Karadeniz Tarihi

Herakleia Pontika Sikkeleri

Yazı: Özhan Öztürk Herakleia Pontika en eski sikke basılan kentlerden birisi olup, elde edilen ilk örnekler MÖ 558 yılına tarihlenmiş, bu dönemde Herakleialıların güneybatı Karadeniz ticaretine hükmettiği düşünülmüştür[1].  

Oku
Karadeniz Tarihi

Karadeniz Ereğli Antik Çağ Tarihi: Herakleia Pontika, Panderaki, Bend Ereğli

Makale: Özhan Öztürk Herakleia Pontika[1], Bithynia bölgesinde Lykus nehri ağzında Mariandynler adı verilen Trak orijinli halkın topraklarında, liman ve sahil şeridine hakim olan bugünkü Kaletepe mevkinde kurulmuş, Boeotia’da ki Tanagralıların da katıldığı[2] Megara kolonisi[3] antik bir kentin adıdır. Söylenceye göre MÖ 560-558 tarihinde kentin 2 km kuzeybatısındaki Akherousia Burnu’nda (bugünkü Baba Burnu) bulunan ve Herakles’in yeraltına indiğine inanılan Akheron mağarasına atfen[4] adı Herakleia olarak değiştirilmiştir[5]. Baba Burnu’nun 2 mil kuzeydoğusunda yer alan Ereğli limanı karayel, batı ve lodos rüzgarlarına açık[6] olup, Antik Çağ’da denizcileri kurtaran anlamında “Soonautes” adıyla anılmaktaydı.[7]

Oku
Karadeniz Tarihi

Devrek Tarihi (Tephrike, Hamidiye), Zonguldak

Makale: Özhan Öztürk Devrek ve Divriği Kelimelerinin Kökeni Devrek, Amasra kervan yolu üzerinde yer alan duraklardan birisi olup, tıpkı Sivas Divriği gibi “Tephrike” kelimesinin Türk ağzında bozulmasıyla Devrek’e dönüşmüş olmalıdır[1]. Romalı general ve konsül Büyük Pompeius’un Mithridates’e karşı kazandığı zaferden sonra Sivas’taki Tephrike’nin adını “zafer kenti” anlamına gelen Nikopolis’e çevirdiği tarih[2] ve Anadolu’da daha çok Ermenilerin yaşadığı diğer benzer toponimler[3] göz önüne alındığında Zonguldak Devrek’in kuruluş tarihinin en azından eski çağa kadar gittiği düşünülebilir. Yunanca veya Latince bir anlamı olmayan Tephrike arkaik Ermenice veya Anadolu dillerinden birisi ile ilişkili olmalıdır[4].

Oku
Karadeniz Tarihi

Çaycuma Tarihi: Tius, Tieion, Tium, Tion, Çarşamba, Çaycami

Makale: Özhan Öztürk Tius[1], Karadeniz’e dökülen antik Billaeus (Filyos) Irmağı’nın batı yakası ağzında bugünkü Zonguldak İli, Çaycuma İlçesi, Filyos (Hisarönü) Kasabası’nın bulunduğu mevkide MÖ 4. Yüzyılda kurulmuş antik bir kentin adıdır. Bizanslı Stephanos’a göre, Miletoslu bir rahip olan Tios tarafından kurulduğu için Tion[2] olarak adlandırılmıştır. Strabon zamanında Pergamum hanedanının kurucusu Philetaerus’un doğum yeri olan küçük bir yerleşimken MS 4. yüzyılda Ammianus Marcellinus[3] Tios’tan kent olarak bahsetmiştir. Bizanslı tarihçi George Pachymeres[4] kentin 1269 yılında Selçuklu saldırılarına maruz kaldığını bildirmiştir.

Oku
Karadeniz Tarihi

Alaplı (Kalis, Cales) ve Gümeli Tarihi

Makale: Özhan Öztürk Cales, Arrian’a göre Elaeus’un 120 stadia doğusunda Karadeniz’e dökülen bir nehrin adı olup, MÖ 424’de Thukydides Kalex olarak adlandırdığı bu nehrin aniden yükselerek, ağzında demirleyen Atinalı General Lamakhus’un 13 gemisinden 10’unu batırdığını bildirmiştir[1].

Oku
Karadeniz Tarihi

Zonguldak

Makale: Özhan Öztürk Zonguldak Adının Kökeni Zonguldak adı Antik Çağ’da Oxines nehrinin 90 stadia doğusunda[1] yer alan sahil köyü Sandaraki[2] veya Sandaraka ile ilişkili olup, Yunanca “yakut rengi, kırmızı şarap” anlamlarına gelmektedir. Kent adının “bataklık, sazlık” anlamına geldiği iddia edilen “zongalık”, bataklık dolayısıyla sıtma yatağı olmasına atfen titreten yer anlamındaki “zonguldayık” hatta Fransızca orman anlamına gelen “jungle” ve “dağ” kelimelerinin birleşimi ile ilişkisi olduğu ileri sürülmesine karşın[3] Sandaraki köy adının zamanla Zonguldak’a dönüşmesi akla daha yakındır[4]. Batısında Megara kolonisi Heraklea Pontika doğusunda ise Miletos kolonisi olan Tius bulunup, Bithynia-Paphlagonia sınırında…

Oku