Yahudi Mitolojisi Sözlüğü adlı alfabetik sözlük çalışmamda Yahudi dini, efsane ve inançları konulu maddeleri bulabilirsiniz.
Edith Lut’un son anda Sodom’dan çıkmaktan vazgeçip geri dönen karısının adı olup Tanrı tarafından tuzdan bir heykele dönüştürülmüştür.
Efod Eski Ahit’in ikinci kitabında (Çıkış 28: 6-8; 39: 2-5) anlatıldığına göre rahiplerin tören sırasında cüppelerinin üzerine taktıkları gövdeye kuşakla bağlanan bir çeşit göğüslüğün adıdır.
Efraimoğulları Sonradan Yahudi halkını oluşturacak 12 kabileden birisinin adıdır.
Ehud Eski Ahit’in yedinci kitabında Benyaminoğullarından Gera’nın oğlu olarak adı geçmektedir (Yargıçlar 3: 12-4: 1)
Eibenschütz, Jonathan MS 1690-1764. Hamburglu haham, kabalist ve Sabetaycının adıdır.
Ekron Kenan ülkesinden yer alan bir kent adı olup Filistin pentapolisinden birisidir.
El Şadday Tufan öncesi dönemde Tanrı’ya verilen isimlerden birisidir.
Eleazar Aaron’un (Harun) üçüncü oğlu ve ilk İsrail kralının adıdır (Eski Ahit’in ikinci kitabı olan Çıkış’ta geçmektedir 6:23-9).
Eliezer İbrahim’in oğlu İshak’a kadın bulmak için Mezopotamya’ya gönderilmiş ve buradan Rebeka’yı alıp getirmiş kölenin adıdır.
Elişa Eski Ahit’te adı geçen bir peygamberin adı olup MÖ 9. yüzyılda yaşamıştır.
Elkasaid, Sampsin MS 2. Yüzyılda Elkasaid adlı haham tarafından kurulan bir tarikatın adı olup reenkarnasyon inancını ön plana çıkarmaktadır.
Elohim İbranice ‘Tanrılar’ anlamına gelip, ‘El’ ya da ‘Eloah’ terimlerinin çoğuludur. Musa tarafından anlatıldığına inanılan Eski Ahit’in ilk beş kitabında (Pentateuch) ‘Yehova’ veya ‘Yahveh’ terimleri yerine kullanılmıştır. Tanrı için çoğul bir ismin kullanılması eski çok tanrıcılık inancının baş tanrı ‘El’ ile alakalı olmalıdır.
Elom Ayın kişileştirilmiş formudur.
Elş Kenan tanrısı Baal’ın evinde çalışan yardımcılardan birisidir.
En Kutsal Yer Kudüs’teki ilk tapınakta Musa’ya gönderilen 10 emri içeren taş tabletlerin saklandığı bölmenin adı olup, tapınak kâhinlerinin girebildiği kutsal yer ile arasında bir perde bulunmaktaydı. En kutsal yere sadece başrahip yılda bir defa girebilme iznine sahiptir.
Enoç Halkına liderlik eden dindar bir öğretmenin adıdır.
Epstein, Perle Baal Şem Tov’un halefi olan kabalist kadın yazarın adıdır (d. 1938). Eserleri: The Way of the Jewish Mystic (Yahudi Mistiğin Yolu), Oriental Mystics and Magicians (Doğulu Mistikler ve Büyücüler), The Way of Witches (Cadıların Yolu).
Eremiel Zephaniah peygamberin vahiy kitabında iki dev melekten birinin adıdır.
Erev İçinde bir miktar Filistin toprağı bulunan kesenin adı olup bir çeşit muska olarak taşınmaktadır.
Eski Ahit 1. İbranice ‘Eski Sözleşme’ anlamına gelen Yahudi dininin kutsal kitabının adı olup, Tanrı’nın Musa peygamber aracılığıyla İsrail halkıyla yaptığı anlaşmayı tanımlamaktadır.
Eski Ahit üç bölümden oluşmaktadır:
- Tevrat
- Peygamberler
- Ketubim
Esseniler Ölü Deniz’in (İsrail) kuzeybatı sahilinde yer alan Kumran’da MÖ 15068 yıllarında var olmuş bir Yahudi mezhebinin adı olup, varlıkları bulunan Ölü Deniz Parşömenleri olarak bilinen el yazmaları sayesinde (1947) ortaya çıkmıştır. Yalan söylemekten ve evlenmekten şiddetle kaçınan üyeler mallarını ortak kullanıyordu. Hz. İsa’nın öğretisinde hatta modern Kibbutzların inşasında Esseni etkisi olduğu düşünülmektedir. İsa peygamberin eğitmenleri olduğuna inanılan bu grubun farmasonluğun öncülü kabala sırlarını saklayan gizli bir topluluk olduğu ileri sürülmüştür.
Ester Vezir Hamas’ın kışkırtması sonucu tüm Yahudileri öldürmeyi düşünen Pers kralı Ahasuerus ile evlenerek kralı düşüncesinden caydıran güzel bir Yahudi kızının adı olup hikâyesi Eski Ahit’te yer alan Ester Kitabı’nda anlatılmaktadır.
Ester Kitabı Tevrat’ın Ketuvim ‘yazılar’ adıyla bilinen üçüncü bölümünde yer alan bir kitabın adıdır.
Etnarkh Roma egemenliği döneminde Yahudi yöneticilerin babadan oğla geçen unvanlarının adıdır.
Etrah Antik Kenan halkının inanışında ay tanrısının adıdır.
Etrog Yahudilerin Şukot (Çardak Festivali) bayramında, bayram buketine konulan bir greyfurt çeşidinin adıdır. Mezar taşlarında ve tarihi kalıntılarda sık rastlanılan bir semboldür.
Eyn Soph Kabalanın temel kavramı olup insan aklının düşünebileceği en yüksek değerleri (Tanrıyı) tanımlar.
Eyüp Eski Ahit’in 18. kitabında adı geçen Uz halkının dindar ve zengin reisinin adıdır.
Ezekiel Eski Ahit’te bahsi geçen bir peygamberin adıdır.
Ezra Babil’de oturan meşhur haham ve kâtibin adı olup, MÖ 458 yılında köylüleriyle Jerusselam’a dönmüş, eski Ahit’in yazmalarını toplamıştır. Yahudilerin başka dinlerden kişilerle evlenmelerini yasaklamıştır.
Falaşalar Etiyopya’da yaşayan siyah Yahudilerin adı olup atalarının Yahudiliği kabul etmiş Agau halkı olduğu sanılmaktadır. Buna karşın Falaşalar, Seba Melikesi Belkıs ile Süleyman peygamberin oğlu I. Menelik’in soyundan geldiklerine inanmaktadırlar.
10 Felâket Tanrının Yahudileri kurtarmak için Mısır’a gönderdiği on kötü işaretin adıdır. Bunlar:
- Nil suyu içilemez olmuş
- Kurbağa istilası
- Sivrisinek istilası
- Karasinek istilası
- Salgın hastalıklar
- Cüzzam
- Fırtına
- Çekirge istilası
- Karanlık basması
- Çocuk ölümleri
Ferisiler, Perişum İkinci tapınak döneminde (MÖ 515-70) Filistin’de ortaya çıkan dini grubun adı olup Romalılara karşı şiddetli direniş göstermiş sofu bir tarikattır.
Gabay Cemaatten yoksullara yardım için para toplamakla sorumlu tutulan kişinin adı olup İbranice ‘tahsildar’ anlamına gelmektedir.
Gad Davut’u yersiz sayım yaptırmakla suçlayıp Yahudi kavmini veba salgını ile cezalandırmıştır.
Gadoğulları Hz. İbrahim’in torunu Yakup’un ilk karısı Zilpa’nın büyük oğlunun adını verdiği on iki İsrail kabilesinden birisinin adıdır
Gagiel Balıkçıların koruycu meleğinin adıdır.
Galante, Rabbi Avraham 16. yüzyılda yaşamış Zohar’ı yorumlamış bir kabalistin adıdır.
Gamaliel, Rabban Yahudi bilgesi Hillel’in torunu olup MS 70 yılında Kudüs’ün yıkımından sonra Yahudilerin lideri olmuştur. Yeni Ahit’te adı iki defa geçmekte olup Yahudi sözlü şeriatını derleyenlerden birisidir. Gamiel’de dedesi gibi ha-Zaken ‘yaşlı’ unvanına sahiptir.
Gaon MS 6.-11. yüzyıllar arasında Babil, Suriye ve Filistin’de bulunan Yahudi okullarında başöğretmen anlamında kullanılan bir terim olup İbranice gaon ‘Ulu, yüce’ (çoğul Gaonim) anlamına gelmektedir.
Gaon von Vilna MS 1720-1797. 80 ciltlik bir çalışmaya sahip bir kabalistin adıdır.
Ge Hinnom, Gehinnom, Jahannam adını Jerusalem’in (Kudüs) güneybatısında yer alan Hinnom vadisinden alan, İsrail kralı Solomon’un Çemoş ve Moloh adlı tanrılar adına inşa ettiği ve bazı İsraillilerin çocuklarını kurban ettiği bir tapınağın adıdır. Yeni Ahit’te Gehenna adıyla geçmekte ve cehennemle eş tutulmaktadır (1 Krallar 11:7, 2 Krallar 23:10)
Yunanca’ya Geenna formunda geçmiştir.
Bkz. Cehennem
Geburah On Sefirod’dan beşincisinin adı olup İbranice ‘Güç, kudret’ anlamına gelmekte Pahad ‘korku’, Din ‘adalet’ isimleriyle de bilinmektedir.
Gedullah On Sefirot’tan bir tanesinin adı olup İbranice ‘Büyüklük’ anlamına gelmektedir.
Gemara 1. Talmud’un ikinci bölümünün adı olup, İbranice ‘yorum’ anlamına gelmekte, Yahudiliğin sözlü yasaları olan Mişna ile ilgili Arami yorumlarını içermektedir.
- Doğu Avrupa kökenli Hasidik bir tarikatın adıdır.
Gematria Kabalistik bir sayı biliminin adı olup Kitab-ı Mukaddesteki kavramları harflerinin sayısal değerine göre açıklamaya çalışmaktadır. Örneğin İbranice Dünya Savaşı anlamına gelen ‘Milhemet ha Olam’ kelimesinin harflerinin toplamı 675 rakamına denk gelmekte İbrani takviminde bu diğer 1914 yılı sonbaharına yani 1. Dünya savaşının başlangıcına denk düşmektedir.
Geniza Sinagog’un tavan arası ya da bodrumunda bulunan ve kutsal eşyaların saklandığı özel bölmenin adıdır.
| Kahire Genizası |
| Kahire Geniza’sı adıyla tanınan hayret verici elyazmaları ve basılmış kitaplar yığını, bir mezarlıkta değil, bir sinagogda, Eski Kahire’de Fustad’daki Ben Ezra sinagogunda bulunmuştur. Bu buluşun tarihsel keşiflerin en heyecan vericilerinden biri olması, bazı olağandışı öğelerin birleşmesiyle meydana gelmektedir. Önce, sinagog çok eski, aşağı yukarı bin yıllık bir tarihe sahiptir. İkincisi, çatıda geniş bir depo odası vardı, dolayısıyla geniza malzemesini toprağa gömmek gerekmiyordu. Üçüncüsü, iyi bilindiği gibi Kahire’nin iklimi parşömenlerin ve kâğıtların korunmasına fevkalade elverişlidir. Ve dördüncüsü Kahire, geniza’nın yaşamı boyunca, Yahudi dünyasının diğer parçaları ile yakın dinsel, kültürel ve ticari bağlar içinde bulunduğundan Yahudiliğin en önemli merkezlerinden birisi oldu. Dolayısıyla, belgeler 1890’da bulunduğunda sadece yaşlarına göre değil, aynı zamanda olağanüstü bir tarihsel öneme sahiptiler. Bunların arasında 10. yüzyıl ve öncesinden 19. yüzyılın sonuna kadar uzanan dönemin Talmudları, ayin duaları ve şiirleri, yasal ve edebi belgeleri, kişisel ve iş mektupları bulunmaktaydı (Lange 1987: 18). |
Gezer Bugün Ramla kenti civarında yer aldığı sanılan eski Kenan kentinin adıdır.
Gibea Kudüs’ün kuzeyinde bugünkü Tel El-Ful kentinin yerinde bulunmuş olan İsrailoğullarından Benyaminoğulları’na ait antik kentin adıdır.
Gikatilla 13. yüzyılda yaşamış İspanyol bir kabalistin adı olup ‘Fındık Ağacı Bahçesi’, ‘Kutsal Mektup’, ‘Işığın Kapıları’ adlı kitapların yazarıdır.
Gilead Bugünkü Ürdün’ün kuzeybatısına denk düşen, Şeria ırmağının doğusunda kalan eski Filistin topraklarının adı olup, Eski Ahit’te (Tekvin 31:21-22) bahsi geçmektedir.
Gilgul Ölümden sonra ruhun bir bedenden bir başkasına göçmesinin ilk aşamasının adı olup İbranice gilgul ‘yuvarlanma’ kelimesiyle alakalıdır. Kabalistler günahkâr ruhların yeryüzündeki mevcudiyetini kendilerini arıtmak amacıyla sürdürdüğü inancındadırlar. Bkz. Dybbuk
Gog ve Magog Eski Ahit’te, Hz. İsa’yı izleyenlere karşı yürütülecek büyük savaşta düşman kuvvetlerin adı olup, dünyanın sonu geldiğinde şeytan tarafından yönetileceklerdir. Yahudi öğretisinde gerçek dinin karşıtları için kullanılan kelimeler Gog ‘kral’ Magog ‘kralın ülkesi’ anlamına gelmektedir.
Golem Büyünün hayat getirdiği kilden yapılmış bir heykelin adı olup Eski Ahit’te de (Mezmurlar 139: 16) geçmektedir. Başlangıçta cenin ya da kusurlu varlık anlamında kullanılmaktayken Ortaçağ Avrupa’sında Tanrı’nın adının ya da kutsal bazı metinlerin yazılı olduğu kâğıtları içeren muskalar sayesinde canlandırılan heykel anlamına genişlemiş, Frankenstein gibi sonradan yaratılacak bilimkurgu kahramanlarına örnek olmuştur. Bilinen en ünlü golem Judah Loew Ben Bezalel (1525-1609) tarafından yaratılan Yossele olup Prag Yahudilerine yardım etmiştir (Winkler 1994).
Goliath, Golyat Filistin’de bulunan Gath şehrinde yaşayan bir devin adı olup, İbranice ‘görkem, ihtişam’ anlamına gelmektedir. İsrailoğullarının genç şampiyonu David, Goliath’a meydan okumuş ve teke tek dövüşte sapanından attığı taş yardımıyla devi öldürmüştür (1. Samuel 17:50). Eski Ahit’in başka bir yerinde ise kral David’in bir savaşçı Elhanan tarafından öldürülmektedir (2. Samuel 21:19)
Kuran’da Câlût adıyla (Bakara 249-251) adıyla geçmektedir:
“…Tâlût ve iman edenler beraberce ırmağı geçince: Bugün bizim Câlût’a ve askerlerine karşı koyacak hiç gücümüz yoktur, dediler. Allah’ın huzuruna varacaklarına inananlar: Nice az sayıda bir birlik Allah’ın izniyle çok sayıdaki birliği yenmiştir. Allah sabredenlerle beraberdir, dediler. Câlût ve askerleriyle savaşa tutuştuklarında: Ey Rabbimiz! Yüreğimizi sabırla doldur; bize direnme gücü ver; kâfir kavme karşı bize yardım et, dediler. Sonunda Allah’ın izniyle onları yendiler. Davut da Câlût’u öldürdü…”
Gökkuşağı Eski Ahit’in ilk kitabına göre Tanrı insanlara gökkuşağını dünyayı tekrar yok etmeyeceğinin işareti olarak göndermiştir (Genesis 9). Kabalaya göre Hz. Musa Sina dağına tırmanıp tanrıdan on emri alırken bir gökkuşağı tarafından korunmuştur (Zohar 2:99a).
Grigori [Yahudilik-Hıristiyanlık] Apokratif metinlerde bahsi geçen asi meleklerden birisinin adı olup, ölümlü bir kadından Nephilim adı verilen melez bir ırkın babası olmuştur. Nephilimler, Eski Ahit’in ilk kitabında (Tekvin 6: 4) dev olarak tanımlanmışlardır.
Günah Keçisi, Sair Lazazel Geçmişte Yom Kippur (Kefaret günü) Yahudi toplumunun günahlarının sembolik olarak yüklendiği ve bir uçurumdan aşağı atılarak öldürdüğü keçinin adıdır.
Güneş Yahve’nin gücünün sembolü kabul edilmektedir.
Güvercin Güvercin (özellikle kumru) saflık ve temizliğin sembolüdür. Nuh Tufanı öyküsünde Nuh etrafta kara olup olmadığını anlamak için gemiden bir güvercin uçurmuştur.
Ha Galil Filistin’in kuzeyinde yer alan, İsrailoğullarından Naftali kabilesinin yaşamış olduğu tarihi bölgenin adı olup, Arapça Celile olarak adlandırılmaktadır.
Ha M’aggel, Çoni Talmud’da adı geçen ve yağmur yağdırmak için büyülü bir çember kullanan bir varlığın adıdır.
Ha Şem, Haşim Tanrının isimlerinden birisi olup, İbranice ‘isim’ anlamına gelmektedir.
Habad Rus Yahudi’si Şneur Zalman’in 18. yüzyılda Liadi kentinde önderi olduğu Hasidik kökenli dini akımın adıdır.
Habakuk MÖ 7. yüzyılda Jehoiakim ve Josiah döneminde yaşamış sekizinci Yahudi peygamberinin adıdır.
Habakuk kitabı Eski Ahit içindeki kitaplardan birisinin adı olup on iki peygamberden sekizincisi olarak Nevim bölümünde yer almaktadır.
Hadraniel Cennetin ikinci kapısına gardiyanlık yapan bir meleğin adı olup ‘Tanrı’nın büyüklüğü’ anlamına gelmektedir.
Hafta Tanrının 6 günde dünyayı yaratıp 1 günde dinlenmesinden oluşan yedi günlük sürenin adı olup, Eski Mısırlıların bir ayı dörde bölmesi geleneği ile alakalıdır.
Haftara Bayram sabahlarında Tevrat’ın okunmasından sonra kehanetle ilgili bölümlerin okunması işidir.
< İbranice haftara ‘sonuç’
Haggai Eski Ahitte adı geçen bir peygamberin adı olup (MÖ 6. yüzyıl) İbranice ‘şen’ anlamına gelmektedir.
Haggai kitabı Eski Ahit’in Neviim (peygamberler) bölümünde yer alan kitaplardan onuncusunun adıdır.
Haham Sefarad Yahudilerinin dini liderinin adıdır. Bkz. Rabbi
< İbranice hâkâm ‘bilge’
Hahambaşı Hahamların liderine verilen isimdir.
Hakimler Kitabı Eski Ahit’i oluşturan kitaplardan birisi olup İsrailoğullarını yabancı halkların egemenliğinden kurtaran hâkimlerin öykülerini içermektedir.
Halakhah, Alaha Yahudiliğin insan yaşamını konu alan tüm dini yasalarını (Eski Ahit ve Talmud’da) içeren kodeksin adı olup, İbranice ‘düzen’ anlamına gelmektedir.
Halila İbrani ay takvimi ile dini bayramların belirtildiği bir cep takviminin adıdır.
Hallel Eski Ahit’in Mezmurlar kitabının 113-118. bölümlerinin adı olup, Kudüs tapınağı yıkılmadan önce tapınaklarda adak sunumu sırasında okunmaktaydı.
Ham Nuh’un küçük oğlunun adıdır (diğerleri: Sam, Yasef). Sarhoş olan babasıyla alay ettiği için babası tarafından yüzünün karaması ve evladından saygı görmeme lanetine uğramıştır. Cilt rengi kararan Ham siyahların atası sayılmaktadır.
Haman Eski Ahit’te (Ester 3:1) İran kralı Ahasuerus’un Yahudilerden nefret eden ve onları yok etmeye çalışan vezirinin adı olup planları ortaya çıkınca asılarak öldürülmüştür (Ester 7:10).
Kur’ân-ı Kerim’de, Mısır firavunun veziri olarak geçtiğinden Anadolu efsaneleri ve tasavvuf şairlerinin eserlerinde aynı paralelde ele alınmıştır.
‘Bir dem gelir İsa olur ölmüşleri diri kılar
Bir dem girer kibr evine firavn ile Hâmân olur’ (Yunus Emre)
Hametz Pesah günü evden uzaklaştırılması gereken mayalı hamurun adıdır.
Hamin Bkz. Khamin
Hamursuz Bkz. Pesah
Hanukkah Makabi halkının tarafından MÖ 166 yılında Makedon kökenli Selekuid hanedanının kovulmasını anmak amacıyla her yıl Aralık ayında düzenlenen sekiz gün süreli festivalin adıdır. İbranice ‘adamak’ anlamına gelen ve kışın en soğuk günlerinde kutlanılan, çocuklara hediyeler verilen bayramda yedi kollu şamdan Menorah dokuz kollu Hanukiya’ya dönüştürülmekte, dokuz rakamı bayramın sekiz günü için bir şamdan bir tane de diğerlerini aydınlatmak olarak açıklanmaktadır. Söylenceye göre Matatyau Ahaşmonay ile oğulları Kutsal Mabet’in açılmasını sağlamışlarsa da mabetteki kandil için sadece bir günlük yağ bulabilmişler buna karşın bir mucize olmuş ve kandil sekiz gün boyunca yanmıştır. Bu yüzden Kislev ayının 25. günü başlayan Hanuka bayramı her gün mum sayısı bir tane arttırılarak dokuz kollu şamdan yakılmaktadır.
Har ha-Bayit ‘Dağ Tapınağı’ Moriah veya Zion dağı tapınağı adıyla da bilinen, Kudüs’ün doğusunda Hinnom ile Kidron vadileri arasında yer alan bir tapınağın adı olup tanrının evrende ilk yarattığı yerdir.
Harab Serap Kabala’da bir karganın adı olarak geçmektedir.
Harun Bkz. Aaron
Harun’un Asası Musa’nın kardeşi Harun’un olağanüstü güçlere sahip değneğinin adı olup, Musa’nın asasına denk güçtedir ve Yahudilerin Mısır’dan çıkışı sırasında pek çok mucize gerçekleştirmiştir. Bir keresinde Mısırlı büyücülerin asalarını yutmuş Tabernakle’da çiçek açıp, meyve vermiştir. Çoban değneği çobanın sürüsü üzerindeki yetki ve otoritesinin sembolü olup, Musa’nın Tanrı’nın buyurduğu değneği de eline alıp Mısır’a doğru yola çıkmasının (Çıkış 4: 20) ardından asa İsrail halkı üzerindeki otoritenin de sembolü olmuştur. Musa ve Harun’un Tanrı’nın emriyle bu olağanüstü asa ile gerçekleştirdikleri mucizeler Çıkış bölümünde pek çok ayette geçmektedir:
“Elimdeki değneği ırmağın sularına vuracağım, sular kana dönecek” (7: 17), Harun’a de ki, “Elindeki değneği ırmakların, kanalların, havuzların üzerine uzatıp kurbağaları çıkart; Mısır’ı kurbağalar kaplasın” (Çıkış 8: 5), Harun’a de ki, “Değneğini uzatıp yere vur, yerdeki toz sivrisineğe dönüşsün, bütün Mısır’ı kaplasın” (8: 16), “Musa değneğini göğe doğru uzatınca Rab gök gürlemeleri ve dolu gönderdi. Yıldırım düştü. RAB Mısır’a dolu yağdırdı” (9: 23), “Musa değneğini Mısır’ın üzerine uzattı. Bütün o gün ve gece Rab ülkede doğu rüzgârı estirdi. Sabah olunca da doğu rüzgârı çekirgeleri getirdi” (10: 13).
Harun’un Yılanı [Hıristiyanlık] Eski Ahit’te (Çıkış vii. 10-12) küçük güçleri yutan bir varlık olarak geçmekte, Hıristiyan kozmolojisinde aynı anlamda deyim olarak kullanılmaktadır.
Hasidizm MS 18. yüzyılda İsrael ben Eliezer tarafından Polonya’da kurulan mistik bir Yahudi tarikatının adı olup, İbranice hasidi ‘dindar, sofu’ kelimesiyle alakalıdır. Bugün İsrail ve New York’ta yaşayan köktendinci Yahudiler tarafından yaşatılmaktadır.
Haskalah Avrupalı entelektüellerin etkisiyle Yahudilerin aydınlanma çağı olarak kabul edilen 18. ve 19. yüzyılları tanımlayan terimdir.
< İbranice Haskalah ‘Aydınlanma’
Haşat Anat tarafından öldürülen bir Kenan tanrıçasının adıdır.
Havdala Bayram ve sebt günlerinin bitiminde kutsal olanla olmayanı ayırma amacıyla yapılan duanın adı olup İbranice ‘farklılaşma’ anlamına gelmektedir.
Havra İbranice hevra ‘birlik’ ve ‘küçük dini topluluk’ anlamına gelmekte olmasına karşın Türkçe içinde Yahudilerin tapım yeri olan sinagog ile eş anlamlı olarak da kullanılmaktadır.
Hazan Sinagog’da okunan duaların ezgili kısımlarına eşlik eden din adamlarının adıdır.
Hazırlık Günü Şabat Günü için hazırlık yapılan Perşembe günbatımı ile Cuma günbatımına kadar geçen sürenin adıdır.
Hekhaloth İbranice ‘Gökyüzü’ anlamına gelen kelime aynı zamanda Hz. İsmail’in gökyüzüne yükselmesi ve Hanok’la karşılaşması efsanesinin adıdır.
Herem Birisini topluluktan ihraç etme anlamına gelen işlem günümüzde pek uygulanmamaktadır
Heres Kenan halkının Babil güneş tanrısı Şamaş’a verdiği isimdir.
Hirodes Yanlıları Yudea kralı Hirodes Agripa taraftarlarını da içerdiğinden kralın adıyla tanınan bir Yahudi tarikatının adı olup, çok tanrıcılığın izlerini taşımaktadır.
Hirschfeld, Ephraim Joseph Hirschfeld 19. yüzyılda yaşamış Markus Ben Bina adlı tarikatın üyesi olan bir kabalistin adıdır.
Hoçmah, Çoçmah Kabala’ya göre On Sefirot’tan ikincisinin adı ve ilk Sefirot Kether’in türümüdür. Kelim İbranice ‘Bilgelik’ anlamına gelip Tanrı’nın ilk düşünesini tanımlamak için de kullanılmaktadır.
Hoçmah Hanistar Kabala’nın adlarından birisidir.
Holokaust 2. Dünya savaşı sırasında Naziler ve işbirlikçileri tarafından yapılan ve 6 milyona yakın Yahudi’nin öldüğü iddia edilen soykırımının adıdır. Kelimenin Yunanca ‘tam yanmış kurban’ anlamına gelmektedir.
Horon Fenike (Kenan ülkesi) ölüm ve yıkım tanrısının adıdır.
Hosea Bir peygamber adı olup Eski Ahit’in ilk 12 kitabına adını vermiş ve MÖ 784-725 yılları arasında yaşamıştır Huppa Bezden yapılan ve gelin odasını sembolize eden bir kubbe altında evlenme töreninin gerçekleştirildiği yerin adıdır.
Kaynak: Özhan Öztürk. Folklor ve Mitoloji Sözlüğü. Ankara, 2009
Ayrıca Bakın
Yahudilik, Musevilik, Yahudulik tarihi