Telephus (Yunan Mitolojisi)

TELEPHUS Yunan Mitolojisinde Herakles ile Tegea kralı Aleus’un kızı Auge’nin oğlu, Eurypylus’un babasının adıdır. Söylenceye göre kral, Athena Alea rahibesiyken Herakles’in tecavüzüne uğrayan kızı ile bu ilişkiden doğup, tapınakta saklanan bebek Tepehus’u bir sandığa koyarak denize salmış dalgalar sandığı içindekilerle birlikte Mysia’ya götürmüştür. Bir başka söylence de ise kral kızını denizde boğması için Nauplios’a teslim etmişse de adam kızı öldürmektense köle tüccarlarına vermiş, onlar da ana-oğulu Mysia kralı Teuthras’a satmışlardır (Paus. i. 4. 9). Tragedya yazarları ise ana-oğulu birbirinden ayırarak daha dramatik bir tablo çizmişlerdir. Kral hamile kızını öldürmesi için Nauplios’a teslim etmiş, adam kızı Mysialı tüccarlara satamadan önce kadın Parthenius dağında çocuğunu doğurup bırakmış, bebek Telephos’u bulan dişi bir geyik sütüyle beslemiştir. Çobanlar tarafından bulunan çocuk kral Korythos’a hediye edilmiş kral da onu öz oğlu gibi büyütmüştür. Kralın kızı Argiope ile evlenen Telephus kayınpederinin ölümünden sonra Mysia tahtına oturmuştur (Apollod. iii. 9. 1; Diod. iv. 33). Mysia kralı olmaktansa Tegea tahtına çıkmaya çalışan Telephus, Troya savaşı sırasında Frigya’dan önce Mysia’ya çıkan Akhalarla savaşmıştır. Bir söylenceye göre Telephus’un karısı Argiope değil Troya kralının kızı Laodike (veya kız kardeşi Astyokhe) olup, Helen’i kaçıran Paris eniştesine peşinden gelen Yunanlılarla savaşmasını istemiştir. Telephus istilacıların çoğunu öldürmüşse de Akhilleus tarafından kalçasından yaralanmış ve bu yara yıllarca şifa bulmamıştır. Sekiz yıl sonra tekrar Troya’ya gitmek isteyen Yunanlar, Apollon kâhininin öğüdüne uyarak kılavuz olarak Telephus’u çağırmış, yapılan anlaşma gereği kâhinin söylediği gibi Akhilleus mızrağının ucundaki pası adamın yarasına sürerek bir zamanlar açtığı yaranın iyileşmesini sağlamıştır (Dict. Cret. ii. 10; Ovid Met. xii. 112). Akhalar, Telephus’un kendileri gibi Yunanlı olduğunu öğrendiğinde kahramana Priam’a karşı birlikte savaşmayı teklif etmişse de Telephus savaşa katılmamıştır. Pergamus, Arkadia’da kahraman olarak saygı gören Telephus’un Tegea’da bulunan Athena Alea tapınağında Akhilles ile savaşını konu alan bir heykeli bulunmaktaydı.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016