Herakleia Pontika Sikkeleri

Özhan Öztürk

7 yıl önce

Herakleia Pontika en eski sikke basılan kentlerden birisi olup, elde edilen ilk örnekler MÖ 558 yılına tarihlenmiş, bu dönemde Herakleialıların güneybatı Karadeniz ticaretine hükmettiği düşünülmüştür[1].

MÖ 415-394 dönemi sikkelerinde Herakles’in sakallı ve başında aslan postu taşıyan bir portresi, arka yüzünde ise bir dikdörtgen içerisinde kentin adı ΗΡΑΚΛΕΙΑ yazısı bulunmaktadır.

MÖ 394-352 sikkelerinin önyüzünde sakallı ve başına aslan postu geçirmiş Herakles, arka yüzünde ise başını öne eğmiş

saldırmak üzere olan bir boğa, Herakles’in sopası, ok kılıfında yay ve sopa figürlerinden birisinin yanı sıra kentin adı ΗΡΑΚ/ΛΕΙΑ yazısı yer almaktadır. MÖ 364-352 tiran Klearkhus’un bastırdığı sikkelerde ön yüzde Hera arka yüzde ok kılıfında yay ve sopa tasvirleri yer almaktadır.

Tiran Satyros dönemi (MÖ 352-345) sikkelerinde ön yüzde aslan postuna bürünmüş, bazen üstünde bir sopa ile tasvir edilen genç Herakles portresi, arka yüzünde kentin baş tanrıçası Hera portresi yer almaktadır.

Timotheus ile Dionysius (MÖ 345-337) dönemi sikkelerinde ön yüzde başı sarmaşık yapraklarıyla süslü genç Dionysos, arka yüzde aslan postu giymiş çıplak Herakles ayakta sopası ve zafer hatırası (trophaion) yaparken tasvir edilmektedir.

II. Klearkhus ile Oksathres (MÖ 305-302) döneminde ön yüzde Dionysos arka yüzde bir sopaya yaslanırken Nike tarafından taçlandırılan Herakles tasviri ve ΗΡΑΚΛΕΩΤΑΝ yazısı yer almaktadır.

Lysimakhus (MÖ 302-281) dönemi sikkelerinde ön yüzde genç Herakles veya genç

III. Gordian dönemine ait Herakleea Pontika sikkesi MS 238-244. Ön yüzde sakallı, sağ omzuna dayalı bir sopa taşıyan, gövdesine aslan postu sarılı Herakles portresi. Arka yüzde Kerberos’u yakaşayan çıplak Herakles tasviri, yukarıda HPAKL-EΩTA-N aşağıda ise PONTΩ yazıları

Dionysos portreleri arka yüzde kantharos ve thrysos tutan oturur vaziyette Dionysos veya çıplak diz çökmüş Nike tasvir edilmiştir.

Roma dönemi sikkeleri imparator Claudius ile Macrianus dönemleri arasında basılmış olup, Zeus, Kharitler, Poseidon, Athena, Asklepios, Dionysos, Kerberos’u sürükleyen Herakles, Herakles’in Görevleri ile Tykhe tasvir edilmiştir.

Kaynak: Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi (Genişletilmiş 3. Baskı). Nika Yayınları. Ankara, 2016