Iris (Yunan Mitolojisi)

Iris, Yunan Mitolojisinde Okeanos’un soyundan titan Thaumas ile su perisi Elektra’ın kızı olup, Arke ile Aello, Celaeno ve Okypete adlı Harpylerin kardeşidir (Hesiod Theog. 266, 780; Apollod. i. 2. 6).

İris, deniz ve gökyüzü tanrıçası olmakla kalmayıp kimi yazarlara göre gökkuşağının kişileştirilmiş formu kimilerine göreyse gökkuşağı tanrıçanın sadece yürüdüğü yoldur. Gökkuşağı gökyüzü ile yeryüzü arasında uzandığı için İris’in İda ve Olympos dağları arasında tanrılardan tanrılara veya insanlara haber taşıdığı düşünülmüştür (Homeros İlyada xv. 144, xxiv. 78, 95, ii. 787, xviii. 168).

Başlangıçta bakire tanrıça olarak tasvir edilen tanrıça geç dönem söylencelerde Zephyrus’un karısı ve Eros’un annesi yapılmıştır (Plut. Amat. 20). İlyada’ya göre Hektor tarafından öldürülen arkadaşı Patraklos’un cesedini yakmaya çalışan Akhilleus alevlerin cılız olduğunu görünce tanrıça İris’e dua etmiş o da Zephyr’e giderek alevlerin kabarması için rüzgâr çıkmasını sağlamıştır (Homeros İlyada xxiii. 199). Bir başka söylenceye göre ise Zeus bir gün deniz tanrıçası Thetis’i görmek isteyince İris Okeanos’un koyu dalgalarının içine atılmış derinliklerde Thetis’i bulmayı başarmıştır.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016