Karadeniz Tarihi

Trabzon 1895 olayları ve 1915: Ermenilerin  Büyük Felaketi

Makale: Özhan Öztürk 1821 Yunan bağımsızlık savaşının başarıya ulaşmasının ardından Anadolu’da Hrisitiyan karşıtlığı güçlenmiş, aynı yıl Trabzon pazarındaki Rum işyerleri yakılırken bazı yerli Rumlar öldürülmüş, Ermeni kaynaklarına göre ancak Hacı Hovannes adlı hatırlı birisinin ricası üzerine vali olayların çığrından çıkmasını engellemiştir[1]. 1826-28 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Trabzon’da yaşayan Ermeni Katoliklerinin Rus tarafını desteklemesi hatta Rus ordusunda Erivanlı Katolik Ermeni generaller bulunması hükümetin Katoliklere karşı tavır almasını bazı rahip ve ileri gelenlerin tutuklanmasına yol açmıştır. Bununla birlikte Rusya’nın galibiyeti ve Çarlığın diplomatik baskısı sonucunda 17 Nisan 1834 tarihinde Katolikler Osmanlı toplumu içerisinde…

Oku
Karadeniz Tarihi

19. Yüzyılda Trabzon Nüfusunun Etnik ve Dini Dağılımı

Makale: Özhan Öztürk 1831 Osmanlı nüfus sayımına göre Trabzon Merkez kazada 6.300, Vakfıkebir ve Sağır’da 5.962, Polathane’de 8.432, Yümerek’de (Yomra) 6.775, Tonya’da 1.910, Sürmene’de 12.985, Of’ta 18.940 erkek yaşamakta olup, buna Trabzon sancağındaki 11.431 reaya eklenince toplam 72.715 erkek etmekteydi.

Oku
Karadeniz Tarihi

1912 Seçimlerinde Trabzon

Makale: Özhan Öztürk Trablusgarp mağlubiyeti, yol ortasında gazetecilerin öldürülmesi, iç isyanlar, hafiye cemiyeti olayı ve Hizb-i Cedit bölünmesinin yıprattığı İttihat ve Terakki Fırkası, mecliste 21 Kasım 1911’de kurulan Hürriyet ve İtilaf Partisi’nin şiddetli muhalefetiyle karşı karşıya gelince 15 Aralık 1911’de sözde Kanun-ı Esasi’nin 35. maddesini değiştirmek gerçekteyse muhalefeti tasfiye etmek için çoğunluğun sağlanamadığı bir oylama yapılmasını ve 18 Ocak 1912’de 3 ay içerisinde yeni seçim kararı alınarak Meclis’in feshedilmesini başarmıştır[1].

Oku
Karadeniz Tarihi

Trabzon Osmanlı Dönemi Tarihi (3. Bölüm) 19. yüzyılın 2. Yarısı

Makale: Özhan Öztürk Göçmen Trafiği 1860’larda Rusya’nın göçe zorladığı Çerkez muhacirlerin büyük kısmı Trabzon ve Samsun yoluyla Osmanlı topraklarına giriş yaparken çoğu aç ve hasta olan muhacirlerin önemli bir kısmı tifüs ve çiçek hastalığı yüzünden ölmüş, salgın kent merkezinde yayılınca Trabzon ve Samsunluların önemli bir bölümü hastalık kapmamak için kenti terk etmiştir[1]. İngiliz raporlarına göre 1 Aralık 1863-17 Şubat 1864 tarihleri arasında sadece Trabzon’da 3 bin göçmenin yanı sıra kentin yerlilerinden 470 Türk, 36 Rum, 17 Ermeni, 9 Katolik ve 6 Avrupalı salgın hastalıklar sebebiyle hayatını kaybetmiştir[2].

Oku
Karadeniz Tarihi

Trabzon Osmanlı Dönemi Tarihi (3. Bölüm) 19. yüzyılın 1. Yarısı

Makale: Özhan Öztürk Tanzimat Sonrası Trabzon 1838 Tanzimat Fermanı Hristiyanların yaşam koşullarını iyileştirirken yeni ekonomik fırsatlar yaratmış, daha iyi yaşam şartları için sürekli Rusya’ya göç veren Pontus Rumları artık Trabzon ve civarındaki yurtlarında güvenli ve refah içinde yaşayabileceklerinin farkına varmışlardır[1]. İngiltere’nin Trabzon konsolosu W. G. Palgrave, yerel çıkarları gözeten derebeylerin halk tarafından desteklendiğini buna karşın bölgeye atanan hükümet yetkililerinin yerel çıkarlar ile İstanbul’un planları arasında denge kuramadıkları için başarısız olduğunu bildirmiştir.

Oku
Karadeniz Tarihi

Trabzon Osmanlı Dönemi Tarihi (2. Bölüm) 18. ve 19. yüzyıl

Makale: Özhan Öztürk Trabzon ve civarında Ayan sorunları Osmanlı devletinde ayan önceleri bir toplum veya bölgenin ileri geleni anlamında kullanılmasına karşın 18. yüzyılın ortalarından itibaren devlet için asker sağlayan, vergi toplayan, zahire ve hayvan temini konularında aracı olan şehrin ileri gelen ve mutlaka “yerli”[1] ailelerine verilen idari bir görev haline dönüşmüştür.[2] Ayanlar halkın vergilerini toplarken, tevzi defterlerine kendileri için akçeler ekliyor, halkın şikâyetlerini dikkate almıyor, vekil tayin ettikleri vilâyet kethüdaları vasıtasıyla “bedel-i nüzul”, “avarız”, “imdad-ı seferiye” ve imdad-ı hazeriye” gibi vergileri çoğu zaman zor kullanarak topluyor, kanunsuzluklarına hatta dönem dönem…

Oku