Orestes; Orestes ile Elektra (Yunan Mitolojisi)

Makale: Özhan Öztürk

ORESTES  (Yunanca Ὀρέστης) Yunan Mitolojisinde Myken kralı Agamemnon ile Klytemnestra’nın oğlu ve Khrysothemis, Laodike (Elektra) ve İphianassa’nın kardeşidir (Homeros İlyada ix. 142).

Orestes Kimdir?

Homer’e göre Orestes’in yokluğunda, Klytemnestra’nın aşığı Aegisthus, Troya’dan

dönen Agamemnon’u öldürüp tahtı ele geçirmiş, o sırada 12 yaşında bir çocuk olan Orestes, kız kardeşi Elektra ile birlikte Phokis kralı Strophius’un sarayına sığınmış, yetişkin bir erkek olduğunda babasının intikamını annesi ve aşığını öldürerek almıştır. Phokis’e gelişinden 7 yıl sonra Orestes ile erkek aşığı Kral Strophius’un oğlu Pylades, Delphi’deki Apollon kâhinin yanına gittiğinde babasının öcünü alması gerektiği kendisine söylenmiştir. Bunun üzerine Pylades ile birlikte kılık değiştirerek Argos’a giderek, öldüğü söylentisini yayıp hasmına gardını düşürdükten sonra önce Aegisthus’u öldürmüş, ardından tam annesini öldürecekken tereddüt edince kendisine kâhinin sözlerini hatırlatan Pylades merhamete gelmesini engellemiştir. İşlediği cinayetten sonra Orestes’in peşine düşen intikam ruhları Erinyeler kahramanın Apollon ve Athena tarafından yargılanıp beraat etmesinden sonra Athena tarafından sakinleştirilmiştir.

Bu olaydan sonra Apollon, Orestes’e Tauris’ giderek Artemis’in heykelini almakla görevlendirmiştir (Eurip. Iph. Taur. 800, 1327).

Orestes ile Elektra

ORESTES İLE ELEKTRA Yunan Mitolojisinde babası katledilen bir evladın intikam

için annesini öldürmekten başka yolunun kalmadığı bir Yunan trajedisidir. Kardeşi Menelaus’un karısı Paris tarafından kaçırılınca Troya seferine çıkan Yunan ordusuna komuta eden Miken kralı Agamemnon ülkesinden uzakta savaşırken karısı Klytemnestra Aegisthus ile aşk yaşamış, Agamemnon geri döndüğünde kadın ile aşığı kralı öldürmüştür. İkili Agamemnon’un oğlu ve tahtın mirasçısı Orestes’i de öldürmeyi planlamakla birlikte Elektra küçük kardeşini kurtarmayı ve amcası Strophius’a göndermeyi başarmıştır. Orestes ile Strophius’un oğlu, Pylades yakın arkadaş olurken, Elektra kardeşine babasının öcünü alıp tahtını geri alması için sürekli baskı yapmıştır. Orestes anne sevgisi ile babasının öcü arasında sıkışıp kalarak delikanlılık çağına girmiş, sonunda kaderini kabul ederek ülkesine geri dönmüş, Aegisthus ile Klytemnestra’yı öldürmüştür. İntikam tanrıçaları Erinyeler Orestes’in peşine düşünce delikanlı arkadaşı Pylades ile birlikte diyar diyar gezmiş, sonunda Atina’da bir Athena tapınağına sığınarak tanrıçadan korunma talep etmiştir. Orestes’e acıyan tanrıça delikanlıyı Erinyelerden korurken kaderine tanrılar Mahkemesinin vermesini sağlamış sonuçta çocuk suçsuz bulunmuştur. Öykünün bir versiyonunda Elektra, Orestes’in arkadaşı Pylades ile evlenmiştir. Aeskhylus, Euripides ve Sophokles’in farklı versiyonlarını anlattığı öykü 1909’da Richard Strauss’un Elektra adlı operasında da konu olmuştur.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016