Calabria veya Kalabriya /kaˈlaːbrja/ [Calàbbria, Calavría, Kalavrì] İtalya’nın 1948 Anayasası ile kısmi bölgesel özerklik verilmiş 20 bölgesinden birisi olup, Çizmeye benzetilen İtalya yarımadasının burun kısmında yeralmaktadır. Calabria’nın merkezi ve en kalabalık ili Catanzaro kenti olup, Cosenza, Crotone, Reggio Calabria ve Vibo Valentia diğer önemli illeridir. Calabria’nın kuzeyinde Basilicata bölgesi, batısında Tiren denizi, doğusunda İon deniyle çevrili olup, 15.080 km2 genişliğinde ve yaklaşık 2 milyon kişinin yaşadığı bir bölgedir.
Calabria nerede? Calabria harita
Calabria tarihi
Büyük bölümü dağlık olan Calabria bölgesinde dağ yürüyüşü yapmaya müsait Pollino, Sila ve Aspromonte milli parkları yer almaktadır. MÖ 700 bin yıl önce insan yaşadığı bilinen bölgede paleolitik dönemde Papasidero yakınlarındaki Romito mağarası duvarlarında Bos Primigenius adıyla bilinen boğa figürü tasvirleri bulunmuşştur. MÖ 3 binlerde Neolitik dönemde ilk köyler kurulurken, MÖ 1500’lerde Oenotri (üzüm asması ekenler) adlı bir kabile yerleşmiş olup, Yunan mşitolojisinde bunların kralı Oenotrus olarak geçmekteydi. Yunanlılar, Calabria’yı başlangıçta ‘İtaloi’ olarak anarken zamanla bu ad tüm İtalyan yarımadası için kullanılır olmuştur. MÖ 8-7. yüzyıllarda Yunanlılar Güney İtalya’da pek çok koloni krumuş olup, bunlardan Chone (Pallagorio), Cosentia (Cosenza), Clampetia (Amantea), Scyllaeum (Scilla), Sybaris (Sibari), Hipponion (Vibo Valentia), Locri Epizefiri (Locri), Kaulon (Monasterace), Krimisa (Cirò Marina), Kroton (Crotone), Laüs (Santa Maria del Cedro), Medma (Rosarno), Metauros (Gioia Tauro), Petelia (Strongoli), Rhégion (Reggio Calabria), Scylletium (Borgia), Temesa (Campora San Giovanni), Terina (Nocera Terinese), Pandosia (Acri) ve Thurii, (Thurio) Calabria bölgesinde yeralmaktadır. Roma döneminde Calabria bölgesi Latince Bruttium olarak anılmayan başlanmış, Roma imparatorluğu yıkılınca Puglia ile birlikte Bizans 11. yüzyulda Norman, 13. yüzyıl sonrasında sırasıyla Napoli krallığı, Habsburg ve Burbon krallıkları hâkimiyetine girmiştir. Ekonomik sıkıntılar yüzünden 1960’lı yıllarda Kuzey İtalya ve yurtdışında 338 bin Calabrialı göç etmek zorunda kalmıştır. Bkz. Yurt dışında yaşayan İtalyanlar
Calabria gezilebilecek yerler
Calabria bölgesinin doğu kıyısında yer alan Ortaçağ kenti Badolato, hayalet kasaba Pentedattilo, Homeros’un Odyyseia destanında gemilerin batmasına sebep olan kayalıkları, bahsi geçen balıkçıları ve kalesiyle ünlü Scilla, tıpkı Roma gibi 7 tepe üzerine kurulan üniversitesi ve labirent benzeri dar sokaklarıyla ünlü Cosenza kentleri ile denize girmeyi sevenler için her biri birinden güzel plajlar olan Tropea, Capo Vaticano, Le Castella, Capo Rizzuto, Cirò Marina ve Sibari ziyaret edilebilecek yerlerdir.
Calabria mutfağı
Calabria acı biber kullanılarak pişirilen yemeklerin vatanı olup bu açıdan özellikle Cosenza yakınlarındaki Diamanet haklı bir şöhrete sahiptir. Biber çeşitleri de hafif acı ünlü Nduja biberinden ağızda patlarcasına acı saçan Bomba’ya dek değişen şiddetlerde üretilmektedir. Yine bölgede üretilen tatlı kırmızı soğan Cipolla rossa di Tropea o derece tatlıdır ki reçeli bile yapılmaktadır. Yörenin ünlü yemekleri kızarmış patlıcan, domates ve peynirden hazırlanan ‘Parmigiana di melanzane’, bezelyeli makarna ‘Lagane e Cicciari’, biber, et ve kabak çiçeğinden hazırlanan ‘Peperonata’, sebze, yumurta ve kırmızı biberden hazırlanan ‘Ciambrotta’, biberli patates ‘Pipi e patati’ ve ‘Pignolata’ tatlısı ile kılıç balığı (Pesce spada) ve Stocco adlı yerel balıktan hazırlanan yemeklerdir. Soppressata, Capocollo ve Salame di suino nero salamları ile Caciocavallo silano, Pecorino Crotonese, Butirro ve Giuncata peynirleri ise diğer ünlü yerel ürünlerdir.
Calabria bölgesi turizm website: www.turiscalabria.it
Isola di Dino 39°52′26″N 15°46′30″E Tiren Denizi üzerinde Calabria sahilinde, Praia
 a Mare belediyesi yakınlarındaki Arena burnu açıklarında yer alan iki adadan büyük olanın Yunanca ‘girdap ya da fırtına’ anlamına gelen adıdır. 9-11. yüzyıllarda İtalya’ya akın düzenleyen Müslüman denzicilerce üs olarak kullanılan ada günümüzde özel mülkiyettir. |
Ayrıca Oku: Calabria Hakkında Bilgi
| CALABRİA, her tarafı dağlık bir bölgedir: Pollino (2 270 m) kalkerli Apennin dağlarının sonudur. Scalaone geçiti aracılığıyla Calabria Alpleriyle birleşir. Kıyı sıradağları, Catanzaro kıstağına kadar gnaystlardan ve mikalı şistlerden meydana gelir. Güneyde Sila’nın (1 929 m) ve Serre’nin (1 276 m) koruluk kütleleriyle Aspromonte’nin (1 951 m) çıplak yükseklikleri granit ve şistlerden oluşur. İon denizi kıyısı boyunca uzanan bölge (badlands) killerden meydana gelir; bu killer sel aşınımından zarar görmüşlerdir. Tiren denizi kıyısında girintili çıkıntılı olan kıyı bölgesi ton denizi kıyısında düz, alçak ve bataklıktır. Toprakların aşırı aşınması, yazların uzun ve kurak geçmesi ve ilkel toprakların verimsizliği yüzünden tarım alanları çok değildir. Bununla birlikte tarım yine de çok çabuk çoğalan ve hızla göçmek zorunda kalan halkın başlıca faaliyetidir. Küçük mülklerin ağır bastığı Tiren denizi kıyısında ağaç yetiştiriciliği (zeytin, turunçgil ağaçları ve çeşitli ağaçlar) ve karma tarım yapılan tarlalar birbirini izler. Aspromante ve Şerre az gelişmiş kesimlerdir. Sila ve Siburi’den Catanzaro’ya kadar İon denizi kıyısında geniş ölçüde bir tarım reformu yapıldı. Çok büyük mülklerin ağır bastığı bu eski bölgede kamulaştırmalar, küçük mülk sahiplerinin yerleşmesine yol açtı ve toprağın verimlileştirilmesi çabaları değişik tarımlar uygulanmasını (tahıl, yemlik bitki, meyve ağaçları) sağladı. Calabria bölgesi geleneksel olarak tırmanılması güç kayalarda kurulu büyük köylerden meydana gelir; ama toprak reformu kesiminde köylülerin evlerini topraklarında kurmalarıyla köyler parçalanmıştır.
Calabria Tarihi. Calabria’yı Yunanlılar sömürgeleştirdiler. M.Ö. III. yy.da Romalıların eline geçti. Augustus zamanında Apulia ile birleştirildi ve İtalya’nın ikinci bölgesini meydana getirdi. Daha sonra Bizans’a geçti. Ostrogotlar ve Müslümanlar tarafından yıkıldı, Sicilya Norman krallığına girdi ve 1860-1861’de İtalya ile birleştirildi. Bölgeyi örten makiler uzun süre haydut yatağıydı. (M.L.) |