Karadeniz Tarihi

Şebinkarahisar (Koloneia, Koğoniya, Mavrokastron, Kara Hisar) Tarihi, Giresun

Makale: Özhan Öztürk Koloneia’nın öncülü olan ilk yerleşimin Karadeniz sahili ile bağlantıyı sağlayan İlimsu-Eşküne yolu üzerinde bulunan bugünkü Güneygören (İsola) köyü kalesi civarında kurulduğu sanılmaktadır. MS 6. yüzyılda Prokopius, Mihtridates’i mağlup eden Romalı general Büyük Pompey’in, sarp bir tepe üzerine kurulmuş kaleyi fethetmesinin ardından yerleşimin adını Koloneia olarak değiştirdiğini, imparator Justinian döneminde ise büyük meblağlar ödenerek restore edilip, savunma imkânlarının geliştirildiğini bildirmiştir.[1] Kale surlarında Roma dönemi öncesi duvarcılık izlerine rastlanılmaması Pompey’in kaleyi tamamen yıkıp yeniden inşa ettirdiğini göstermektedir ki 1866’da Taylor kaledeki Latince granit bir kitabede Pompey’i tanımlayan “PERO” harflerinin…

Oku
Karadeniz Tarihi

Tirebolu (Tripolis) Dereli ve Yağlıdere İlçeleri Tarihi, Giresun

Makale: Özhan Öztürk Tripolis[1], Pontus Polemoniacus’da aynı isimli derenin ağzında kurulmuş antik bir liman kentinin adı olup, Zefir (Zephyrium) burnuna 90 stadia mesafede yer almaktaydı.[2] Kent adı Yunanca “üç şehir” anlamına gelmekteyse antik metinlerde daha çok 3 kenti içeren bölgeler için kullanıldığı kayıtlıdır[3]. Bahsi geçen 3 kentin İskopolis[4], Argyria[5], Philokaleia[6] kentleri mi yoksa bugünkü ilçe sınırları içerisinde yer alan 3 kale mi olduğu tartışma konusudur.[7] Bu kaleler Tirebolu’nun merkezinde denize uzanan küçük yarımada üzerinde yer alan St. Jean, kıyıdan 15 km içerdeki Petroma ve Yağlıdere’nin batısında kıyıdan 3 km içerdeki…

Oku
Karadeniz Tarihi

Piraziz (Pentahor, Mendehor, Abdal İskelesi) Tarihi, Giresun

Makale: Özhan Öztürk Ordu ile Bulancak arasında yer alıp, bölgedeki en eski yerleşim olduğunu sandığım Bendehor[1] kalesinin adı antik kaynaklarda geçmemekle birlikte, Osmanlı tahrir defterlerinde 1455 yılında kalede bazıları Türkçe isimler taşıyan 24 Rum erkeğin yaşadığı görülmekte[2] 1485 yılında bazı Rumların ihtida ettiği, 1520’de ise köyde hiç Hristiyan kalmadığı anlaşılmaktadır.[3] Bendehor kalesi doğusundaki Öksün kalesi gibi Bizans veya Trabzon İmparatorluğu döneminde kıyı gözetleme ve vadiyi kontrol etme amaçlarıyla yapılmış olmalıdır. Osmanlı döneminde Davut Kethuda ve Seydi Ali Kethuda Bölüğü köyleri arasında varlığını sürdürmesinden kalenin stratejik öneminin devam ettiği anlaşılmaktadır[4].

Oku
Karadeniz Tarihi

Görele (Koralla, Yavebolu, Elevi) Tarihi, Giresun

Makale: Özhan Öztürk Koralla[1], Arrian ve Anonim Periplus tarafından Tripolis’in 110 stadia doğusunda bulunan Philokalia’nın 100 stadia doğusunda yer alan bir burun olarak tanımlanmıştır. Modern Görele kenti ise Elevi deresi delta ovası üzerinde kurulmuş olup, doğu yönünde büyümeye devam etmektedir.

Oku
Karadeniz Tarihi

Keşap (Kasopia) Tarihi, Giresun

Makale: Özhan Öztürk Antik kaynaklarda bahsi geçmeyen Keşap veya Rumca Kasiopi[1], Keçi burnu[2] üzerinde, bir ihtimal gümüş aramak için kurulmuş[3] iskele ve etrafındaki yerleşimin adıdır. Keşap adının Cenevizliler ve sonradan Türkmenler tarafından kendi ağızlarına uydurulmuş Yunanca bir kelime olabileceği akla gelmekle birlikte [4] tarihsel kanıtların eksikliği Keşap adının Türkçe olabileceği hatta 19. yüzyılda Türkçe’den Yunanca’ya geçtiği tezini mümkün kılmaktadır.[5]

Oku
Karadeniz Tarihi

Bulancak Tarihi: Pharmatenos, Kepsil, Akköy, Bulancak

Makale: Özhan Öztürk Pharmatenos[1], MS. 2. yüzyılda Melanthius nehrinin 150 stadia doğusunda, Pharnakia’nın 120 stadia batısında yer alan bir dere olup, modern Pazar Suyu’nun Antik Çağ’daki adı olması kuvvetle muhtemeldir[2]. Pazar Suyu deltasının 100 m kadar güneyinde Acısu mevkiinde bulunan kaya mezarın varlığı[3] bölgede yerleşim tarihinin daha eskiye gittiğini göstermekle birlikte sahil bölgesinde başka arkeolojik kanıtın -henüz-bulunmaması ve yazılı kaynaklarda yerleşime dair bir kanıt olmadığından konu hakkında net tespitlerde bulunmak zordur. Aynı şekilde Strabon (MÖ 64-MS 24) zamanında yıkılmış bir kent olarak bahsi geçen İskopolis’in modern Tirebolu değil de Pharmatenos…

Oku