Gudrun, Kriemhild, Gutrune (İskandinav ve Germen Mitolojisi)

Makale: Özhan Öztürk

Gudrun, İskandinav Mitolojisinde Volsunga Saga’ya göre Krimhild’in kızı ve Gunnar‘ın kız kardeşi olup, Sigurd’un (Siegfried) ölümünden sonra Atli ile evlenmiştir.

Gudrun ve Sigurd

Gudrun, Sigurd’a âşık olmakla birlikte adam valkür Brynhild‘e âşık olmuş ve kıza Andvarinaut adlı yüzüğü hediye etmiştir. Gunnar kardeşini evlendirmek istemekle birlikte kız Sigurd’dan başkasını istememiş ancak kendisini adil bir kılıç dövüşünde yenebilecek erkeği kabul edeceğini açıklamıştır. Gudrun’un annesi Grimhild, Ute adlı bir adamdan Sigurd’a Brynhild’i unutturacak sihirli bir iksir satın almıştır. İksiri içen Sigurd yüzüğü Brynhild’den geri alarak Gudrun’a vererek evlenmiştir. Sonradan Brynhild kandırıldığını öğrenince Gunnar Sigurd’u öldürmüş, Gudrun da Hun kralı Atli (Attila) ile evlenmiştir. Ailesini öldüren kraldan intikam almak isteyen kadın Erp ve Eitil adlı iki oğlunu öldürüp pişirerek adama yedirip, sarhoş olmasını bekledikten sonra kralı da öldürüp çadırını yakmıştır. Cinayetten sonra denize atlayarak intihar eden kadın ölmemiş, dalgalar Gudrun’u İsveç’e götürmüş orada kral Jónakr ile evlenmiş ondan Hamdir, Sörli ve Erp adlı 3 oğlu doğmuştur. Gudrun, Thidrek Saga ve Nibelungenlied’de Kriemhild, Der Ring des Nibelungen‘de ise Gutrune adlarıyla geçmektedir.

İskandinav Mitolojisinde ayrıca Laxdala Saga’da Kjartan’ı sevmesine rağmen Thorwald, Thord ve Bolli ile evlenen bir başka Gudrun daha bulunmaktadır.

Germen Mitolojisinde Gudrun veya Kudrun

13. Yüzyıl başlarında Nibelungenlied’den kısa bir süre sonra Orta Yüksek Almanca yazılmış bir destanın adıdır. Kutsal Roma imparatoru I. Maximilian’ın emriyle isimsiz bir Avusturyalı şair tarafından hazırlanan yapıtın bulunduğu doküman 1820’de Tirol’de Ambras şatosunda keşfedilmiştir. Nibelungenlied etkisi taşıyan yapıt tıpkı Yunan destanı Odyssey gibi bir deniz macerası, insan duygu ve arzularının çatışmasını konu alan manzum bir destandır. Gudrun destanı kral Hagen’in maceraları, kral Hetel’in Hilde’yi kazanması ile prenses Gudrun’un (Kudrun) yargılanması adlı 3 bölümden oluşmaktadır.

İlk bölümde kralın 7 yaşındaki oğlu Hagen bir griffin tarafından kaçırılmış ve yavrularını beslemek için kuşun yuvasına bırakılmıştır. Yavruların yemek sırası için kavgaya tutuşması üzerine yuvadan kaçan Hagen anne griffinden kaçarken içerisinde kuş tarafından hapsedilmiş 3 prensesin bulunduğu bir mağaraya saklanmıştır. Fırtınada batan bir gemiden zırh ve kılıç temin eden Hagen bunlarla griffinleri öldürmüştür. Hagen ve kızlar Garadie kontuna ait bir gemi tarafından kurtarılmıştır. Kont, 4 genç için fidye parası almayı planlarken Hagen durumu öğrenmiş, kontun adamlarını hakladıktan sonra yanında kızlarla evine dönmüştür. Ailesine kavuşan Hagen korumasına aldığı prenseslerden birisi olan Hilde ile evlenmiş, babası tahtı kendisine bırakınca da kral olmuştur. Hagen ve Hilde doğan kızlarına Hilde adını vermiş, kızın güzelliğini duyan Kral Hetel Horant adlı ozan ile Wate adlı savaşçıyı elçisi olarak göndermiştir. Horant ve Wate kızı kaçırınca Hagen peşlerine düşmüşse de Hetel ile Hilde’nin evliliğini kabul etmek zorunda kalmıştır. Hetel ile Hilde’nin annesinden bile güzel Gudrun adlı bir kızı oluş, genç kızlık çağına geldiğinde kral Herwig, King Hartmut hatta Müslüman Kral Siegfried bile kendisine evlenmek için talip olmuştur. Hetel üç kralı da reddetmişse de Herwig prensesi elde etmek için babasına savaş açmayı göze almıştır. Herwig’in cesaretinden etkilenen kız adamla evlenmeyi kabul edince kıskanan Siegfried ordusuyla adamın üzerine yürümüş, iki talibin mücadelesinden faydalanan Hartmut Gudrun’u zorla kaçırmaya muvaffak olmuştur. Kızın babası durumu öğrenince peşlerine düşmüşse de Hartmut’un babası Ludwig tarafından öldürülmüştür. Kızla zorla evlenmek isteyen Hartmut reddedilince öfkelenen annesi kraliçe Gerlint Gudrun’a hizmetçi muamelesi yapmış, prensesi dövüp hapse atmıştır. Herwig ile Hilde kızı kurtarmak için güçlerini birleştirerek bir ordu toparlayarak hasımlarının üzerine yürümüştür. Yapılan muharebede Herwig Ludwig’i öldürürken, Gerlint kızı serbest bırakarak merhamet dilenmişse de kafası Wate tarafından kesilmiş, ülkelerine dönen Herwig ile Gudrun evlenmişlerdir.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016