Ortadoğu Mitolojisi

Dilmun (Mezopotamya Mitolojisi)

DİLMUN Mezopotamya ile İndus Vadisi arasındaki ticaret yolu üzerinde bulunup, depo amacıyla kullanılan bakır madenleri ile ünlü bir diyar olup Telmun adıyla da bilinmekteydi.

Dilmun Nerede?

Lagaş kralı Ur-Nanşe dönemine (MÖ 24. Yüzyıl) ait bir kapı çukurunda “Dilmun gemilerinin yabancı diyarlardan haraç olarak kereste getirdiği” yazan bir yazıt bulunmuştur. MÖ 4. Binyılın sonlarında Sümer kil tabletlerinde bahsi geçen mitolojik Dilmun’un kesin mevkii bilinmemekle birlikte bugünkü İran körfezi üzerinde bulunan Bahreyn adası olduğu sanılmaktadır.

Sümer mitolojisinde Dilmun, Enki ile Ninhursag’ın ikamet ettiği “kutsal” , “saf” ve “temiz” cennete verilen isim olup, bazen Güneş’in doğuş yönünü tanımlamak için de kullanılmaktaydı. Sümer yaratılış söylencesine göre Büyük Tufandan kurtulan Utnapiştim (Ziusudra) adlı kahraman tanrılar kendisine ölümsüzlük bağışlayınca Dilmun’a yerleşmiştir. Başlangıçta su olmayan Dilmun su tanrısı Enki’nin su ile doldurduğu yer güneş tanrı Utu’nun yardımıyla cennet bahçesine dönüşmüştür.

Sümer söylencelerine göre bir yandan Dilmun’da İnzak (Enzag) ile Meskilak adlı iki tanrı hüküm sürmekte bunlardan İnzak, bizzat Dilmun’da Doğu Arabistan (Agaru) tanrısı olarak da kabul edilmekteydi. Kült merkezi Failaka adası olan İnzak Yeni Babil döneminde Nabu ile özdeşleştirilmiş, Elam’da Ea ve İnşuşinak ile bir üçleme oluşturmuştur. Dilmun tanrıçası, İnzak’ın karısı veya annesi Meskilak’ın ise Ninhursaga’nın görünümlerinden birisi olduğu sanılmakta olup ayrıca Nin-Dilmun (Dilmun hanımı) olarak adlandırılmaktaydı. Bunlar dışında “Dilmun’un Şarpanitusu) olarak da anılan Lahamun adlı bir tanrıça daha Dilmun’da yaşamaktaydı.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016

Ayrıca Oku: Nuh tufanı Karadeniz’de mi oldu?