Ortadoğu Mitolojisi

El (Yakındoğu Mitolojisi)

El, Kuzeybatı Samilerinde tanrı anlamına gelen terim aynı zamanda Baal dışındaki tüm önemli tanrıların (Hadad, Yam ve Mot gibi) babası olarak tanımlanan, kanatlı, uzun sakallı yaşlı bir erkek formunda tasvir edilen en önemli Sami tanrısının da adıydı.

Tanrıça Aşerah’ın kocası olarak ve Mezopotamya tanrısı Anu’nun karşılığı olduğu sanılan El’in etimolojisi çeşitli yazarlarca “güçlü, kudretli” ya da “ilk olan” olarak yapılmış olup, Güney Arabistan’da İl olarak bahsi geçmekteydi. El, Saphon dağında ikamet ettiğine inanılan ilk Kenan tanrısı olup tüm tanrıların lideridir. Ugarit yazıtlarında tanrıların ve tüm diğer varlıkların yaratıcısı olarak anılan tanrı bereketle özdeşleştirilmiş ve sembolü olarak boğa tasvirleri kullanılmıştır. Yunanlılar Ugarit yazıtlarında “Tanrıların babası” olarak anılan El’i Zeus’un babası Kronos ile özdeşleştirmiştir.

El bir tablette yanında Şafak ve Alacakaranlık’a hamile olan iki ile karısı

el

deniz kenarında duran El’in elinde deniz boyunca penisi tutar formda tasvir edilmiştir. Bununla birlikte genellikle oturur pozisyonda öküz boynuzları takmış yaşlı bir adam olarak tasvir edilen El Eski Ahit’te El, Elohim, Elkhim, El Şadday (Dağların tanrısı), El Elyon (Yüce Tanrı), El Olam (Sonsuzluğun Tanrısı), El-Bethel (Bethel Tanrısı), El Berith (Sözleşmenin Tanrısı), El Elohe-Israel (İsrail’in Tanrısı),  olarak anılmıştır. El Elohe gücün sembolü Yahudi tanrısı Yahveh’in (Yehova) de öncülü olmalıdır.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016