”. OTAM, 4, Ankara, 1993

——. İki İsyan bir Paşa: Koçgiri, Pontus. Ankara: Babil Yayınları, 2003 ISBN975-6360-01-1

Bali, Rıfat. “Edirne Yahudileri”. İçinde. Edirne: Serhattaki Payitaht. Haz. Emmin Nedret İşli ve Sabri Koz. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları (1998): 205-227

Bálint, Csanád. Die Archäologie der Steppe. Viyana-Köln: Böhlau Verlag, 1989

Ballance, S. “The Byzantine churches of Trebizond” Anatolian Studies X. (1960): 141-175

Ballian (Μπαλλιάν), Α., ‘Η Καππαδοκία μετά την κατάκτηση των Σελτζούκων και οι χριστιανικές κοινότητες από το 16ο έως το 18ο αιώνα’. İçinde. Μπαλλιάν, Α. ve Πετροπούλου, Ι. ve Παντελεάκη ve Ν. (ed.), Καππαδοκία: Περιήγηση στη Χριστιανική Ανατολή. Atina, 1993

Bardakçı, Murat. Şahbaba. 5. baskı. İstanbul: Pan Yayıncılık, 1999 ISBN 975-7652-75-X

——. Talat Paşa’nın Evrak-ı Metrukesi. İstanbul: Everest Yayınları, 2008

Barkan, Ömer Lütfi, “Edirne Askerî Kassam’ına Âit Tereke Defterleri (1545-1659) I” Belgeler, III (1966) Ankara (1968): 1-47

Barlett, Samuel, Colcord. Historical Sketch of the Missions of the American Board in Turkey. Boston, 1880.

Barnett, Richard D. “Ancient Oriental Influences on Archaic Greece.” İçinde. Saul.S. Weinberg (ed.), The Aegean and the Near East. Locust Valley, N.Y.: Augustin, (1956): 212-38.

Barnett, Richard D. “Urartu”. Cambridge Ancient History 3.2, (1982): 314-371.

Barthold. W. Histoire des turcs d’Asie Centrale, Çev. Mme. Donskis. Adrien Maisonneuve. Paris, 1945

Barutçu, Faik Ahmet. Hatıralar: Milli Mücadeleden Demokrasiye.3 Cilt. İstanbul. 21. Yüzyıl Yayınları, 2001 ISBN 9756803053

Barzos, Κ., «Η μοίρα των τελευταίων Μεγάλων Κομνηνών της Τραπεζούντας», Βυζαντινά 12 (1983): 269-289

Baschmakoff, A. La Synthese des Periples Pontiques. Paris, 1948

Bascom, Willard. “Deep Water Archaeology”. Science, 174 (1971): 261-269

Baş, Mithat. Mesudiye Tarihi, Sosyal, Ekonomik ve Kültürel Yapısı. İstanbul, 1982

Başar, Cem. “Atatürk’ü Rumlar Samsun’da Vurmak İstedi”. Yıllarboyu Tarih Dergisi. Ocak, 1981

Başeğmez, Şinasi. “Trabzon Rum İmparatoru Aleksios Komnenos’un Fermanları”. Antika Dergisi (2) İstanbul, 1987

Başkaya, Muzaffer. 19129 Of-Sürmene Felaketi ve Bölgeye Etkileri. Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 2015; (18): 177-196

Başoğlu, Bekir. Boyabat ve Çevresi Tarihi. Doğuş Matbaası. Ankara, 1972

Baştav, Şerif. 16. Asırda Yazılmış Grekçe Anonim Osmanlı Tarihi Giriş ve Metin (1373 – 1512). Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları, 1973

Bay, Abdullah. “Canik Muhassıllığı için Yapılan Siyasî Mücadeleler”. Karadeniz Araştırmaları, 19 (Güz 2008): 67-85.

Bayar, Celal. ‘Ben de Yazdım’. İstanbul, 8 cilt. 1965-1972

Bayar, Methi. İstiklal Savaşında Türk Denizcileri. İstanbul, 1945

Baykar S. Z. ve diğer . “Hydrogen from hydrogen sulphide in Black Sea”. International journal of hydrogen energy 32 (2007): 1246-1250

Baykara, Tuncer. Türk Devrim Tarihi. Ankara, 1981

Bayur, Yusuf Hikmet. Türk İnkılâbı Tarihi. 3 cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1983

Becker, B. & Kromer, B. “The continental tree-ring record – absolute chronology, C-14 calibration and climatic-change at 11 KA”. Palaeogeography Palaeoclimatology Palaeoecology, 103. 1-2 (1993): 67-71

Bedrosyan, Robert. Gevond’s History. New Jersey, 2006

Behçet, Mehmet. “Kastamonu Asâr-ı Kadîmesi”. İstanbul, H. 1341 (1925) Haz. Musa S. Cihangir. Kastamonu: Kastamonu Valiliği İl Özel İdare Yayınları (1), 1998

Bekdemir, Ünal. Karadeniz Kıyı Kentleri (Samsun Hopa Arası). Konya: Çizgi Kitabevi, 2007 ISBN 978-9944-272-07-0

el-Belâzurî. Ebu’l Abbas Ahmed İbn Yahya. Futûhu’l-Buldân. Yay. M. J. De Goeje. Kahire, 1901.

——.Futûhu’l-Büldân. Çev. Mustafa Fayda. Ankara, 1987

Belke, Klaus. Paphlagonien und Honorias. Tabula Imperii Byzantini. Viyana, 1996

Bell, J.S. Çerkesya’dan Savaş Mektupları. İstanbul: Kafkas Vakfı Yayınları, 1998

Bennet, John. “The Structure of the Linear B Administration at Knossos.” American Journal of Archaeology, 89 (1985): 231-46.

Berdzenishvili, Niko ve diğer. Istoriya Gruzii. Cilt 1. Tiflis, 1946

Berger, T. “Les registres d’Innocent IV. Les registres des papes du XIIIe siècle”. Bibliothèque des Ecoles françaises d’Athènes et de Rome, 2ͤ série. Paris 1884–1921, I 316

Berksan, Nazım. Yol Davamız Nerede. Ankara, 1951.

Bertrandon de la Broquière. The Travels of Bertrandon de La Brocq́uière, to Palestine: And His Return from Jersulem Overland to France, During the Years 1432 & 1433. Paris Fransız Milli Kütüphanesi’nde ki el yazmalarından kopyalanmış. Paris: Hafod press, 1807. 26 Nisan 2011  <http://books.google.com/books?id=CSgLAAAAYAAJ >

Berzec, N. Tehcîru’ş – Şerâkise. Çev. İsamu’l – Hasen. Amman, 1986

Beşirli, Mehmet. Orta Karadeniz Kentler Tarihi: I Tokat. Tokat: Gazi Osman Paşa Üniveristesi Yayınları, 2005

Beydilli, Kemal. 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Doğu Anadolu’dan Rusya’ya Göçürülen Ermeniler.  Ankara, 1988

——. Küçük Kaynarca’dan Yıkılışa. Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi. Ed. Ekmeleddin İnsanoğlu. C. 1. İstanbul, 1994

Beyoğlu, Süleyman. “Birinci Dünya Savaşı’nda Trabzon (1914-1918)”. İçinde. Trabzon Tarihi Sempozyumu 6-8 Kasım 1998. Trabzon, 1999

——. Milli Micadele Kahramanı Giresunlu Topal Osman Ağa. İstanbul: Bengi Yayınları, 2009. ISBN 978-9944-0491-4-6

Bezikoğlu, Metin. The Deterioration of Ottoman Administration in the Light of the Ottoman-Russian War of 1768-1774. Thesis of Master of Arts in History. Ankara: Bilkent University, 2001

Bichurin (Бичурин), Н. Я. Собрание сведений о народах обытавших в Средней Азии в древние времена, І (Moscow – Leningrad, 1950-1953), ss. 50, 82

Bıjişkyan, P. Minas. Karadeniz Kıyıları Tarih ve Coğrafyası 1817-1819. Çev. H. D. Andreasyan. İstanbul, 1969

——. Pontos Tarihi. 2. Baskı. İstanbul: Çivi Yazıları, 1998

Bıyıkoğlu, Teyfik. Trakya’da Milli Mücadele. Cilt I. Ankara, 1955

Bilecik, N.  Deniz Salyangozu Rapana venosa (V)’nın Türkiye’nin Karadeniz Sahillerindeki Dağılımı ve Karadeniz Balıkçılığındaki Etkisi. Bodrum: TOKB Su Ürünleri Araştırma Enst. Yayınları, 1990

Bilgi, Önder. “M.Ö. 2. Binyılda Orta Karadeniz Bölgesi”, S. Alp – A. Süel (der.), III. Uluslararası Hititoloji Kongresi Bildirileri (1998): 63-75.

——. İkiztepe Kazısı 2003 Döeni Çalışmaları. 26. kazı Sonuçları Toplantısı 1. Cilt. Konya: Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü (24-28 Mayıs 2004): 21-28. ISBN 975-17-3150-X

Bilgin, Mehmet ve Yıldırım, Ö. Sürmene. İstanbul: Sürmene Belediyesi Kültür Yayını, 1990

Bilgin, Mehmet. Doğu Karadeniz: Tarih Kültür İnsan. Trabzon: Serander Yayınları, 2000. ISBN 975-94238-7-1

——. “1810 Yılında Rusların Trabzon’u İşgal Girişimi ve Sargona Burnu Çıkartması”. Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih-Dil- Edebiyat Sempozyumu 3-5 Mayıs 2001. Trabzon, 2002

——. Karadeniz’de Post Modern Pontusculuk. İstanbul: Doğu Kütüphanesi, 2007. ISBN 978-9944-397-15-5

——. Trabzon Vilayetinde İki Din Taşıyanlar, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul, 2010

Bilici, Faruk. “XIX. Yüzyılın Başlarında Trabzon’daki Fransız Konsolosluğu: Paris’in Asya Kapısı”. Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 3. Trabzon, 2007

Birinci, Ali ve Güzel, Hasan Celal. Cândâroğulları. Genel Türk Tarihi IV. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002.

Bittel, Kurt. “Artvin’de bulunan tunçtan mamul Asarı Attika”. Türk Tarih, Arkeologya ve Etnografya Dergisi. 1. Ankara (1933): 150-156

——. Prahistorische Forschung in Kleinasien. İstanbul, 1934

——. Hattusha: The Kingdom of the Hittites. Oxford University Press. New York, 1970

Blady, Ken. Jewish Communities in Exotic Places. Jason Aronson Inc. Northvale, New Jersey, 2000. ISBN 978-0765761125

Blaum, Paul A. “Diplomacy gone to seed: a history of Byzantine foreign relations, A.D. 1047-57”. International Journal of Kurdish Studies (2005)

Blavatsky, V. D. Agriculture in cities of  Antiquity on the Northern Coast of the Black Sea. Блаватский  (1953)

——. “Rabstvo i ego istočniki d antičnych gosudarstvach”. Severnogo Pričernomor’ja. SovA 20 (1954): 31-56

Boardman, J. The Diffusion of Classical Art in Antiquity. Londra, 1994

Boré, Eugene. Memoire d’Un Voyageur En Orient. 2 cilt. Paris, 1840

Bosch, Clamens. Die Kleinasiatische Münzen der Römische Kaiserzeit. Stuttgart, 1935

– İzmit Şehrinin Muhtasar Tarihi. Çev. Osman Nuri Andağ. İstanbul, 1937

Bosch, E. et all. “Paternal and maternal lineages in the Balkans show a homogeneous landscape over linguistic barriers, except for the isolated Aromuns”. Annals of Human Genetics, 70. 4. (2006): 459-487

Bostan, Hanefi. XV –XVI. Asırlarda Trabzon Sancağında Sosyal ve İktisadi Hayat. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2002. ISBN 975-16-1448-1

——. “Fetihten Yunan İskanına kadar Doğu Karadeniz Bölgesi’nin Demografik Yapısı”. İçinde “Başlangıçtan Günümüze Pontus Sorunu”. Ankara: Serander Yayınları, 2007

Bosworth, A. B. ve Wheatley, P. V. “The Origins of the Pontic House.” Journal of Hellenic Studies 118 (1998): 155-164.

Boyana, Hülya. “Nikomedeia Kenti ve Tanrıça Demeter”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi. XXV. 39 (2006): 171-189

Bratianu, G. I. “Recherches Sur Le Commerce Genois Dans La Mer Noire” Au XIII. Siecle. Libraire Orientaliste, Paul Geuthner. Paris, 1929

Brand, M. Charles. “The Turkish Element in Byzantium, Eleventh-Twelfth Centuries”. Dumbarton Oaks Papers, 43, (1989): 1-25

Brant, James. “Journey Through a Part of Armenia and Asia Minor, in the Year 1835”. Journal of the Royal Geographical Society of London, VI (1836)

Braudel, Fernand. Akdeniz ve Akdeniz Dünyası. Çev. Mehmet Ali Kılıçbay. İstanbul: Eren Yayıncılık, 1989

Braun, F. & Arne, T. J. “Den svenska runstenen från ön Berezanj utanför Dneprmynningen”. İçinde: Ekhoff, E. (ed.) Fornvännen årgång 9 (1914): 44-48

Braund, David. Georgia in Antiquity. A history of Colchis and Transcaucasian Iberia 550 BC- AD 562. Oxford: Oxford University Press, 1994

——. “Fish from the Black Sea: classical Byzantium and the Greekness of trade”. İçinde: J. Wilkins, D. Harvey ve M. Dobson (ed.), Food in Antiquity (Exeter), (1995): 162-70.

——. “Black Sea Grain for Athens? From Herodotus to Demosthenes”. İçinde: The Black Sea in Antiquity. Regional and Interregional Economic Exchanges. Ed. Vincent Gabrielsen ve John Lund. Aarhus: Aarhus University Press, (2007): 39-68

1. C. Braund, G. R Tsetskhladze. “The Export of Slaves from Colchis.” The Classical Quarterly. V. 39, 01, May 1989, pp. 114-125

Brendemoen, Bernt. The Turkish dialects of Trabzon. Their phonology and historical development 1-2. (Turcologica 50.) Harrassowitz. Wiesbaden, 2002. ISBN 3447045701

Brice, W. C. The Dessication of Anatolia. In The Environmental History of the Near and Middle East Since the Last Ice Age, Ed. W.C.Brice, 141-47. Great Britain, 1978

Brooks, E. W., “Arabic Lists of the Byzantine Themes”. Journal of Hellenic Studies 21 (1901)

Brosset, M. History de la Georgie. Cilt I. Saint Petersburg, 1849

Brothwell, Don ve Patricia. Food in Antiquity. A Survey of the Diet of Early Peoples. Londra: Thames & Hudson, 1969

Brun, F.E. Chernomorye. Odessa, 1880

Bryce, James. The Treatment of Armenians in the Ottoman Empire 1915–1916: Documents Presented to Viscount Grey of Fallodon by Viscount Bryce. Beyrut, G. Doniguian and Sons. 1972

Bryce, Trevor. The Kingdom of the Hittites. Oxford: Oxford University Press, 1998

Bryer,  Anthony A. M.  “The Last Laz Risings and the Downfall of the Pontic Derebeys, 1812-1840”.  Bedii Kartlisa 26 (1969) 191-210

——. “The Fate of George Komnenos, Ruler of Trebizond (1266–1280)”. Byzantinische Zeitschrift 66 (1973): 332-350

——. “Greeks and Türkmens: The Pontic Exception”. Dumbarton Oaks Papers, 29 (1975): 113-148. 26 Nisan 2011 <http://www.jstor.org/stable/1291371>

——. “The Byzantine Black Sea”, Twelfth Spring Symposium of Byzantine Studies: 18-20

March 1978′, AP, 35, (1978): 7-21

——. “Ludovico da Bologna and the Georgian and Anatolian Embassy of 1460-1461”. Londra: Variorum, 1980

——. The Empire of Trebizond and the Pontos. Londra: Variorum Reprints, 1980 ISBN 9780860780625

——. “Structure of the late Byzantine town; dioiskismos and the mesoi”, İçinde: Continuity and Change in the Byzantine and Early Ottoman Society, A. Bryer-Heath Lowry (ed.), University of Birmingham & DOP Press. Birmingham, (1986): 263-279.

——. “Rural Society in Matzouka”, İçinde: Continuity and Change in the Byzantine and Early Ottoman Society, A. Bryer-Heath Lowry (ed.), University of Birmingham & DOP Press. Birmingham, 1986b.

——. “The crypto-Christians of the Pontos and Consul William Gifford Palgrave of Trebizond”.  (İçinde) Peoples and settlement in Anatolia and the Caucasus, 800-1900. XVII. Londra, (1988a): 13-67

——. “Some Notes on the Laz and Tzan”. (İçinde) Peoples and settlement in Anatolia and the Caucasus. 800–1900. (Collected Studies.) xii. Londra: Variorum Reprints, 1988b

——. “David Komnenos and Saint Elutherios” Άρχεîον Πόντου 42 Atina (1988c-89): 163-187

——. “The Pontic Greeks before the Diaspora”. Oxford University Journal of Refugee Studies 4. 4. (1991): 315-34. 26 Nisan 2011 <http://jrs.oxfordjournals.org/content/4/4/315.full.pdf>

——.  “Family Planning in Trebizond: The AIMA of the Grand Komnenoi”. To Hellenikon. Studies in Honour of Speros Vryonis, Jr. v.1: Hellenic Antiquity and Byzantium, ed. J.S. Langdon (1993) ss.85-90

Bryer, A. A. M. ve Winfield, D. The Byzantine Monuments of the Pontos. Washington DC, 1985

Brzezinski, Zbigniew. Büyük Satranç Tahtası: Amerika’nın Önceliği ve Bunun Jeostratejik Gereklilikleri. 2. Baskı. İstanbul: Sabah Kitapları. 1998

Bucaklişi, İ. ve Uzunhasanoğlu H. ve Aleksiva İ. Büyük Lazca Sözlük. İstanbul Chiviyazıları. 2007 ISBN 1206-34-003753

Buchsweiler, Meir: Volksdeutsche in der Ukraine am Vorabend und Beginn des Zweiten Weltkriegs – ein Fall doppelter Loyalität?.Tel Aviv, Israel: Bleicher Universitait, 1984.

Buchholz, H. G. ve P. Wagner. “Zu frühbronzezeitlichen Verbindungen zwischen dem Balkanraum und Hellas”, H. G. Buchholz (Ed.), Ägäische Bronzezeit (1987): 121-136

Buchner, Giorgio. ” Pithekoussai”. Expedition Viii (1966): 4-12.

Bugai, N. F. ed., Iosif Stalin—Laverentiiu Berii: ‘‘Ikh nado deportirovat’ ’’: dokumenty, fakty, kommentarii (Moscow: Druzhba narodov, 1992)

Bugai, N. F., L. Beria—I. Stalinu: ‘‘Soglasno vashemu ukazaniiu . . . ’’ (Moscow: ‘‘AIRO XX,’’ 1995)

Burney, C. “Nothern Anatolia Before Classical Times”. AnSt VI. 1956

Burney, C. ve Lang, M. The Peoples of the Hills. Ancient Ararat and the Caucasus. Londra, 1971

Burstein. S. Outpost of Hellenism. The Emergence of Heraclea on the Black Sea. Berkeley, 1976

Caferoğlu, A. Kuzey-Doğu İllerimiz Ağızlarından Toplamalar. 2. Baskı. İstanbul: Türk Dil kurumu, 1994

Cahen, Claude. “Selçuki devletleri feodal devletler midir?” İ.Ü. İktisat Fakültesi Mecmuası, XVII, 1-4, (1955-1956): 348-358.

——. “The Turks in Iran and Anatolia before the Mongol invansion”, A History of The Crusades-The Later Crusades (1189-1311), Kenneth M. Setton (ed.) University of Pennsylvania Press, II, XIX, 661-692. 1962

——. “Ibn Sa’id sur L’Asie Mineure Seldjuqide”, A.Ü. DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi IV, 10-11, (1968): 41-50. Ankara,

——. “Points de doute sur les Gagaouzes”. Studio Turcologia Memeric Alexii Sambace dilate”. Acuri di A Gollat end Mamazcı. Isntitute Univertitarie Orientale. 1982. I.U.O. Seminarie di Studi Asiatici series Minor XIX.

——. Osmanlılardan önce Anadolu’da Türkler. 3. Baskı. İstanbul: E Yayınları, 1994

——. The Formation of Turkey; The Seljukid Sultanate of Rum: Eleventh to Fourteenth Century. Londra: Longman, 2001. ISBN 0582414911

Campbell, John. The Hittites; their inscriptions and their history. Toronto: Williamson, New York, Randolph, 1890. 26 Nisan 2011.  <http://www.archive.org/details/hittitestheirins01campiala>

Candan,  M. “Kastamonuda Yağmur Duası”. Türk Folklor Araştırmaları, VI.140 (1961)

Cardos G. ve Stoian V. ve Miritoiu N. ve Comsa A. ve Kroll A. ve Voss S. ve Rodewald A. “Paleo-mtDNA analysis and population genetic aspects of old Thracian populations from South-East of Romania”. Romanian Society of Legal Medicine. 12.4 (2004): 239 – 246

Carpenter, Rhys. “The Greek Penetration of the Black Sea”, AlA UL (1948): 1-10.

Carpini, Friar Giovanni di Plan. The Story of the Mongols Whom We Call the Tartars. Çev. E. Hildinger. Boston, 1996

Casson, Lionel. Ships and Seamanship in the Ancient World. Baltimore – London: The Johns Hopkins University Press, 1995. ISBN 978-0801851308

Castagne, Joseph. “Le Bolchevisme et l’Islam: les organisations sovietiques de la Russie musulmane.” Revue du monde musulman 51. (1922)

Cavaignac, E. “L’extension de la zone des Gašgaš a L’ouest”, RHA 4 (1931)

Cebeci, A. “Bulgarlar Göç Antlaşmasına Riayet Etmiyor”. Emel Dergisi 56 (1970)

Cebesoy, Ali Fuat. Siyasi Hatıralar. İstanbul: Vatan Neşriyatı, 1957

——. Moskova Hatıraları. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1982

Cemal Paşa. Hatıralarım. İstanbul: Selek Yayınları, 1959.

Cemil, Arif. Birinci Dünya Savaşında Teşkilat-ı Mahsusa. İstanbul: Arba yayınları, 1997

Cevdet Paşa, Ahmed. Kırım ve Kafkas Tarihçesi. İstanbul, 1307 (1890)

Chardin, Chevalier. Journal du voyage du Chevalier Chardin en Perse & aux Indes Orientales, par la Mer Noire & par la Colchide. Amsterdam, 1686

Chassiotis, Georgios. L’instruction publique chez les Grecs, depuis la prise de Constantinople par les Turcs jusqu’a nos jours avec statistique et qutre cartes figuratives pour l’année scolaire 1878-1879. Paris, 1881

Chepalga A.L. “East Paratethys-Tethys marine connections along Euphrat passage during Neogene. Abstarcts, 10th Congress RCMNS, Rom. J. Stratigr. 1995

Cheynet, Jean-Claude. “Pouvoir et contestations à Byzance (963-1210)” Byzantina Sorbonensia 9.  Paris: Publications de la Sorbonne, 1990

Ciladır, Sina. Zonguldak Havzasında Emperyalizm, 1848-1940. Ankara: Aydınlık yayınları. 1974

Cilasun, Emrah. “Trabzon’da Çeteciliğin Serüvenine Dair Küçük Bir Ufuk Turu: Ya Devlet Başa, Ya Kuzgun Leşe”. Toplumsal Tarih Dergisi. 149 (Mayıs, 2006)

Cinnioğlu, C ve diğer. “Excavating Y-chromosome haplotype strata in Anatolia”. Hum Genetics. 114.2 (Ocak 2004) 127-48. (29 Ekim 2003). 26 Nisan 2011 <http://www.springerlink.com/content/q884mpdr929yuye0/fulltext.pdf>

Clark, Bruce. İki kere Yabancı. Çev. Müfide Pekin. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2008. ISBN 9786053990604

Clavijo, Roy Gonzalez de. Narrative of the Embassy of Ruy Gonzalez de Clavijo to the Court of Timour at Samarcand AD 1403-6. Clemets R. Markham F.R.G.S. printed for The Hakluyt Society. Londra, 1859 26 Nisan 2011 <http://books.google.com/books?id=ZVkMAAAAIAAJ>

Cohen, Beth. Not the Classical Ideal: Athens and the Construction of the Other in Greek Art. Leiden-Boston-Cologne: Brill, 2000 ISBN: 9-004-11618-4

Cohn, Norman. Noah’s Flood: The Genesis Story in Western Thought. New Haven: Yale University Press, 1999 ISBN 0300076487

Coja, M. Greek Colonits and Native Populations in Dobruja (Moesia Inferior). J. P. Descoeudres (ed.) Greek Colonists and Native Populations. Oxford, 1990

Colarusso, John. Nart sagas from the Caucasus: Myths and legends from the Circassians, Abazas, Abkhaz, and Ubykhs. Princeton University Press, 2002

Collins, Lorence Gene. “Bogus Noah’s Ark From Turkey Expposed as a common Geologic Structure”. Journal of Geosciences Education, v. 44, (1996): 439-444. 1 Mayıs 2011 <http://www.csun.edu/~vcgeo005/bogus.html>

Clarke, H. “On the Egyptian Colony and Language in the Caucasus, and its Anthropological Relations”. Journal of the Anthropological Institue of Great Britain and Ireland 3 (1874): 178-200

Clauson, G. An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish. Oxford: Oxford University Press, 1972

Coja, M. Les fortifications grecques dans les colonies de la côte ouest du Pont Euxin. İçinde: P. Leriche & H. Tréziny (eds.), La fortification dans l’histoire du monde grec. Paris, (1986): 95-103.

Continuatus, Theophanes. Chronographia, Ed. I. Bekker, Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae. Bonn, 1838

Corsten, T., “Die Inschriften von Prusa ad Olympum” Die Geschichte der Stadt in der Antike. Inschriften unbekannter Herkunft im Archäologischen Museum Bursa. II Bonn, 1993

Coşar, Ömer Sami. Mustafa Kemal’in Muhafızı Topal Osman (Osman Ağa). İstanbul, 1971

Coşkun, Osman. İkizderemiz. (Yayıncı Belirtilmemiş), 2002

Cöhce, Salim. “Doğu Karadeniz Bölgesinin Türkleşmesinde Kıpçaklar’ın Rolü”, Birinci Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi (Samsun 13-17 Ekim 1986) Bildirileri. Samsun, (1988): 477-484.

Cramer, J. A. A geographical and historical description of Asia Minor: with a map. Oxford: Oxford University Press, 1832. 26 Nisan 2011 <http://www.archive.org/details/geographicalhist01cramuoft>

Crow, James ve Hill, Stephen. “The Byzantine Fortifications of Amastris in Paphlagonia”. Anatolian Studies 45, (1995): 251-265

Crow, James ve Bryer, Anthony. “Survey in Trabzon and Gümüşhane Vilayets, Turkey, 1992-1994”. Dumbarton Oaks Papers. Cambridge: Harvard University Press. 4 cilt. 51 (1997): 283–289. 26 Nisan 2011 <http://www.jstor.org/pss/1291767>

Cuneiform Inscriptions of Western Asia. İçinde: Babylonian and Assyrian Literature. Vol. I. New York: Colonial Press, 1901. 8 Mayıs 2011 <http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Assyria/Inscra00.html>

Cuinet, Vital. La Turquie d’Asie; géographie administrative, statistique, descriptive et raisonnée de chaque province de l’Asie-Mineure. Paris, 1890-5

Cumont, F. ve Cumont, E. Studia Pontica II. Voyage d’exploration archéologique dans le Pont et la Petite Arménie. Brüksel, 1906

Cunningham, Sir Alexander. Coins of the Indo-Scythians, Sakas, and Kushans. Varanasi (Hindistan): Indological Book House, 1971, (ilk baskı 1888)

Cunynghame, Augustus Thurlow Cunynghame. Travels Eastern and on The Caspian and Black Seas Especially in Daghestan and on The Frontiers of Persia and Turkey During Summer of 1871. Londra, 1872

Curtis, William Eleroy. Around the Black Sea. Londra: Hodder & Stoughton, 1911

Curzon, Robert. Armenia; A Year at Erzurum and on the Frontiers of Russia, Turkey and Persia. Londra, 1854

Czichon, R.  &  Klinger, J. “Auf der Suche nach der hethitischen Kultstadt Nerik”. Alter Orient Aktuell, (2005): 18-19.

Çağatay, Saadet, “Codex Cumanicus Sözlüğünün Basılışı Dolayısıyla”, A. Ü. DTCF-D, II.5’ten ayrı basım. Ankara: TTK Basımevi, 1994

Çakaloğlu, Cengiz. “Yemen İsyanı ve Trabzon Redif Taburu (1905-1906)”. Atatürk Üniversitesi Sosyal bilimler Ensititüsü dergisi. 9.1. Erzurum, 2007

Çakar, Enver. Kanuni Sultan Süleyman Kanunnamesine Göre 1522 Yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun İdari Taksimatı”. Fırat Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12.1 (2002)

Çalışlar, İpek. Latife Hanım. İstanbul: Doğan Kitapçılık, 2006. ISBN 9759915179

Çapa, Mesut. Pontus Meselesi: Trabzon ve Giresun’da Milli Mücadele. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 1993

——. “Milli Mücadele  Döneminde Rize”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Xlll.39 (Kasım 1997)

——. “XX. Yüzyılın İlk Yarısında Sebinkarahisar’da Eğitim ve Nüfus”. Şebinkarahisar I. Tarih ve Kültür Sempozyumu. İstanbul (2000): 29-42

——. Pontus Meselesi. Trabzon: Serander Yayınları, 2001. ISBN 9759758903

Çapa, Mesut – Çiçek, Rahmi. Yirminci Yüzyıl başlarında Trabzon’da Yaşam. Trabzon, 2004

Çavdar, Tevfik. Milli Mücadele Başlarken Sayılarla “Vaziyet ve Manzara-i Umumiye”. Tarih Dizisi. İstanbul: Milliyet Yayınları, 1971

Çelebi, Zafer. XVIII. Yüyıl Osmanlı Coğrafya Yazarı Uluslu İbrahim Efendi. Bartın, 2005

Çelikpala, Mitat. Security in the Black Sea Region Policy Report II. Commission on the Black Sea (2010). 22 Temmuz 2010 <http://www.blackseacom.eu/policy-reports/ >

Çerkez, Murat. Merzifon’da Türk devri Mimari Eserleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı. Ankara, 2005

Çerkes Sürgününe Dair Belgeler. Kaf-Der yayını No: 15. Ankara, 2001

Çete, Muharrem. “Doğu Karadeniz’de Organik Karbon Aramaları”. Yeryuvarı ve İnsan. I.I (1976): 42-45

Çetin, Atilla. Kocaeli Tarihinden Sayfalar.. İzmit: İzmit Rotary Kulübü Yayınları, 2000 ISBN: 975-937540–0

Çiçek, Rahmi. “Ankara Hükümeti’nin Dünya’ya Açılan Kapısı İnebolu-Ankara Yolu”. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi. Cilt: 5 Sayı: 20 Ankara, 1997

——. ‘Birinci Dünya Savaşında Ordu Kazası’. Karadeniz İncelemeleri Dergisi. Yıl 9, Sayı 17 Güz 2014 ss.31-54

Çiloğlu, Fahrettin. Gürcülerin Tarihi. İstanbul: Ant Yayınları, 1993.

Çoğ, Mehmet. “İslam-Bizans İlişkileri Bağlamında ‘Pavlikanlar’ Üzerine bir Değerlendirme”. İlahiyat Fakültesi dergisi. 13:2 (2008): 73-87

Dağlı, Yücel. “Evliya Çelebi Seyahatnâmesinde Trabzon”. İçinde: Trabzon Tarih Sempozyumu 6–8 Kasım 1998. Trabzon, 1999

Dalché, P. Gautier. Carte marine et portulan au XIIe siècle. Le «Liber de existencia riveriarum et forma maris nostri Mediterranei» (Pise, circa 1200). Collection de l’École française de Rome, 203. Roma, 1995

Dallin, Alexander. German Rule in Russia 1941-1945. Londra, 1957

Danacıoğlu, Esra. “Yahudilere Mezar olan Gemiler”. Popüler Tarih Dergisi. (Temmuz 2000): 58-63

Dănescu, G. Dobrogea (La Dobroudja). Étude de Géographie physique et ethnographique. Thèse de doctorat d’université, Présentée a la faculté de Lettres de Paris. Bucarest : Imprimerie de l’Indépendance Roumaine, 1903.

Danişmend, İsmail Hami. İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, IV. İstanbul,  1992

Dankoff, R. Armenian Loanwords in Turkish. Harrassowitz Verlag. Wiesbaden, 1995

Darden, Bill J. The Contextual Uses of the Present Perfect in the Primary Chronicle. Published in Karlinsky, Rice, and Scherr, eds. O Rus! Studia litteraria slavica in honorem Hugh Mclean, Oakland: Berkeley Slavic Specialties, (1995): 129-141 27 Nisan 2011 <http://www.billdarden.com/papers/darden_1995_context_pres_perf_primary_chronicle.pdf>

Darkot, Besim. “Samsun”. İçinde: İslâm Ansiklopedisi, İstanbul,(1964): X, 172-178

Davies, Brian L. Warfare, State and Society on the Black Sea Steppe, 1500–1700. Londra: Routledge, 2007. ISBN: 978-0-415-23986-8

Davis, Edwin J. Life in Asiatic Turkey. A Journal of Travel in Cilicia (Pedias and Trachea), Isauria, and Parts of Lycaonia and Cappadocia. Londra, 1879

Davis, F. The Ottoman Lady: A Social History from 1718 to 1918. New York: Greenwood Press, 1986

Dawkins, R. M. “The Crypto Christians of Turkey”. Byzantion, 8 (1933)

Dayı, Esin. “Elviye-i Selâse/Üç Sancak (Kars, Ardahan ve Batm)’da Ermenilerin Türklere Yaptıkları Mezalim”. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 23. Erzurum, 2004

De Planhol, Xavier. Les Fondements géographiques de l’histoire de l’Islam. Paris: Flammarion, 1968

——. “Principes d’une géographie culturelle de l’Asie mineure”. Revue Géographique de I’Est, 22. 1-2 (1982): 1-18

De Saint-Martin, M. Vivien. Description Historique et Geographique de L’Asie Mineure, Comprenant Les Temps Anciens, Le Moyen Age et Les Temps Modernes. Paris, 1852

De Tott, François Baron. Türkler ve Tatarlar Arasında. Çev. Reşat Üzmen, İstanbul, 1996.

Defterdar Sarı Mehmet Paşa. “Zübde-i Vekayiât, Tahlil ve Metin  (1066-1116/1656-1704). Haz. Abdülkadir Özcan. Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1995.  ISBN 9751607035

Degens, E. T. “Sedimentological History of the Black Sea over the Last 25,000 Years.” İçinde: Geology and History of Turkey. Ed. e A.S. Campbell, Libya (1971): 407-29.

Delatte, A. Les portulans Grecs. Liege ve Paris, 1947.

Delehaye, H. Le martyre de Saint Nic6tas le Jeune. Melanges offerts d M. Gustave Schlumberger. Paris, 1924

Deletant, Dennis. Colloquial Romanian. New York: Routledge, 1995. ISBN 9780415129008

Delev, P. “Lysimachus, the Getae, and Archaeology (2000)”. The Classical Quarterly, New Series 50.2 (2000): 384–401

Demir,  Alparslan. XVI. Yüzyılda Samsun Ayıntab hattı boyunca yerleşme, nüfus ve ekonomik yapı. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı. Ankara, 2007

Demiray, Erdinç. ‘Anavatanlarından Sekiz ülkeye dağılmış bir halk: Ahıska Türkleri’.Turkish Studies – International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/3, Summer 2012, ss. 877-885

Demircioğlu, İ. H. İngiliz Konsolosu Palgrev’e Göre 1868’de Trabzon Konsoloslukları. Uluslararası Tarih-Dil-Edebiyat Sempozyumu, 3-5 Mayıs 2001, I. Cilt. Trabzon: Trabzon Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları 12, (2002): 487-492

——. “Alfred Billiotti’nin Raporuna Göre 19. Yüzyılın İkinci Yarısında Tranzon’daki Konsoloslukların Yıllık Gelirleri”. Erzurum Üniversitesi Atatürk Dergisi, 4.1 (2004): 95-105

Dengate, J. A. “A Site Survey along the South Shore of Black Sea”, E. Akurgal (Ed.) The Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology. Ankara ve İzmir 23-30/IX/1973, 1 (1978): 245-258.

Deportatsiya: Beriya Dokladıvayet Stalinu. Haz. N.F. Bugay. Kommunist, 3, Moskova (1991): 101-112.

Dernschwam, Hans. Hans Dernschwam (1494-1568) İstanbul ve Anadolu’ya Seyahat Günlüğü 1494-1568. Çev. Önen, Yaşar. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1992

Deshayes, J. Les Outis de Bronze de L’Indus au Danube Vle au İle Millenaire. Paris, 1960

Devellioğlu, Ferit. Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Sözlük. 19. Baskı. Ankara: Aydın Kitabevi, 2002

Devlet, N., “240 Kırım Türkünün Müracaatı”. Emel, 146 (1985): 4-12.

Deyrolle, Théophile. 1869’da Trabzon’dan Erzurum’a Seyahat. Çev. Reşat Ekrem Koçu. İstanbul: Çığır Kitapevi, (Tarihsiz)

——. “Voyage dans le Lazistan et l’Armenie”, Le Tour du Monde. Premier Semestre 1875. Paris 1875

Dığıroğlu, Filiz . XIX. Yüzyıl Karadeniz’inde Yeni Bir Ticari Merkez: Samsun, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2011

Diakonoff, I. M. The Pre-History of the Armenian People. Çev. Lori Jennings. New York: Caravan Books, 1984. ISBN 0-88206-039-2,

Diakonoff, I. M. ve S. M. Kashkai. Répertoire Géographique des Textes Cunéiformes IX, Geographical Names According to Urartian Texts. Wiesbaden, 1981

Dictionnaire d’histoire et de géographie ecclésiastiques. Ed. A. Baudrillart, A. Vogt ve U. Rouzies. Paris, 1912

el-Dimeşki.Muhammed İbn Abi Talip, Nukhbat al-dahr fi aca’ib al-barr wa’llbahr. Çev. M. A. F. Mehren. St. Petersburg, 1866

Dimitrov Petko ve Dimitar. The Black Sea, the Flood and the Ancient Myths. Varna, 2004. ISBN 594-579-335-X

Dimnik, Martin. The Dynasty of Chernigov, 1146-1246. Cambridge: Cambridge University Press, 2003. ISBN 0-521-82442-7

Dinamo, Hasan İzzettin. Kutsal İsyan.  8 Cilt. İstanbul: May Yayınları, 1966

Dinçol, Ali M. Hititler. Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi. İstanbul, 1982

Dinçol Ali M. ve Yakar, Jak. “Nerik Şehrinin Yeri Hakkında” / “The Theories Localization of Nerik  Reconsidered, Belleten XXXVIII / 152 (1974): 563-582

Diodorus Siculus. Diodorus of Sicily in Twelve Volumes with an English Translation by C. H. Oldfather. Cilt. 4-8. Cambridge: Harvard University Press; Londra: William, Heinemann Ltd, 1989.

Dionysios Byzantinos: Deniz Yoluyla Boğaz. Çev. Erendiz Özbayoğlu. İstanbul: TB Yayıncılık, 2010. ISBN 978-605-5745-07-3

Dionysius Periegetes. [Dionysiou Oi’koumenes pepihtheie …] = Dionysii Orbis descriptio, annotationibus Eustathii & Henr. Stephani (MDCLXXXVIII [1688]). 2 Mayıs 2011 <http://www.archive.org/details/dionysiouoikoume00dion>

Dirik, K. “Kastamonu İli ve Civarının Depremselliği”. KASYÖ-DER Kültür Dergisi, 2, 17 (2004): 19-21.

Divanü Lügati’t – Türk.  Çev. Besim Atalay. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1939, ve 2006. ISBN 975-160-405-2

Dizman, İbrahim. Kentimizin Yakın Tarihinden Kesitler, 20 Yüzyılda Ordu. Ordu, 2006

Doğanay, Rahmi. Milli Mücadelede Karadeniz (1919-1922). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, 2001

Doonan, O. “Sinope”. İçinde: Grammenos, D.V. ve Petropoulos, E.K. (ed.) “Ancient Greek Colonies in the Black Sea, Archaeological Institute of Northern Greece”. Thessaloniki, 2003

——. Sinop Landscapes. Exploring Connection in a Black Sea Hinterland. Philadelphia, 2004

Dönmez, Şevket. “Orta Karadeniz Bölgesi Yüzey Araştırması”, Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi (Ed. O. Belli). Ankara 2000: 330-334.

——. “1997-1999 Yılları Yüzey Araştırmalarında İncelenen Samsun-Amasya İlleri İ.Ö. 2. Binyılı Yerleşmeleri”. Belleten LXV.244 (2002a): 873-903.

——. “The 2nd Millennium BC Settlements in Samsun and Amasya Provinces, Central Black Sea Region, Turkey”. Ancient West & East I.2 (2002b): 243-293.

——. “Yeni Bulguların Işığında Orta Karadeniz Bölgesi Demir Çağı çanak-çömleğine bir bakış”. Ankara Üniversitesi, Dil Tarih-Coğrafya Fakültesi. Anadolu/Anatolia 24, Ankara, 2003

——. “Oluz Höyük: Karadeniz’de bir Hitit Kenti”. Aktüel Arkeoloji. (Kasım 2010): 104-111

——. “Amasya”. Aktüel Arkeoloji. (Kasım 2010b): 138-142.

Drandakis (Δρανδάκης), Ünye (Οινόη) Maddesi.İçinde: P. Büyük Yunan Ansiklopedisi (Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια) 18. Atina, (1932): 777

Drews, R. “The Earliest Greek settlement on the Black Sea”. JHS 96, (1976): 18-31.

Dunhury, E. H. History of Ancient Geography II, 1883

Durmuş, İlhami. İskitler (Sakalar). Ankara: Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, 2008. ISBN 978-975-409-466-4

Eardley, Culling E.  Christianity in Turkey: Correspondence of the Governments of Christendom Relating to Executions in Turkey for Apostacy from Islamism. Partridge & Oakey. 1855

Earl, B. “Durağan ve Bakırçay Arsenik Cevherleşmelerinin Jeolojik, Mineralojik ve Kimyasal İncelenmesi”, 16. Ark. S. T. Ankara, 2001

Eastmond, Antony. Royal Imagery in Medieval Georgia. University Park, PA: Penn State Press, 1998. ISBN 0271016280

——. Art and Identity in Thirteenth-Century Byzantium: Hagia Sophia and the Empire of Trebizond. Birmingham Byzantine and Ottoman Monographs 10. Aldershot, U.K.: Ashgate, 2004 ISBN 0-7546-3575-9

Ebu Bekr-i Tihranî. Kitab-ı Diyarbekiriya (Akkoyunlu, Karakoyunlu ve Çağatay Dönemleri Tarihi). Çev: M. Demirdağ. İstanbul: Diyarbakır Büyük Şehir Belediyesi, 1999

——. Kitab-ı Diyarbekiriya. Yay. M. Öztürk. Ankara, 2001

Ebü’l Ferec-Ibnü’l İbri. Tarihi Muhtasarüddüvel. Çev. Şerafeddin Yaltkaya. İstanbul: Maarif Yayınları, 1941

Economides, D. The Pontus and the Right Claims of its Greek Population: Topographical, Ethnographical and Historical Study with two maps and various statistics. Constantinople (İstanbul), 1920

Ecumenical Patriarchate. The Black Book of the Sufferings of the Greek People in Turkey from the Armistice to the End of 1920. Press of the Patriarchate. Konstantinople (İstanbul), 1920

Edwards, Robert W. “The Fortifications of Artvin: A Second Preliminary Report on the Marchlands of Northeast Turkey”. Dumbarton Oaks Papers, 40, (1986): 165-182

——. “The Vale of Kola: A Final Preliminary Report on the Marchlands of Northeast Turkey”, Dumbarton Oaks Papers 42. (1988): 119-141.

Ekinci, İlhan.  “XIX. Yüzyılın Sonlarında Ordu Kazasında Müslim-Gayrimüslim Nüfusu ve İlişkileri” Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi, I. Trabzon, 2006

Emecen, Feridun M. “Son Kırım Hânı Şahin Giray’ın îdamı Mes’elesi ve Buna Dâir Vesikalar”, Tarih Dergisi. 34. İstanbul, 1984

——. “Trabzon Eyaleti’nin Batı Sınırları”. Trabzon Tarihi Sempozyumu (6-8 Kasım 1998) Bildiriler. Trabzon: Trabzon Belediyesi Yayınları (1999): 159-166

——. Osmanlı Devleti’nin Şark Meselesinin ortaya çıkışı: İlk Münasebetler ve İç Yansımaları. Tarihten Günümüze Türk İran İlişkileri. Ankara, 2003

——. Doğu Karadeniz’de İki Kıyı Kasabasının Tarihi: Bulancak – Piraziz. İstanbul: Kitabevi, 2005 ISBN 975-6403-75-6

——. Doğu Karadeniz’de Bir Vadi Boyu Yerleşmesi. Ağasar Vadisi: Şalpazarı – Beşikdüzü.. İstanbul: Serander Yayınları, 2010. ISBN 978-9944-374-27-9

Emerson, “Michael. The EU’s New Black Sea Policy: What kind of regionalism is this?”. CEPS Working Document No. 297 (July 2008) ISBN-13: 978-92-9079-803-3

Emirhan, Sami. Fener Rum Patrikhanesinin Dünü, Bugünü ve Yarını. İstanbul: Harp Akademileri Komutanlığı Yayınları, 1995

Emiroğlu, Kudret. Trabzon Maçka Etimoloji Sözlüğü. Ankara: Kebikeç Yayınları, 1989

——. “Trabzon’da Sopalı Seçimler – 1912”. Tarih ve Toplum. 97 (Ocak 1992): 41-45

Emiroğlu, K. ve Saydam, C.A. ve Çevik, N. K. Hamsi Kurban o Göze: Deniz, Tarih ve Mutfak Kültürü. İstanbul: Heyamola Yayınları, 2008. ISBN 978-975-6121-73-3

Erdal, İbrahim. “Türk Yunan Nüfus Değişiminde Türk Mübadillere Yapılan Yardım Faaliyetleri”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi, XXV.40, (Kasım 2006)

Erdal, Yılmaz Selim. “Occlusal grooves in anterior dentition among Kovuklukaya inhabitants (Sinop, northern Anatolia, 10th century AD”. International Journal of Osteoarchaeology. 18. 2, (Mart-Nisan, 2008): 152–166

Erdem, İlhan. “İlk Dönem Türkiye Selçuklu-Moğol İlişkilerinin İktisadi Boyutu (1243-1258)”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi. 24.38 (2005): 1-10

Erdoğan, Fahrettin. Türk Ellerinde Hatıralarım. Ankara: Yeni Matbaa, 1954

Eremya Çelebi Kömürciyan. İstanbul Tarihi 17. Asırda İstanbul. Çev. Hrand D. Andreasyan, İstanbul: Eren Yayıncılık, 1988

Erendil, Muzaffer. Tarihte Türk-Bulgar İlişkileri. Ankara, 1976

Erhan, Çağrı. Ottoman Official Attitudes Towards American Missionaries. Milletlerarası Münasebetler Türk Yıllığı- The Turkish Yearbook of International Relation, 2000, XXX.. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, (2001): 191-212.

Ergin, Muharrem. Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 1984

Erinç, S. “Kuzey Anadolu Kenar Dağlarının Ordu-Giresun Kesiminde Landşaft Şeriti”. Türk Coğrafya Dergisi. 7-8. İstanbul, 1945.

Erinç, S. “Changes in the Physical Environment in Turkey Since the End of the Last Glacial.” İçinde: The Environmental History of the Near and Middle East Since the Last Ice Age. Ed. W.C.Brice. Great Britain (1978): 87- 110

Erkan, Süleyman. Kırım ve Kafkasya Göçleri (1878-1908). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 1993

Erler, Mehmet Yavuz. “Trabzon Vilayetinde Kanun Kaçakları (1856-1869)”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi 19.30 (1997)

——. “1870 Yılında Doğu Karadeniz’de Çıkan Yangın ve Etkileri”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi 31. Ankara (2000): 209–218.

Ersoy, Soydan. Hemşinli Kimliğine Antropolojik bir bakış”. İçinde: Hemşin Gizemi. İstanbul: Belge Yayınları, 1996

Ertaş, M. Yaşar. Osmanlı Seferlerinde Olağandışı Bir Kışlak: Kastamonu. OTAM (Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi) 18. Ankara, 2005

Ertem, Hayri. Hitit Devleti’nin İki Eyaleti: Pala – Tum(m)ana İle Yakın Çevrelerindeki Yerlerin Lokalizasyonu Üzerine Denemeler. Ankara, 1980.

Eryılmaz, Bilal. Osmanlı Devleti’nde Gayrimüslim Tebaanın Yönetimi. İstanbul, 1996

Erzi, Adnan Sadık. “Türkiye kütüphanelerinden notlar ve vesikalar”. TTK Belleteni. XIV.53 (1950): 85-100.

Esemenli, Deniz. Sinop İli Türk Dönemi Mimarisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üni. Sos. Bilm. Ens. İstanbul, 1990

Eser, Erdal. “Kinolis (Ginolu) Kalesi”. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 21.2. (2004): 171-194

——. “Boyabat Kalesi”. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi. 30.2 (Aralık 2006): 187-211

Eustathios. Geographi Graeci Minores. Ed. C. Müller. Paris, 1855

Esterabadî, Aziz B. Erdeşir-i. Bezm-u Rezm. Çev. Mürsel Öztürk. Ankara, 1990

Evangelidis (Ευαγγελίδης), Τ. Ε. “Ιστορία της Ποντικής Τραπεζούντας. Από τα αρχαιότατα χρόνια μέχρι σήμερα (756-1897)”. Selanik, 1994

Evliya Çelebi Mehmed ibn Dervîş. Evliya Çelebi Seyahatnamesi. Dersaâdet İkdâm Matbaası, 1314 (1898)

Evliya Çelebi, 1672. Evliya Çelebi Seyahatnamesi. Sadeleştiren T. Temel Kıran, N. Ateş. Cilt I-II. İstanbul: Üçdal Neşriyat. 1986

Evliya Çelebi. Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi. Bursa- Bolu- Trabzon-Erzurum – Azerbaycan – Kafkasya – Kırım – Girit. 2. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2008. ISBN 978-975-08-0953-X

Eyice, Semavi. “Bizans Devrinde Boğaziçi”. İÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları. İstanbul, 1976

Eyüpoğlu, İsmail. “Batum Rus Milli Derneği ve Kapatılması (1918)”. Erzurum Üniversitesi Atatürk Dergisi. 4.1. (2004): 133-151

Faraghi, Suraiya. Osmanlı’da Kentler ve Kentliler. Çev. Meyyir Kalaycıoğlu. İstanbul, 1993

Fallmerayer,  J. P. Trabzon İmparatorluğu Tarihi. Çev. Cevat Eren. Türk Tarih Kurumu Kitaplığı, Yazmalar Bölümü. No: 40/86

——. Geschichte des Kaiserthums von Trapezunt. Münih, 1827

——. “Original-Fragmente, Chroniken, Inschriften und anderes Materiale zur Geschichte des Kaiserthums Trapezunt”. Abhandlung der historischen Classe der königlich bayerischen Akademie der Wissenschaften, Band III. Münih, 1841

——. Doğu’dan Fragmanlar. Çev. Hüseyin Salihoğlu. İstanbul: İmge Kitabevi, 2002

Farley, James Lewis. The resources of Turkey considered with especial reference to the profitable investments of Capital in the Ottoman Empire. Londra: Longman, Green, Longman and Roberts, 1862. 27 Nisan 2011 <http://books.google.com.tr/books?id=7YYBAAAAQAAJ>

Faroqhi, Suraiya. Towns and Townsmen of Ottoman Anatolia, Trade, Crafts, and Food Production in an Urban Setting 1520-1650. Cambridge: Cambridge University Press, 1984

——. Osmanlıda Kentler ve Kentliler. Çev. Neyyir Kalaycıoğlu. İstanbul, 1994

Fasmer, Maks. “Etimologiçeskiy Slovar”. Ruskogo Yazıka, IV. Moskova, 1987

Fatsa, Mehmet. Giresun’da Kırsalın Sosyal Tarihi. Giresun, 2002

Field, James A. America and the Mediterranean World 1776-1882., Princeton: Princeton University Press, 1969 ISBN 0691005869

Fine, John V.A. The Ancient Greeks: A Critical History. Cambridge: Harvard University Press, 1983. ISBN 0674033140

Finlay, George  “Journal: Memoranda during a Tour to . . . Sinope, Trebizond and Samsoun (Amisos) in 1850” (1850): 27-52.

——.The History of Greece and Empire of Trebizond. Londra, 1851

——. History of Greek Revolution. Londra, 1861.

Fisher, Alan W. “Emigration of Muslims ve Djafer Seidahmet”. La Crimee. Lausanne, 1921

——. The Russian Annexation of the Crimea 1797-1807, Cambridge University Press. 1970

——. ”Muscovy and the Black Sea Slave Trade”. Canadian-American Slavic Studies, (1972): 575-594.

——. Kırım Tatarları. Çev. Eşref B. Özbilen. İstanbul: Selenge Yayınları, 2009. ISBN 978-975-8839-65-5

Fontanier, Victor. “Notice sur la côte de la Mer Noire, appelée Lazistan”, Bulletin de la Société de Géographie, S.17, 1832 ss. 68-82.

Forlanini, M. “Appunti di geografia etea”. Studia Mediterranea 1, (1979): 165-185

Forrer, Emil. “Ergebnisse einer archaologischen Reise in Kleinasien”. Mitteilungen der Deutschen Orient-Gesellschaft 65 (1927): 27-43.

Foss, Clive ve Winfield, D. Byzantine Fortifications: An Introduction. Pretoria, 1986

Foss, Clive. “Pilgrimage in Medieval Asia Minor”. Dumbarton Oaks Papers, 56. Washington, 2002

Foss, Clive ve Tulchin, J. Nicaea: A Byzantine Capital and Its Praises“. Brookline, 1990

Fostiropoulou (Φωστηροπούλου) Σωτηρία, “Το χωρίον Ιμέρα”. Αρχείον Πόντου, 11, (1941): 146-158

Fotiadis (Φωτιάδης) Γ., “Οι μεταλλωρύχοι του Ακ-Δαγ-Μαντέν”. Αρχείον Πόντου, 38 (1983): 199-202

Fotiadis, Costas. “Die Islamisierung Kleinasiens und des Kryptochristen”. Universitat Tubingen, 1985. (PhD thesis) Tübingen, 1985

——. “The Annihilation of the Greeks in Pontus by the Turks”. Union of the Fighters for the Liberation of the Greek Lands Seized by Turkey. 1987. 2 Kasım 2010 < http://www.greekgenocide.org/docs/the_annihilation_of_the_greeks_in_pontus.pdf>

——. The Ethnic and Religious Consciousness of the Greeks of the Pontos”. Selanik: Aristotle University of Thessaloniki, 1996

Fragmenta historicorum Graecorum. Ed. C. Muller ve T. Muller. Paris, 1841-51

Frankfort, H. Studies in Early Pottery of the Near East II. Liverpool, 1927

Friedman, Richard Elliott. Who Wrote the Bible?. HarperOne, 1997. ISBN 0060630353

Frantz, D. ve Collins C. Death on the Black Sea: The Untold Story of the Struma and World War II’s Holocaust at Sea. Kanada: HarperCollins, 2003

French, D. “Sinopean Notes 1”. Epigrafica Anatolica 18 (1990): 45-64.

——. “Amasian Notes 5. The Temenos of Zeus Stratios at Yassical.” Epigraphica Anatolica 27 (1996): 75-92.

Frisk, Hjalmar. Griechisches Etymologisches Wörterbuch. Heidelberg, 1960

Gabriel, A. Chateaux turcs du Bosphore. Paris, 1943

Garnsey, P. “Grain for Athens”. İçinde P. Cartledge – F.D. Harvey (ed), Crux: Essays Presented to G.E.M. de Ste Croix on his 75th Birthday (Sidmouth), Londra, (1985): 62-75.

Garsoian,Nina. “Byzantine Heresy”. Dumbarton Oaks Papers 25. Nisan, 1971

Garstang, John. The Hittite Empire: Being a Survey of the History, Geography and Monuments of Hittite Asia Minor and Syria. Londra: Constable and Co., 1929

Gärtringen, Hiller von  F. “Weihung einer koischen Schiffsmannschaft in Samothrake?” JÖAI 1, Beiblatt (1898): 89-96

Gasquet, Francis Aidan. The Black Death of 1348 and 1349. George Bell and Sons, 1980

Gavaz, Sir Özlem. “Hitit Kenti Zalpa’nın Yeri Üzerine”. Anadolu/Anatolia 31 (2006): 1-18 27 Nisan 2011 <http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/14/721/9112.pdf>

Gavriljuk, Nadežda A. “The Graeco-Scyhtian Slave-trade in the 6th and 5th Centuries BC”. İçinde: The Cauldron of Ariantas, Studies Presented to A.N. Sceglov on the Occasion of His 70th Birthday. Aarhus University Press, (2003): 75-85

Geçmişte ve Günümüzde Gümüşhane Sempozyumu, 13-17 Haziran 1990. Ankara, 1991

Geçmişin Fotoğraflarıyla Sinop Tarihi. Sinop Belediyesi Kültür Yayınları. Ankara, 2005

Gedik, Abdullah. Karadeniz’de “Chain Oseanografi” gemisi ile Yapılan Bilimsel Araştırmalar. Yeryuvarı ve İnsan. 1.1 (1976): 39-42

Gedikli, F.  Akçaabat Yazıları. İstanbul: Yedirenk Yayınları, 2004

Gedikoğlu, Haydar. Akçaabat. Trabzon: Eser Ofset, 1996

Gemalmaz, E. Erzurum İli Ağızları. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları (487), 1978

Genç, Mehmet. Fethin İktisadi Sonuçları: Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Ekonomi., İstanbul: Ötüken Yayınları, 2002

Genelkurmay Başkanlığı, Arşiv Belgeleriyle Ermeni Faaliyetleri 1914-1918. Cilt 1. Genelkurmay Basımevi. Ankara, 2005

Georgiadis (Γεωργιάδης), Θ.(ed.), “Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού”. Ο Πόντος. Ιστορία, Λαογραφία και Πολιτισμός 1. Selanik, 1991

Georgii Pachymeris. “De Michaele et Andronico Palæologis, Corpus Scriptorum Historiæ Byzantinæ”. Bekker, I. (ed.). Bonn, 1835

Georgiev, Vladimir. Raporturile dintre limbile dacă, tracă şi frigiană. Studii Clasice Journal, II, (1960): 39-58

Georgios Codinus. Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae. (Yay) B. G. Niebuhr. Bonn, 1843

Gerçek, B. “Trabzon’da Mimari Doku: Dün, Bugün, Yarın”. İçinde: Bir Tutkudur Trabzon. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1997

Gershevitch, I. “The Alloglottography of Old Persian” Transactions of the Philological Society. (1979): 114-90

Gılgamış Destanı. Dünya Klasikleri Dizisi: 20. Cumhuriyet gazetesi yayınları. Aydınlanma Kitaplığı. Ekim 2000

Gibbon, Edward. The Decline and Fall of the Roman Empire. Londra: W. Strahan ve T. Cadell, 1776-1788

Gibbons, Herbert Adams. The Foundation of the Ottoman Empire. A history of the Osmanlis up to the death of Bayezid I (1300-1403). 1916; (Yeniden Basım 1968).

——. Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşu. İstanbul, 1928

Giese, F. Die altosmanischen anonymen Chroniken in Text und Obersetzung herausgegeben, II. Leipzig, 1925

Gilbert, Martin. The Routledge Atlas of the Holocaust. Routledge, 2002

Girgin, Kemal, Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), Ankara, 1994.

Giosofat Barbaro, Ambrogio Contarini. Travels to Tana and Persia. Yay. W. Thomas ve E. A. Roy ve H. E. J. Stanley. New York, 1963.

Glastris, Paul. ‘‘Caught in the Ethnic Crossfire (Civil War in Abkhazia Province Georgia),’’ US News and World Report, vol. 116, no. 23 (13 June 1994),

Glukatis (Γλύκατζη), Ε., “Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας”. İçinde: ΙΕΕ Θ’: Υστεροβυζαντινοί χρόνοι (1204-1453) Atina (1980): 324-335

Goloğlu, Mahmut. “Sivas Kongresi”. Ankara: Başnur Matbaası, 1969

——. Milli Mücadele’de Trabzon ve Mustafa Kemal Paşa. Trabzon, 1981

——. Trabzon Tarihi. Fetihten Kurtuluşa Kadar. Trabzon Araştırmaları Dizisi. Trabzon: Serander Yayınları, 2000. ISBN 975-94238

——. Erzurum Kongresi  (Milli Mücadele Tarihi 1). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2008. ISBN 9789944882682

Gordlevski, V. Anadolu Selçuklu Devleti. Çev. Azer Yaran. Ankara, 1988

Govessis, Georgios. 1878’de Şark Meselesi ve Osmanlı Rum Basını. İstanbul, 2002

Gökbilgin, Tayyip, M. “XV. ve XVI. Asırda Edirne ve Paşa Livası”. Vakıflar Dergisi. İstanbul, 1952

——. “15 ve 16 Asirlarda Eyalet-i Rum”. Vakıflar Dergisi, S.VI. Ankara, 1965

——. Gökbilgin, Tayyip, C. II. Ankara: TTK Basımevi, 1965b

——. -“XVI. Yüzyıl Başlarında Trabzon Livası ve Doğu Karadeniz Bölgesi”. Belleten, XXVI.102 (Nisan, 1962): 293-337

——. Rumeli’de Yürükler, Tatarlar ve Evlad-ı Fatihan. İstanbul: İşaret Yayınları, 2008. ISBN 9789753502047

Gökçen, Salim. “Fener Rum Patrikhanesi ve Pontus’u Canlandırma Hayali: Din, Bilim ve Çevre Sempozyumu (20-28 Eylül 1997)”, Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih – Dil ve Edebiyat Sempozyumu Bildirileri (03-05 Mayıs 2001), I, Trabzon (2002): 819-846

——. “Dogmatik Yunan Paranoyası: Anadolu’da Rum Soykırımı”. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 31. Erzurum, 2006

——. “Fener Rum Patrikhanesi’nin Hukuki Statüsü ve Heybeliada Ruhban Okulu’nu Açtırma Girişimleri”. A.Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Dergisi. Erzurum, v.I (2006b): 185-222

Gökdağ, Bilgehan Atsız , “MÖ. 2000’li Yıllardan Günümüze Giresun’daki Türk Varlıgı”. Giresun Tarihi Sempozyumu 24-25 Mayıs 1996 Bildiriler. İstanbul, 1997

Gökoğlu, Ahmet. Paphlagonia; Gayrimenkul Eski Eserleri ve Arkeolojisi, Cilt 1. Kastamonu: Doğrusöz Matbaası, 1952

Goetze, Albrecht. “Die Annalen des Muršiliš”, MVAeG 38, Leipzig, 1933

Gövsa, İbrahim Alaettin. Türk Meşhurları Ansiklopedisi. İstanbul: Yedigün Neşriyatı,  1945

Göyünç, Nejat. “Osmanlı İdaresinde Ermeniler”. İstanbul: Gültepe Yayınları, 1983

——. Türk Ermeni İlişkileri ve Ermeni Soykırımı İddiaları. Ermeni Sorunu ve Bursa Ermenileri.  Bursa, 2000

Grabill, Joseph. Protestant Diplomacy and Near East: Missionary Influence on American Policy 1810-1927. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1971

Graham, A. J. “The date of the Greek penetration of the Black Sea”. Bulletin of the Institute of Classical Studies. University of London 5, (1958): 25-42.

——. “Patterns in Early Greek Colonisation”. JHS XCi (1971)

——. “Greek and Roman settlements on the Black Sea coasts. Historical background”. İçinde: G.R. Tsetskhladze (ed.), Colloquenda Pontica. Oxford, (1994): 4-10.

Grakov, B.N. “Materialy po istoii Skifii v grecekich nadpisjach Balkanskogo poluostrova i Maloi Azii”. VDI 3, (1939): 231-312

Grant, Michael. The Rise of the Greeks. New York: Charles Scribner’s Sons, 1988 ISBN 978-0684185361

Graves, Robert Sir. Storm centres of the Near East : personal memories, 1879-1929. New York: AMS Press, 1975

Great Online Encyclopaedia of Asia Minor.  27 Nisan 2011 <http://asiaminor.ehw.gr>

Greaves, Alan. Milesians in the Black Sea: Trade, Settlement and Religion. İçinde: The Black Sea in Antiquity. Regional and Interregional Economic Exchanges. Ed. Vincent Gabrielsen & John Lund. Aarhus: Aarhus University Press (2007): 9-22

Greek Patriarchate. Persecution of the Greeks in Turkey 1914 – 1918. Constantinople (İstanbul), Londra: Hesperia Press: 1919

Green, W.P. “Nazi Racial Policy Towards the Karaites”. Soviet Jewish Affairs 8,2 (1978): 36–44

Grelot, Josephus. İstanbul Seyahatnamesi. Çev. Maide Selen. İstanbul: Pera Yayıncılık, 19

Grigoriantz, Alexandre. Kafkasya Halkları. 2. Baskı. İstanbul: Sabah Kitapları, 2000

Gromov, F. N. Ed.Tri veka rossiiskogo flota.. Sancta Petersburg: Logos, 1996

Grousset, R. Bozkır İmparatorluğu. Çev. Reşat Uzmen. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 1980

Gül, Muammer. “XIII.-XV.Yüzyıllarda Anadolu Türkleri ile Trabzon İmparatorluğu arasındaki İlişkiler”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 13.2  Elazığ, (2003): 421-437.

Gülay, Abdullah. Ağasar Çepni Kültürü Geyikli: Folklor-inceleme-araştırma. İstanbul, 2001

Güler, İbrahim. “XVIII. Yüzyılda Trabzon’un Sosyal ve Ekonomik Durumuna Dair Tesbitler”, Trabzon Tarihi Sempozyumu Bildirileri (6-8 Kasım 1998). Trabzon, 2000.

Güler, Nuray. “XVI. Yüzyıl Osmanlı Toplumunda Özel Bir Vak‘a: Bir Mühtedi Dinden Dönerse”. (Bildiri) VI. Üsküdar Sempozyumu (6-9 Kasım 2008) Üsküdar Belediyesi. 25 Haziran 2010 <http://www.uskudar-bld.gov.tr/portal/doc/sempozyum/sempozyum6/T70.pdf>

Gümüş, Nebi. “İlk Dönem İslam-Gürcü İlişkileri”. Rize: Karadeniz Basın Yayın, 2007 ISBN 975-01174-0-4

Günday, A. Faik Hurşit. Hayat ve Hatıralarım. İstanbul: Çelikcilt Matbabası, 1960.

Gündüz, Şinasi. “Sinoplu Marcion’un Gnostik Teolojisi,  Hoşgörü Yılı ve İnanç Turizminde Göller Bölgesi Sempozyumu”. 07-08 Eylül 2000 Isparta Bildiriler Kitabı, SDÜ Basımevi. Isparta,  2001

Güneş, Ahmet. “XVI Yüzyıl Başlarından XVII. Yüzyıl Başlarına Kadar Kocaili Sancağı” Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi. Ankara, 1994

Güngerich, R. Dionysii Byzantii Anaplus Bospori. Berlin. [1927] 1958.

Güngör, H ve Argunşah, M. Gagauz Türkleri. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları (2934), 2002 ISBN: 975-17-30001-5

Güran, Tevfik.”Tanzimat Döneminde Osmanlı Maliyesi, Bütçeler ve Hazine Hesapları. 1841-1861″ Türk Tarih Kurumu-Belgeler  XIII.17 Ankara (1988)

Gürcistan Tarihi: Eski Çağlardan 1212 Yılına Kadar. Çev. Brosset, Marie Félicité  ve Andreasyan, Hrand D. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2003

Gürün, Kâmuran. Ermeni Dosyası. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1983

Güterbock, H. G. “The Deeds of Suppiluliuma as Told by his Son, Mursili II”. JCS 10 (1956)

Güvemli, Fevzi. Bir Zamanlar Ordu – Anılar.(Haz.) İbrahim Dizman. Ankara, 1999

Györffy G. “A kun és a komán népnév eredetének kérdéséhez”. Antiquitas Hungarica, 2. Budapeşte, (1948): 158-76

Haarmann, Ulrich W. “Ideology and History, Identity and Alterity; The Arab image of the Turk from Abbâsîds to Modern Egypt”. International Journal of Middle East Studies, 20 (1988)

Hacıyorgo (Χατζηγεωργίου) Π., “Η Αγαθούπολις της Βορειοανατολικής Θράκης”, Αρχείον του Θρακικού Λαογραφικού και Γλωσσικού Θησαυρού, 29, 1963, 337-394

Haçikyan, Levon. Ejer Hamshinahay patmuthyunits. İçinde: Banber Yerevani hamalsarani. 1969 No.2

——. Hemşin Gizemi: Hamşen Ermenileri Tarihinden Sayfalar. İstanbul: Belge Yayınları, 1996. ISBN 9753441254

Hahanov, A. Panaret’in Trabzon Tarihi. Çev. Enver Uzun. Trabzon, 2004 ISBN 975-97081-3-2

Halaçoğlu, Ahmet. “İngiliz Konsolosu Longworth’a Göre Trabzon Vilayeti (1892-1898)”. Türk Tarih Kurumu Yayınları. Belleten, LXVII. 250 (Aralık 2003). Ankara ISSN  0041-4255

——. 1895 Trabzon Ermeni Olaylarının Başlangıcında Ermeniler Arasındaki Muhabere ve Olaya Karışan Ermenilerin Muhakemeleri. Ermeni Araştırmaları 11, Sonbahar 2003b

——. 1895 Trabzon Olayları Ve Ermenilerin Yargılanması. İstanbul: Bilge Kültür Sanat, 2005. ISBN 9789756316511

Haldon, John F. Three treatises on imperial military expeditions/Constantine Porphyrogenitus.  Çev. John F. Haldon. Viyana: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 1990

——. The Byzantine Wars. Charleston: Arcadia Publishing. 2001. ISBN 978-0752417950

el-Hamavi. Şihabuddin Ebu Abdullah Yakut el-Hamavi, Mu’cemu’l-Buldân I-VI. Yay. F. Wüstenfeld. Leipzig, 1866-1870.

Hamilton, William J. Researches in Asia Minor, Pontus and Armenia; with some account of their antiquties and geology, II Cilt. Londra, 1842

Hammer, von Joseph. Osmanlı Devleti Tarihi. 2 Cilt. Çev. Mehmet Ata. İstanbul: Milliyet Matbaası, 1966

Hammond, N.G.L. “The Physical Geography of Greece and the Aegean.” İçinde: Alan J.B. Wace ve Frank H. Stubbings (ed.), A Companion to Homer. Londra: Macmillan, (1962): 269-82.

Hansen, M.H. Three Studies in Athenian Democracy. Kopenhag, 1988

Harmatta, J. “Herodotus, historian of the Cimmerians and the Scythians” İçinde: Hérodote et les peuples non Grecs. Neuf exposés suivis de discussions (Entretiens sur l’ Antiquité classique, tome XXV) Cenevre (1990): 115-130.

Harmatta,  J. “Scythians”. İçinde: UNESCO Collection of History of Humanity – Cilt 3: From the Seventh Century BC to the Seventh Century AD. Routledge/UNESCO. 1996

Harutyunyan, Babken. “Hemşinli Ermenilerin Tarihinden”. İçerisinde: “Hemşin ve Hemşinli Ermeniler: Konferans Makaleleri”. Ermenistan Cumhuriyeti Bilimler Ulusal Akademisi Tarih Enstitüsü. Erivan, (2007) 15-25 ISBN 978-99930-69-47-8

Hans Dernschwam. İstanbul ve Anadolu’ya Seyahat Günlüğü. Çev. Yaşar Önen. Ankara, 1992

Hansen, M. H. “Three studies in Athenian demography” Historik-filosofiske Meddelelser, 56 (1988): 1-28

Hasluck, Frederick William. Bektaşilik Tetkikleri. Çev. Ragıb Hulusi, İstanbul, 1928

——. Christianity and Islam under the Sultans. Yay. Margaret M. Hasluck, I-II. Oxford, 1929.

Haxthausen, Baron von. Transcaucasia: Sketches of the Nations and Races Between the Black Sea and the Caspian. Londra, Chapman and Hall: 1854

Hayden, Brian. “An Archaeological Evaluation of the Gimbutas Paradigm”. İçinde: The Virtual Pomegranate, 6 (1998): 1998

Hayit, Baymirza. Türkistan Devletlerinin Milli Mücadeleleri Tarihi. Ankara: TTK, 1995

Haykuni, Sargis. Ararat. Vagharshapat, 1895 (Ermenice)

Head, Barclay Vincent ve Hill, G.F. ve MacDonald, G. ve Wroth, W. Historia Numorum. A Manual of Greek Numismatics. Oxford, 1911

Heath, Ian. Armies of the Middle Ages Volume 2: The Ottoman Empire, Eastern Europe and the Near East, 1300-1500. Sussex: A Wargames Research Group Publication, 1984

Heisenberg, A. Neue Quellen zur Geschichte des lateinischen Kaisertums und der Kirchenunion. Münih, 1922–23

Helen Ulusu Tarihi (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους). της Εκδοτικής. Αθηνών, 1981 (Yunanca)

Hell, Xavier Hommaire de. Travels in the Steppes of the Caspian Sea, The Crimea, The Caucasus, Etc. Londra, 1847

Helmreich, Paul C. Sevr Entrikaları, Büyük Güçler, Maşalar, Gizli Antlaşmalar ve Türkiye’nin Taksimi. İstanbul, 1996

Herrmann, Albert.“Die Saken und der Skythenzug des Dareios”. Beihefts zur Archiv für Orientfors- Chung, I, 1933

Herzfeld, E. The Persian Empire Studies in Geography and Ethnograpy of Ancient Near East.  Wiesbaden, 1968

Heyd, W. Yakındoğu Ticaret Tarihi. Çev: Enver Z. Karal. Ankara: TTK Yayınevi, 1975

Hiebert, Fredrik T. “Black Sea coastal cultures: trade and interaction”. Expedition XLIII.1 (2001) ISSN: 0014-4738

Hilmi, Hüseyin. Sinop Kitabeleri. Sinop, 1339-1341 (1920-1922)

Himmetoğlu, Hüsnü. Kurtuluş Savaşında İstanbul ve Yardımları. İstanbul, 1975

Hind, J.G.F. “Archaeology of the Greeks and Barbarian Peoples around the Black Sea (1982-1992)”. Archaeological Reports, 0.39 (1992-1993): 82-112.

• “Greek and Barbarian Peoples on the Shores of the Black Sea”, AR, 30, 1983-1984, 71-97

Hind J. C. F. “Megarian Colonisation in the Western Half of the Black Sea.” İçinde: The Greek Colonisationof the Black Sea Area. Historical Interpretation of Archaeological History, (Ed.) G.R. Tsetskhladze. Stuttgart (1998): 131-53

Hinz, Walter. Uzun Hasan ve Şeyh Cüneyd XV. Yüzyılda İran’ın Milli Bir Devlet Haline Yükselişi. Çev. T. Bıyıklıoğlu. Ankara, 1992.

Hirschfeld, Gustav. “Notes of Travel in Paphlagonia and Galatia”. The Journal of Hellenic Studies, 4, (1883): 275-280

Hoca Sadettin Efendi. Tacü’t-Tevarih III. Yay. İ. Parmaksızoğlu. Ankara, 1992

Hoddinott, Ralph F. The Thracians. New York: Thames & Hudson, 1981. ISBN 0-500-02099-X

Hodgson, Marshall G. S. The Venture of Islam. Vol.1. The Classical Age of Islam. Chicago: The University of Chicago Press, 1974

Hoepfner, Wolfram. Herakleia Pontike – Ereğli. Eine baugeschichtliche Untersuchung. Tituli Asiae minoris. Österreichische Akademie der Wissenschaften, Philosophisch-Historische Klasse. Bd 89. Böhlau, Viyana, 1966

Hoffmeister, E.V. Durch Armenien, eine Wanderung, und der Zug Ksenofons zum Schwarzen Meer. Leipzig-Berlin, 1911

Hoffner, H. “The Hittite Word for Tribe”. Studia Mediterranea, Pierro Meriggi dicata 1/1, Pavia, 1979

Honigmann, Ernst. Bizans Devleti’nin Doğu Sınırı. Çev. Fikret Işıltan. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1970

Horuluoğlu, Şamil. Tarihi eserleri ile Trabzon. Ankara: Cihan Matbabası, 1978

Højte, Jakob Munk. Mithridates VI and The Pontic Kingdom. Aarhus: Aarhus University Press, 2009 ISBN 978 8779344433

Hovakimyan, Hovakim. Ermeni Pontusu Tarihi. Beyrut, 1967

Hovannisian, Richard G. Armenia on the Road to Independence. Berkeley ve Los Angeles: University of California Press, 1967, 1969

——. The Republic of Armenia. 3 cilt. Los Angeles: University of California Press, 1971, 1982, 1996

Hovhannisyan, Petros. “Pontus Ermenilerinin Golgotası”. İçerisinde: “Hemşin ve Hemşinli Ermeniler: Konferans Makaleleri”. Ermenistan Cumhuriyeti Bilimler Ulusal Akademisi Tarih Enstitüsü. Erivan (2007): 58-68 ISBN: 978-99930-69-47-8 ss.

Howard, Harry Norman. The partition of Turkey: A diplomatic history, 1913-1923. University of Oklahoma Press, 1931

Højte, Jakob Munk. “The cities that never were. Failed attempts at colonization in the Black Sea”. İçinde Meetings of Cultures in the Black Sea Region: Between Conflict and Coexistence (Århus, 2007)

Hösch, Edgar. “Das sogenannte griechische Projekt Katharinas II”. Jahrbücher für Geschichte Osteuropas, XII. Münih, I964

Hrysanthos, Filippidis (Χρύσανθος Φιλιππίδης). μητροπολίτης Τραπεζούντος, “Η Εκκλησία Τραπεζούντος”. Αρχείον Πόντου 4-5. Atina, 1933

Hsu, Kenneth J., ve diğer. “History of the Mediterranean salinity crisis”. Nature 267, (1978): 399–403

Hsu, Kenneth J. The Mediterranean Was a Desert: A Voyage of the Glomar Challenger. New Jersey: Princeton University Press, 1983.

Hugues, François Charles ve Pouqueville, Laurent. Travels in southern Epirus, Acarnania, AEtolia, Attica, and Peloponesus, or the Morea. Londra, 1822. 27 Nisan 2011  <http://books.google.com/books?id=sDjRAAAAMAAJ&pg>

Huntingford, G. W. B. “Who were the Scythians?”. Anthropos XXX. Viyana, 1935

Huntington, P. Samuel. Medeniyetler Çatışması ve Dünya Düzeninin Yeniden Kurulması. 4. Baskı. Çev. Mehmet Turhan, Cem Soydemir. İstanbul, 2005

Hüsameddin, Hüseyin  Abdizade. Amasya Tarihi. Cilt III İstanbul, 1927

——. Amasya Tarihi I. Ankara: Amasya Belediyesi Kültür Yayınları (1), 1986

Hür, Ayşe. “Trabzon’un Etnik Tarihine Bir Bakış”. İçinde: Trabzon’u Anlamak. 2. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları,2010

Işık, Adem. Antik Kaynaklarda Karadeniz Bölgesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2001 ISBN 975-16-1376-0

Işık, F. “Die offenen Felsheiligtümer Urartus und ihre Beziehungen zu denen der Hethiter und Phryger” (DA 2). Roma, 1995

Işın, M. A.  “Sinop Bölgesi Yüzey Araştırması”. II. Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi Bildirileri. Samsun, 1990

İbn Battuta Seyahatnamesi. Çev. A. Sait Aykut. Yapı Kredi Yayınları/Kâzım Taşkent Klasik Yapıtlar Dizisi. İstanbul, 2004

İbn Bibi. El-Evâmirü’l-‘Alâ’iyye fī’l-Umuri’l-‘Ala’iyye. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları (Tıpkı basım), 1956

İbn Bibi. El-Evâmirü’l-‘Alâ’iyye fī’l-Umuri’l-‘Ala’iyye. Yay. M. Öztürk. Ankara, 1996

İbnü’l-Esîr Ebu’l-Hasen Ali b. İzzüddîn (H. 606/MS 1210) El-Kâmil fi’t-Târîh I-XIII. Beyrut, 1965, 1979

İbnü’l-Esîr. el-Kâmil fi’t-Tarih. Çev. A. Agırakça. İstanbul, 1986

İbn Havkal. Abu’l Kasım, Kitâb sûret ul-arz I-II. Yay. J.H. Kramers-G.Wiet. eyrut-Paris, 1964

ibn Khordadbeh, Kitab al-Masalik w’al Mamalik. Bibliotheca Geographorum Arabicorum, Brill Academic Pub, 1997

İbn Sa’id. Kitab bast al- ard f’t -t il wa-‘l-‘ard.  Ed. J.V. Gines. Tetuan, 1958

İbn Vasıl, Ebû Abdullah Cemaleddîn Muhammed (H. 697/MS 1298), thk. Cemaleddîn Şeyyal, Müferricu’l-Kurûb fi Ahbâri Beni Eyyûb, I-V. Kahire, 1953.

Imber, Colin. The Crusade of Varna. Ashgate Publishing Ltd. 2006. ISBN 0754601447.

İnalcık, Halil. “Yeni Vesikalara göre Kırım Hanlığı’nın Osmanlı Tabiliğine Girmesi ve Ahidname Meselesi.” Belleten 8, (1944): 185-229.

——. “Osmanlı-Rus Rekabetinin Menşei ve Don-Volga Kanalı Teşebbüsü (1569)”. Belleten 12 (1948): 349-402.

——. “Giray”. İçinde: İslam Ansiklopedisi. İstanbul, (1948b): IV: 786

——. “Kırım Hanlığı”. İçinde: İslam Ansiklopedisi 1955: I, 746

——. “Dobrudja”. İçinde: Encyclopedie de L’Islam. Nouvelle Edition. C.II. Leiden, 1965.

——. “The Policy of Mehmed II toward the Greek Population of Istanbul and the Byzantine Buildings of the City”. Dumbarton Oaks Papers, 23, (1969 – 1970): 229-249

——. “The Question of the Closing the Black Sea Under Ottomans. Άρχεîον Πόντου, Atina (1979): 74-11

——. The Customs Registry of Caffa (1487-1490). Cambridge: Harvard University, Department of Near Eastern Languages and Civilization/Ukrainian Institute, 1995a

——. Sources and Studies on the Ottoman Black Sea. Cambridge, Mass: Harvard University, Dept. of Near Eastern Languages and Civilizations, 1995b

——. “The Meaning of Legacy: The Ottoman Case”, Imperial Legacy: The Ottoman Imprint on the Balkans and the Middle East (ed. L.C. Brown), Columbia U.P. New York, 1996.

——. “Dobrudja”. İçinde: Encyclopaedia of Islam II. Leiden: E. J. Brill. (1998): 611 a-b

——. Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi 1300-1600. C .I. Çev. Halil Berktay. İstanbul, 2000

İnan, A. “Türlü Törenlerde Ters Giyme Âdeti”. Türk Folklor Araştırmaları, V.116 (1959)

İnan, Kenan. “Trabzon’un Osmanlılar Tarafından Fethi”. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 14 (2003/1): 71-84 27 Nisan 2011 <http://sbe.erciyes.edu.tr/dergi/sayi_14/09_inan.pdf>

——. “Kadı Sicillerine Göre 17. Yüzyıl ortalarında Trabzon Esnafları ve Faaliyetleri”. Osmanlı Öncesi ile Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemlerinde Esnaf ve Ekonomi Semineri (9-10 Mayıs 2002) Bildiriler. Cilt: 2 İstanbul, 2003b

İnbaşı, Mehmet. “Trabzon/Batum Eyaleti Valileri (1755-1795)”. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 31. Erzurum, 2006

İncedayı, Cevdet Kerim. Türk İstiklâl Mücâhedesi Konferansları. Ankara, 1927

İoannidis (Ιωαννίδης), Σ., “Ιστορία και Στατιστική της Τραπεζούντος και της περί ταύτην χώρας ως και τα περί της ενταύθα ελληνικής γλώσσης”. Constantinople (İstanbul), 1870

İskender, Fayiz Necib, el-Fütûhatu’l-İslâmiyye li Biladi’l-Kürc. İskenderiye, 1988

İslam Ansiklopedisi. İslam Alemi Tarih, Coğrafya, Etnografya ve Biyografya Lugatı. 14 Cilt. Kültür Bakanlığı Yayınları. Milli Eğitim Bakanlığının kararı üzerine İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde kurulan bir heyet tarafından Leyden Tab’ı esas tutularak telif, tadil, ikmal ve tercüme sureti ile neşredilmiştir. İstanbul, 1979

İssawi, Charles “The Tabriz-Trabzon Trade, 1830-1900: Rise and Decline of a Route”, International Journal of Middle East Studies 1.1. (Ocak 1970) İçinde: Çev. Kudret Emiroğlu. Trabzon Dergisi, 2. Ankara (Aralık 1988)

el-İştahri. Ebu İshak El-Farisi, Kitab suvar al-akalim. İçinde: M.J. De Goeje, Bibliotheca Geographum Arabicorum. Leiden, 1927

İvantchik, A. 1998. Die Gründung von Sinope und die Probleme der Anfangsphase der griechischen Kolonisation des Schwarzmeergebietes. İçinde: (ed.) Tsetskhladze (1998): 297-330.

İvantchik, A.I. –Leskov, A.M. (eds), Ulskii Burial-mounds. Cultic and Burial Ensemble of the Scythian Period in the Northern Caucasus, Moscow –Berlin –Bordeaux 2008, Corpus Tumulorum Scythicorum et Sarmaticorum 2

Jacoby, David. “Byzantium, the Italian maritime powers, and the Black Sea before 1204”. Byzantinische Zeitschrift. 100.2 (Nisan 2008): 677–699 ISSN 0007-7704

Jackson, John G. ve Jackson, Hampden. Man, God, and Civilization. Kensington Publishing Corporation, 1972 ISBN 0806508582

Jaeschke, Gotthard. “Kurtuluş Savaşı ile İlgili İngiliz Belgeleri”. Çev. Cemal Köprülü. Ankara: TTK Basımevi, 1991. ISBN 975-16-0382-X

Janin, R. Les églises et les monastères des grands centres byzantins. Paris, 1975

Janssens, Emile. Trebizonde en Colchide. Brüksel: Univ. libre de Bruxelles, 1969

Jaoshvili, Shalva. “The rivers of the Black Sea”. European Environment Agency. Technical report No 71. (2002) 28 Nisan 2011  <http://reports.eea.europa.eu/technical_report_2002_71/en/tech71_en.pdf>

Jean Baptiste Tavernier. Tavernier Seyahatnamesi. Çev. Teoman Tunçdoğan. Ed. Stefanos Yerasimos. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2006

Jennings, Ronald C. “Urban Population in Anatolia in the Sixteenth Century: A Study of Kayseri, Karaman, Amasya, Trabzon and Erzurum” İJMES, 7. (1976): 21-57.

——. “Plague in Trabzon and Reactions to it According to Local Judicial Registers”. İçinde: Lowry, H.W. Quataert, D. (ed), Humanist and Scholar. Essays in Honor of Andreas Tietze, Istanbul –Washington (1993): 27-36

Jerphanion, De. “Notes de géographie pontique : Kainochorion, Pédachtoë, dans Mélanges de la Faculté orientale”. Université Saint-Joseph. Beyrouth (Syrie), 5, fase. 2, (1912): 135-144

Jirecek, Constantin. Das Fürstenthum Bulgarien. Prag-Viyana-Leipzig, 1891

John Cinnamus. İoannis Cinnami Epitome rerum ab İoanne et Alexio Comnenis gestrarum. Ed. A. Meineke. Bonn, 1836

Johnsen, S. J., ve diğer. “Irregular glacial interstadials recorded in a new Greenland ice core”. Nature 359 (1992): 311-313

Johnston, J. H. “The Mohammedan Slave Trade”. The Journal of Negro History. 13. 4 (Ekim, 1928): 478-4

Jones, A.H.M. The Cities of The Eastern Roman Provinces. Oxford, 1971.

Jones, George Matthew. Travels in Norway, Sweden, Finland, Russia and Turkey; Also on the Coasts of the Sea of Azov and the Black Sea. Londra, 1826

Jones, A.H.M. The Greek City from Alexander to Justinian. Oxford, 1940.

Jones, S. F. “Marxism and Peasant Revolt in the Russian Empire: The Case of the Gurian Republic”, Slavonic and East European Review 67. Temmuz, 1989

Kacharava, D. 2005. “Polis hellenis in the Black Sea area”. İçinde: D. Kacharava, M. Faudot ve É. Geny (ed.), Pont-Euxin et Polis. Polis hellenis et polis barbaron. Actes du Xe Symposium de Vani 23-26 Septembre 2002. Comtoises (2005): 9-31.

Kacharava, D. ve Kvirkvelia G. ve Chi J. “Wine, Worship, and Sacrifice: the Golden Graves of Ancient Vani”  Princeton:  Institute for the Study of the Ancient World; In association with Princeton University Press, 2008.  ISBN 9780691138565

Kaçar, Turhan. “Early Christianity in the Black Sea: An Examination of the Literary Evidence.” Colloquim Anatolicum, 2008 (7): 197-215

Kadshaia, O. ve Fährich, H. Mingrelisch-Deutsches Wörterbuch. Reicherd Verlag. Wiesbaden, 2001 ISBN 3-89500-221-6

Kahraman, Selver Özözen. “Gökçeada’da Göçlerin Nüfus Gelişimi ve Değişimi Üzerine Etkileri”. Coğrafi Bilimler Dergisi. 3. 2 (2005): 39-53

el-Kalkaşendî, Ahmed b. Ali (M. 821/ MS. 1418).Subhu’l-A’şa fi Sınaâti’l-İnşâ, thk. Yusuf Ali Tavil-Muhammed Hüseyin Şemseddîn, I-XV, Beyrut, 1987

Kakhidze A., Pichvnari II. The Fifth Century B.C. Greek Necropolis at Pichvnari., Oxford, Batumi 2007

Kakhidze, Emzar. “Apsaros: A Roman Fort in Southwestern Georgia in Meetings of Cultures in the Black Sea Region: Between Conflict and Coexistence”. Black Sea Studies 8. Aarhus Universitetsforlag,  Aarhus, (2008): 303-332

Kalicz, N. ve Szénászky, J. Spondylus-Schmuck im Neolithikum des Komitats Békés, Südostungarn. Prähistorische Zeitschrift, 76 (2001): 24-54.

Kalinka E., “Aus Bithynien und Umgegend”, ÖJ, 28 (1933): 45-112

Kalkavanoğlu, İlyas Sami. Milli Mücadele Hatıralarım. İstanbul: Ekicigil Yayınevi, 1957

Kalyoncu, Hasan. Tonya. Ankara, 2010. ISBN 978-605-88793-0-0

Kamalov, İlyas. Rus Elçi Raporlarında Astrahan Seferi, Ankara, 2011

Kâmil, Ekrem. “Gazzî – Mekkî Seyahatnameleri”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Semineri Dergisi, I – II İstanbul (1938): 5-90

Kanbolat, Hasan ve Taymaz, Erol. “Kafkasya – Osmanlı İlişkileri ve Köle Ticareti”. Tarih ve Toplum Dergisi. 14.79. İstanbul (1990): 35-44

Kanbolat, Hasan ve Taymaz, Erol. “Kafkas-Osmanlı İlişkileri ve Köle Ticareti”. Tarih ve Toplum 36.212 (Ağustos, 2001)

Kandemir, Feridun. İstiklâl Savaşı’nda Bozguncular ve Casuslar. İstanbul: Yakın Tarihimiz Yayınları, 1964

Kaptan, Ergün. “Murgul madenindeki Anayatak kökenli eski devirlere ait yeni bir buluntu”. M.T.A. Dergisi. 89. Ankara, 1977

——. Espiye -Bulancak Yöresindeki Eski Maden Ocaklarına ait buluntular. Ankara: Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü,  1979

Kara, Bülent. “Dramatik Bir Huzur Mücadelesi: Mübadele”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 5.1 (2005): 187-198

Kara, İsmail. Güneyce. İstanbul: Dergah Yayınları, 2001

Karabekir, Kazım. İstiklal Harbimiz’de Enver Paşa ve İttihat Terakki Erkanı. İstanbul: Menteş Kitabevi, 1967

——. İstiklal Harbimiz. İstanbul: Türkiye Yayınevi, 1969

Karabük 1999 Yıllığı. Ed. Bahir Altınkaya. Ankara, 1999 ISBN: 975-585-128-3

Karadenizli,  Kemal. Trabzon Tarihi. Ankara: Trabzon Kalkınma Cemiyeti Neşriyatı, 1954

Karagöz, İlyas. Grek, Bizans ve Eski Türk Kaynaklarına göre Trabzon Yer Adları. 2. Baskı Trabzon: Derya Kitabevi, 2006. ISBN 975-8053-84-1

Karahasanoğlu, Subutay Hikmet. “Trabzon ve Havalisi Adem-i Merkeziyet Cemiyeti ve Program Beyannamesi”. Tarih ve Toplum Dergisi. 16.92 (Ağustos 1991): 42-47

Karasalihoğlu, Murat. “Paphlagonia Kaya Mezarları”. İçinde: Üsküdar’a Kadar Kastamonu. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları (2008): 55-70

Karaman, Sami Sabit. İstiklal Mücadelesi ve Enver Paşa, Trabzon ve Kars Hatıraları 1921-1922. Ankara, 1949

Karamzin, Nikolay Mihayloviç. ‘İstoriya Gosudarstva Rossiyskogo’. c.IV-VI, Moskova, 2001

Karatay, Osman. “Hazarların Musevileşmesine Dair Bir Belge: Kenize Mektubu”. Karadeniz Araştırmaları, 18 (Yaz 2008): 1-17.

——. “Karadeniz’in İsmi: Hazar ve Bulgar Boyutundan Bir Bakış”. Karadeniz (Black Sea – Chornoye More) Dergisi. 2 (Şubat, 2010)

Karpat, Kemal. Ottoman Population, 1830-1914: Demographic and Social Characteristics. University of Wisconsin. Madison, 1985

——. “Ottoman Urbanizm, The Crimean Immigration to Dobruca and the Founding of Mecidiye (1856-1878)” International Journal of Turkish Studies, III.1, Madison, (1985b): 1-19

——. Osmanlı Nüfusu (1830-1914). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 2003

Karpuz, Haşim. Rize. İstanbul, 1993

Karatnycky, Adrian. “Ukraine’s Orange Revolution” Foreign Affairs 84.2 (Mart-Nisan 2005): 35-52

Karpov P. “The Empire of Trebizond and Venice in 1374-76”. Άρχεîον Πόντου. 35. (1979): 290-298

Karul, Necmi.  “Aktopraklık: Kuzeybatı Anadolu’da Gelişkin Bir Köy”.  İçinde: M. Özdoğan ve N. Başgelen, Türkiye’de Neolitik Dönem: Yeni Kazılar – Yeni Bulgular. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2007.

Katičic, Radislav. The Ancient Languages of the Balkans, 1-2. Paris: Mouton, 1976

Katyushin, Ye.A., ʹTheodosiaʹ. İçinde: Grammenos, D.V. ‑ Petropoulos, E.K. (Ed.), Ancient Greek Colonies in the Black Sea (Publications of the Archaeological Institute of Northern Greece 4.1, Selanik, 2003

Kavtaradze, Giorgi Leon. “The Interrelationship Between The Transcaucasian and Anatolian Populations the Data of the Greek and Latin Titerary Sources”. Proceedings of the Seventh International Congress of Thracology Constanţa-Mangalia-Tulcea 20-26 May 1996

——. “An Attempt to Interpret Some Anatolian and Caucasian Ethnonyms of the Classical Sources”. Sprache und Kultur 3 (Staatliche Ilia Tschawtschawadse Universitaet Tbilisi für Sprache und Kultur Institut zur Erforschung des westlichen Denkens) Tiflis (2002): 68-83. ISSN 1512-1364X. 28 Nisan 2011 < http://www.scribd.com/doc/2449326/>

Kawakami, Naohiko. “The Location of Purushanta”.  Al-Rafidan XXVII. (2006): 56-99

Kaya, Erol. Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele’de Türk mültecileri : vilâyât-ı şarkiyye ve Aydın vilayeti mültecileri, 1915-1923 Ankara : Ebabil, 2007.

Kaya, Mehmet. “XIX. Yüzyılda İzmit (Kocaili) Sancağı’nın Demografik Durumu ve İskan Siyaseti”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi. 21 (2007)

Kaya, Selim. Gıyaseddin Keyhüsrev ve II. Süleymanşah Dönemi Selçuklu Tarihi (1192-1211). Ankara, 2006

Kayaoğlu, İ. Gündağ ve Belli, Oktay. Trabzon’da Türk Bakırcılık Sanatının Tarihsel Gelişimi: The Historical Development of Coppersmithing in Trabzon. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2002. ISBN: 9756561181.

Kaygusuz, İsmail  “Kimistene den Yazitlar”. Türk Arkeoloji Dergisi 26.2 (1983): 111–146

——. “Babailer ve Babai Ayaklanması”. Yol Dergisi 7 (Eylül-Ekim). Ankara, 2000

——. “İslam Öncesi Alevilige Dair Kısa Deginmeler”. Toplumsal Tarih (Ocak 2006): 84-90.

Kaymaz, Nejat. Pervane Muineddin Süleyman. Ankara. Ankara Üniversitesi Yayınları, 1970

Kayserilioğlu, R. Sertaç. “Boğazına Kadar Buzla Dolan İstanbul”. NTV Tarih Dergisi, (Şubat, 2010): 68-69

Kazhdan (Каждан), А.П., Армяне в составе господствующего класса Византийской империи в XI-XII вв. Erivan, 1975

Kazmaz, Süleyman. Çayeli Geçmiş Günler ve Halk Kültürü. Ankara: Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı, 1994

——. “İpsiz Recep ve Rizeli Gönüllüler”. Ankara, 1996

Kazvini, Mustavzi el Hamdullah. Nuzhat al-qulub. Yay. G. Le Strange. Leiden, 1915

el-Kazvini. Zekeriya bin Muhammed bin Mahmud Abu Yahya, Asar al-Bilad va ahbar al-‘ibar II. Yay. F. Wüstenfeld. Göttingen, 1848

Kefeli, Yakov. Anılar: 1914-1916. Çev: Erdoğan Altınkaynak. Ankara, 2013

Kesbi, Mustafa. İbretnüma-yı Devlet. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2002 ISBN 9751614511

Keyder, Çağlar. Dünya Ekonomisi İçinde Türkiye (1923-1929). Ankara: Yurt Yayınları, 1982

Keydurun, Naki. Azerbaycan İstiklâl Mücâdelesinden Hatıralar (1905-1920). Ankara: İlke Kitabevi, 1998

Keyser, Christine. “Ancient DNA provides new insights into the history of south Siberian Kurgan people”. Human Genetics. 126.3 (Eylül 2009): 395-410

Khalkokondyles (Χαλκοκονδύλης), Λαόνικος, Αποδείξεις Ιστοριών δέκα, Βιβλ. 9, Bekker, I. (ed.), Laonici Chalcocondylae Atheinsis historiarum libri decem (Corpus Fontium Historiae Byzantinae. Bonn, 1834

Khodarkovsky, Michael. Russia’s steppe frontier: the making of a colonial empire, 1500-1800. Bloomington: İndiana University Press, 2002. ISBN 0-253-21770-9

Kılıç, Orhan. XVIII. Yüzyılın ilk Yarısında Osmanlı Devleti’nin İdarî Taksimatı, Eyalet ve Sancak Tevcihatı. Elazığ, 1997

——. “XVIII. Yüzyılın İlk Yarısında Trabzon Eyaleti’nin İdari Taksimatı ve Tevcihatı”. Trabzon Tarihi Sempozyumu (6-8 Kasım 1998) Bildiriler. Trabzon: Trabzon Belediyesi Kültür Yayınları, 1999

Kılıç, Remzi, “Trabzon Valisi Şehzade Selim ve Faaliyetleri”, II. Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih -Dil- Edebiyat Sempozyumu, (3-5 Mayıs 2001), Trabzon, I. (2001): 99-115

Kıray, Emine. Osmanlı’da Ekonomik Yapı ve Dış Borçlar. İstanbul, 1993

Kırımal, Mustafa Edige. Der nationale Kampf der Krimturken. Emsdetten, 1952

——. “The Crimean Turks”. In Isntitue for the Study of the USSR, Genocide in the USSR, Studies in Group Destruction. New York, (1958): 20-29

——. “Mass Deportations and Massacres in the Crimea” Cultura Turcica 1.2 (1964): 253-65

——. “Kırım Türklerinin 1917-1920 ihtilal yıllarında Milli Kurtulus Hareketi”. Dergi 48 (1967): 55-69

——. “Sovyet Rusya Hakimiyeti Altında Kırım”. Dergi, 49, 1967b

——. “Kırım Türkleri”. Dergi, 59, (1970): 4-23

Kırzıoğlu, M. Fahrettin. “Horasan-Hamedan Yoluyla Doğu Anadolu’ya Gelen Eski – Oğuz (Arskali-Part) Kalıntısı Hemşinliler”, TFA içinde, 17, 10. 203 İstanbul (Haziran 1966): 4099-4104

——. “Artvin’in Kısa Tarihi”, Artvin 1967 İl Yıllığı, Güneş Matbaacılık”. (Tarihsiz): 95-134

——. Yukarı Kür ve Çoruk Boylarında Kıpçaklar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1992

——. “Osmanlılar’ın Kafkas Elleri’ni Fethi (1451-1590)”.  Ankara: T.T.K. Basımevi, 1993

——. “Kars İli ve Çevresinde Ermeni Mezalimi”. Kök Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dizisi: 13. Ankara, 1999

Kıymet, Kurtuluş. MÖ II. Binde Orta Karadeniz Bölgesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Ü. SBE Tarih (Eskiçağ Tarihi) ABD. Ankara, 2004

Kienast, Dietmar. Untersuchungen zu den Kriegsflotten der römmischen Kaiserzeit. Rudolf Habelt Verlag. Bonn, 1966.

Kiepert, H. Lehrbuch der alten Geographie, II. Berlin: Dietrich, 1878

King, Charles. Karadeniz. Çev. Zülal Kılıç. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2008. ISBN 978-975-6051-99-3

Kinross, Lord. The Ottoman Centuries. İstanbul: Sander Kitabevi, 1977. ISBN 0 224 01379 8

Kiriakidu (Κυριακίδου), Ε.Θ., Ιστορία της παρά την Τραπεζούντα Ιεράς Βασιλικής Πατριαρχικής Σταυροπηγιακής Μονής της Υπεραγίας Θεοτόκου της Σουμελά (Atina 1898)

Kitsikis, Dimitri. Yunan Propagandası. İstanbul: Meydan Neşriyat, 1964

——. “Türk-Yunan İmparatorluğu”. İstanbul: İletişim Yayınları, 1996. ISBN: 975-470-504-6

Kljacko, N. B. “Stely germokopidov kak istočnik svedenij o rabach v Vv. Do n.e. VDI 3, (1966): 114-127

Kocabaşoğlu, Uygur. Osmanlı İmparatorluğu’nda XIX. Yüzyılda Amerikan Matbaaları ve Yayımcılığı. Murat Sarıca Armağanı. İstanbul: Ayrı Basım, 1988

——. Anadolu’daki Amerika: Kendi Belgeleriyle 19. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Amerikan Misyoner Okulları. 3. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi, 2000

Kocaoğlu, Bünyamin. 15. Fırka’nın Samsun’daki Faaliyetleri (1919-1921). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi. Samsun, 1998

Koch, Karl. Reise im pontischen Gebirge und türkischen Armenien. Weimar, 1846

Koçu, Ekrem Reşad. Türk Giyim Kuşam ve Süslenme Sözlüğü. İstanbul: Sümerbank Kültür Yayınları, 1969

Kolay, Selçuk. “Hitler’in Kayıp Filosu: Hayalet Denizaltı”. Atlas Dergisi 180 (Mart, 2008): 94-101

Kollautz. A. Abasgia: Abhazya Tarihi’nin Bizans Dönemine Ait Belgeleri. Çev. Bahriye Çelebi. İstanbul: As Yayınları, 2000.

Konstantinos Porphyrogennetos. De cerimoniis aulae Byzantinae. Bonn, 1829-1830

——. De administando imperio (CFHB). Ed. G. Moravcsik ve R. G. H. Jenkins. Washington 1967

Konukman, Ercüment. Tarihi Belgeler Işığında Göç ve Anavatan. Ankara, 1990

Konukçu, Enver. Selçuklulardan Cumhuriyete Erzurum. Ankara, 1992

Konyalı, İ. Hakkı. Abideleri ve Kitabeleri ile Erzurum Tarihi. İstanbul, 1960.

Kortepeter, Carl Max. “The Black Sea Region in the Sixteenth Century”. American Oriental Society’nin Chicago Üniversitesi’nde 14 Nisan 1965’te sunduğu bildiri metni.

——. “Ottoman Imperial Policy and the Economy of the Black Sea Region in the Sixteenth Century”. Journal of the American Oriental Society, 86/2, (1966): 86-113.

Kosarev, Aleksey N. ve Zonn, Igor S. “Brief History of the Black Sea Exploration and Oceanographic Investigation”. Hdb Env Chem Vol. 5, Part Q (2008): 11–30. İçinde: The Black Sea Environment. Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2008. ISBN 978-3-540-74291-3

Kovenko, V. “Gümüşhane’nin Simli Kurşun Madenleri”. M.T.A Mecmuası 3.4 (1941): 283-300 Ankara

Kökel, Coşkun. Eskişehir İli Alevi Bektaşi Köylerindeki İnanç Ritüellerinin Sosyolojik Analizi. Yüksek Lisans Tezi. G.Y.T.E. İstanbul, 2004

Kökten, İ. K.  “Samsun Vilayeti Tekkeköy Civarında Prehistorik Araştırmalar.” Ülkü XVIII (1941): 121-4.

——. “Kars’ın Tarih Öncesi Hakkında İlk Kısa Rapor”. Belleten 7 (1943): 601-613.

——. “Kuzey-Doğu Anadolu Prehistoryasında Bayburt ve Çevresinin Yeri”, DTCFD 3.5 (1944a): 465-484.

——. “Orta, Doğu ve Kuzey Anadolu’da Yapılan Tarih Öncesi Araştırmalar”. Belleten 8.32 (1944b): 659-680

——. “Bazı Prehistorik İstasyonlar Hakkında Yeni Gözlemler”. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi V.2, (1947): 223-236.

——. “Anadolu Prehistorik Yerlerinin Dağılışı Üzerine Bir Araştırma”. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi X. 3-4, (1952): 167-207.

——. “Anadolu Ünye’de Eskitaş Devrine (Paleolitik) Ait Yeni Buluntular”. AÜDTCFD. XX. 3-4 Ankara, 1962

Kökten, K. ve Özgüç, T. “Samsun’da Prehitorik Araştırmalar (1).” Ülkü XV, (1941): 413-9.

Kökten, K. ve Özgüç, T. Ve Özgüç, N. “1940 ve 1941 Yılında Türk Tarih Kurumu Adına Yapılan Samsun Bölgesi Kazıları Hakkında İlk Kısa Rapor”. Belleten IX (1945): 361-400.

——. Köprülü, Mehmet Fuat. Türkiye Tarihi. İstanbul, 1923

——. “Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri Hakkında Bazı Mülâhazalar”. Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası I, (1931): 165-313.

——. Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1984

——. Anadolu’da İslamiyet. Haz. Metin Ergun. Ankara, 2005

Köroğlu, Kemalettin. “Urartu Krallığı’nın Kuzey Yayılımı ve Qulha Ülkesinin Tarihi Coğrafyası”, Belleten LXIV.241, (2001): 717-741.

Köse, Ahmet Hikmet. “Tarihsel ve Mitolojik verilerin Işığında, Doğu ve Orta Karadeniz Bölgesi Uygarlıklarının Madencilik Faaliyetleri”. Jeoloji Mühendisliği Dergisi. (Kasım, 1991): 72-82

Köse, Osman. “1774 Küçük Kaynarca Antlaşması”. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2006

Köylerimiz. Dahiliye Vekaleti Mahalli İdareler Umum Müdürlüğü. İstanbul: İstanbul Matbaacılık, 1933

Kramer, S. Noah. History Begins at Sumer: Thirty-Nine “Firsts” in Recorded History. University of Pennsylvania Press, 1981.

Kretschmer, K. Die italienischen Portolane des Mittelalters. Berlin, 1909 (Yeniden basım Hildesheim, 1962)

Krım: Proşloye i Nastayaşçeye. Ed. S.G. Agacanov ve A.N. Saharov. Moskova, 1988.

Kristensen, Anne Katrine Gade.  Who Were the Cimmerians, and where Did They Come From?: Sargon II, the Cimmerians, And Rusa I. Çev. Jørgen Læssøe. Kopenhag, 1988 ISBN 8773041912

Kritovulos. İstanbulun Fethi. Çev. M. Gökman. 2. Baskı. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları. 1999. ISBN 975826964-X

Kundukh, Aytek. Kafkasya Müridizmi: Gazavat Tarihi. Haz. Tarık Cemal Kutlu. . İstanbul: Gözde Kitaplar Yayınevi, 1987

Kuran, Ercümend. Osmanlı Yenileşme Hareketleri. Türk Dünyası El Kitabı. Ankara: Ayyıldız Matbaası, 1976

——. “Milli Mücadele Esnasında Pontus Rum Devleti Kurma Teşebbüsleri”. Birinci Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi (Samsun 13-17 Ekim 1986) Bildirileri. Samsun, 1988

Kurat, Akdes Nimet. Peçenek Tarihi. İstanbul Devlet Basımevi. İstanbul, 1937

——. Türkiye ve İdil Boyu, Ankara, 1966

——. Türkiye ve Rusya, XVIII. Yüzyıl Sonundan Kurtuluş Savaşına Kadar Türk-Rus İlişkileri. 1789-1919. Ankara: AÜDTCF Yayınları, 1970

——. IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz’in kuzeyindeki Türk kavimleri ve devletleri. Ankara, 1972

Kurat, Yuluğ Tekin. “Türkiye Topraklarının Paylaşılması Hazırlıkları-Sevr”. B.T.T.D. X.58. İstanbul, (Temmuz, 1972)

——. Osmanlı lmparatorluğu’nun Paylaşılması. Ankara, 1976

——. “1878-1919 Arasında Türk-Rus İlişkileri”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi  16.27. (1992): 133-141

Kuršankis, M. “Autour des sources Géorgiennes de la foundation de l´empire de Trébizonde”. Arkheion Pontou 30 (1970): 112-3

Kurt, Yılmaz. “Adana’da 1572 Yılında Kullanılan Türk Erkek Şahıs Adları”. Belleten, LVII.218. 1992

——. Pontus Meselesi. TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları. Ankara: TBMM Basımevi, 1995. ISBN 9757479403

——. “Çorum Kazası Kişi Adları (XVI. Yüzyıl)”. OTAM, 6. Ankara, 1995b

Kushnareva, K. Kh ve Michael H. N. The Southern Caucasus in Prehistory: Stages of Cultural and Socioeconomic Development from the Eighth to the Second Millennium B.C. Pennsylvania: University of Pennsylvania Museum, 1997

Kutay, Cemal. Mustafa Kemal Paşa ve Amasya Müftüsü Hacı Hafız Tevfik Efendi. 67. Yılında Amasya Tamimi. Samsun, Amasya Belediyesi Kültür Yayınları (3), 1986a

——. Millî Mücadele Hutbesi ve Abdurrahman Kâmil Efendi. 67. Yılında Amasya Tamimi- Hüseyin Menç. Samsun, 1986

Küçük, Cevdet. Osmanlı Diplomasisinde Ermeni Meselesinin Ortaya Çıkışı, 1878-1897. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1984

Küçük, Selçuk. ‘Ordu şehrinde Gayri Resminin Tarihi: Bakırcı Harut Usta’nın Öyküsü’. Karadeniz’in Kaybolan Kimliği. İletişim Yayınları.İstanbul, 2014

Küçükuğurlu, Murat ve Saylan, G. Fırat. “Şimendiferin Erzurum Yolculuğu”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi,. 15.38. Erzurum, 2008

Kütükoğlu, Mübahat. “XIX Yüzyılda Trabzon Ticareti”. Birinci Tarih Boyunca Karadeniz Bildirileri, Ekim 1986, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları. Samsun, 1988

Labaree, Benjamin W. “How the Greeks sailed into the Black Sea”. AlA LXI (1957)

Ladas, Stephen P. The Exchange of Minorities Bulgaria, Greece and Turkey. New York: The Macmillan Company, 1932, 1952

Lady Montagu, Şark Mektupları. (Çev.) Asude Savan. Lacivert Yayıncılık. İstanbul,2009

Laflı, Ergün. “Roman Fine Ware on Southern Black Sea Coastline: A Bilance of Former Researches and New Aspects”. İçinde: The Black Sea Region: Past, Present and Future. An international inter-disciplinary conference. 14-16 October 2004. Istanbul Technical University, Faculty of Architecture

——. Terra Sigillatae From Hadrianopolis in Paphlagonia. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü 29. Kazı Sonuçları Toplantısı. 3. Cilt. 2008.

——. “Paphlagonia Hadrianoupolis’i”. Aktüel Arkeoloji Dergisi. (Kasım 2010): 130-137

Lalueza-Fox, C. ve diğer. “Unraveling migrations in the steppe: mitochondrial DNA sequences from ancient Central Asians”.  Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 2004 May 7; 271(1542): 941–947. 28 Nisan 2011 <http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1691686/pdf/15255049.pdf >

Lambru (Λάμπρου), Σπ., ‘Τραπεζουντιακόν ωροσκόπιον του έτους 1336’. Νέος Ελληνομνήμων 13 (1916): 33-50

Lammens, H. “Habîb b. Maslama”. İçinde: Milli Eğitim Bakanlığı İslâm Ansiklopedisi, I-XIII, İstanbul, V. I (1940-1988): 9.

Lampsides (Λαμψίδης), Ο., Λαμψίδης Ο., “Μιχαήλ του Παναρέτου περί των Μεγάλων Κομνηνών”, Αρχείον Πόντου, 22, 1958, 5-128

——. “Συμβολαί εις τον βίον και τα έργα Ανδρέου του Λιβαδηνού”, Αρχείον Ο., ‘Συμβολαί εις τον βίον και τα έργα Ανδρέου του Λιβαδηνού’. Αρχείον Πόντου 29 Atina (1968)

——. “Ο βίος των οσίων ιδρυτών της Μονής Σουμελά, κατά τον Νεόφυτον Καυσοκαλυβίτην”.  Αρχείον Πόντου 40 (1985): 280‑292

Landau, Oscar. “Mykenisch-Griechische Personennamen”. Studia Graeca et. Latina Gothoburgensia, vii. Göteborg, 1958

Lane, Chapin Frederic. Venice, a Maritime Republic. Baltimore: Johns Hopkins Univercity, 1973 ISBN978-0801814600

Lang, David Marshall. The Georgians. New York: Praeger, 1966

Langer, W. L. The diplomacy of imperialism 1890-1902. New York: Knopf, 1935

Laskarev V. “Sur les equivalents du Sarmatien superieur en Serbie”. İçinde: Vujevic´, P. (Ed.), Receuil de traveaux offert a` M. Jovan Cvijic par ses amis et collaborateurs. Drzhavna Shtamparija. Belgrad, 2004

Laurent, J. “Rum (Anadolu) Sultanlığının Menşei ve Bizans”. TTK Belleteni LII.202. (1988): 219-226.

Lazaropoulos, Joseph (Ιωσήφ Λαζαρόπουλος), “Έτι σύνοψις των του αγίου θαυμάτων μερική εκ των πλείστων”. İçinde: Papadopoulos-Kerameus, A. (ed.), Fontes Historiae Imperii Trapezuntini 1. Amsterdam, 1965.

Le Strange, Guy. “The lands of the eastern caliphate: Mesopotamia, Persia, and Central Asia, from the Moslem conquest to the time of Timur. Cambridge geographical series”. Ed. F. H. H. Guillemard. 1930 (Orijinal basım 1905)

Leach, John. Pompey the Great. New York: Routledge, 1986 ISBN 978-0709941279

Leaf, Walter. “The Commerce of Sinope”. The Journal Of Hellenic Studies, XXXVI, Londra (1916): 1-15

Lebeau. Histoire du Bas Empire, XX. Paris, 1836

Leonhard, Richard. Paphlagonia. Reisen und Forschungen im Nördlichen Kleinasien. Berlin, 1915

Lermioğlu, Muzaffer. Akçaabat-Akçaabat Tarihi ve Birinci Genel Savaş-Hicret Hatıraları. İstanbul, 1949

Leunclavius, Joannes . Musulmanischer turkischer Histori. Frankfurt, 1595

Levi, Avner. “1934 Trakya Yahudileri Olayı: Alınamayan Ders”. Tarih ve Toplum 15, (Temmuz 1996): 101-17

Lewis, Bernard. The Multiple Identities of the Middle East. New York: Schocken Books, 2001. ISBN 978-0805211184

Lewis, Brian. The Sargon Legend: A Study of the Akkadian Text and the Tale of the Hero Who Was Exposed at Birth. American Schools of Oriental Research Dissertation Series, No. 4. Cambridge, MA: American Schools of Oriental Research, 1984

Lewis, D. M. “Persians in Herodotus”. İçinde: The Greek Historians: Literature and History, edited by M. Jameson, 101-17. Saratoga, 1985

Liakopoulos, Georgios, C. “The Ottoman Conquest of Thrace Aspects of Historical Geography”. The Institute ans Socials Sciens of Bilkent University. In Partial Fullfillment of Requirements for the Degree of Master of Arts in History. Ankara, 2002

Lidell, Henry George ve Scott, Robert. Greek-English Dictionary. New York, 1883

——. A Greek-English Lexicon. Oxford: Clarendon Press, 1940

Lincoln, A Mitchell. “Democracy in Georgia Since the Rose Revolution” Orbis 50.4. (Eylül 2006): 669-676

Lindner, Rudi Paul. “A silver age in Seljuk Anatolia”. İçinde: Türk Nümizmatik Derneği’nin 25. Kuruluş Yılında İbrahim Artuk’a Armağan. (1988): 267-274.

Litvin, G.A., “Krımsko-Tatarskiye Formirovaniya: Dokumenti Tret’yevo Reyha Svidetelsvuyet”. Vayenno–İstoriçeskiy Jurnal, 3, Moskova, (1991): 89-95.

Llyod, Seton. Türkiye’nin Tarihi. Ankara: Tübitak Yayınları, 1997

Lomouri, Nodar. “Lazika Krallığı’nın Tarihi”. Çev. Ali İhsan Aksamaz. Bedii Kartlisa. Tarih ve Toplum Dergisi. 147 (Mart, 1996): 141-145

Lordkipanidze, Otar. Phasis: The river and city in Colchis. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag. 2000. ISBN: 9783515072717

——. “The Golden Fleece: Myth, Euphemeristic Expanation and Archaeology”. Oxford Journal of Archaeology, 20, (2001): 1-38.

Lordkipanidze, Mariam Davydovna ve Hewitt, George B. “Georgia in the XI-XII Centuries”. Tiflis: Ganatleba Publishers, 1987

Lovejoy, Esther Pohl. Certain Samaritans. New York: The Macmillan company, 1927

Lowry, Heath W. Trabzon şehrinin İslâmlaşma ve Türkleşmesi 1461-1583. Çev. Demet/Heath Lowry. İstanbul: Boğazici Üniversitesi yayınları, 1981

Lozan Barış Konferansı Tutanaklar Belgeler. Çev. Seha L. Meray, Takım II, Cilt II, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 1973

Lynch, Harry Finis Brosse. Armenia, Studies and Travels. Londra, 1901

MacDonald, C.”The Ancient Mine-Workings of Laureion”. Greece & Rome Second Series, 8.1 (Mart, 1961): 19-21

Mackenzie, Georgina Mary Muir ve Irby, Adelina Paulina. The Turks, the Greeeks & the Slavons travels in the Slavonic Provinces of Turkey-in Europe. London, 1867

MacKendrick, Paul. The Greek Stones Speak: The Story of Archaeology in Greek Lands, 2. Baskı. New York: Norton, 1981

Mackridge, Peter. “Greek-Speaking Muslims of North-East Turkey: Prolegomena to a study of the Ophitic sub-dialect of Pontic”. Byzantine and Modern Greek Studies. Oxford University Press, (1987): 115- 137

Macridy, T.  “Une citadelle archaique du Pont”. Fouilles du Musee imperial ottoman par Th. Macridy-Bey. Berlin, 1907

Magdalino, P., “Paphlagonians in Byzantine High Society”,  (içinde) Λαμπάκης, Σ. (edit.), H Bυζαντινή Mικρά Aσία 6ος αι.-12ος αι., (IBE/EIE Διεθνή Συμπόσια 6 = Σπύρος Bρυώνης 27). Atina (1998): 141-150

Magie, David. Roman Rule in Asia Minor to the End of the Third Century after Christ. 2 cilt. Princeton, 1950

Majeska, George P. Russian Trvalers to Constantinople in the Fourteenth and Fifteenth Centuries. Dumbarton Oaks Studies Nineteen. Harvard University Press, 1984. ISBN 978-0884021018 28 Nisan 2011 <http://books.google.com.tr/books?id=teyNhL3AuGEC>

Major, C. O. “Late Quaternary sedimantation in the Kerch area of the Black Sea shelf: responce to sea level fluctation”. BA Thesis, Wesleyan University, Middletown, CT, (1169), 1994

Makarios, The Travels of Macarius [III Zaim] Patriarch of Antioch: written by his attendant archdeacon, Paul of Aleppo (Arapça’dan İngilizce’ye) Çev. F.O. Balfour. Londra, 1829

Mallory, J. P. ve Adams, Douglas Q. Encyclopedia of Indo-European culture. Fitzroy Dearborn Publishers. Londra ve Chicago, 1997

Mamikonyan, Hovyan. Patmutyun Tarono (Muş tarihi). Erivan, 1941 (Ermenice)

Mamoni (Μαμώνη) Κ., “Σωματειακή οργάνωση του ελληνισμού στη Μικρά Ασία”, Δελτίο Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας, 26, (1983): 63-114

——. “Σωματειακή οργάνωση των Ελλήνων της Μικράς Ασίας Γ΄: Σύλλογοι της Καππαδοκίας και του Πόντου”, Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, 6, (1986-1987): 155-225

Mansel, Arif Müfit. Ege ve Yunan Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1984

Marchenko K. K. Varvary v sostave naselenia Berezani i Olvii. Leningrad: Nauka, 1988

Marco Polo, Dünyanın Hikâye Edilişi, I. Çev. I. Ergüden. İstanbul, 2003

Marsigli, L. F. “Osservazioni Intorno al Bosforo Tracio overo Canale di Constantinopoli Rappresentate in lettera all”. Sacra Real Maesta di Cristina Regina di Svezia, Roma, 1681.

Martin-Hisard, B. “Trébizonde et le culte de saint Eugène (6e-11e s.)”. Revue des Etudes Armeniennes, N.S. 14 (1980): 335-341.

Martin, M.E. “The first Venetians in the Black Sea”. Άρχεîον Πόντου. 35. Atina, 1979

Martin P. Nilsson. The Mycenaean Origin of Greek Mythology. Berkeley: University of California, 1932

Matthews, Roger. “Landscapes of Terror and Control: Imperial Impacts in Paphlagonia”. Near Eastern Archaeology 67.4 (Aralık 2004): 200-211

Mattingly, H. B. “Athens and the Black Sea in te Fifth Century BC”. Sur les Traces des Argonautes Acts du 6e symposium de Vani (Colchide 22-29 septembre 1990, (Traduction et edition: A.Frayss-E.Geny-T. Khartchilava). Paris, (1996): 151-157

McCarthy, Justin. The Ottoman Peoples and the end of Empire. Londra, 1981

——. Muslims and Minorties: The Population of Ottoman Anatolia and The End of the Empire.  New York: New York University Press, 1983

——. Death and Exile: The Ethnic Cleansing of Ottoman Muslims, 1821-1922. Princeton: Darwin Press, 1995

——. Ölüm ve Sürgün: Osmanlı Müslümanlarına karşı yürütülen ulus olarak temizleme işlemi 1821-1922. Çev. Bilge Umar. İstanbul: İnkılap Yayınevi, 1995b

McGing, Brian Charles. The Foreign Policy of Mithridates VI Eupator, King of Pontus. Leiden: Brill Academic Publishers, 1986. ISBN 90-04-07591-7

McLaughlin, Stephen. Russian & Soviet Battleships. MD: Naval Institute Press. Annapolis, 2003  ISBN 1-55750-481-4.

Mee, Christopher. “Aegean Trade and Settlement in Anatolia in the Second Millennium B.C.” Anatolian Studies, 23. (1978) 123-156.

——. “Anatolia and the Aegean in the Late Bronze Age”. İçinde: Cline and Harris-Cline (eds.), The Aegean and the Orient in the Second Millennium, (1998): 137-46.

Meeker, Michael E. İmparatorluktan gelen bir Ulus-Türk Modernitesi ve Doğu Karadeniz’de Osmanlı Mirası. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2005

Mehmed Süreyya. Sicill-i Osmani. İstanbul, 1311 (1893)

Melchert, H. C. Lexica Anatolica Volume 2 Cuneiform Luvian. N.C.1993. 28 Nisan 2011 <http://www.unc.edu/~melchert/LUVLEX.pdf>

Melikishvili, G. A. “Diauehi” VDI 34.4, (1950): 26–42,

——. K istorii drevnei Gruzii, Tbilisi, 1959 (Rusça)

——. Urartskie Klinoobraznye Nadpisi. Moskova1960 (Rusça)

Melikoff, Irene. La geste de Melik Danismend, I. Paris, 1960

Melkonyan, Aşot. “Hemşin: Tarih-Coğrafya Bakışı (16-20. yüzyıl)”. İçinde:  Hemşin ve Hemşinli Ermeniler, Konferans makaleleri, Ermenistan Kumhuriyeti Bilimler Ulusal Akademisi Tarih Enstitüsü, Erivan, (2007): 26-38. ISBN 978-9930-69-47-8

Memiş, E. “M.Ö. 2. Binyılda Hitit-Gaşka Münasebetleri”, Uluslar arası Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi. Samsun, 1990

Memmedov, Süleyman. Akkoyunlu Devleti. Azerbaycan Tarihi, I. Bakü, 1994

Menage, V. L. “On the Ottoman Word Ahriyan/Ahıryan”. Archivum Ottomanicum, I (1969): 197-212

Menges K. H. “The Oriental Elements in the Vocabulary of the Oldest Russian Epos, The Igor’ Tale Slovo o Púlku Igorevì”. Linguistic Circle of New York Supplement to Word 7 (Aralık 1951)

Menteşeoğlu, Erden. Yakın Tarihimizde Osman Ağa ve Giresunlular. Giresun: Yeşilgiresun Gazetesi Yayınları, 1997

Meray, Seha L. Lozan Barış Konferansı: Tutanaklar-Belgeler. İstanbul, 2001

Mercier, R., “An Almanac for Trebizond for the year 1336”. İçinde: Corpus des Astronomes Byzantins VII, Academia, Louvain-la-Neuve 1994

Meritt, B.D. ve Wade-Gery, H.T. ve Mc Gregor, M.F.  The Athenian Tributle Lists. I. Princeton, 1939

Mero, John L. The Mineral Resources of the Sea. New York: Elsevier Publishing Company, 1965

Mert, Özcan. XVIII. ve XIX. Yüzyıllarda Çapanoğulları: Kültür ve Turizm Bakanlığı. Ankara, 1980

el-Mes’ûdî, Ebu’l-Hasen Ali b. Hüseyin (Hicri 346/MS 957). Meadows of Gold and Mines of Gems. Çev. A. Sprenger. Londra, 1841

——. “Mürücu’z-Zeheb ve Meâdinu’l-Cevher”. thk. Muhammed Muhyiddîn Abdülhamid, I-II, 4. Baskı. Kahire, 1964

Meyer, E. Geschichte des Koenigreichs Pontos. Chicago: Argonaut,1968

Mihailoviç, Konstantin. Memoirs of a Janissary. Konstantin Mihailović. Çev. Benjamin Stolz; Ed. Svat Soucek. Ann Arbor: University of Michigan, 1975

Miklosich, F. ve Müller, J. Acta et diploma graeca medii aevi sacra et profana. Acta Patriarchatus Constantinapolitani. Cilt I. Viyana, 1860

Miklosich, F. ve  Müller, I. Acta et diplomata graeca medii aevi sacra et profana. Cilt 5. Viyana, 1887

Miliopuios I. P. “İzmit Körfezi’nde Sekban İskelesi Kazısı, Eribolos”. Arkeolojik ve Topografik Araştırmalar, 1923

Miller, William. Trebizond the Last Greek Empire. Haz. Adolf M. Hakkert Amsterdam, 1968 (Orijinal baskı New York 1926)

Millet, Gabriel. “Inscriptions byzantines de Trébizonde” Bulletin de Correspondance Hellénique (1896):. 496-501.

Milliyet Gazete Arşivi. 2 Mayıs 2011 <http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/>

Millman, Richard. “The Bulgarian Massacres Reconsidered”. İçinde: The Slavonic and East European Review. 58. 2, (Nisan, 1980)

Minorsky, V. “Laz”. İçinde: Encyclopedia of İslam. 1. st edition Leiden/London, 1936

——. “Sharaf al-zaman Tahir, Marvazi, On China, the Turks and lndia: Arabic Text (circa AD 1120) with an English Translitaion and Commentary”. Londra, 1942

Minorsky, V. ve  Bosworth, C. “al-Kurdj”. İçinde: The Encyclopedia of Islam (new edition) V, Leiden, (1954): 486-497.

Mintslov, S. R. “Trabzon Yöresinin İstatistiği Üzerine”. Trabzon Dergisi, 15 (Aralık), Ankara, 1991

——. “Yevgeni Kilisesi”. Trabzon Dergisi. 15 (Aralık), Ankara, 1991b

Miroğlu, İsmet. XVI. Yüzyılda Bayburt Sancağı. İstanbul: Üçler Matbaası, 1975

Mitchell, S. “The Life and Lives of Gregory Thaumaturgus”. İçinde: Portraits of Spiritual Authority, Religious Power in Early Christianity, Byzantium and the Christian Orient, Drijvers, J. W. ve J. W. Watt (ed.). Leiden, (1999): 99-138

Moesta, Hasso. Erze und Metalle — ihre Kulturgeschichte im Experiment. Berlin-Heidelberg-New York: Springer-Verlag, 1983

Monachov, S., “Les amphores de Sinope”. Anatolia Antiqua 2 (1993): 107-132.

Monasterev, N. Birinci Dünya Harbinde Karadeniz Cephesi. Çev. Afif Tuğrul (Dnz.Kr.Alb.). Genelkurmay Başkanlığı IX. Şube. İstanbul: Deniz Basımevi, 1948

Mongait A. L. Archaeology in the USSR. Moskova: Foreign Languages Publishing House, 1959

Monteith, W. Kars and Erzurum With the Campaigns of Prınce Paskievitch in 1828-1829. Londra, 1856

Moorhouse, A. C., “The Name of the Euxine Pontus”. The Classical Quarterly, XXXIV.3-4 (Temmuz-Ekim 1940): 123-128.

Moravcsik, Gyula. Byzantinoturcica II. Sprachreste Der Türkvüölker in den Byzantinischen Quellen. Leiden, 1983

Moreno, Alfonso. Hieron: “The Ancient Sanctuary at the Mouth of the Black Sea”. Hesperia. 77. 4. (2008): 655-709

Moretti, L. Iscrizioni Agonistiche Greche. Roma, 1953

Morier, Jacques. “Voyage En Perse, En Armenie, En Asie-Mineure, Et A Constantinople V1: Fait Dans Les Annees 1808 et 1809”. Paris, 1813

Morkinskinna: The Earliest Icelandic Chronicle of the Norwegian Kings (1030-1157). Çev. M. Andersson ve Kari Ellen Gade. Cornell University Press, 2000 ISBN: 978-0-8014-3694-9

Morton, Jamie. The Role of the Physical Environment in Ancient Greek Seafaring. Leiden: Brill, 2001

Muammer, Dz. Binbaşı. Lûgatçe: Sahillerimizde bulunan mevkilerle liman ve sairenin isimlerini gösterir. Büyük Erkânıharbiye IX. Deniz Şubesi. İstanbul: Deniz Matbaası, 1931.

Muhlen, Patrik von zur. “Zwischen Hakenkreuz und Sowjetstern (Der Nationalismus der sowjetischen Orientvolker im zweiten Weltkrieg). Dusseldorf, 1971

El-Mukaddesi. “Muhammed İbn Ahmed, Ahsan al-taqasim fi-ma’rifat al-aqalim”. Yay. M.J. De George, Bibliotheca Geographum Arabicorum. Leiden, 1877

Murzin, M.J. “Kimmerier und Skythen”. İçinde: Gold der Steppe Archaeologie der Ukranie. Neumünster, (1991): 57-70

Mustafa Nuri Paşa, Netayic ül-Vukuat, (Sad.) Neşet Çağatay, TTK Basımevi, Ankara, 1992

Mutlu, Şamil. “Osmanlı Döneminde Karadeniz Bölgesi’nde Misyoner Okulları”. Karadeniz Tarihi Sempozyumu 25-26 Mayıs 2005, I, Trabzon, (2007): 693-700

Muvahhid Zeki. “Artvin Vilâyeti Hakkında Ma΄lûmât-ı Umûmiyye”. İstanbul: Şikret-i Mertebiye Matbaası. 1927 (Osmanlıca)

Müderrisoğlu, Alptekin. Kurtuluş Savaşının Mali Kaynakları. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, 1990. ISBN 975-16-0269-6

Müller, J. “Neolithische und Chalkolithische Spondylus-Artefakte: Anmerkungen zu Verbietung, Tauschge-biet und sozialer Funktion”. İçinde: C. Becker et al. (ed.), Chronos: Beiträge zur prähistorischen Archäologie zwischen Nord- und Südosteuropa. Festschrift für Bernhard Hänsel. Espelkamp, Verlag Marie Leidorf (1995): 91-106..

Müller-Karpe, Andreas. “Eine Kolchisaxt im Museum Kars”. İçinde: Metin Akyurt, Bahattin Devam Anı Kitabı. İstanbul, 1995

Müller-Karpe, V. “Zur frühhethitischen Kultur im Mündungsgebiet des Maraššantija”, Akten des IV. Internationalen Kongresses für Hethitologie. Herausgegeben von Gernot Wilhelm. Wiesbaden, (2001): 430-442.

Müneccimbaşı, Ahmed bin Lütfullah. Müneccimbaşıya göre: Anadolu Selçukileri. Çev. Hasan Fehmi Turgal. İstanbul: Türkiye Yayınları, 1935

Müneccimbaşı Dede Derviş. Sahaifü’l-ahbar. Çev. Ahmed Nedim. 3 cilt. İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1285 (hicri), 1869 (miladi).

Naim, Ahmet. Zonguldak Havzası Uzun Mehmet’ten Bugüne Kadar. İstanbul: Hüsnü Tabiat Matbaası, 1934

Necati Efendi. “Tarih-i Kırım”. Tarih Vesikaları Dergisi. Cilt  III (1944): 13-15.

Nakracas, Georgios. Anadolu ve Rum göçmenlerin Kökeni: 1922 Emperyalist Yunan Politikası ve Anadolu Felaketi. İstanbul: Belge Yayınları, 2003

Nashef, Kh. Réportoire Géographique des Textes Cunéiformes IV. Wiesbaden, 1991

Nasidze Ivan ve diğer. “The Gagauz, a Linguistic Enclave, are not a Genetic Isolate”. Annals of Human Genetics. 71.3 (Mayıs, 2007):  379-389. 28 Nisan 2011 <http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1469-1809.2006.00330.x/pdf>

Németh, J. “Die Volksnamen quman und qun”. KCs A 1940 IIIc (1940): 95-109

Nersessian, Vrej. “The Tondrakian Movement: Religious movements in the Armenian church from the fourth to the tenth centuries”. New York: Routledge, 1987 ISBN 978-0900707926

Neşrî, Mehmed. Kitâb-ı Cihan-Nümâ. Neşrî Tarihi. I–II. Haz. F. R. Unat ve M. A. Köymen. III. 2b. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1957

Neumann, C. K. “Devlet’in Adı Yok: Bir Amblemin Okunması”. Cogito, 19, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, (1999): 269-283

Nica, M. Unitate şi diversitate în culturile neolitice de la dunărea de jos (Unity and diversity of Neolithic cultures along the lower Danube). Revista Pontica 30 (1997): 105-116.

Nicholson, Helen J. The Knights Hospitaller. Woodbridge: Boydell & Brewer, 2001. ISBN 0851158455

Nicol, D. M. “A Byzantine Family: the Gabrades. An Additional Note,” Byzantinoslavica, 36 (1975): 38-45

——. Byzantium and Venice. A Study in Diplomatic and Cultural Relations. Cambridge, 1988

Nicolle, David. Nicopolis 1396: The Last Crusade. Campaign Series. Londra: Osprey Publishing, 1999

Nicolson, Harold. Curzon: The Last Phase, 1919-1925. A study in Post War Diplomacy. Londra: Scribners and Sons, 1934

Niebuhr, B.G. A dissertation on the Geograpy of Herodotos and Researches in to the History of the Scythians, Getae and Sarmatians. Oxford, 1830

Nicholaou (Νικολάου), Ι., Η Οδησσός (Βάρνα) υπό αρχαιολογικήν και ιστορικήν έποψιν. Varna, 1894

Niketas Khoniates. Historia (Ioannes ve Manuel Komnenos Devirleri. Çev. Fikret Işıltan.  Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1995

——. Niketas Khoniates’in Historiası (1195-1206). Yay. I. Demirent. İstanbul, 2004

——. Niketas Khoniates’in Historiası (1180-1195). Yay. I. Demirent. İstanbul, 2006

Norton, Blanche. The Lame Mayor of Kerasund, (1920): 286-328. Çev. Ergün Hiçyılmaz. “Geçmiş Zaman Olur ki”. Star Dergisi. 131. (17 Nisan 1994): 28-31

Norwich, John Julius. Byzantium: The Decline and Fall. New York: Alfred A. Knopf, 1996

Nystazopoulou, Μ. “La dernière reconquête de Sinope par les Grecs de. Trébizonde”. Revue des études byzantines (hereafter REB), 22. 1964

Odabaşıoğlu, Cumhur. Trabzon: belgelerle Milli Mücadele yılları, 1919-1923. Trabzon: Top-Kar Matbaacılık, 1990. ISBN 9759553708

Odesa Nümizmatik Müzesi: 28 Nisan 2011 <http://www.museum.com.ua>

Ofer, Dalia. Escaping the Holocaust. New York: Oxford University Press, 1990

Oğuz, Mevlüt.”Taceddinoğulları”. AÜDTCFD, VI.5. Ankara, (1948): 469-487.

Oikonomides, Nikolaos. ” Άγιος Φωκάσ ο Σινοπευσ”. Άρχείον Πόντου, 17, 1952

——. Les listes de preseance byzantines des IXe et Xe siecles. Paris, 1972

Okur, Mehmet. “Milli Mücadele Döneminde Fener Rum Patrikhanesinin ve Metropolitlerin Pontus Rum Devleti Kurulmasına Yönelik Girişimleri”. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi 29-30 (Mayıs-Kasım 2002): 101-116

Okur, Mehmet ve Küçükuğurlu, Murat. “Jeopolitik ve Stratejik Açıdan Trabzon Limanı”. Karadeniz Dergisi  3. ISSN: 1308-6200 Ankara, 2010

Onaiko, N. A. Ancient Imports in the Dnieper and Bug Region in the Seventh-Fifth Centuries BC. Moskova, 1966 (Rusça).

Oran, Baskın. Türk-Yunan ilişkilerinde Batı Trakya Sorunu. Ankara: Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları, 1986

Orbay, Rauf. F. “Rauf Orbayın Hatıraları”. Yakın Tarihimiz Dergisi II.42 (Aralık), 1962

Orhonlu, Cengiz. “Yunan İşgalinin Meydana Getirdigi Göç ve Yunanlıların Yaptıkları “Tehcir”in Sonuçları Hakkında Bazı Düşünceler” Belleten XXXVII.148. Ankara, (1973)

Origo, Iris. “The Domestic Enemy: The Eastern Slaves in Tuscany in the Fourteenth and Fifteenth Centuries” Speculum, 30 (1955)

Orkun, H.N. Eski Türk Yazıtları I-IV. İstanbul, 1936-41

Ortaylı, İlber.”Osmanlı İmparatorluğunda Amerikan Okulları Üzerine Bazı Gözlemler”. Amme İdaresi Dergisi, 14.3. Ankara, (Eylül 1981)

——. İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı. İstanbul: İletişim Yayınları, 2004 (17. Baskı)

Osmanlı Belgelerinde Ermeniler (1915-1920). Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü. Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı 14. Ankara, 1995

Ostapchuk, Victor. “The Human Landscape of the Ottoman Black Sea in the Face of the Cossack Naval Raids”. Oriente Moderno. 20.1 (2001)

Osten, H. H. von der. “Explorations in Central Anatolia Season of 1926” OIP V. Chicago, 1929

Ostrogorsky, Georg. Bizans Devleti Tarihi. Çev.F. Işıltan. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1986

Otten, Heinrich. “Die Apologie Hattušiliš III”. StBoT 24, Wiesbaden, 1981

Ouspensky, Th. ve Bénéchevitch, V. Actes de Vazelon. Materiaux pour servir a lʹ histoire de la propriete, rurale et monastique a Byzance aux XIII – XV siècles (Вазелонские Акты. Материалы для истории крестьянского и монастырского землевладения в Византии XIII – XV веков). Leningrad, 1927

Oxford Dictionary of Byzantium. 3 cilt. Ed. Alexander P. Kazhdan. Newyork – Oxford: Oxford University Press, 1991 ISBN 0-19-504652-8

Ökçün, A. Gündüz. “XX Yüzyıl Ballarında Osmanlı Maden Üretiminde Türk, Azınlık ve Yabancı Payları” Abadan’a Armağan, 1969’dan Aynı Basım, Ankara: Sevinç Matbaası, 1969

Ökse, T. “Yukarı Kızılırmak Havzası Tunç Çağları ve Demirçağ Yerleşim Tarihi.” Belleten LXII (1998): 299-394.

Öksüz, Melek. “XVIII. Yüzyılın İkinci Yarısında Trabzon Ayan, Eşkiya ve Göç Sorunları”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 5. 1 (2005): 169-186

——. Onsekizinci Yüzyılın İkinci yarısında Trabzon: Toplum-Kültür-Ekonomi. Trabzon: Serander Yayınları, 2006. ISBN 9944-374-00-8

Ökten, Müfide. Milli Mücadele Döneminde Karadeniz Bölgesi’nden Anadolu İçlerine Rum Göçü. Dokuz Eylül Üniversitesi Tarih ABD. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir, 2006

el-Ömeri. Şehabettin El-Ömeri, Mesalek Alabsar fi Memalek Alamsar. Ed. M. Quatremère. Voyages des yeux dans les royaumes des différentes contrées, Notices et extraits des manuscrits de la bibliothèque XII/1, 1838.

Önder, Selahattin. “Meclis-i Vükela Mazbatalarında Türk-Bulgar Mübadelesi”. Anadolu Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi, 3.1. Eskişehir, 1991

Öney, G. Ankara’da Türk Devri Dini ve Sosyal Yapıları. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, 1971

——. Camiü’d-Düvel-Selçuklular Tarihi; Anadolu Selçukluları ve Beylikler. Çev. Ali Öngül. İzmir: Akademi Yayınları, 2001

Öz, Mehmet. XV-XVI. Yüzyıllarda Canik Sancagı. Ankara: TTK Yayınları, 1999

Özbaran, Salih. “Bir Başka Osmanlı kimliği: Rûmîlik”. Toplumsal Tarih 101 (Mayıs 2002)

——. Bir Osmanlı Kimliği: 14-17. Yüzyıllarda Rumi Aidiyet ve İmgeleri. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2004. ISBN 975 8704-79-6

Özbilen, Ali-Okman, İbrahim. “Kent içi Açık Alanlarının ve Tarihi Dokunun Değişiminde Trabzon Örneği”. İkinci Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi Bildirileri. 1-3 Haziran 1988. ss. 278-280

Özcan B. Sulusaray 1990 Kurtarma Kazısı. II. Müze Kurtarma Kazıları Semineri (1991): 167-190

Özcan, Besim. Rus Donanmasının Sinop Baskını (30 Kasım 1853).Yayımlanmamış Doktora Tezi.Atatürk Üniversitesi SBE Tarih ABD. Erzurum, 1990.

——. “Trabzon Eyaleti’nin Kırım Harbine Katkıları”. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 17. Erzurum, 2001

Özcan, Koray. Ortaçağ’da Anadolu’nun İdari Coğrafyasına Bakış: Anadolu’da Selçuklu İdari Birimleri. Konya, 2005. 28 Nisan 2008 <http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/33/826/10473.pdf>

——. Anadolu’da Selçuklu Kentler Sistemi ve Mekansal Kademelenme. METU JFA 23:2 (2006):  21-61

Özcan, M. ve Dereli, F. ve Dönmez, Ş. “Kovuklukaya Kurtarma Kazısı”, Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Haberler. İstanbul.  (15 Ocak 2003): 21-22

Özcan, Azmi ve Buzpınar, Ş. Tufan. “Church Missionary Society İstanbul’da Tanzimat, Islahat ve Misyonerlik”. İstanbul Araştırmaları 1. İstanbul, 1997

Özcan, Hasan. “Gürcistan-Acara”. Uluslararası Dostluk dergisi, 4 (Bahar 2004)

Özdoğan, İsmail. “Rize (Merkez İlçe) Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Yapısı (1923-1960)”. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla, 2004

Özdemir, A ve Özhan, H. İlçe Oluşunun 50. Yılında: Şebinkarahisar. Ankara: Üner Yayıncılık, 1983

Özder, M. Adil. Artvin ve Çevresi: 182-1921 Savaşları. Ankara: Ay Matbaası, 1971

Özdoğan, M. “The Black Sea, the Sea of Marmara and Bronze age archaeology-an archaeological predicament”. İçinde: Troia and Troad, (Eds. G.Wagner, E.Pernicka and H.P.Uerpmann), (2003): 105-120

Özeken, Ahmet Ali. Ereğli Kömür Havzası Tarihi Üzerinde Bir Deneme 1848- 1940. İstanbul: Kenan Matbaası, 1944

Özel, Oktay. Changes in Settelemt Patterns, Population and Society in Rural Anatolia: A Case Study of Amasya (1576-1642). University of Manchester. Manchester, 1993

——. Avarız ve Cizye Defterleri. Osmanlı Devleti’nde Bilgi ve İstiatistik. Ankara, 2000

——. ‘Muhaciler, Yerliler ve Gayrımüslimler: Osmanlı’nın Son Devrinde Orta Karadeniz’de Toplumsal Uyumun Sınırları Üzerine Bazı Gözlemler’ Tarih ve Toplum. Bahar 2007. ss.93-11

Özel, Sabahattin. Millî Mücadelede Trabzon. XVI. 63. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1991

Özergin, M. Kemal. “Anadolu Selçukluları Çağında Anadolu Yolları, Yayımlanmamış Doktora Tezi”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi. İstanbul, 1959.

——. “Türkiye kitabeleri”. Sanat Tarihi Yıllığı. IV, (1971): 61-72

Özger, Yunus. “XIX. Yüzyıl Ortalarında İspir Kazasında Vakıflar (Evkâf Nezâreti Defterlerine Göre)”. Karadeniz Araştırmaları, 6.21, (Bahar, 2009): 31-47

Özgüç, Tahsin. “Samsun Hafriyatının 1941-1942 Yılı Neticeleri”. III. Türk Tarih Kongresi. Ankara, (1948): 393-419

——. Maşat Höyük Kazıları ve Çevresindeki Araştırmalar = Excavations at Maşat Höyük and Investigations in its Vicinity. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1978

Özkan, S. ve Çakır, M. “Rize’de Bulunmuş Olan Tunç Baltalar”. Tarih İncelemeleri Dergisi XV, (2000): 84-97.

Özkaya, Yücel. “XVIII Yüzyılın İkinci Yarısında Anadolu’da Ayanlık İddiaları”. AÜDTCFD, C.XXIV Ankara, 1969

——. “Canikli Ali Paşa”. Belleten, C.XXXVI. Ankara, 1972.

——. “XVIII. Yüzyılda Çıkarılan Adaletnâmelere Göre Türkiye’nin İç Durumu”. Belleten XXXVIII.151. Ankara, 1974,

——. “Osmanlı İmparatorluğu’nda XVIII. Yüzyılda Göç Sorunu”, AÜDTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, XIV.25. Ankara, 1982,

Özsait, M. “1988 Yılı Tokat-Erbaa Çevresi Tarihöncesi Araştırmaları.” XI. Türk Tarih Kongresi. 1990

——. “1987 Yılı Amasya-Suluova Tarihöncesi Araştırmaları”. VI. Araştırma Sonuçları Toplantısı. Ankara, (1989): 287-300.

——. “1990 Yılında Ordu-Mesudiye Çevresinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, IX. AST, Ankara, 1992

——. “1994 Yılı Amasya-Taşova Yüzey Araştırmaları”. XIII. Araştırma Sonuçları Toplantısı: 273-92. 1996.

——. 1995 ve 1996 Yıllarında Amasya- Merzifon ve Gümüşhacıköy Yüzey Araştırmaları”. XV. Araştırma Sonuçları Toplantısı II:143-62. 1998.

——. “Tokat ve Çevresi Yüzey Araştırmaları”. XVI. Araştırma Sonuçları Toplantısı II (1999): 89-108.

——. “Orta Karadeniz Bölgesi Yüzey Araştırmaları”, Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi (Ed. O. Belli). Ankara, (2000): 335-341

——. “Surveys in the Central Black Sea Region”. İstanbul University’s Contributions to Archaeology in Turkey (1932-2000) (Ed. O. Belli). Ankara, (2001): 307-312.

——. “2001 Yılı Samsun-Amasya Yüzey Araştırmaları”. 20. Araştırma Sonuçları Toplantısı-2.Cilt. Ankara (2002): 127-140

——. “2002 Yılı Samsun-Amasya Yüzey Araştırmalarının İlk Sonuçları”. 21. Araştırma Sonuçları Toplantısı-2. Ankara (2004): 273-284.

——. “2007 Yılı Amasya-Suluova Yüzey Araştırmaları”. 26. Araştırma Sonuçları Toplantısı-2. Ankara, (2009): 373-390.

Özsait, M, Özsait, N. “Amasya’da M.Ö. II. Bin Yılı Yerleşmeleri”, III. Uluslararası Hititoloji Kongresi/Acts of the IIIrd International Congress of Hittitology. Ankara, 1998. Ss. 457-468.

——. “Amasya’da Erken Demir Çağ Keramikleri”. ASanat 107, (2002a): 17-24.

——. “Les Ceramiques du Fer Ancien (“L’ Age Obscur”) dans la Region Amasya-Merzifon”, Anatolia Antiqua 10. (2002b): 79-95.

——. “Amasya-Merzifon Araştırmaları”. Anadolu Araş. 16 (2002c): 527-552

Özsoy, E ve diğer. “Türk Boğazlar Sistemi’nin Oşinografisi” ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü. 28 Nisan 2011 < http://www.ims.metu.edu.tr/cv/ozweb/marme2000.doc>

Öztürk, Özhan. Karadeniz Ansiklopedik Sözlük. İstanbul: Heyamola Yayınları, 2005. ISBN 9756121009

Pakalın, M. Zeki. Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. 3 Cilt. İstanbul: MEB Yayınları, 1993

Pala, Ayhan. “XV. ve XVI. Yüzyıllarda Selanik Şehri”. Yayımlanmamış Doktora Tezi. A.Ü. Sos. Bil. Ens. Ankara, 1991

Palgrave, William Gifford. Gifford publishes Ulysses: or, Scenes and Studies in Many Lands, a collection of essays from Fraser’s, Cornhill and other periodicals. Londra, 1887

Pallas, P.S. Travels Through the Southern Provinces of the Russian Empire, in the Years 1793 and 1794. 2 cilt. Londra, 1812

Pallis, Alexander Anastasius. Yunanlıların Anadolu Macerası (1915-1922). Çev. Orhan Azizoğlu.. İstanbul: YKY, 1997

Panaretus, Eustathius. Michael. Eustathii … opuscula. Accedunt Trapezuntinae historiae scriptores Panaretus et Eugenicus. Ed. T.L.F. Tafel. Oxford Üniversitesi, 1832  28 Nisan 2011 <http://books.google.com.tr/books?id=cb8UAAAAQAAJ>

Panzac, Daniel. Osmanlı İmparatorluğu’nda Veba (1700-1850). Çev. Serap Yılmaz. İstanbul: Toplumsal Tarih Vakfı, 1997

Papadopoulos – Kerameus, A. (ed.). Fontes Historiæ imperii Trapezuntini. St Petersburg, 1897, Amsterdam, 1965

——. Analekta Hieroslymitikes stachyologias, 5 cilt. St. Petersburg, 1891-98; Brüksel (yeniden basım), 1963

——. Noctes Petropolitanae. St. Petersburg, 1963

Papadopulos, L. P. Ιστορικόν Αεξικόν της Ποντικης διαλέκτου. Atina, 1958-1961

Papageorgiou, P. Ὁ ἐξισλαμισμὸς τοῦ μακεδονικοῦ χωρίον «Νοτίων». Ἀνέκδοτος ἱστορικὴ παράδοσις τοῦ ΙΗ’ αἰῶνος, «Μακεδονικὸν Ἡμερολόγιον» 2 (1909)

Papayoanidis (Папайоанидис), К., История на Аполония Понтийска – Созопол (от създаването и до днес) (София 2003)

Papazoglu, Fanula. The central Balkan tribes in pre-Roman times: Triballi, Autariatae, Dardanians, Scordisci and Moesians. Hakkert, 1978. ISBN 978-9025607937

Parzinger H. “Der nordpontische Raum und das untere Donaugebiet in der späten Kupferyeit: das Ende des Kod(adermen-Gumelni(a-Karanovo VI-Verbandes und die Cernavoda-Kultur”. İçinde: Hänsel, B. & Machnik J. (ed.). Das Karpatenbecken und die osteuropäische Steppe. Marie Leidorf. Münih – Rahden/Westf, 1998

Pashkevich, G.A. “Palaeobotany of the Greek colonies of the northern Pontos”. Seminar on the occasion of the 60th birthday of Niels Hannestad. University of Aarhus, Danimarka, 2003

Patrologiae cursus completus, Series graeca, ed. J.P. Migne 161 cilt. Paris, 1857—66 (Yeniden basım 1977)

Pausanias. Pausanias Description of Greece with an English Translation by W.H.S. Jones, Litt.D., and H.A. Ormerod, M.A. 4 cit. Cambridge: MA, Harvard University Press; Londra: William Heinemann Ltd, 19

Paxton, John. Leaders of Russia and the Soviet Union. Londra: Taylor & Francis Books Inc., 2004. ISBN 978-1579581329

Paydaş, Kazım. “Akkoyunlular Döneminde Ticaret”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi. 23.36 Ankara, (2004): 213-23

Pears, Sir Edwin. Turkey and Its People. Methuen & co., Ltd.(2. baskı) London, 1912.

——. Forty years in Constantinople; the recollections of Sir Edwin Pears, 1873-1915, with 16 illustrations. New York: D. Appleton and company., 1916. 28 Nisan 2011 <http://www.archive.org/details/fortyyearsincons00peariala>

Peck, Harry Thurston. Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898. 28 Nisan 2011 < http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0062&redirect=true>

Peker, Nurettin. İstiklal Savaşı, Resim ve Vesikalarla İnebolu- Kastamonu ve Havalisi Deniz ve Hava Harekatı. İstanbul: Gün Basımevi, 1955

Penieri (Ρενιέρη), Ει., ‘Ανδρονίκιο: Ένα καππαδοκικό χωριό κατά το 19ο αιώνα’, Μνήμων 15 (1993)

Pero Tafur. Travels and Adventures (1435-1439), translated and edited with an introduction by Malcolm Letts. New York, London: Harper & Brothers, 1926

Persov, A. ve diğer. Kabardino – Russkiye Otnoşeniya v XVI – XVII vv. Tom II. Moskova, 1957

Pertusi, A. (ed.). Costantino Porfirogenito de thematibus. Vatican City, 1952

Petronotis, Argiris. Hacıustalar: Akdağmadeni’nden Aridea’ya Bir Mübadele Öyküsü. Kitap Yayınları. İstanbul, 2004

Petropoulos, E.K. “Hellenic Colonization in Euxeinos Pontos. Penetration, Early Establishment and the Problem of the “Emporion Revisited”. BAR International Series, 1394. Oxford, 2005

Phillips, W. Allison. The War of Greek Independence 1821 to 1833. New York, 1897

Phillips, W.D. Jr. Slavery from Roman Times to the Early Transatlantic Trade. Minneapolis, 1985

Philippson, Alfred. Reisen und Forschungen im Westlichen Kleinasien. Gotha, 1910

Pınar, İlhan. “19. Yüzyılda Trabzon”. Tarih ve Toplum Dergisi 159. (Mart 1977): 8-11

Pichikyan, L. R. Malaya Aziya – Severneo Prichernomor. Moskova, 1984 (Rusça)

Pingree, David. “The Astronomical works of Gregory Choniades”. Cilt I. The Zīj al‑Alā’ ī, Bölüm I. Amsterdam: Gieben, 1985

Piotrovskii, P. Urartu: The Kingdom of Van and its Art. Londra, 1967

Pipes, Richard. The Formation of the Soviet Union. Cambridge, 1957

Pisera A. “Miocene reefs of the Paratethys: A review. SEPM Cencepts in Sedimentology and Paleontology. SEPM, Soc. Sed. Geol.1996

Pohl, J. Otto. Ethnic Cleansing in the USSR, 1937–1949. Connecticut: Greenwood Press, 1999

Pollet, Le Guen, B. ve Remy, B. Trois Epitaphes grecojuives de Sebastopolis du Pont (Sulusaray). İstanbul, 1991.

Pogodin-Wulff, “Ad Demetris Nikomedeia Templum”. Izwestija 11, (1897): 77-184

Pogrujenı v Eşelonı i Otpravlenı k Mectam Poselenii… Haz. N.F. Bugay, İstoriya SSSR, 1, Moskova, (1991): 143-160

Polian, Pavel. Againist Their Will: The History and Geography of Forced Migrations in the USSR, New York, NY, USA: Central European University Pres, 2003 ss. 216-222.

Pontus and the Outside World Pontus and the Outside World: Studies in Black Sea History, Historiography, and Archaeologstudies in Black Sea History. Colloquia Pontica 9. C. J. Tuplin (Ed). Brill Academic Publishers, 2003. ISBN 9789004121546

Pontus Meselesi. Matbuât Müdüriyet-i Umumiyesi Yayını. Ankara, 1338 (1922)

Poole, Lane. Lord Stratfod Canning’in Türkiye Anıları. Çev. Can Yücel. Ankara, 1999

Potratz, Johannes A. H. “Die Skythen in Südrussland: Ein untergangenes Volk in Südosteuropa”, Basel: Raggi Verlag, 1963

Price, Glanville (ed.). Encyclopedia of the Languages of Europe. Wiley-Blackwell, 1998

Pritchard, James B. (Ed.). Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1969

Prokopius. Bizans’ın Gizli Tarihi. Çev. Orhan Duru. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2001. ISBN 975-458-285-8

Przeworski, Stefan. Die metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 vor Chr. Leiden, 1939

Puaux, Rene. La Deportation et le Rapatriement des Grecs en Turquie. Editions du Bulletin Hellenique. Paris, 1919

Puckle S. Bertram. Funeral Customs: Their Origin and Development. T. Werner Laurie Ltd. Londra, 1926. 28 Nisan 2011 <http://www.sacred-texts.com/etc/fcod/fcod06.htm>

Puhvel, Jaan. Hittite Etymological Dictionary: Words Beginning with A; Words Beginning with E and I (2 Vols in 1). Trends in Linguistics. Mouton De Gruyter. 1981. ISBN 978-9027930491 28 Nisan 2011 http://books.google.com/books?id=LbG8vw_pva8C

Quataert, Donald ve Özbek, Nadir. “Ereğli Kömür Madenleri”. Tarih ve Toplum, (Ocak 1999): 11-18

Rădulescu, Adrian; Bitoleanu, Ion. Istoria Dobrogei. Editura Ex Ponto. Constanta, 1998 ISBN 973-9385-32-X.

Radwin, G. E. ve D’Attilio, A. Murex shells of the world. An illustrated guide to the Muricidae. Stanford, California: Stanford University Press, 1986

Ramsay, William. Impressions of Turkey During Twelve Years Wanderings. Londra, 1897

Rangabe, Alexander Risa. Greece: Her Progress and Present Position. New York, 1867

Raschieri, Amedeo Alessandro. Guida delle terre abitate: Dionigi d’Alessandria, il Periegeta. Amedeo Alessandro Raschieri’nin kendi yayını. Alessandria, 2004

Rasim, Ahmet. Türkiye Coğrafyayı Sahilisi: Karadeniz Sevahili. Büyük Erkânıharbiye IX. Deniz Şubesi. İstanbul: Deniz Matbaası, 1930

Rásonyi L.  “Tuna Havzasında Kumanlar”. Belleten, 3, (1939): 401-422

Rawlinson, H. C. “The Persian Cuneiform Inscription at Behistun”. JRAS. Cilt X, 1847

Reclus, E. Nouvelle Géographie Universelle, IX. Paris, 1884

Reinach T. Mithridate Eupator – Roi de Pont. Paris, 1890

Remy, B. “Les Carrieres Senatoriales dans les Provinces Romaines d’Anatolie au Haut-Empire (31 Av.J.-C.-284 Ap.J.-C.) Pont-Bithynie, Galatie, Cappadoce, Lycie-Pamphylie et Cilicie”. İstanbul-Paris: IFEA, 1989. ISBN 290605904X

Reports of the American Board of Commissionars for Foreign Missions presented at the Twenty-Eighth Annual Meeting Held in the City of Newark, N.J. September 13, 14 15 1837. Boston, 1837

Rıza Nur. Hayat ve Hatıralarım. İstanbul: İşaret Yayınları, 1992. ISBN: 975350019X

——. Topal Osman Olayı. İşaret Yayınları. İstanbul, 1993. ISBN 975-350-031-9

Ricaut, F. et al. “Genetic Analysis of a Scytho-Siberian Skeleton and Its Implications for Ancient Central Asian Migrations”. Human Biology. 76 (1) 2004: 109–125

Rice, David Talbot. “Notice on some Religious Buildings in the City and Vilayet of Trebizond”. Byzantion 5 (1929/1930)

——. Bizans’ta Günlük Yaşam. Bizans’ın mücehveri Konstantinopolis. İstanbul: Özne, 2002

Richardson, Tanya. Kaleidoscopic Odessa: History and Place in Contemporary Ukraine. University of Toronto Press, 2008. ISBN 0-8020-9563-1

Richter, Julius. A History of the Protestant Missions in the Near East. Edinburg ve Londra, 1910

Ricoldo da Montecroce, Viaggio in Terra Santa di fra Riccoldo da Monte di Croce. Yay. A. Mucci. Siena, 1864.

Robinson, D., “Ancient Sinope”, American Journal of Philology 27 (1906): 25-153, 245-279

Roebuck, Carl. Ionian Trade and Colonization. New York, 1959

Roodenberg, J. A. van As ve S. Alpaslan Roodenberg, “Barçın Hüyük in the Plain of Yenişehir (2005-2006). A preliminary note on the fieldwork, pottery and human remains of the prehistoric levels”, Anatolica 34 (2008)

Rosenqvist J.O. İçinde: The Hagiographical dossier of St. Eugenios of Trebizond in Codex Athos Dionysiou 154: a critical with introduction, translation, commentary and indexes. Studia Byzantina Upsaliensia 5. Upsala, 1996

Ross D. A ve Degens, E. T. “Recent Sediments of the Black Sea”. American Association of Petroleum Geologists. Memoir 20, (1974): 183-199

Rostovtzeff, Michael. Iranians and Greeks in South Russia. New York: Russel and Ruslell, 1969

Rögl, Fred. “Mediterranean and Paratethys. Facts and Hypotheses of an Oligocene to Miocene Paleogeography”. Geologica Carpathica, 50, 4. Bratislava, Ağustos 1999.

Rubruck, Wilhelm von. The Journey of William of Rubruck to the Eastern Parts of the World, 1253-1255.Ed. W.W. Rockhill. Asian Educational Services. New Delhi, 1998 ISBN: 978-8120613386

——. Moğolların Büyük Hanına Seyahat 1253-1255. Çev. E. Ayan. İstanbul: Ayışığı Kitapları, 2001

Rumlu Hasan. Ahsenü’t tevârîh: Şah İsmail Tarihi. Çev. Cevat Cevan. Ankara, 2004

Runciman, Steven. A History of the First Bulgarian Empire. Londra: G. Bell & Sons Ltd., 1930

——. The Medieval Manichee. Study of The Christian Duaklist Heresy, 1947

——. The Emperor Romanus Lecapenus and his Reign. Cambridge, 1963

——. Konstantinopolis Düştü. Çev. Derin Türkömer. İstanbul: Doğan Kitap, 1999 ISBN: 975-6817-67-4

Rusell, H.F. “Shalmaneser’s Campaign to Urartu in 856 B.C. and the Historical Geography of Eastern Anatolia According to the Assiyrian Sources”. AS 34, (1984): 171–201

Rusjaeva, Anna S. “The Main Development of the Western Temenos of Olbia in the Pontos”. The Cauldron of Ariantas, Studies Presented to A.N. Sceglov on the Occasion of His 70th Birthday. Aarhus University Press, 2003

Ryan, Guide. A la recherche du metallurgiste ancien”. Archeologia 68 (Mart 1974)

Ryan, W. ve Pitman, W. Noah’s Flood: The New Scientific Discoveries About the Event That Changed History. Simon & Schuster, 1998

Ryan, William B. F. ve Pitman, Walter C.  Major, Candace O. ve Shimkus, K. ve Moskalenko,  V. ve Jones, G.A. ve Dimitrov, P. ve Görür, N. ve  Sakınç, M. ve Yüce, H. “An abrupt drowning of the Black Sea shelf”. Marine Geology 138 (1997): 119-126

Sagona, Antonio “Archaeology at the Headwaters of the Aras”. Ancient West & East. 1.1 (2002): 46-50.

Sagona Antonio & Sagona, C. “Archaeology at the North-East Anatolian Frontier”. Vol. 1. An Historical Geography and a Survey of the Bayburt Province”. Peeters Press. Louvain, 2004. ISBN 90-429 1390-8

Sağlam, İ. Uçmayan Yol “Tanjant” Trabzon’da Bir İbret Serüveni. Yunus Yayıncılık, Trabzon, 1995. ISBN  975-7890-27-8

Sahillioğlu, H. “Slaves in the Social and Economic Life of Bursa in the Late 15th and Early 16th Centuries”. Turcica 17 (1999): 43-111

Saint Quentin, de Simon. Histoire des Tartares, Jean Richard (ed.), Librairie Orientaliste Paul Geuthner. Paris, 1965

Sakaoğlu, Necdet. Amasra’nın Üç Bin Yılı. İstanbul: Zonguldak Valiliği Yayınları, 1987

——. Çeşmi Cihan Amasra. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 1999

Sakallıoğlu, Erhan, H. “Kıta Sahanlığı Jeolojisi- Ekonomisi-Politikası”. Jeolojisi Mühendisliği Dergisi. 2 (Haziran, 1977): 4-12

Sakas (Σακκάς), Γ.Η., Η ιστορία των Ελλήνων της Τριπόλεως του Πόντου. Atina,  1990

Sahillioğlu, Halil. “On Beşinci Yüzyılın Sonu ile On Altıncı Yüzyılın Başında Bursa’da Kölelerin Sosyal ve Ekonomik Hayattaki Yeri”. ODTÜ Gelişme Dergisi, 1979-1980 özel sayısı. Ankara, 1981

Salov, A. Problemy Antichnoi Kultury. Moskova, 1986

Salvini, M. Nairi e Ur(u)atri Contributa alla Storia della Formaziona del regno di Urartu. Roma, 1967

Samuilidis, H. Geleneksel Pontos Halk Tiyatrosu. İstanbul: Belge Yayınları, 1999

Sander, Oral ve Fişek, Kurthan. ABD Dışişleri Belgeleriyle Türk-ABD Silah Ticaretinin İlk Yüzyılı 1829-1929. İstanbul: Çağdaş Yayınları, 1977

Saprykin, Sergej J. Heracleia Pontica and Tauric Chersonesus Before the Roman Domination. VI – I Centuries BC. Amsterdam: Hakkert, 1997

——. “The Religion and Cults of the Pontic Kingdom: Political Aspects”. İçinde “Mithridates VI and the Pontic Kingdom”. Aarhus University Press (2009): 249-276

Sarıbayraktaroğlu, Mehmet Şakir. Osman Ağa ve Giresun Uşakları Konuşuyor. İstanbul: Gül Matbaası/Kardeş Matbaası, 1975

Sarıhan, Zeki. Kurtuluş Savaşı Günlüğü. 3 cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1995. ISBN975-16-0659-4

Sarıkaya, Makbule. “Kurtuluş Savaşı Yıllarında Rize”. Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzurum, 2000

——. “Erzurum kongresi’nde Rizeli Delegelerin Faaliyetleri”. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 20. Erzurum, (2002): 263-274

Sarıkoyuncu, Ali. Sarıkoyuncu, Ali. “Emperyalizm ve Zonguldak Kömür Havzası”. OTAM, 4 (1993)

——. “Milli Mücadele’de Zonguldak ve Havalisi”.  AÜTİTE Basılmamış Doktora Tezi. Ankara, 1990

Sarınay, Yusuf ve Sünbül, Tahir. Emperyalizm ve Büyük Hayal. Ankara: Günce Yayınları, 1999

Sarınay, Yusuf. Pontus Meselesi ve Yunanistan’ın Politikası. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, 1999b ISBN 9751610982

Sarwar, Ghulam. History of Shah Isma’il Safawi. New York: AMS Press, 1975. ISBN: 0404563228

Sathas, C. ve Legrand, E. Les exploits de Digenis Akritas, d’apres le manuscrit unique de Trebizonde. Legrand Collection, Nouvelle série, 6. Paris, 1875

Sathas, K. N. Mesaionike Bibliotheke. 7 cilt. Atina-Venedik-Paris 1872-94 (Yeniden basım Hildeshcim 1972)

Savaş, Mevbihe. “Mustafa Kemal, Amasya ve İki din adamı”. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi. 5. 19. Ankara, 1997

Saydam, Abdullah. “Osmanlı Madenciliği Ve XIX. Yüzyıl Ortalarında Trabzon’da Maden Ocakları”,  Ondokuzmayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, ss.255-257, 1991

——. “Kırım ve Kafkas Göçleri (1856-1876). Türk Tarih Kurumu Yayınları. Ankara, 1997

——. “Trabzonun İdari Yapısı Ve Yenileşme Zarureti (1793-1851)”, OTAM (Journal of Ottoman Studies), ss.285-317, 2006

——. “XIX. Yüzyılda Trabzon’un Ticari Önemi ve Ulaşım Sektörü”. İçinde: Kıbrıs’tan Kafkasya’ya Osmanlı Dünyasında Siyaset, Adalet ve Raiyet. Trabzon: Derya Kitabevi, (1998): 274-288

——. “XIX. Yüzyılda Reform İhtiyacının Taşradaki Yansımalarına Bir Örnek: Akçaabad Kazası.” Osmanlı Araştırmaları Dergisi. XXI (2001): 135-187

——. “Trabzon’un İdarî Yapısı ve Yenileşme Zarureti (1793–1851)”. OTAM (Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi). Ankara, 2005

Sayılı, Aydın. The Observatory in Islam. New York: Arno Press, 1981.  VI. Bölüm ‘The Maraga Observatory’

Schiltberger, Johann. Türkler ve Tatarlar arasında (1394-1427). 3. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları, 1997

——. “The bondage and travels of Johann Schiltberger, a native of Bavaria, in Europe, Asia, and Africa, 1396-1427”. Londra, 1879. 28 Nisan 2011. <http://www.archive.org/details/bondagetravelsof00schirich>

Schmitt, Rüdiger. “Considerations on the Name of the Black Sea”. İçinde: Hellas und der griechische Osten (Saarbrücken, 1996): 219–224

Schuler von E. Die Kaškäer. Berlin: Walterde Guyter&Co., 1965

Sevgen, Nazmi. Anadolu Kaleleri. Ankara: Doğuş Ltd. Şti, 1959

Skopetea, S. “Oi İspilantai”. Arxeion Pontou (20). Atina, 1955.

Selânikî Mustafa Efendi. Tarih-i Selânikî, (971-1003/1563-1595), I. Haz. Mehmet İpşirli. Ankara, 1999

Selçuk, Sadi. Esaretin Acı Hatıraları ve 37. Kafkas Fırkasının Trabzon’u Düşmandan İstirdadı, “Kurtuluş”. Konya: Ülkü Basımevi, 1955

Selek, Sabahattin. Anadolu İhtilali. 2 Cilt. 8.baskı. İstanbul: Kastaş Yayınları, 1987

Selvi, Haluk. Yozgat’ta Ermeni Olayları 1890-1892. Doç. Dr. Günay Çağlar Armağanı. Erzurum, 2004.

Semerdjiev, Stefan. “Mysterious Fate of Adolph Hitler’s “BLACK SEA FLEET”, The”. Sea Classics Magazine. Kasım, 2007

Serafimov, Pavel. “Etymological Analysis of Thracian Toponyms and Hydronyms”. Proceedings of the Fifth International Topical Conference Origin of Europeans. 8-9 Haziran 2007 Ljubljana. (2007): 134-154

Seton, Llyod. Türkiye’nin Tarihi. Ankara: Tübitak Yayınları,  1997

Severin, Tim. The Jason Voyage: The Quest for the Golden Fleece. Londra: Arrow Books Ltd, 1986. ISBN 978-0099461807

——. “The Ulysses Voyage: The search for the Odysseia”. Londra: Arrow Books, 1987

Sevin, V. “MÖ I. Binyıl: Demir Çağı”. İçinde: Kapadokya (Ed. M. Sözen). İstanbul, (1998): 170-193

Seyitmuratova, A. “Natsional’noye Dvijeniye Krımskih Tatar: Sobitiya, Faktı, Dokumentı, Akmescid (Simferopol)”, 1997

Shaw, Stanford J., “The Origins of Representative Government in the Ottoman Empire: An Introduction to the Provincial Councils, 1839-1876” İçinde: Near Eastern Round Table, 1967-1968, R.B. Winder, ed. New York: New York University Press, 1969

Shaw, Stanford Jay ve Shaw, Ezel Kural History of the Ottoman Empire and Modern Turkey. Cambridge: Cambridge University Press, 1977. ISBN 0521291631.

Sheehy, Ann. The Crimean Tatars and Volga Germans: Soviet Treatment of Two National Minorities. Londra, 1971

——. “Kırım Tatarları”. Emel, 69, 1972

Shilik, K. K. “Oscillations of the Black Sea and Ancient Landscapes.” İçinde: Landscapes in Flux: Central and Eastern Europe in Antiquity. Ed. J. Chapman and P. Dolukhanov. Oxford, (1997): 115-29

Siharulidaze, Y. ve diğer. Trabzon’dan Abhazya’ya Doğu Karadeniz Halkları’nın Tarih ve Kültürleri. İstanbul: Sorun Yayınları, 1998

Shukurov, Rustam. “Between Peace and Hostility: Trebizond and the Pontic Turkish Periphery in the Fourteenth Century”. Mediterranean Historical Review. Vol. 9.1. (Haziran 1994):  20–72

——. “Aima: The Blood of the Grand Komnenoi”. Byzantine and Modern Greek Studies, 19 (1995): 161-181

——. “Turkish-Speaking Byzantines of The Pontos”. İçinde: Trabzon Tarihi Sempozyumu 6-8 Kasım 1998 Bildiriler. Trabzon: Trabzon Belediyesi Kültür Yayınları (75), 1998

——. “The enigma of David Grand Komnenos”. Mésogeios. 12. (2001): 125-136

——. “The Crypto-Muslims of Anatolia”. Anthropology, Archeology and Heritage in the Balkans and Anatolia or the Life and Times of F.W. Hasluck (1878-1920). 2 cilt. Ed. David Shankland. Istanbul, (2004): 2. 135–158.

——. “Turkoman and Byzantine Self-identity: Some Reflections on the Logic of Title-Making in Twelfth and Thirteenth-century Anatolia”.”İçinde: Christianita D’occiente E Cristianita Oriente. Secoli VI-XI.24-30 Aprile 2003. In Spoleto Presso La Sede Della Fondazione 2004b

——. “Trebizond and the Seljuks (1204-1299)”. Mésogeios. Revue trimestrielle d’études méditerranéennes, Special edition “The Saljuqs”. Ed. G. ‎Leiser. [Т. 25-26]. Paris, (2005): ‎73–138‎

Silagadze, Benyamin. “Arabta Batonoba Sakartveloşi (Arabuli Tsnobebis Mihedvit)”. Tiflis, 1991.

Silver, Morris. The Argonaut Epos and Bronze Age Economic History. Ancient Economies I. Economics Department City College of New York. 28 10 2011 < http://sondmor.tripod.com/index-4.html>

Simeon. Polonyalı Simean’un Seyahatnamesi 1608-1619. Çev. Andreasyan. İstanbul, 1964

Simonian, Hovann. “The Hemshin History, society and identity in the Highlands of Northeast Turkey”. Oxon ve New York: Routledge, 2007. ISBN 978-0-7007-0656-3

Skakov, Aleksandr. “Dünden Bugüne Abhazya Ermenileri” İçinde: “Hemşin ve Hemşinli Ermeniler: Konferans Makaleleri”. Ermenistan Cumhuriyeti Bilimler Ulusal Akademisi Tarih Enstitüsü. Erivan, (2007): 84-90. ISBN: 978-99930-69-47-8

Skendi, Stavroi, “Crypto-Christianity in the Balkan Area Under Ottomans”, Slavic Review,C.26, S.2, (1967): 227- 246.

——. Christianity in the Balkan Area under the Ottomans. Balkan Cultural Studies. New York, (1980): 233-257

Slastenenko, E. P. “Revue de la faune ichthyologique de la Mer Noire”. Ann. Sci. Univ. de gassy, XXII, 1936.

——. “Zoogeographical review of the Black Sea Fish Fauna”. Springer Netherlands. 14. 2 (Kasım, 1959)

Slavchev, Vladimir. “Monuments of the final phase of Cultures Hamangia and Savia on the territory of Bulgaria”. Revista Pontica 37-38 (2004-2005): 9-20

Simirnov, N. A. Rossiia i turtsiia v XVI-XVII vv. 2 Cilt. Moskova, 1946

Smirnov V. D. Krımskoe Hanstvo pod Verhovenstvom Otomanskoy Portı, C. I, Moskova, 2005

Smith, William. Dictionary of Greek and Roman Geography. Londra: J. Murray, 1878

Smith, Eli. Researches of the Rev. E. Smith and H. G. H. Dwight in Armenia Including A Journey Thorough Asia Minor, and into Georgia and Persia with A Visit to the Nestorian and Chaldean Chiristians of Oormiah and Salmas. II. New York, 1833

Smith, Michael Llewellyn. Ionian Vision: Greece in Asia Minor (1919-1922). The University of Michigan Press, 1998

Sofuoğlu, Adnan. “Osmanlı Devletinde Ortaya Çıkan Göç Problemleri ve Türk Göçlerinin Bir Safhası; 1903-1904 (Rumi 1319) Yılında Meydana Gelen Göçler”. Türk Kültürü, 383 (Mart 1995)

Solovyov, Sergey L. “Berezan Island: The Main Features for Archaeology”. Bilkent University. The Department of Archaeology & History of Art Newsletter, 3. (2004): 17–19.

Sonyel, Salâhi Ramsdan. “1919 Yılı İngiliz Belgelerinin Işığında Mustafa Kemal ve Milli Mukavemet”. Türk Kültürü 85. Ankara, 1969

——. Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış politika. Ankara: Türk Tarih Kurumu yayınları, 1973

——. Minorities and the Destruction of the Otoman Empire. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1993. ISBN: 975-16-0544-X

Sorel, Albert. The Eastern Question in the Eighteenth Century. Londra: Methuen & Co., 1898

Sorobey, Ronald B. “Cossak Pirates of the Black Sea”. Military History. 20.2, (Haziran, 2003): 26-32

Soteriadis, George. “An Ethnological Map Illustrating Hellenism in the Balkan Peninsula and Asia Minor”. Londra: Edward Stanford Ltd., 1918

Southgate, Horatio. Narrative of a Tour Armenia, Kurdistan, Persia and Mesopotamia. Londra, 1840. 28 Nisan 2011 < http://books.google.com.tr/books?id=fLb1zflQt_sC>

Sölch, J. “Bithynische Städdte im Altertum”. Klio XıX. (1925): 140-188.

Stécouli- Gabuzzi- Mordtmann, A. S. “Les Réfugiés de la Roumélie en 1878, rapport présenté au Conseil international de santé, par les Drs Mordtmann, Gabuzzi et Stécouli”. İstanbul, 1879

Stephanus Byzantii. Ethnicorum quqe supersunt. Ed. A. Meineke. Berlin, 1849

Strabon. Geographica. Ed. A. Meineke. Leipzig: Teubner, 1877

Streck, Maximilian. Assurbanipal und die letzten assyrischen könige bis zum untergange Niniveh’s. Leipzig: Hinrichs, 1916

Stolba F. Vladimir. “Some Reflections on the Amphora Stamps with the Name of Amastris”. 28 Nisan 2011. <http://www.pontos.dk/publications/books/bss-1-files/BSS1_23_Stolba.pdf>

Stone, Frank A., “The American Middle West in the Ottoman Middle East: Anatolia College 1889-1921”. Acedemia for Anatolia, Pittsburg 27-29/10/1980

Stoyanov, Valery. “Cumanian Anthroponymics in Bulgaria During the 15th Century. İçinde: The Great Ottoman-Turkish Civilisation. 4. Cilt: Culture and Arts. Ankara, (1999): 113-126

Stratos, Andreas N. Byzantium in The Seventh Century (A.D. 602-711), I-V. Çev. M. O. Grant-H.T.Hoinides. Amsterdam, 1968-1980

Struhs, A. “Glomar Challenger unlocks the earth’s mysteries”. On Location (Kış 1984): 8-12

Suakjian, Kevork Yeghia. “Genocide in Trebizond: a Case Study of Armeno-Turkish Relations During the First World War”. Ph. D. Thesis, Ann Arbor: University of Microfilms International. The University of Nebraska. Lincoln, 1984

Sulimirski, T. “The Scyths”. İçinde: Ilya Gershevitch (ed.). The Cambridge History of Iran. 2. Cilt. The Median and Achaemenian Periods. Cambridge, (1985): 149-199.

Summerer, Latife. “Pompeius’un Kenti: Pompeiopolis”. Aktüel Arkeoloji. (Kasım 2010a): 112-121

——. “Paphlagonia: Gizemli Kralların Ülkesi”. Aktüel Arkeoloji. (Kasım 2010b): 66-75

Suny, Ronald Grigor. “The Making of the Georgian Nation”. 2. Baskı. Indiana University Press, 1994. ISBN 978-0253209153

Süleyman, A Miralay. “Pontos Davasından Rusların 1810’da Trabzon’a Bir Baskını”. Askeri Mecmua. 45-47. İstanbul, 1339 (1920)

Sümer, Faruk. “Anadolu’ya Yalnız Göçebe Türkler mi Geldi?”. TTK Belleteni XXIV.96 (1960): 567-594.

——. “Ağaçeriler”. TTK Belleteni XXVI.103. (1962): 521-528

——. “The Turks in Eastern Asia Minor in the Eleventh Century”. Proceedings of the XII.th. International of Byzantine Studies. Oxford University Press Londra, (1967): 439-441.

——. “Anadolu’da Moğollar”. Selçuklu Araştırmaları Dergisi, I, (1969)1-147.

——. “Saltuklular”. Selçuklu Araştırmaları Dergisi, IIII, (1971): 391-433.

——. “Gagavuzların Aslı”. Türk Dünyası Tarih Dergisi. 52 (Nisan 1991): 9-12

——. Çepniler: Anadolu’daki Türk Yerleşmesinde önemli rol oynayan bir Oğuz Boyu. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, 1992 ISBN 975-498-052-7

——. Tirebolu tarihi. Tirebolu Kültür ve Yardımlaşma Derneği. İstanbul: Etam Matbaası, 1992b

——. Safevi Devletinin Kuruluşu ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1992c

Svitoch, Alexander A.”Quaternary Paleogeography of the Azov–Black Sea Basin”. Hdb Env Chem 5. Cilt, Q (2008): 31–46. İçinde: The Black Sea Environment. Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2008. ISBN 978-3-540-74291-3

Şahin, Burhan. “16. Yüzyılın 2. Yarısında Samsun’un Asayiş Durumu”. 10.2. Kastamonu Eğitim Dergisi. (Ekim 2002): 399-408

Şahin, Kamil. Danismendliler Döneminde Niksar (1071-1178). Niksar, 1999

Şahin, M. Süreyya. Fener Patrikhanesi ve Türkiye.İstanbul: Ötüken Yayınları, 1996

Şahin, Sencer. “Neufunde von antiken lmclzriften in Nikomedeia (İzmit) und in der Umgebung der Stadt”, Dissertation. Münster, 1973

Şâkir Şevket. Trabzon Tarihi. Haz. İsmail Hacıfettahoğlu. Trabzon: Trabzon Belediyesi Kültür Yayınları. 2001. ISBN 975-95158-2-2

Şarman, Kansu. “Dolaptaki Şehzade”. Popüler Tarih. Temmuz, (2000): 18-19

Şaşmaz, Musa. “İngiliz Kaptan Coopern’in Kayseri Konsolosluğu (1879)”. I. Kayseri ve Yöresi Tarih Sempozyumu Bildirileri (11-12 Nisan 1996). Kayseri, 1997

——. “Alfred Biliotti’nin 1885’teki Raporuna Göre Trabzon Vilayetinde Eğitimin Durumu”. Tarih ve Toplum, 163 (1997b): 41-53

Şen, Ömer. Trabzon tarihi. Trabzon: Derya Kitabevi, 1998. ISBN: 975-8053-09-4

Şener, Cemal. Topal Osman Olayı.. İstanbul: Ant Yayınları, 1992

Şimşir, Bilal N. İngiliz belgelerinde Ataturk (1919-1938). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1975

——. Malta Sürgünleri. 2. Baskı. Ankara: Bilgi Yayınevi, 1976

——. “Bulgaristan Türkleri ve Göç Sorunu”. Bulgaristan’da Türk Varlığı Bildiriler Kitabı, 7 Haziran 1985. 2. Baskı, Atatürk Kültür ve Tarih Yüksek Kurumu. Türk Tarih Kurumu Yayınları, VII.871. Ankara: T. T. K. Basımevi, 1987

——. British Documents on Ottoman Armenians. II. Ankara, 1989

——. Documents diplomatiques Ottomans Affaires Arméniennes Osmanlı Diplomatik Belgelerinde Ermeni Sorunu. 4. Cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1993

——. “Washington’da Osmanlı Elçisi Alexandre Mayroyeni Bey ve Ermeni Gailesi (1887 1896)”, Ermeni Araştırmaları Dergisi. Ömer Engin Lütem. 1.4, ASAM Yay. (Aralık 2001-Ocak-Şubat 2002): 32-54

Şimşirgil, Ahmet. “1520 Tarihli Tapu-Tahrir Defterine Göre Amasya Sancağı”. Yayımlanmamış Master Tezi. Erzurum, 1985.

et-Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr (H. 310/MS 923). Târîhu’l-Umemi ve’l-Mülûk I-XIII. Beyrut, 1987.

Tambets, K. ve diğer. “The Topology of the Maternal Lineages of the Anatolian and Trans-Caucasus Populations and the Peopling of Europe: Some Preliminary Considerations”. Archaeogenetics: DNA and the population prehistory in Europe (219 – 235).Cambridge University Press. Cambridge, 2000

Tansel, Selahattin, “1768 Seferi Hakkinda bir Araştırma”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 8 (1950): 475-536.

——. Fatih Sultan Sultan Mehmed’in Siyasî ve Askerî Faaliyeti. Türk Tarih Kurumu Basımevi. Ankara, 1953

Tansu, Samih Nafiz. İki Devrin Perde Arkası. İstanbul: Ararat Yayınevi, 1969

Tarakçıoğlu, Mustafa Reşit. Trabzon’un Yakın Tarihi. Trabzon, 1986

Tarhan, M. Taner. “Eskiçağ’da Kimmerler Problemi”. VIII. Türk Tarihi Kongresi Bildirileri. I. Ankara, 1979

Tarihten Geleceğe Suluova. Ed. Cevat Ekici. Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü ve Suluova Kaymakamlığı. Ankara, 2010. “ISBN: 978-605-378-160-8

Taşkıran, Cemalettin. “Milli Mücadele Ermeni Sorunu”, Askeri Tarih Bülteni 20, 38 (1995)

Tavernier, Jean Baptiste. Les Six Voyages en Turquie, Paris, 1682

Tavukçuoğlu, Hakan Şeker. Her Yönüyle Güneysu Rize. İstanbul: Güneysu Sosyal Dayanışma ve Kültür Derneği Yayınları, 1996

Taylor, A. J. P. The Struggle For Mastery in Europe,1848-1918. Oxford: Oxford University  Press., 1955

Taylor, J. G. “Journal of a Tour in Armenia, Kurdistan, and Upper Mesopotamia, with Notes of Researches in the Deyrsim Dagh”. Journal of the Royal Geographical Society of London, 38 (1866): 281-361

TBMM Gizli Celse Zabıtları. Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları, 1985

Tekin, L. “60 Sene Evvelki Samsun”. 19 Mayıs Samsun Halkevi Dergisi, 2.13 (1936)

Tekin, Oğuz. Antik Nümismatik ve Anadolu. 2. Baskı. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1997

Tekindağ, Şehâbeddin. “Alâaddin Keykubad ve halefleri zamanında Selçuklu-Küçük Ermenistan hudutları”. İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, I.1 İstanbul (1949): 29-34.

——. “Osmanlı İdaresinde Patrik ve Patrikhane”. Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, I (Ekim 1967): 52-55

——. “Fatih’den III. Murad’a Kadar Osmanlı Tarihi (1451-1574)”. Basılmamış Ders Notları İ.Ü.E.F. İstanbul, 1977

Tellioğlu, İbrahim. “Doğu Karadeniz Bölgesinin Türk Yurdu Haline Gelmesi Hakkında Bir Değerlendirme”. Türkoloji Araştırmaları. 2/2 (İlkbahar 2007): 654-64

——. “Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Komnenos Hanedanı ve Türkler”. İçinde: Başlangıçtan Günümüze Pontus  Sorunu. Ankara: Serander Yayınları (2007b): 109-124. ISBN 978-9944-374-04-0

Ter-Sargsyants, Alla. “XX. Yüzyılın 80-90’lı Yıllarında Hemşinli Ermenilerin Etno-Kültürel Adetleri”. İçinde: Hemşin ve Hemşinli Ermeniler: Konferans Makaleleri. Erivan: Ermenistan Cumhuriyeti Bilimler Ulusal Akademisi Tarih Enstitüsü, (2007): 253-269. ISBN: 978-99930-69-47-8

Tetik, Ahmet. “Çeteler, Venizelos ve Patrikhane”. İçinde: Pontus Sorunu. Ankara: Serander Yayınları, (2007): 211-223 ISBN 978-9944-374-04-0

Tevetoğlu, Fethi. Türkiye’de Sosyalist ve Komünist Faaliyetler (1910-1960). Ankara: Komünizmle Mücadele Yayınları, 1967

Texier, Charles. Asie Mineure, Geographique, Historique et Archeologique Des Provinces et Des Villes De Chersonnese D’Asie. Paris, 1862

——. Küçük Asya Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi. Çev. Ali Suat. Ankara: Enformasyon ve Dokümentasyon Hizmetleri Vakfı, 2002

The Pontos of The Hellenes. Ephesus Publishing. Atina, (Tarihsiz) ISBN 960-8326-05-2

The Turkish Atrocities in the Black Sea Territories. Copy of Letter of His Grace Germanos, Lord Archbishop of Amassia and Samsoun. Published by the Delegation of the Pan-Pontic Congress. Manchester, 1919

The Turkish Atrocities in Bulgaria, Letters of the Special Commissioner of the Daily News, J.A. MacGahan Esq. With an Introduction and Mr. Schuyler’s Preliminary Report. London, 1876

Tikhomirov, M. The Towns of Ancient Rus. Moskova: Foreign Languages Publishing, 1959

Togan, Zeki Velidî. Umumî Türk Tarihine Giriş.  İstanbul: Enderun Kitabevi, 1981

Toledano, E.R. The Ottoman Slave Trade and Its Suppression: 1840-1890. Princeton: Princeton University Press, 1982

Tomaschek, W. “Zur Historischen Topographie von Kleinasien im Mittelatter”. SBWien, 124.8 Viyana, 1891

Tomlinson, Kathryn. “Living Yesterday in Today and Tomorrow: Meskhetian Turks in Southern Russia”, İçinde: Crossley, James G.; Karner, Christian (Ed.), Writing History, Constructing Religion, Ashgate Publishing, 2005. ISBN 0-7546-5183-5

Topal, Zehra. Haz. Akçaabad-Vakfıkebir Öşür Defteri (1850). Tarih Dizisi: 1. İstanbul: Vakfıkebir Kültür ve Yardımlaşma Derneği Yayınları, 2005

Topallı, Osman Fikret. Müdafaa-i Hukuk ve İstiklal Harbi Tarihinde Giresun. Serander Yayınları. Trabzon, 2011

Topaloğlu, İhsan. Rus İşgalinde Rize. Trabzon, 1997

Toumanoff, Cyril. “On the relationship between the founder of the Empire of Trebizond and the Georgian Queen Thamar”. Speculum vol. 15 (1940): 299-312

——. Studies in Christian Caucasian History. Georgetown University Press, 1967

Tournefort, Joseph Pitton de. Relation d’un voyage du Levant fait par ordre du roy, Tome 2. Paris, 1817

——. Tournefort seyahatnamesi. Ed. Stefanos Yerasimos. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2005. ISBN 975 8704-97-4

Toynbee, Arnold Joseph. The Murderous Tyranny of the Turks. London: Hodder and Stoughton, 1917

——. The Western question in Greece and Turkey. Londra, 1922

Tozlu, Selahattin. “Trabzon-Erzurum-Bayezit Yolu (1850-1900)”. Atatürk Üniversitesi, SBE, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Erzurum, 1997

Tömöry, Gyöngyvér ve diğer. “Comparison of maternal lineage and biogeographic analyses of ancient and modern Hungarian populations”. American Journal of Physical Anthropology 134 (3) 2007: 354–68

Trabzon 1973 İl Yıllığı. Ankara: Ajans-Türk Matbaacılık Sanayii, 1974

Trapp, E. (ed.), Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit, 10 cilt. Viyana, 1900

Treadgold, Warren. A History of the Byzantine State and Society. Stanford: Stanford University Press. 1997 ISBN 0-8047-2630-2.

Treister,  M. Y. “The role of metals in the age of Greek colonisation”. VDI 1 (1988): 17-42

——. “Trade in metals in the Greek world”. Bulletin of the Metals Museum 18 (1992): 29-43

——. The role of the Metals in Ancient Greek History. Leiden, 1995

——. “Ephesos and the Northern Pontic Area in the Archaic and the Classical Periods”. Friesinger-Krinzinger, (1999): 81-86

Treister, Michail J. ve Vinogradov, Yuri G. “Archaeology on the Northern Coast of the Black Sea”. American Journal of Archaeology, 97.3 (1993)

Triantaphyllides, P. Ή έν Πόντω Έλληνική φολή ήτοι τά Ποντικά καί λόγοι τινές τοΰ ίδίου. Atina, 1866

Tsetskhladze, Gocha R. “On the numismatics of Colchis: the classical archaeologist’s perspective”. Dialogues d’histoire ancienne, Année, 19.1 (1993): 233 – 256

——. (ed.) Economy and Society of Kolkhis. Xenia, Konstanz, 1993b

——. “Greek penetration of the Black Sea” İçinde: G.R. Tsetskhladze & F. de Angelis (eds.), The Archaeology of Greek Colonisation. Essays Dedicated to Sir John Boardman. Oxford, (1994): 111-135.

——. “The Greek Colonisation of the Black Sea Area: Historical Interpretation of Archaeology”. Stuttgart: Franz Steiner Verlag, 1998

——. “Ionians abroad” İçinde: Ed. Tsetskhladze & Snodgrass 2002 (81-96).

——. Karadeniz’in Tarih ve Arkeolojisi Üzerine. Haz. Sümer Atasoy. İstanbul: Ege Yayınları, 2005.

Tsetskhladze, G.R. ve A.M. Snodgrass (ed.) Greek Settlements in the Eastern Mediterranean and the Black Sea (BAR International Series, 1062). Oxford, 2002.

Tsetskhladze G.R. ve Boer J. G. “Black Sea Piracy. The Black Sea Region in the Greek, Roman and Byzantine Periods”. Talanta XXXII-XXXIII, 2000-2001. Amsterdam, (2002): 11-15.

Tsetskhladze G.R. ve Treister M. Y. “The Metallurgy and Production of Precious Metals in Colchis before and after the Arrival of the Ionians (towards the problem of the reasons for Greek colonisation). Bulletin of the Metals Museum 24, (1995): 1-32

Tuchman, Barbara W. A Distant Mirror: the Calamitous 14th Century. New York: Alfred A. Knopf, 1978.  ISBN 0-345-28394-5

Tuğaç, Hüsamettin. Bir Neslin Dramı. İstanbul: Çağdaş Yayınları, 1975

Tuğlacı, Pars. Osmanlı Şehirleri. İstanbul: Milliyet Yayınları, 1985

Tuna, K. “Şehirlerin Ortaya Çıkış ve Yaygınlaşması Üzerine Sosyolojik Bir Deneme”. Doçentlik Tezi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi. İstanbul, 1987

Tuncay, Mete. Türkiye’de Sol Akımlar (1908-1925). Ankara: Bilgi yayınevi, 1978.

Tunçel, Harun. “Türkiye’de ismi Degistirilen Köyler”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10. 2, (Elazıg 2000): 23-34

Turan, Osman. İstanbul’un Fethinden Önce Yazılmış Tarihi Takvimler. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1954

——. Selçuklular Zamanında Türkiye. İstanbul: Bogaziçi Yayınları, 1993

——. Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi. İstanbul: Bogaziçi Yayınları, 1993b

——. “Trabzon Tarihine Bir Bakış”. Trabzon Fetih Yıllığı. Ankara: Atlas Yayınları (1994): 36-43

Turan, Şerafeddin. “XVII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunun İdarî Taksimâtı (1041/ 1631–32 Tarihli Bir İdarî Taksimât Defteri)”. Atatürk Üniversitesi 1961 Yıllığı. Ankara, 1963

——. “Fatih Mehmed – Uzun Hasan mücadelesi ve Venedik”. Tarih Araştırmaları Dergisi. Ankara, (1965): 4-5

Turgay, A. Üner. “Trade and Merchants in Nineteenth-Century Trabzon: Elements of Ethnic Conflict”, Chiristians and Jews in the Otoman Empire, ed. B. Braude-B. Lewis, New York (1982): 287-318

——. “Ottoman British Trade Through Southeastern Black Sea Ports During the Nineteenth Century”, Economie et Societes dans L’empire Ottoman (fin du XVIIIe- deput du XXe siecle). Der. J. Bacqué, P. Dumont. Paris, 1983,

——. “Trabzon”. İçinde: Doğu Akdeniz’de Liman Kentleri (1800-1914) (Ed. Ç. Keyder, Y. E. Özveren ve D. Quatatert). İstanbul: Tarih Yurt Vakfı Yayınları, 1994

Turkish Atrocities in Asia Minor: Speech of Hon. William H. King of Utah in the Senate of the United States. December 22, 1921. Washington, 1922

Tursun Bey. Târîh-i Ebu’l-Feth. Haz. Mertol Tulum. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti, 1977

Türk İstiklal Harbi, III. Cilt (Doğu Cephesi), T.C. Genelkurmay Başkanlığı Harb Tarihi Dairesi. Ankara: Genelkurmay Basımevi, 1965

Türkay, Cevdet. Osmanlı İmparatorluğu’nda Oymak, Aşiret ve Cemaatlar: Başbakanlık Arşivi Belgelerine Göre. İstanbul: İşaret Yayınları, 2001. ISBN 9753500947

Türkçe Sözlük. 9. Baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu, 1998

Türkdoğan, Orhan. “Tarihi bir dava Pontus”. Tarih ve Medeniyet Dergisi. (Kasım 1997a): 22-30 ve (Aralık 1997b): 32-39

Türkgeldi, Ali. Mondros ve Mudanya Mütarekeleri Tarihi. Ankara: Türk Devrim Tarihi Enstitüsü Yayımları (7), 1948

Türkiye Ziraat Tarihine Bir Bakış. 1. Köy ve Ziraat Kalkınma Kongresi. İstanbul, 1938

Türkiye’de Halk Ağzından Söz Derleme Dergisi. 3 cilt. İstanbul: Maarif Matbaası, 1939-1951

Türkiye’de Yapılan Arkeolojik Araştırmalar. 30 Nisan 2011 <http://cat.une.edu.au/>

Tütenk, A. A. Belisırma Deresinde Freskli St. Georges (Kırk Damaltı) Kaya Kilisesinde Son Konya Selçuklu Sultanı Mesud II İle İlgili Rumca Kitabe, VII. Türk Tarih Kongresi I, (1972): 381-382.

Tzitzilis, C. Griechsche Lehnwörter Im Türkıshen. Österrecheschen Akademe Der Wıssenschaften. Viyana, 1987

Ubicini, J. H. Abdolonyme: Letters on Turkey. 2 cilt. Çev. Lady Easthope. Londra, 1856

Uğur, Ahmet. Yavuz Sultan Selim. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları, 1989.

Ulagay, Osman. Amerikan basınında Türk Kurtuluş Savaşı. İstanbul, 1974

Ulugün, F. Yavuz. Seyahatnamelerde Kocaeli ve Çevresi. Kocaeli: İzmit Rotary Kulübü Kültür Yayınları. 2008 ISBN 978-975-93754-3-0

Umar, Bilge. Paphlagonia. İstanbul: Akbank Kültür ve Sanat, 1988

——. Türkiye’deki Tarihsel Adlar. İstanbul: İnkılap Kitabevi, 1993

——. Türkiye Halkının Ortaçağ Tarihi: Türkiye Halkının ortaçağ Tarihi. İstanbul: İnkılap Kitabevi, 1998. ISBN: 975-10-1225-2

——. İlkçağda Türkiye Halkı. İstanbul: İnkılap Kitabevi, 1999. ISBN: 975-10-1426-3

——. Karadeniz Kappadokia’sı (Pontos). Bir Tarihsel Coğrafya Araştırması ve Gezi Rehberi. İstanbul: İnkılap Yayınevi, 2000 İSBN 975-10-1570-7

Umur, Hasan. Of ve Of Muharebeleri. İstanbul, 1949

——. Of Tarihi. İstanbul: Güven Basımevi, 1951

Unan, Fahri. “Sürmene’den Oş’a kadar Yol gider”. Türk Yurdu, XX/158. (Ekim 2000): 13-15

Ural, Selçuk. “Mütareke Dönemi’nde Pontus Devleti Kurmaya Yönelik Çalışmalar ve Alman Karşı Önlemler”. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi. 27-28, (Mayıs-Kasım 2001): 335-351

——. “Mütareke Döneminde Osmanlı Devleti’nin Elviye-i Selâse Politikası”. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 23 Erzurum (2004): 303-318

Uras, Esat. Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi. Belge Yayınları. İstanbul, 1976

Uraz, M. Halk Edebiyatı Şiir ve Dil örnekleri. Suhulet Kütüphanesi. İstanbul, 1933

Urfalı Mateos Vekayînâmesi (952-1136) ve Papaz Grigor’un Zeyli (1136-1162). Çev. Hrant D. Andreasyan. Ankara, 1987.

Uslar,  P. “Etnografiya Kavkaza”. İçinde: Yazikoznanie 3, Avarskii yazik. Tiflis, 1889

Usta, Veysel. Anabasis’ten Atatürk’e Seyahatnamelerde Trabzon. Trabzon: Serander Yayınları, 1999. ISBN: 975-94238-0-4

——. ‘Tanıkların Kaleminden Rus İşgalinden Sonra Trabzon’un Durumu’. İçinde: Karadeniz İncelemeleri Dergisi. Yıl 9 Sayı 17. Güz 2014

Uzunçarşılı, İsmail Hakkı.  Osmanlı Tarihi. Ankara: TTK Yayınları, 1982

——. Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1988

——. Osmanlı Devlet Teşkilatına Medhal. Ankara: TTK Yayınları, 1988b

Uzunlar, Mustafa. Trabzon Yakınlarında Sumela Manastırı. Basılmamış Bitirme Tezi. Erzurum, 1991

Ülküsal, M.  II. Dünya Savaşında Berlin Hatıraları ve Kırım’ın Kurtuluş Davası. İstanbul: Kutulmuş Matbaası. 1976

Ülkütaşır, Ş. “Sinop Kitabeleri”. Türk Tarih, Arkeologya ve Etnografya Dergisi, V, (1949): 137-41

Ünal, Mehmet Ali. Osmanlı Devrinde Sinop (XV. Yüzyıldan XVIII. Yüzyıla Sinop Kazâsı). Isparta: Fakülte Kitabevi. 2008 ISBN: 978-975-7135-86-9

Ünsal, O.  Artvin ve Çevresinde yaylacılık ve Pancarcı şenlikleri. İstanbul: Nart Yayınları, 1999

Vakhtina, M.Y. “On the Question of the Influence of the Demographic Situation on the development of Graeco-barbarian contacts in the different areas of the north-western Black Sea littoral” Petersburg Archaeological Herald, 6 (1993): 53-5 (Rusça)

Vaklinov, Stancho. Формиране на старобългарската култура VI-XI век. Издателство Наука и Изкуство. Sofya, 1977

Vardanyan, Sergey. “1776 yılına ait Müslüman Hemşinli Ermeniler Hakkındaki önemli bir Şehadetname”. İçinde: Hemşin ve Hemşinli Ermeniler: Konferans Makaleleri. Ermenistan Cumhuriyeti Bilimler Ulusal Akademisi Tarih Enstitüsü. Erivan, (2007): 278-286. ISBN: 978-99930-69-47-8

Varınca, Kemal Ahmet. “Topal Osman’ın Giresun Macerası”. Meydan Mecmuası. 61.15 (Mart 1966)

Varilci, D.V ve Kabayel, A. “Medeniyetler Geçidi Ünye”. Yaprak dergisi. (Temmuz, 2008)

Varzari A. ve diğer. “Searching for the Origin of Gagauzes: Inferences from Y-Chromosome Analysis”. American Journal of Human Biology. 00:000–000 (2009) 4 Aralık 2010 <http://www.medgenetics.ru/UserFile/File/Varzar.pdf>

Vásáry, István. Kumanlar ve Tatarlar: Osmanlı Öncesi Balkanlar’da Doğulu Askerler (1185 – 1365). Çev. Ali Cevat Akkoyunlu. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2008. ISBN 978-975-08-1310-8

Vasiliev, Alexander Alexandrovich, “The Foundation of the Emnpire of Trebizond (1204-1222)”. Speculum, XI. (1936): 3-37

——. Bizans İmparatorluğu Tarihi. Çev. A. Müfid Mansel. Ankara, 1943

——. History of The Byzantine Empire. Wisconsin, 1964

Vatan Kırım Web sitesi. 30 Nisan 2011 <http://www.vatankirim.net>

Vaux, Bert. “Hemshinli: the forgotten Black Sea Armenians”. Journal of Armenian Studies 6.2 (2001): 47-71. 30 Nisan 2011 <http://www.uwm.edu/~vaux/hamshen.pdf>

Velkov, Velizar. Cities in Thrace and Dacia in Late Antiquity: (Studies and Materials). Amsterdam: A.M. Hakkert, 1977. ISBN 9025607233

Veziroğlu, T.N., “Karadeniz Dip Sularının Hidrojen Enerjisi Potansiyeli”. 5.Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu. İstanbul, 2004.

Vickers M., Kakhidze A., Pichvnari I. Results of Excavations Conducted by the Joint British-Georgian Pichvnari Expedition, vol. I, Pichvnari 1998-2002, Oxford, Batumi 2004

Vinogradov, Y. G. “The Western and Northern Black Sea littorals in the classical period”. İçinde: E.S. Golubtsova (ed.), History of Europe, I. Cilt. Moskova, (1988): 373-88 (Rusça)

——. Pontische Studien. Kleine Schriften zur Geschichte und Epigraphik des Schwarzmeerraumes. Mainz, 1997. ISBN 978-3-8053-1910-2

Vlysidou (Βλυσίδου), Β., Εξωτερική πολιτική και εσωτερικές αντιδράσεις την εποχή του Βασιλείου Α. Έρευνες για τον εντοπισμό των αντιπολιτευτικών τάσεων στα χρόνια 867-886. Atina, 1991

Von der Osten, H. H. Die Welt der Perser. Stuttgart: Gustav Kil-pert Verlag, 1956

Vryonis, Speros Jr. “The Will of a Provincial Magnate, Eustathius Boilas (1059)”. İçinde: Byzantium: Its Internal History and Relations with the Muslim World. Londra: Variorum Reprints, 1971

——. “The Decline of Byzantine Civilization in Asia Minor, Eleventh-Fifteenth Century”. Remarks on the Dumbarton Oaks Symposium of 1974. Dumbarton Oaks Papers, 29 (1975): 351-356

——. “Nomadization and Islamization in Asia Minor”. Byzantina kai Metabuzantina. Dumbarton Oaks Papers, Vol. 29, (1975): 41-71

——. H παρακμή του μεσαιωνικού ελληνισμού στη Mικρά Aσία και η διαδικασία Eξισλαμισμού (11ος έως 15ος αι.) μετ. Γαλαταριώτου Kάτια (MIET, Aθήνα 1996)

——. “Selçuklu Gulamları ve Osmanlı Devşirmeleri”. Cogito 29 (2001): 93 – 119

Vyzantios, S. D. ἡ Κωνσταντινουπολις. Atinas, 1862.

Waddington, W. H. Ve Babelon, E. ve Reinach, T. “Recueil général des monnaies grecques d’Asie  Mineure” I. 1. Pont et Paphlagonie. Paris, 1904

Wagner, Günther A. ve Pernicka, Ernst  ve Uerpmann, Hans-Peter. Troia and the Troad. Berlin: Springer, 2003 ISBN 3540437118

Walpole, Frederick. The Ansayrii and the Assassins: With Travels in the Further East in 1850 to 1851, Including a Visit to Nineveh. Londra, 1851

Ward, Mark H. The Deportations in Asia Minor 1921-1922. Anglo-Hellenic League & British Armenia Committee. Londra, 1922

Webber, Christoher. The Thracians: 700 BC- AD 46. Oxford: Osprey Publishing, 2001.ISBN 1 84176 3292

Weigand, Gustav. Vlaho-Meglen, eine ethnographisch-philologische Untersuchung. Leipzig, 1892

West, Stephanie “Scythians”. İçinde: Egbert Bakker, Irene de Jong and Hans van Wees (ed). Leiden: Brill’s Companion to Herodotus (2002): 437-456

White, George E. Bir Amerikan Misyonerinin Amerikan Koleji Hâtıraları. Çev. Cem Tarık Yüksel. İstanbul, 1995

Williams, J. W. “A genealogy of the Grand Komnenoi of Trebizond”. Foundations 2.3, (Ocak, 2007)

Williams, Monier M. A. A Sanskrit-English dictionary, etymologically and philologically arranged, with special reference to Greek, Latin, Gothic, German, Anglo-Saxon, and other cognate Indo-European languages. Oxford: Clarendon Press, 1872

Wilson, J.P. “The nature of Greek Overseas Settlements in the Archaic Period: Emporion or Apoikia?”. İçinde: The Development of the polis in Archaic Greece, ed. Lynette G. Mitchell ve P. J. Rhodes. Londra & New York: Routledge, (1997): 201-207.

Wilson, Ross. “U.S. Policy in The Black Sea Region”. The Policy Quarterly, 5.2 (Yaz 2006): 11-15

Winfield, D. “A note on the south-eastern border of the Empire of Trebizond”. Anatolian Studies, xii (1962): 163-72

Wittek, Paul. “Yazijioghlu ‘Ali on the Christian Turks of the Dobruja” BSOAS  XIV.3 (1952): 639-668

——. “Les Gagaouzes = Les gens de Kayka’us”. Rocznik Orientalistyczny. XVIII (1951-1952). Krakow, 1953

——. “Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşunda Türk Aşiretlerin Rolü”. İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi (XIII:17-18). 1963

——. Menteşe Beyliği. Çev. Orhan Şaik Gökyay. Ankara: TTK Yayınları, 1999

——. Osmanlı İmparatorluğu’nun Doğuşu. Çev. F. Berktay. İstanbul: Pencere Yayınları, 2000

Wood, Alfred C.  A History of the Levant Company. Londra: Frank Cass and Co, 1964

Yakubovski,  A.Y. “İbn Bibi’nin XIII. Asır Başında Anadolu Türklerinin Sudak, Polovets (Kıpçak) ve Ruslara Karşı Yaptıkları Seferin Hikayesi”. Çev. İsmail Kaynak. Türkiyat Mecmuası, XII.1-2 (Mart-Haziran 1954).

——. Altın Orda ve Çöküşü. Çev. Hasan Eren. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1992

Yağcı,  Zübeyde  Güneş. 16. Yüzyılda Kırım’da Köle Ticareti. Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 8 – (Kış 2006): 12-30

Yakubovsky, A. “İbn Bibi’nin XIII. asır başında Anadolu Türklerinin Suğdak, Polovets (Kıpçak) ve Ruslara karşı yaptıkları seferin hikâyesi (Kıpçak sahrasında cereyan eden ticarî hayattan bazı sahneler)”. Çev. İsmail Kayna. Ankara Üniv. DTCF. Dergisi 12 (1954): 211-225.

Yanko-Hombach, Valentina ve diğer. “The Black Sea Flood Question: Changes in Coastline, Climate and Human Settlement”. Springer, 2007. ISBN 978-1-4020-4774-9.

Yatak, Süleyman. “Ahmet Faik Bey ve Rize Mutasarrıflığı Hatıraları”. Türk Dünyası Araştırmaları. 73 (Ağustos 1991).

Yavi, Ersal. Tokat: (Komana) Nikasar (Neocaesarea), Zile (Zela) Artova, Erbaa (Erek) Turhal (Talaura) Reşadiye (İskefsir) Almus (Alumus). İstanbul: Tokat Otelcilik Turizm A. Ş. Yayınları, 1986

Yavuz, Bilge. “İstiklâl Savaş Döneminde Türk Fransız İlişkileri (Fransız Arşiv Belgeleri Açısından 919-1923)”. A.Ü.T.İ.T.E Basılmamış Doktora Tezi. Ankara, 1989

Yazıcı, Nuri. Millî Mücadele’de Canik Sancagı’nda Pontosçu Faaliyetler (1918-1922). 2.baskı. İstanbul: Çizgi Yayınevi. 2003

Yazıcı, Tahsin. “Şah İsmail”. İçinde: İslam Ansiklopedisi. XI. Cilt. İstanbul: M.E.B., (1970): 275-279.

Yazıcıoğlu, Hulusi. Safranbolu Tarihine ait Belgeler ve Kaynaklar. Safranbolu Hizmet Birliği Kültür Yayınları 4. Ankara, 1998

Yediyıldız, Bahaeddin. Ordu Kazası Sosyal Tarihi (1455-1613). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1985

——. “1485-1576 Yılları Arasında Samsun Şehri”, I. Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi (13-17 Ekim 1986) Bildirileri. Samsun, 1988

Yerasimos, Stefanos. “Pontus Meselesi (1912-1923)”. Toplum ve Bilim 43-44 (Güz 1988-Kış 1989)

——. “Türk-Yunan İlişkileri: Mitler ve Gerçekler”. İçinde: Türk-Yunan Uyuşmazlığı. Ed: S. Vaner. İstanbul: Metis Yayınları, 1989b

——. Milliyetler ve Sınırlar Balkanlar, Kafkasya ve Ortadoğu. Çev. Şirin Tekeli. 2. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları, 1995.

——. “Tirebolu”. İçinde: The Encyclopedia of Islam Χ. Leiden- Brill, (1999): 539

Yıldırım, Onur. Diplomasi ve Göç/Türk-Yunan Mübadelesinin Öteki Yüzü. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006 ISBN 9756176679

Yıldız, Adnan. Osmanlı Belgelerinde Ordu. Ordu Valiliği. Ordu, 2013

Yılmaz, Hadiye. “Arşiv Belgeleri Işığında Pontus Meslesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdürlüğü. İstanbul, 2008

Yılmaz, Özgür. Victor Fontanier’nin 1831’de Trabzon’dan Batum’a Seyahati. Mavi Atlas GŞÜ Edebiyat Fakültesi Dergisi. Bahar 2014, S. 2 ss. 118-134

Yılmaz, Rüştü. “Jivkov Döneminde Bulgaristan Türkleri ve Türkiye’ye Göç Olayı”. Yayımlanmamış Yüksek Linsans Tezi. AÜ Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü.Ankara, 2008b

Yılmaz, Özgür. “XIX. Yüzyılda Misyonerlik Faaliyetleri Çerçevesinde Trabzon Ermenilerine Bir Bakış”. OTAM 21 Ankara (2007): 191-220

——. “Karadeniz’in Uluslararası Ticarete Açılması ve Trabzon”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Karadeniz Sosyal Araştırmalar Özel Sayısı. 2.7 (İlkbahar, 2009): 359-382 ISSN: 1307-9581

——. “Dussaud Biraderlerin Trabzon Limanı İnşa Projesi (1870)”. Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 2015; (18): 213-244

Yılmazçelik, İbrahim. “XVIII. Yüzyılda Trabzon’un Sosyal Durumu”. İçinde: Trabzon Tarihi Sempozyumu 6-8 Kasım 1998. Trabzon, 1999

Yınanç, Mükrimin H. “Danişmendliler”.İçinde: İslam Ansiklopedisi. M.E.B. 3.cilt. Eskişehir, (1997): 468-479

Yiğit, T. “I. Hattušili ve Dönemi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (1994).

Yule, Henry ve Cordier, Henri. Cathay and the Way Thither, Being a Collection of Medieval Notices of China. Londra, 1915

Yurt Ansiklopedisi. 10+1 cilt. İstanbul: Anadolu Yayıncılık.,  1981-1983

Yücel, Yaşar. XIII-XV. Yüzyıllar Kuzey-Batı Anadolu Tarihi: Çoban-oğulları, Candar-oğulları Beylikleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1980

——. Anadolu Beylikleri Hakkında Araştırmalar I: Çobanoğulları Beyliği-Candaroğulları Beyliği-Mesalikü’l-Ebsar’a Göre Anadolu Beylikleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1991

Yüksel, Ayhan. “Enver Paşa’nın Yer İsimlerinin Değiştirilmesine Dair Emirnâmesi ve Giresun’daki Uygulaması”. Giresun Dergisi. Sayı: 127, Ağustos, 1998 ss. 64-71

——. “Trabzon Vilâyetinde Yer Adlarını ve İdari Yapıyı Değiştirme Teşebbüsleri”. İçinde: Trabzon Tarihi Sempozyumu 1-8 Kasım 1998. Trabzon, 1999

——. Tirebolu: Bir sahil kasabasının sosyal ve ekonomik tarihi (1788-1858). İstanbul: Kitabevi, 2003

——. Doğu Karadeniz Araştırmaları. İstanbul: Kitabevi, 2005. ISBN 9756403535

——. “Milli Mücadele Yıllarında Giresun’da Rumlar ve Haçika Çetesi”. İçinde: Pontus Sorunu. Ankara: Serander Yayınları. 2007

——. ‘Birinci Dünya Savaşı Yıllarında Giresun’. İçinde: Karadeniz İncelemeleri Dergisi: Yıl 9. Sayı 17, Güz 2014 ss. 55-70

Yüksel, Murat. Trabzon’da Türk İslâm Eserleri ve Kitâbeler 1-3 Cilt. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Matbaacılık Tesisleri, 1991

——. Ali Şükrü Bey ve Topal Osman Ağa. Trabzon: Karadeniz Gazetesi OfsetTesisleri, 1993 ISBN 9759890081

Yüngül, Naci. “Giresun’un Espiye İlçesinde Yavuz Sultan Selim’in Tesis Ettiği Gülbahar Hatun Tekkesi, Vakıflar Dergisi 15 Ankara, (1982): 101-106

——. “Trabzon’daki Hazinedarzâde Abdullah Paşa Çeşmesi”, Vakıflar Dergisi, XIX, (Ankara, 1985): 261-266

Zacharia, E. Reise in der Orient. Heidelberg, 1840

Zacos, G. (ed.). Byzantine Lead Seals I. Basel, 1972

Zaman, Mehmet. “Türkiye’nin Önemli İnanç Merkezlerinden Biri: Sumela (Meryemana) Manastırı”. Atatürk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6.2 ( 2005)

Zehiroğlu, Ahmet Mican. Antik Çağlarda Doğu Karadeniz. İstanbul: Çiviyazıları Yayınevi, 2000 ISBN 975-8086-86-X

Zeki, Muvahhit. Artvin ili hakkında genel bilgiler. İstanbul: Kaya Matbaacılık, 1999. ISBN 975-95311-6-X

Zemskov, V. N. ‘‘Zakliuchenye, spetsposelentsy, ssyl’noposelentsy, ssylne, i vyslanye,’’ Istoriia SSSR, no. 5, 1991

Zemsky V.A.ve Yablokov A.V.”Catch statistics, short history of exploitation and present status of Delphinus delphis, Tursiops truncatus and Phocoena phocoena in the Black Sea”. FAO/ACMRR Group II Meeting (La Jolla, USA, 16-19 December 1974 (Yayınlanmamış Çalışma)

Zeyrek, Yunus. “Acara ve Acarlar”. Tarih ve Toplum Dergisi 199 (Temmuz 2000): 12-20

Zuckerman, C. “The Early Byzantine Stronggholds in Eastern Pontus”. Travaux et memories 11. (1991): 527-553.