Karadeniz Tarihi

Trabzon Osmanlı Dönemi Tarihi (3. Bölüm) 19. yüzyılın 1. Yarısı

Makale: Özhan Öztürk Tanzimat Sonrası Trabzon 1838 Tanzimat Fermanı Hristiyanların yaşam koşullarını iyileştirirken yeni ekonomik fırsatlar yaratmış, daha iyi yaşam şartları için sürekli Rusya’ya göç veren Pontus Rumları artık Trabzon ve civarındaki yurtlarında güvenli ve refah içinde yaşayabileceklerinin farkına varmışlardır[1]. İngiltere’nin Trabzon konsolosu W. G. Palgrave, yerel çıkarları gözeten derebeylerin halk tarafından desteklendiğini buna karşın bölgeye atanan hükümet yetkililerinin yerel çıkarlar ile İstanbul’un planları arasında denge kuramadıkları için başarısız olduğunu bildirmiştir.

Oku
Karadeniz Tarihi

Trabzon Osmanlı Dönemi Tarihi (2. Bölüm) 18. ve 19. yüzyıl

Makale: Özhan Öztürk Trabzon ve civarında Ayan sorunları Osmanlı devletinde ayan önceleri bir toplum veya bölgenin ileri geleni anlamında kullanılmasına karşın 18. yüzyılın ortalarından itibaren devlet için asker sağlayan, vergi toplayan, zahire ve hayvan temini konularında aracı olan şehrin ileri gelen ve mutlaka “yerli”[1] ailelerine verilen idari bir görev haline dönüşmüştür.[2] Ayanlar halkın vergilerini toplarken, tevzi defterlerine kendileri için akçeler ekliyor, halkın şikâyetlerini dikkate almıyor, vekil tayin ettikleri vilâyet kethüdaları vasıtasıyla “bedel-i nüzul”, “avarız”, “imdad-ı seferiye” ve imdad-ı hazeriye” gibi vergileri çoğu zaman zor kullanarak topluyor, kanunsuzluklarına hatta dönem dönem…

Oku
Karadeniz Tarihi

Trabzon Osmanlı Dönemi Tarihi (1. Bölüm) 1461- 17. yüzyıl

Makale: Özhan Öztürk II. Mehmet birkaç gün kaldığı kente Gelibolu beyi ve donanma komutanı Kazım Bey, 400 seçkin adamıyla birlikte kalacağı sancak yapılan Trabzon’a yönetici olarak atanmış[1] böylece eski Rum İmparatorluk merkezinde 1923 yılına değin sürecek Osmanlı idaresi fiilen başlamıştır. 1473’te Bayburt ve Şarkî Karahisar de ele geçirilmiş olup[2], Trabzon sancağının bu dönemde bağımsız mı idare edildiği yoksa Rum (Sivas) vilayetine mi bağlandığı[3] konusu tartışmalıdır. Gökbilgin’e göre bir süre bir eyalet teşkilatına bağlı olmadan müstakil idareciler ve komutanlar tarafından, kalelerde dizdarları, subaşıları, kadı, zâim ve ümerâ vasıtasıyla bağımsız idâre edilmiştir.[4]

Oku
Karadeniz Tarihi

Trabzon İmparatorluğu Tarihi (2. Bölüm) 1332-1461

Makale: Özhan Öztürk II. Manuel’in[1] 8 aylık iktidarında Khalybia emiri Bayram Bey[2], Gürcü ordusuyla birlikte Trabzon yakınlarındaki Asomotos’a[3] dek sokulmuşlarsa da ağır kayıplar verdirilerek püskürtülebilmişlerdir. Şubat 1333’de yerli aristokratlardan megas doux Hadım John başarısız bir isyan başlatmış, başta Scholarios ailesi olmak üzere[4] III. Andronikos’un işlediği cinayetleri affetmeyen Trabzon’un ileri gelenleri Manuel’in amcası Basil Komnenos’u[5] (1332-1340) İstanbul’dan çağırarak 22 Eylül 1332’de tahtı ele geçirmesini sağlamıştır.

Oku
Karadeniz Tarihi

Trabzon İmparatorluğu Tarihi (1. Bölüm) 1204-1332

Makale: Özhan Öztürk Trabzon İmparatorluğu’nun Kuruluşu 1180 yılında Bizans imparatoru I. Manuel Komnenos ölünce yerine henüz çocuk olan II. Aleksios Komnenos geçmiş, annesi İrene ise naip olmuştur. İmparatorluğun kargaşaya sürüklenmesi üzerine Ünye bölgesinde vali olan I. Andronikos Komnenos (MS 1183-1185), İstanbul’a gelerek 12 yaşındaki imparatorla birlikte tahta çıkmış, 3 yıl sonra imparatoru saf dışı bırakmıştır.

Oku
Karadeniz Tarihi

Şebinkarahisar (Koloneia, Koğoniya, Mavrokastron, Kara Hisar) Tarihi, Giresun

Makale: Özhan Öztürk Koloneia’nın öncülü olan ilk yerleşimin Karadeniz sahili ile bağlantıyı sağlayan İlimsu-Eşküne yolu üzerinde bulunan bugünkü Güneygören (İsola) köyü kalesi civarında kurulduğu sanılmaktadır. MS 6. yüzyılda Prokopius, Mihtridates’i mağlup eden Romalı general Büyük Pompey’in, sarp bir tepe üzerine kurulmuş kaleyi fethetmesinin ardından yerleşimin adını Koloneia olarak değiştirdiğini, imparator Justinian döneminde ise büyük meblağlar ödenerek restore edilip, savunma imkânlarının geliştirildiğini bildirmiştir.[1] Kale surlarında Roma dönemi öncesi duvarcılık izlerine rastlanılmaması Pompey’in kaleyi tamamen yıkıp yeniden inşa ettirdiğini göstermektedir ki 1866’da Taylor kaledeki Latince granit bir kitabede Pompey’i tanımlayan “PERO” harflerinin…

Oku