Abu Simbel Tapınağı (Mısır)
MÖ 13. yüzyılda sağlam bir uçurumun yontularak yapılan Abu Simbel Tapınağı veya Büyük Abu Simbel Tapınağı Abu Simbal, Ebsambul veya Isambul (أبو سنبل) ve daha küçük olan Hathor Tapınağı nefes kesici bir manzaraya sahip olup, Mısır’ın Nubia bölgesinde, Aswan’ın yaklaşık 240 kilometre güneybatısında ve Sudan sınırına yakın 2012 yılı itibariyle yaklaşık 2600 nüfusa sahip bir köyde yer almaktadır. Her ne kadar Mısır’ın büyük şehirlerinin koruyucu tanrılarına adanmış olsa da (Thebes Amun, Memphis Ptah ve Heliopolis’ten Ra Harakhty) Büyük Abu Simbel Tapınağı II. Ramses’i onurlandırmak için inşa edilmiştir. Tapınağın 33 metre yüksekliğindeki cephesi, Yukarı ve Aşağı Mısır’ın çift taçını giyen dört devasa taçlı II. Ramses heykeliyle, içlerinde tanrıların ve kralların birliğini ortaya çıkarırken etkilemek ve korkutmak için tasarlanmıştır. Nil’in batı kıyısında, Korosko’nun güneyinde (modern Kuruskū) bir kumtaşı uçurumundan oyulmuş olan tapınaklar, 1813’te İsviçreli araştırmacı Johann Ludwig Burckhardt tarafından yeniden keşfedilene kadar dış dünya tarafından bilinmiyordu. İlk olarak 1817’de Mısırbilimci Giovanni Battista Belzoni tarafından araştırılmıştır.Kompleks, Abu Simbel’den Aswan yakınlarında Philae’ya uzanan ve “Nubia Anıtları” olarak bilinen UNESCO Dünya Mirası Alanı’nın bir parçasıdır. İkiz tapınaklar, Firavun II. Ramses’in 19. hanedanlık döneminde, ilk olarak MÖ 13. yüzyılda dağın kenarında oyulmuştur. Tapınaklar firavun ve eşi Nefertari’ye kalıcı bir anıt olarak hizmet etmenin yanı sıra Kadeş Savaşı‘ndaki zaferini de anmaktadır.
Tapınağın Taşınması
Aswan Barajı’nın Nil Nehrinin taşkın sularını kontrol etmek için çok küçük olduğu anlaşıldığında, Mısır hükümeti, Yüksek Barajı inşa etti ve Nasser Gölü’nü rezervuar olarak yaratmıştır. Ancak Nasser gölünün yükselen suları Abu Simbel’i su altında bırakmakla tehdit etmiştir. Tapınağın kaybedilebileceği düşüncesi UNESCO’nun uluslararası bir yardım programı uygulamasına neden olmuştur. 1964’te, Abu Simbel’deki dört anıtın tapınaklarını güvenli bir yere götürmek için Polonyalı arkeolog Kazimierz Michałowski’nin gözetiminde tüm tarihi eserleri ile birlikte 950 blok halinde kesilerek yeni yerine- Aswan Yüksek Baraj rezervuarının yukarısındaki yapay bir dağın yüksek bir bölgesine- taşınmıştır.
Heykeller
20 m yüksekliğindeki dört heykelin üçü firavun II. Ramses’in düşmanlarının en kararlılarını bile caydırmak için güneye doğru bakmaktadır. Heykellerin muazzam boyutlarının Ramses’in kutsal ve yüce bir tanrı olarak temsil edildiğini düşünülmektedir. Tanrılar ve Ramses’in ailesinin diğer heykeller arasında belirgin bir özelliği vardır. Ayrıca Colossi’nin eteklerinde, firavunun annesi, karısı Kraliçe Nefertari ve kraliyet çocuklarının figürleri duruyor. Büyük Tapınağa girişin üstünde, Güneş tanrısı Ra-Harakhty’nin şahin başlı heykeli bulunmaktadır. Doğurganlıkla ilişkilendirilen Nil seli tanrısı Hapi, sırasıyla Yukarı ve Aşağı Mısır’ın sembolleri olan nilüfer ve papirüs taşımaktadır.
İç Tapınağında Dev Heykelleri: II. Ramses’in Colossus’u
Sağlam kayadan oyulmuş dört devasa figür tapınağın 33 metre yüksekliğindeki cephesini korumaktadır. Tahtlara oturtulmuş, 20 metre yüksekliğindeki bu ince oyulmuş Colossi özellikleri ve tarzı ile II. Ramses’i temsil etmektedir. Soldaki iki firavunu Heka-tawi ve Re-en-hekaw olarak, kapının sağındaki ikisi ise Meri-Amun ve Meri-Atum olarak göstermektedir. Firavunun karakteristik burnu en iyi en solda yeralan ilk Colossi’de tasvir edilmiştir. İkinci heykel, bir kaya düşmesi belki bir deprem ya da her ikisinin bir birleşimi sonucu, eski zamanlarda başını ve omuzlarını yitirmiş olup, bunlar şimdi önünde yerde uzanmaktadır.
Firavunun ailesi
Ramses figürleri, Mısır’ın çift taçını (Aşağı ve Yukarı Mısır’ı temsilen) giymekte ve resmi kürek benzeri bir sakalla temsil edilmektedir. Heykellerin göğsünde ve üst
kollarında ve bacaklarının arasında, kraliyet kandillerini görebilirsiniz. Her heykelin sağında ve solunda ve bacaklarının arasında, kraliyet ailesinin üyelerini temsil eden, daha küçük ama yine de yaşam boyutundan daha büyük rakamlar vardır.
İç Tapınak
Büyük giriş, sizi 17,7 metre uzunluğundaki dev Hipostil Salonuna götürmektedir. Dört köşeli iki sıra ile üç koridora (merkezi bir diğerinin iki katı genişliktedir) bölünmüştür ve iç kısımlarda kanca ve kamçı tutan firavunun on metre yüksekliğindeki Osiris figürü bulunmaktadır. Sağ taraftaki heykeller Yukarı ve Aşağı Mısır’ın çift taçını giyerken, soldakiler Yukarı Mısır’ın tacını giymektedir. Merkez koridorun tavanında uçan akbaba resimleri varken yan koridorlardakiler yıldızlarla bezenmiştir. Hipostil Salonun sağında ve solunda, bazıları hazine ve depo odaları olarak hizmet veren sekiz küçük yan oda bulunmaktadır. Dekorasyonları değişken niteliktedir, ancak genel olarak tapınağın ana odalarından daha basittir ki bazı odaların duvarlarında taş masalar vardır. Firavunun Kadeş Savaşı’ndaki Hititlere yönelik seferini betimleyen Hipostil Salonu’ndaki muhteşem duvar kabartmaları ile ünlüdür.
Kadeş Savaşı Sahneleri
Hipostil Salonunun kuzey duvarında Kadeş Savaşı sahneleri tasvir edilmiştir. Alt yazıtta, sol uçta, Mısır ordusu yürüyüş sırasında tasvir edilmektedir. Kamptaki çeşitli etkinlikler canlı bir şekilde resmedilmiştir – atlara yem verilmekte ve askerler yürüyüşlerinden sonra dinlenmektedir. Üçüncü sahne II.Ramses’in bir Savaş Konseyine sahip olduğunu gösterirken, aşağıda iki düşman casusu dövülüyor. Son sahne Mısırlı ve Hitit savaşçıları arasındaki savaşı göstermektedir. Üst yazıttaki sahneler bizi savaş alanına götürmektedir. Solda, firavunun, kendisini savaş arabalarıyla çevreleyen düşmanlarına karşı gösterdiği gösterilmiştir. Merkezde, Qadesh’in düşman kalesi, Orontes Nehri ile çevrili, savunmacılar siperlerden aşağı bakmaktadır. Sağda, Ramses II savaş arabasında seyrederken, memurları düşmanın el ve kollarını kesmiş ve mahkumları getirmiştir. Arka duvarın sağ yarısında firavunun, Hitit mahkumlarının iki bölümünün Re-Harakhty’nin, kendi tanrısal dürüstlüğünün ve aslan başlı Wert-hekaw’ın
varlığına götürdüğü gösterilmiştir. Sol yarısında Kushite mahkumlarını, tanrısal Ramses ve Mut’a Amun’a sunmaktadır.
Duvar Yazıları
Büyük Abu Simbel Tapınağı ve Hathor Tapınağı’nda bulunan duvar resim ve kabartmaları, II. Ramses’i tanrısal bir yönetici olarak yüceltmekte, Zaferlerinden bahsetmekte ve düşmanlarıyla dövüşmesini göstermektedir. Hathor Tapınağı’nda, Nefertari’nin ilahi kraliçe olarak kutsandığı gösterilmiştir. Resimler ve kabartmaların etrafını saran hiyerogliflerin ayrıntılı sıralarıdır ki resimsel yazının MÖ 3200 civarında geliştiğini düşündürmektedir. Dünyanın bilinen en eski yazı biçimi “Hiyeroglif” kelimesi “kutsal oyma harf” anlamına gelir ve eski Mısırlılar tarafından isimlerini yazmak ve dini inançlarını ifade etmek için 6.000 sembolden oluşan karmaşık bir sistem kullanılmıştır. Ramses ve Nefertari’nin hayatları hakkında pe çok bilgi bu şekilde Abu Simbel’in duvarlarına kazınmıştır. İlk Colossus’un yan tarafında Prenses Nebt-tawi (solda) ve Bent-anat (sağda), bacaklarının arasında isimsiz bir Prenses, ikinci colossus’un yan tarafında firavunun annesi Tue (solda) ve karısı Kraliçe Nefertari (sağ), bacakların arasında Prens Amen-herkhopshef bulunmaktadır. Tapınağın girişini çevreleyen iki merkezi Colossi tahtının iç kısımlarında, Yukarı ve Aşağı Mısır’ın çiçek amblemlerini örten iki Nil tanrısının figürleri, papirüs ve nilüfer, “birleştirmek” anlamına gelen hiyeroglif işareti, “aşağıda ise Kushite ve Suriyeli mahkumların sıraları vardır. İki güney Colossi’de, ise çeşitli askeri seferlerde bu şekilde geçen paralı askerler tarafından oyulmuş Yunanca, Karya ve Fenike dillerinde yazıtlarını görebilirsiniz.