Kelt Mitolojisi

Kelt Mitolojisi Sözlüğü (A-B)

Kelt Mitolojisi Sözlüğü adlı alfabetik sözlük çalışmamda Kelt tanrı ve tanrıçaları, kelt doğaüstü varlıkları, efsane ve kahramanlarını maddeler halinde bulabilirsiniz.

Aalardin Göğüslerinden biri bir ejderha tarafından koparılan Guimer için eksiğini tamamlaması için altın bir kabartma yapan Guigenor’in büyücü kocasının adıdır.

Abandinus Hakkında pek bir şey bilinmeyen bir tanrıçanın adıdır. Abandinus’tan söz eden tek yazıt Doğu İngiltere’de Cambridgeshire bölgesinde bulunmuş olup eski adı Abona olan Ouse nehrinin tanrıçası olmalıdır.

Abarta Tuatha Dé Danann (Tanrıça Danu’nun halkı) adı verilen İrlandanın yerlisi, ilahi bir soya mensup tanrının adı olup Keltçe ‘marifet veya kahramanlık gösteren’ anlamındadır.

Abellio, Abelio, Abelionni İspanya Pirenelerinde doğup güneybatı Fransa’yı kat edip Biscay körfezinde Atlantik okyanusuna dökülen Garonne nehri vadisi boyunca yaşayan Kelt kökenli bir halk olan Bretonların inanışında elma ağaçlarının koruyucu tanrısının adıdır.

Abhean İrlanda’nın yerli tanrıları olan Tuatha Dé Danann klanından, harp çalan bir tanrının adıdır.

Abies İrlanda kralı Cildadan’ın kardeşi olup,  Amadis tarafından öldürülmüştür. Ağabeyi intikamını almak istemişse de İrlandalı askerler İngizler tarafından bozguna uğratılmıştır.

Abnoba Roma İmparatorluğu döneminde Keltlerin orman ve nehir tanrıçalarına verdiği isim olup İngiltere’de bulunan Avon nehri ile ilişkili olmalıdır.

Accasbel Partholan’ın adamlarından birisi olup, İrlanda’da ilk hanı onun inşa ettiğine inanılmaktadır.

Açtan Cormac’da (İrlanda) doğan bir kadın kahraman adıdır.

Açtland Bir devle evlenen kraliçenin adıdır.

Addaon  Tailiesin’in oğlu olup, Rhonabwy’ın rüyasında siyah ve beyaz orduların lideri olarak görülmüş, Llongod tarafından öldürülmüştür.

Adsullata Bir nehir tanrıçasının adıdır.

Aedh 1. Fergus mac Leda’nın maiyetindeki cüce bir şairin adıdır.

  1. Mochaen’in oğlu ve Conn aile Corca’nın kardeşidir.
  2. Kendisiyle evlenmek isteyen dev anası Bebhionn’u öldüren devin adıdır.
  3. Dagda’ya ölüler dünyası tanrısı olduğu için takılan bir isimdir.

Aedh Beag Finn mac Cool’un oğlunun adıdır.

Aedh Caomh Dagda’nın oğlu olup, karısını baştan çıkarmayı denediği Corrchend tarafından öldürülmüştür.

Aedh Eangach Geleceği St Bearchan tarafından önceden haber verilen bir İrlanda kralının adıdır.

Aedh mac Ainmhireach Ainmire’in oğlu, Cumascach’ın babası olan İrlanda kralının adı olup, öldürülen oğlunun intikamını almak için Brandubh ile yaptığı savaşta öldürülmüştür.

Aedh mac Ruadh Macha’nın babası ve Kimbay ile Dithorba’nın kardeşi olan İrlanda kralının adıdır.

Aengus, Angus, Anghus, Aonghus, Angus Og, Angus Mac Og İrlanda aşk tanrısının adı olup yeryüzü tanrısı Dagda ile cömertlik ve bereket tanrıçası Boann’ın oğludur. Başının üzerinde dört kuş uçuşan yakışıklı bir genç olarak tasvir edilirdi.

Aerikura Roma’dan ödünçlenmiş bir Cehennem tanrısının adıdır.

Aes Sidhe Tepelerin halkı anlamında bir deyim olup tanrıları nitelemek için kullanılır.

Aesar En önemli İrlanda tanrısı olup, Eire’nin kocasıdır.

Aeval Güneybatı İrlanda’da bulunan Munster yöresi halkının inanışında peri kraliçesinin adıdır. Karısını cinsel yönden tatmin edemeyen erkekleri gece yarısı kurduğu mahkemede yargılamaktadır.

Agnoman Sera’nın oğlu, Partholan ile Starn’ın kardeşi, Nemed’in babası olan bir İskitnin adıdır.

Agrona Savaş ve kıyım tanrıçasının adı olup, Galler’de bulunan Aeron ırmağı zamanla onun adıyla Agrona olarak anılmaya başlanmıştır.

Ai Tuatha Dé Danann kabilesinden bir şiir tanrısının adıdır.

Aibell, Aoibhell Bir İrlanda tanrıçasının adıdır.

Aillen Öteki dünyanın kötü niyetli canavarın adıdır.

Ailill Etain Echraide’nin Ulster kralı olan babasının adıdır.

Ailill Aine Labraid’in oğlu, Laoghaire’in babası olan Leinster kralının adıdır.

Ailill mac Dunlaing St. Feichin tarafından bir deprem yaratılarak kalesi yıkılırken ölen ama Leinster tarafından tekrar hayata döndürülen Leinster kralının adıdır.

Ailill mac Mata Maev’in kocası, Findbhair, Maini ve Orlam’ın babası olan Connaught kralının adıdır.

Aimend İrlanda güneş tanrısının adıdır.

Ain 1. Kız kardeşiyle birlikte İrlanda’nın (Breton) kanunlarını yazan kişinin adıdır.

  1. Büyü ve ateş tanrısının adı olup, Ea-Anu’nun kocasıdır.

Aine 1. Güneş, aşk ve bereket tanrıçasının adıdır. Kimilerine göre Owel’in annesi, Eoghabal veya Manannan’ın kızı, Echdae veya Manannan’ın karısıdır.

  1. Culann’ın kızı, Milucra’nın kız kardeşinin adıdır.

Airgtheach Bran’ın seyahati sırasında uğradığı cennet adasının adıdır.

Airiteç Üç kız kardeşi kurt adam olan öbür dünyaya özgü bir yaratığın adıdır.

Airmed İrlanda efsanelerinde Tuatha Dé Danann kabilesinden bir tanrıçanın adıdır.

Airmid Dian Cecht’in kızı, Miach’ı kız kardeşidir.

Aithirne Fer Chedne’nin oğlu olan hicivci şairin adıdır.

Akhall İrlanda destanlarında, ağabeyi öldürülünce üzüntüsünden ölen bir kızın adıdır.

Alaisiagae Roma döneminde 4 küçük savaş tanrıçasına (Baudihillie, Bede, Finnilene, Friagabi) verilen isim olup, Germen panteonundan ödünçlenmiştir.

Alannus Roma döneminde tapınılan Gal bölgesinde Kelt kökenli bir haberci tanrının adıdır.

Alastin İngiltere ve İrlanda arasında yer alan Man adasından gelen bir su atının adıdır. İnsan biçimine girdiğinde bile at kulakları değişmeyen yaratık İskoç mitolojisindeki ‘Each Uisge’ ile benzerdir.

Alaunus Yunan güneş, müzik ve şiir tanrısı Apollon’un özdeşi olup, özellikle Almanya’da Mannheim ve Avusturya’da Salzburg’da saygı gösterilmiştir.

Alba İskoçya’nın eski adıdır.

Albadanzor Kral Cildadan adına yüz şavaşçısıyla İngiliz kral Lisuarte’nin yüz şövalyesine akrşı savaşan İrlandalı komutanın adıdır.

Albion 1. Britanya’nın bilinen en eski adı olup, ilk olarak MS 4. yüzyılda Yunan yazarların eserlerinde rastlanmış, Roma döneminde de kullanılmıştır.

  1. Bkz. Alebion

Albioriks Bereket ve zenginlik tanrısı olup Gaul bölgesinde Teutates adıyla anılmıştır.

Alemandine Ülkesine musallat olan canavarı kovan Floriant ile evlenmek istemesine rağmen, genç adam Florette’i sevdiği için aşkı kabul görmeyen Kelt kraliçesinin adıdır.

Alisanos, Alisanus Fransa’da Côte d’Or bölgesinde (Gaul) bulunan kitabelerde adı geçen yerel bir tanrının adıdır. Antik Gaul şehri Alesia’nın (bugünkü Alise-Sainte Reine) adıyla alakalı olsa gerektir.

Altın Şapka Bir Breton efsanesinde bir kralın evleneceği kızı seçmesi için bir güvercin tarafından önüne konulan altın şapkayı kullanmıştır. Altın şapkayı başına uyduran kızla evlenip mutlı olmuştur. Fransız folkloruna da geçmiş olan bu tema Tristan ve İsolde öyküsünde de kullanılmıştır.

Amaethon Galler halkının inanışında tarım tanrısının adı olup güneş tanrıçası Don’un oğludur. Aravn’ın liderlik ettiği yeraltı tanrıları ile Don’un çocukları arasındaki Ağaçların savaşında Amaethon’un erkek kardeşi Gvydion, ağaçları savaşçılara dönüştürmüş böylece yeraltı tanrıları yenilmiştir.

Amaite Aidgill Fir Bolg’a karşı Danaanların yanında yer alan kötü ruhların adıdır.

Ambisagrus Bir tanrı adı olarak geçmekte olup, Roma mitolojisindeki Jüpiter’le özdeştir.

Ambres Güneş tanrısının adı olup, Roma tanrısı Jüpiter ile özdeştir.

Ana 1. Dana’nın yardımsever görünümlerinden birisi olup ‘Anu’ olarak da bilinmektedir. İrlanda kökenli (özellikle güneydoğu İrlanda’da Munster bölgesi) tüm tanrıların anası olarak da saygı olarak görmekte bereket tanrıçasıdır. Yanlışlıkla, yeryüzü tanrıçası Danu ile de karıştılmaktadır.

  1. İrlanda savaş tanrısının adı olup, Morrigan veya Nemain’in görünümlerinden birisidir.

Anann İrlanda ana tanrıçasının adı olup Danu’yla karıştırılmaktadır. Güneybatı İrlanda’da Munster civarında yaygın olarak tapınılmaktaydı.

Ancamna Su tanrıçasının adıdır.

Andarta Gal kökenli savaş ve bereket tanrıçasının adı olup, bazen ayı formunda dolaşmaktadır.

Andraste, Andrasta, Adraste Britanya kökenli savaş tanrıçasının adıdır. MS 61 yılında kraliçe Boadikea, Roma işgaline isyanı sırasında, esir Romalı askerleri Andraste’ye kurban etmiştir.

Anekstiomarus Britanya ve Gal’de tapınılan bir güneş tanrısının adıdır.

Aneurin 13. yüzyılda Gallerde yaşamış bir ozan olup, Y Gododdin şiirinin bulunduğu Aneirin kitabının yazarıdır.

Angus Bolg İralanda’da yaşamış Desi halkının lideri ve Firgolg’un atası olup, Desi kabilesinden bir kızı kaçıran Cellach tarafından öldürülmüştür.

Angus mac Lamh kuzey İrlandalı bir savaşçının adı olup, Angus’un babasının elini nesen Cet’e meydan okumuştur.

Angus Og Dagda ve Boann’ın oğlu, Broadh’ın kardeşi, Freabhlann’ın babası olan aşk ve güzellik tanrısının adıdır.

Anluan Maga’nın oğlu, Cet’in kardeşi olan bir Connaught savaşçısının adıdır.

Annwn, Annwfn, Annwyn, Annwyfn Galler halkının inanışında yeraltında bulunan cehennemin adıdır. Nodons’un oğlu Gwyn ap Nudd tarafından yönetilmektedir. Taliesin Kitabı’nda ‘Preiddeu Annwfn (Annwn’in çalınan malları)’ adlı bir şiirde Kral Arthur ve adamlarının dokuz cadı karısının koruduğu sihirli kazanı bulmak amacıyla Annwn’e yolculuğu anlatılmaktadır.

Anoniredi Bir ana tanrıçanın adı olup, ‘Anna’ ile ilişkili olmalıdır.

Anu Bkz. Ana

Aoi Finn mac Cool’un kızının adıdır.

Aoife 1. İlbrec’in ölümünden sonra  turnaya dönüşen sevgilisinin adıdır.

  1. Ailill’in kızı, Alva ile Aobh’un kardeşi ve Lir’in 2. karısının adıdır.
  2. Cliona ile Etain’in kız kardeşinin adıdır.

Aonkos Öteki dünyada yer alan bir adanın adı olup, Maeldun tarafından ziyaret edidiğine inanılmaktadır.

Apollon Kunomaglus Yunan tanrısı Apollon’un Kelt tanrısı Kernussos formunda tasarlanmış formudur.

Aranrhod Galler şafak ve ay tanrıçasının adı olup, Gilfaethvy ile Gvydion’un kız kardeşi, Gvydion’dan Nvyvre’in annesidir.

Aravn Galler kökenli yeraltı dünyasının tanrısının adıdır. Tarım tanrısı Amaetho ondan bir köpek, kız kuşu ve erkek karınca çalmış ve çaldıklarıyla yenileceği ‘Ağaçların savaşı’na katılmıştır.

Ardan Elva ile Usna’nın oğlu, Ainlé ile Naisi’nin kardeşinin adı olup, Eoghan mac Durthacht tarafından öldürülmüştür.

Arduinna Gaul kökenli avcılık, ay ve orman tanrıçasının adıdır. Kuzeydoğu Fransa’da Belçika ile sınır olan Champagne Ardennes bölgesine adını vermiş olmalıdır. Kutsal kabul edilen bir yaban domuzu ile birlikte dolaşan tanrıça Yunan Artemis ve Roma Diana’nın Kelt karşılığı olmalıdır.

Arianrhod Güzelliğiyle tanınan bir tanrıçanın adı olup, Dylan’ın (deniz) annesidir. İki erkek (Gilfaethwy ile Gwydion) ve iki kız kardeşi (Math ile Mathonwy) bulunmaktadır.

Armorika Bretonya’nın eski adıdır.

Arnemetia Briton kökenli bir su tanrıçasının adıdır.

Art Aoinfhear Conn Ceadchathach’ın oğlu,  Delbchaem ile Eachtach’ın kocası, Connla, Crionna ile Saba’nın kardeşi ve Cormac mac Airt’in babası olan İrlanda kralının adıdır.

Artaius Gal bölgesinde ayı formunda tasvir edilen doğa tanrısının adıdır.

Artio Ayı şeklinde bir Kelt tanrıçasının adı olup, Bern kenti yakınlarında (İsviçre) adının geçtiği bazı kitabeler bulunmuştur.

Arvernus Fransa’da Auvergne bölgesinde yaşamış Arverni adlı eski bir Kelt kabilesinin inanışında bir tanrının adıdır.

Ataekina Antik İspanya’da Tagus ile Guadalquivir bölgeleri arasında tapınılan bir tanrıçanın adı olup, Romalılarca Proserpina ile özdeşleştirilmiştir. Yazıtlarında selvi dalı taşıdığı ve yer altı dünyası ile ilişkili olduğu anlaşılmaktadır.

Atenokitikus İngiltere’nin kuzeyinde tapınılan yerel bir tanrının adıdır.

Atepomarus Atların koruyucu olduğuna inanılan bir Gal tanrısının adıdır.

Ateş mızrağı, Kader mızrağı Falias’ın demircisi tarafından Lugh’un düşmanı Balor’a karşı savaşması için dövülen kargının adıdır.

Aufaniae Almanya’da Ren nehri havzasında (Rheinland) ve İspanya’da bulunan sunak yazıtlarında bahsi geçen bir ana tanrıçanınn adıdır.

Avalloc [Kelt Mitolojisi, Kral Arthur Efsanesi] Gal kökenli tanrıça Modron’un babasının adıdır. Kral Arthur efsanesinde adı Avalon’un hayalperest kralı olarak geçmektedir.

Avalon  [Kelt Mitolojisi, Mitolojik Yerler] Kutsal bir ada adı ya da cennetin adı olup Keltçe abal ‘elma’ kelimesiyle ilişkili olmalıdır. Hıristiyanlığın kabulünün ardından Arimathea’lı Joseph ile Hz. İsa’nın Britanya’da ilk ziyaret ettiği ve ilk kilisenin kurulduğu ada olduğu söylencesi yayılmıştır. Başka bir söylenceye göre Kral Arthur’un cesedi yarı üvey kız kardeşi Morgan le Fay tarafından bu adaya getirilip gömülmüştür.

Aveta Antik çağda, Fransa, Belçika’nın bir kısmı, Batı Almanya ve kuzey İtalya’da yaşayan, Kelt ırkından Gaul halkının inanışında doğum ve ebelik tanrıçasının adıdır.

Badb, Badhbh, Bodb 1. İrlanda kökenli savaş tanrıçasının adı olup, ‘Badb Katha’ (savaş kargası) adıyla da bilinmektedir. Savaş alanları Badb’ın toprakları olarak adlandırılmış olup, savaş alanında karga ya da kurt kılığında dolaştığına ve efsanevi Mag Tured savaşının yapılacağını güne karar verdiğine inanılmaktaydı.

  1. [Folklor] Banşilere İrlanda’nın bazı bölgelerinde verilen isimdir.

Balor, Balar, Bolar Devlerin ırk Fomoryalıların kralı olan ölüm tanrısının adıdır. Buarainech’ in oğlu olup karısının adı Cethlenn’dir. Balor’un gözleri baktığı birisini, öldürebilecek gözlere sahiptir. kâhinlerden kendi torunu tarafından öldürüleceğini öğrenen Balor, kızı Ethlinn’i kristal bir kuleye hapsederek hamile kalmasını engellemeye çalışır. Kelt rahibesi Birog’un yardımıyla Tuatha Dé Danann klanından Cian kuleye girer ve kızla birlikte olur. Birlilikten doğan çocuğu Balor denize atarsa da Birog tarafından kurtarılıp deniz tanrısı Mananna mac Lir’e teslim edilir. Lugh Lamhfada (Uzun kollu Lugh) adını alan çocuk büyür ve Tuatha Dé Danann klanının lideri olarak yapılan son savaşta Balor’u öldürür.

Banba Kral MacCuill’in karısı ve İrlanda’nın ruhunu temsil eden bir tanrıçanın adıdır. İrlanda’nın ilk sakini, savaş ve bereket tanrıçası olduğuna inanılan Banba İrlanda adıyla öylesine özdeşleşmiştir ki şiirlerde metaforik olarak ülkenin adı olarak geçmektedir.

Başlıklı ruhlar Şifa ve bereket ile ilgili üç Kelt tanrısının adıdır.

Beag İrlanda kökenli Tuatha Dé Danann klanından, sihirli bir kuyu ile özdeşleşmiş bir tanrıçanın adıdır.

Bebhionn İrlanda kökenli bir yeraltı tanrıçasının adı olup zevk ve keyif duygusunun da koruyucusudur.

Bel Ateşi Beltane festivali sırasında yakılan ateşin adıdır.

Belatu-Kadros, Belatukadros Galler kökenli bir savaş tanrıçasının adı olup, Keltçe ‘parıldayan peri’ anlamına gelmektedir.

Belenus Işık tanrısının adı olup, Keltçe ‘parıldayan’ anlamındadır. Her yıl 1 Mayıs’ta Beltane/Beltine adıyla bir ateş festivali düzenlenmektedir. Bu festivalde sığır sürüleri yaz için otlaklara gönderilmeden önce ateşte arındırılmaktaydılar.

Belin Gal bölgesinde ışık tanrısı olup ekinlerinden büyümesinden sorumludur. Belişma’nın eşi olup koç başlı olarak tasvir edilmektedir.

Belisama Belenus’un eşi olan ışık ve ateş tanrıçasının adıdır.

Belişma Belin’in eşi kabul edilen göl ve ırmak rahibelerine verilen isimdir.

Bellosvesos İtalya’ya girip Roma’yı işgal ettikleri dönemde Keltlerin efsanevi liderlerinin adıdır.

Berecyntia Beton tanrıçası Brigid’in Gal versiyonudur.

Berekynthia Bir Gal tanrıçasının adı olup, Kybele kültü ile ilişkilidir.

Bile, Bilenus, Belanos, Beli Şifa tanrısının adı (bel ‘parıldayan’; Breton Kimru) olup koyun ve sığır sürülerinin koruyucusudur.

Bith İrlanda’da Nuh’un oğluna verilen isim olup, Birren il evlenmiş, Cessair adlı bir kızları doğmuştur.

Blieskastel Gollen Taşı, Saarland Orta Avrupa’da muhtemelen bereketin sembolü olarak görülen fallik sembol olarak kullanılmış 7 m yüksekliğindeki menhirlerin adıdır.

Blodeuwedd Galler kökenli bir efsanede Gwydion tarafından Llew Llaw Gyffes ile evlenmesi için çiçeklerden yaratılan bir kadının adıdır. Kadının ruhu olmadığı için Llew’i Goronwy ile aldatır, Llew Llaw Gyffes Goronwy’i öldürür ve Gwydion, Blodeuwedd’u baykuşa çevirir.

Boann Bir İrlanda efsanesinde Angus’un annesi olan cömertlik ve bereket tanrıçasının adıdır. Aynı zamanda Boyne nehrinin de tanrıçası olup su tanrısı Nektan/Elkmar’ın da eşidir.

Bodb İrlanda savaş tanrıçasının adıdır. Mag Tuireadh savaşının ardından gelen Tuatha Dé Danann klanının yok oluşunu önceden görmüştür.

Bodb Dearg Yeryüzü tanrısı Dagda’nın oğlu olup babasının ardından tanrıların yöneticisi olmuştur (Keltçe dearg ‘kırmızı’)

Boğa İrlanda’da tanrıların boğa formunda beden bulduklarına inanılmaktaydı.

Bormo Sirona’nın oğlu, Damona’nın eşi olup Gal halkının inanışında bir ilkbahar tanrısıdır.

Borvo, Bormanus, Bormo Gal kökenli maden suyu ve şifa tanrısıdır. Portekiz’de Bormanious adıyla bilinmektedir.

Brakiaka Gal halkının inanışında sarhoşluk tanrısının adıdır.

Bran 1. Kelt dilinde ‘karga, kuzgun’ anlamına gelip Kelt mitolojisinde Llyr ve Penarddun’un oğlu, Branven ve Manavidan’ın kardeşi, Nisien ve Efnisien’in üvey kardeşidir. İri yapılı olan Bran kız kardeşi Branven ile onun İrlandalı kocası Matholviç tarafından esir muamelesi görünce deniz yoluyla kaçarak kurtulmuştur.

  1. Galler efsanelerine göre eski çağlarda Britanya krallığı yapmış, Grail kabının koruyucusu Balıkçı Kral’a model oluşturmuş kişinin adıdır.

Branven 1. Llyr ve Penarddun’un kızı, Bran ve Manavyda’ın kız kardeşi, Nisien ve Efnisien’in üvey kardeşidir.

Brazil, Hy-Brazil İrlanda efsanelerinde adı geçen sislerle örtülü yedi yılda bir gün sisleri dağıldığından görülebilir olan bir hayalet adanın adıdır.

Brea İrlanda kökenli Tuatha Dé Danann klanından önemsiz bir tanrının adıdır.

Breg İrlanda efsanelerinde Dagda’nın karısı olan bir tanrıçanın adıdır.

Brendan Findlugh’un oğlu olup, denizcilerin koruyucusu kabul edilen bir azizidir. Bkz. Brendan Adası

Brendan Adası, Aziz Brendan Adası, St. Brendan’s Isle [Folklor] Avrupa’nın batısında yeraldığı sanılan bir hayalet adanın adıdır. Clonfert (Cluain Fearta) manastırının kurucusu Saint Brendan’ın okyanusta seyahat ederken adayı keşfettiği ve halkını Hıristiyanlaştırdığı söylenmektedir. Kristof Kolomb (1451-1506) dönemindeki haritalarda görünen ada MS 9. yüzyıla ait Latince metinlerde (Navigatio Santi Brendani Abatis) adı geçmektedir. Kanada’nın doğusunda New Founland civarında bir ada olduğu sanılmakta olup İrlandalı kâşif Tim Severin 1976 tarihinde Brendan’ın yolculuğunu tekrarlayarak bunun mümkün olabileceğini göstermiş ama efsanevi adayı bulamamıştır.

Bres İrlanda kökenli bereket ve ziraat tanrısının adı olup, Fomorianlıların prensi Elatha’nın oğludur. Fomorialıların kralı olduktan sonra Tuatha De Danann kabilesini yenmiş, halkını Tanrıların elinden kurtardığı için İrlanda sanatında anısı yaşatılmıştır.

Bride İskoçya’da Brigid’e verilen isimdir.

Brigantia Kuzey İngiltere’de Yorkshire’da bulunan Brigantes bölgesinin koruyucu tanrıçasının adı olup aynı zamanda Braint ve Brent nehirlerine ismini vermiştir. Keltçe brig’ tepe’ kelimesiyle ve Brig ile ilişkili olabilir.

Brigid, Bridget, Brighid, Brigindo, Bri-gandu Dagda’nın kızı ve Bres’in karısı olan bir tanrıçanın adıdır. Çok yönlü olup:

  1. Şiir ve ilham tanrıçası
  2. Şifa ve bereket tanrıçası
  3. Demircilik ve savaş sanatları tanrıçasıdır.

Brigindo Brigid’in doğu Fransa’daki adıdır.

Britannia [Kelt Mitolojisi, Sembol] Roma dönemi İngiltere’sinde koruyucu bir tanrıçanın adı olup aynı zamanda Romalıların Britanya’ya verdikleri Latince isimdir. Zamanla Britanya ve Britanyalıların milli sembolü olmuştur.

Kelt mitolojisinde Britannia adına rastlanmamakta, ilk olarak Latince bir şiirde geçmektedir. Britanya’nın adı Latince olmasına karşın Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasının ardından, Britanya İmparatorluğu ile özdeşleşmiş, özellikle 1700’lü yıllarda birleşen ve bir dünya gücü olmanın ilk adımlarını atan ülkenin en önemli sembolü olmuştur. İlk olarak 1672 yılında çeyrek peni, ardından yarım peni, 1797-1970 yılları arasında peni üzerinde tasvir edilmiştir.

Britannia’nın adını verdikleri:

1697 yılında Britannia gümüş sikke

  • 1987 yılında 100, 50, 25, 10 pound değerinde Britannia altın sikke
  • HMS Britannia kraliyet donanmasının yedi gemisinden birisiydi
  • Britannia Airways charter amaçlı bir havayolu şirketinin adıydı sonradan Thomsonfly adını aldı.
  • [Amerika] British Columbia’da bir sahil adı.

Bronach İrlanda kökenli uçurum tanrıçasının adıdır.

Búanann, Buanand, Buanond Savaşçıların sütanası olarak da bilinen bir savaşçı tanrıçanın adı olup, Kelt dilinde ‘son kalan’ anlamına gelmektedir. Britanya uzun hayat tanrıçası Setlocenia ve Roma zekâ tanrıçası Minerva ile benzerdir.

Buksenus Şimşir ağaçlarının tanrısı olup, özellikle Abellio, Fagus, Robur’da saygı görmektedir.

Bkz. Kuris

Bussumarus Roma tanrısı Jüpiter’e karşılık gelen bir tanrının adıdır.

Bychan Galler versiyonunda Trystan’ın hizmetkarının adıdır.

Kaynak: Özhan Öztürk. Folklor ve Mitoloji Sözlüğü Ankara, 2009