Gerçek ve Yalan Öyküsü (Mısır Mitolojisi)
GERÇEK VE YALAN ÖYKÜSÜ Mısır 19. Hanedan döneminden (MÖ 1315–1201) kalma kinayeli bir öykünün adıdır. Öykünün başlangıcında Yalan, ağabeyi Gerçek’i Tal dağının tüm bakırı ve Koptus ormanının tüm ağaçlarının kullanılmasıyla yapılan hançerini çaldığı iddiasıyla Heliopolis Dokuzlusuna şikâyet etmiştir.
Yalan’ın şikâyeti üzerine Dokuz Tanrı ceza olarak Gerçek’in gözlerini kör etmiş dahası kardeşinin kapıcılığını yapmakla görevlendirmişlerdir. Kardeşinin yeteneklerini kıskanan Yalan bir süre sonra iki hizmetkârına emir vererek Gerçek’i aslanlara yem olarak atmalarını buyurmuştur. Adamlardan canına kıymamalarını isteyen Gerçek ölümden kurtulmayı başararak kaçmayı başarmıştır. Zengin bir kadının hizmetkârları Gerçek’i bir çalılıkta uyurken bulmuş, kadın da yakışıklı genci kapıcı olarak hizmetine almakla kalmamış onunla bir geceliğine birlikte de olmuştur. Kadın bir süre sonra çok zeki olmasının yanı sıra sanat, edebiyat ve savaş konusunda yetenekli bir çocuk doğurmuştur. Bir süre sonra diğer çocukların “babası olmadığı” yönünde alaylarına maruz kalan çocuk annesine babasının kim olduğunu sorunca gerçeği öğrenmiştir. Çocuk, babasının kör kapıcı olduğunu öğrenince babasını eve almış, gözlerini kimin kör ettiğini öğrenince de bir intikam planı hazırlamıştır. Çocuk, Yalan’ın çobanlarına para vererek güzel bir öküze bakmalarını sağlamıştır. Bir süre sonra Yalan sürüsündeki öküzü görünce kestirip yemek istemişse de çobanların onun başka birisine ait olduğunu söylemişlerdir. Yalan’ın danayı yediği Gerçek’in oğluna ulaştığında çocuk, Nil yatağını doldurabilecek denli büyük olan öküzünün boynuzlarının Batı dağlarından Doğu dağlarına dek uzandığını dahası her gün 60 dana doğurduğunu bildirerek Dokuz Tanrı’dan adalet istemiştir. Tanrılar başlangıçta böyle bir öküzün varlığına inanmayınca çocuk dağların tüm bakır ve ormanların tüm ağaçlarından inşa edilmiş hançerin varlığının gerçekliğini sorgulamıştır. Babasının yaşadığını ve Yalan’ın iftirasını ortaya çıkaran Gerçek’in oğlu bu sefer Yalan’ın gözlerinin kör edilmesini ve babasının hizmetine kapıcı olarak verilmesini sağlamıştır.
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016