Yunan Mitolojisi

Yunan Mitolojisi Sözlüğü (L)

Aşağıdaki çalışmam A’dan Z’ye Online sunulan alfabetik Yunan Mitolojisi Sözlüğü‘nün L harfini içermektedir. 

Labdakidler Labdakus’un soyundan gelenlere verilen isim olup, Eteokles, Laios, Oidipus, Polynikes bunlardan bazılarıdır.

Labdakos Kadmos ile Nykteis’in oğlu ve Oidipus’un atası olan Sparta kökenli Thebai kralının adı olup, soyundan gelenlere Labdakidler denilmektedir.

Labrandeus Zeus Stratius’a Labranda’da bulunan tapınağına atfen verilen isimdir (Herodot. v. 119).

Labrandos Kouret halkından bir savaşçının adı olup arkadaşları ile Karia’da bir nehrin yanında uyuduğundan nehre Heudonos ‘uyumak’ adı verilmiştir.

Labros Aktaion’un köpeklerinden birisinin adıdır.

Labrys Girit Minos uygarlığı, Trakyalılar ve Yunanlar tarafından (eski Yunan’da ‘pelekus’ adıyla da bilinmektedir) kullanılan iki tarafı savaş baltasıdır.

Kelime ilk olarak Plutarkh’ın metinlerine Lidya dilinden labyrs ‘balta’ anlamıyla geçmekte ve Yunancaya bu dilden geçtiği sanılmaktadır.

Ladogenes, Ladonis Ladon’un kızı Daphne’nin takma adıdır (Paus. x. 7).

Ladon 1. Konuşma yeteneği olan, hiç uyumayan yüz başlı bir ejderhanın adı olup, altın elmaların bulunduğu Hesperides’in bahçesini korumaktadır. Bahçedeki elmaları çalan Herakles tarafından öldürüldükten sonra Hera tarafından bir takımyıldıza dönüştürülmüştür (Hes. Theog. 333).

  1. Okeanos ile Tethys’in oğlu, Stymphalis’in kocası ve Daphne ile Metope’nin babası olan Arkadialı bir nehir tanrısıdır (Hes. Theog. 344).
  2. Aktaion’un köpeklerinden birisinin adıdır.

Ladonis Bkz. Ladogenes

Laelaps, Lailaps Avını asla elinden kaçırmayan efsanevi bir köpek olarak kişileştirilen bir fırtınanın adı olup, Zeus tarafından Europa’ya hediye edilmiştir.

Laerkes Kurban törenlerinde hayvanların boynuzlarını altın yaldızıyla boyayan sanatçılara verilen isimdir (Hom. Od. iii. 425).

Laertes İthaka kralı Arkesius ile Khalkomedusa’nın oğlu ve Odysseus’un babasıdır (Hom. Od. iv. 755, xi. 85). Bazı yazarlara göre Kalydon domuzu avına ve Argonautların efsanevi yolculuğuna katılmıştır.

Laethuse Trakya kralı Lynkeus’un karısı ve Prokne’nin arkadaşıdır.

Laias Elis kralı Pieria ile Oksylus’un oğludur (Paus. v. 4. § 4).

Laistrygones Lamus tarafından yönetilen yamyam bir dev ırkının adı olup, Telepylos civarında Odysseus’unki hariç filodaki tüm gemileri büyük kayalar fırlatarak batırmışlar, ölen denizcilerin cesetlerini yemişlerdir. Ülkeleri İtalya’da Campania sınırındaki Formiae bölgesi olmalıdır (Odysseia X, 106, 119, 199).

Lakedaimon Zeus ile Taygete’nin oğlu ve Eurotas’ın kızı Sparta’nın kocası olup, halkına adını vermiştir.

Lakastades Hippolytos’un oğlu olan bir Sikyon kralı olup, Phalkes ile ortak hüküm sürmüştür.

Lakhesis Üç kader tanrıçasından (Moira) birisinin adı olup, insan ömrünün uzunluğunu ölçmektedir. Yunanca ‘Tahsis eden, ayıran’ anlamındadır.

Lakinia Hera’nın adlarından birisi olup, Lakinia kentindeki tapınağına atfen verilmiştir.

Lakinius 1. Herakles, Geryoneus’un sürüleriyle Erythia’dan dönerken sığırlarını çalan bir eşkıya olup, Herakles tarafından öldürülmüştür. Herkles, haydudu öldürdüğü yere Hera için tapınak inşa etmiştir (Diod. iv. 24).

  1. Kyrene’nin oğlu ve Bruttialıların kralının adı olup, bazı yazarlara göre Hera için Lakinia tapınağını o inşa ettirmiştir.

Lakios Delphoi kâhininin direktifiyle Phaselis kentini kurmuştur.

Lakon Kral Lapathos’un iki oğlundan birisi olup Lakonia bölgesine adını vermiştir.

Lakyon Apollon ve Poseidon’un rahibi ve Priamos ile Hekuba’nın oğlu olan Truva kralının adıdır.

Lamedon Kronos’un oğlu ve Koraks’ın kardeşi olan bir Sikyon kralının adıdır. Koraks’ın oğlu olmadığı için tahta kardeşinden sonra geçmiştir.

Lamia Çocukları yiyen dişi bir cinin adıdır. Geç dönem efsanelerinde Lybia kraliçesi ve Zeus’un sevgilisi olarak geçmektedir. Zeus’un karısı Hera, Lamia’nın bu birliktelikten doğan çocuğunu kıskançlıkla öldürünce dişi cin önüne çıkan her çocuğu öldürerek intikam almıştır. Belden aşağısı yılan, yukarısı insan, ön ayakları pençeli, arka ayakları toynaklı olarak tasvir edilmektedir.

Lamos 1. Odysseia’da bahsi geçen Laistrygonlar adı verilen yamyam halkın kralının adıdır.

  1. Herakles ile Omphale’nin oğullarından birisi olup Lamia kentine adını vermiştir.

Lampetie  1. Güneş tanrısı Helios’un kızının adı olup, kız kardeşi Phaetusa ile birlikte Thrinacia adasında babasının öküzlerine çobanlık etmektedir. Odysseus’un arkadaşları öküzlerin bazılarını öldürünce durumu babasına bildirmiştir (Odysseia XII, 375).

  1. Asklepios’un eşi, Makhaion, İaso, Panakeia ve Podalirios’un annesidir.

Lampetos [Yunan mitoloji] İros’un oğlu olan Lesbos’lu bir kahramanın adı olup Akhilleus tarafından Methymna’nın alınışı sırasında öldürülmüştür.

Lampos 1. Şafak tanrıçası Eos’un atlarından birisinin adıdır.

  1. Truva kralı Laomedon’un oğlu ve Dolops’un babası olup, Lamponeia kentine adını vermiştir (İlyada III, 147).
  2. Aktaion’un köpeklerinden birisinin adıdır.

Lampsake Pityousa şehri kralı Mandron’un kızının adı olup Phokisliler’e kenti ele geçirmelerinde yardım ederken ölmüş bu sebeple muzaffer tarafça saygı gösterilip kente adı verilmiştir.

Lamus Yunan Mitolojisi Laestrygones adlı yamyam devler kabilesinin kralının adı olup, Formiae (Latium bölgesinde bugünkü Formia) kasabasının efsanevi kurucusudur (Ovid XIX, 233).

Laokoon Agenor’un oğlu olan Truvalı bir Apollon rahibinin adı olup, ahşap ata doğru bir mızrak atarak Truvalıları uyarmıştır. Bu durum üzerine Yunan tanrıları (Poseidon veya Athena) denizden iki dev yılan göndererek Laokoon ve iki oğlunu öldürmüştür.

Laodamas 1. Thebai kralı Eteokles’in oğlu olup, Gilssas savaşında Aigialeus’u öldürdükten sonra ölmüştür.

  1. Phaeacia kralı Alkinous’un oğludur.

Laodameia 1. Korinth’in kurucusu Bellerophon’un kızı ve Zeus’tan Sarpedon’un annesi olup, Artemis tarafından oklanarak öldürülmüştür.

  1. İolkus kralı Akastos’un kızı ve Truva Savaşı’nda ilk ölen Yunan Protesilaus’un karısıdır. Daha evlendiği kocasını kaybedince tanrılardan üç saatliğine onu canlandırmalarını istemiş, dileği kabul edilince kocasıyla geçirdiği üç saatin ardından kendini öldürmüştür.

Laodike 1. Priamos ile Hekuba’nın kızı olup Helikaon’un karısıdır.

  1. Kıbrıs kralı Kinyras’ın kızı, Elatos’un karısıdır.
  2. Arkadialı Agapenos’un kızıdır.

Laodokos Apollon ile Phthia’nın oğullarından birisi olup kardeşleri Doros ve Polypoites ile birlikte Kouretler ülkesinde hüküm sürmüştür.

Laokoon Antenor veya Kapys’in oğlu olan Truvalı bir Apollon rahibinin adıdır. Antiope’nin kocası, Antiphas ile Thymbraios’un babasıdır. Karısıyla tapınak heykellerinin önünde seviştiği için Apollon tarafından cezalandırılmıştır. Yunanlar tahta bir at bırakarak Truva’dan ayrılırken, Laokoon tahta attan şüphelenip bir mızrak atarak mızrağın titreşiminden atın içinin boş olduğunu anlamış ve atın yakılmasını öğütlemiştir. Bununla birlikte Laokoon’un oğulları Yunanların kuşatmayı bırakması üzerine deniz kenarında Poseidon’a boğa kurban ederken dev bir deniz yılanı tarafından boğulmuş onlara yardıma giden babalarının da sonu da farklı olmamıştır. Apollon’un verdiği cezadan haberi olmayan Truvalılar bu olayı farklı yorumlayıp atı yakmamışlardır.

Laomedon İlus’un oğlu olan efsanevi Truva kralının adı olup, Tithonus ile Podarces’in (sonradan Kral Priamos adıyla tanınacaktır) babasıdır. Apollon ile Poseidon’a Truva surlarını yaptırmışsa da ücretini ödemediği için ülkesinin üzerinden sıkıntılar eksik olmamıştır.

Laonome Bir söylenceye göre Herakles’in kız kardeşi olup Euphemos veya Polyphemos adlı bir Argonaut’la evlenmiştir.

Laonytos Oidipus ile İokaste’nin oğullarından birisi olup, kardeşi Phrastor ile birlikte Minyaililerle savaşırken ölmüşlerdir.

Laothoe Truva kralı Priamos’un arkadaşlarından Altes’in kızı ve Lykaon’un annesidir (İlyada XXI, 85).

Lapithai Teselya’da Peneus vadisinde yaşayan vahşi bir halkın adı olup, tıpkı Myrmidonlar ve diğer Teselya’yı kabileler gibi Helen kökenli değillerdir.

Kralları Pirithous’un düğününde, gelin, Kentauroslar tarafından kaçırılınca savaştıkları insan başlı atlar olan Kentaurları tamamen yok ederler (Ovid XII, 210. Odysseia XXO, 297), Pompeii’de bulunan antik bir freskte mızraklı Lapith halkına karşı kayalar ve ağaç dallarıyla karşı koyan Kentaurların savaşı tasvir edilmiştir.

Gerek Kalydon yaban domuzu avına gerekse Argo seyahatine katılan bazı Laipthler şunlardır: Asterion, Kaineus, Koronos, Leonteus, Mopsos, Phaleros, Pirithoos, Polyphemos, Polypoites

Larinos Herakles’in Geryoneus’un sığırlarından bazılarını hediye ettiği Epeiroslu bir çobanın adıdır.

Larissa Pelasgus’un annesi (veya kızı) olup Teselya ve Peneus’da iki şehir onun adıyla anılmıştır.

Las Taygetos’ta yaşayan bir kahramanın adı olup çeşitli söylencelerde Patraklos ya da Akhilleus tarafından öldürüldüğünden bahsedilmiştir.

Latreus Kaeneus tarafından öldürülen bir kentaurun adıdır.

Leagros Argos’tan Palladion adlı heykeli çalıp Lakedaimon kralına hediye etmiştir.

Leandros Sestoslu Hero’ya aşık olan Abydoslu bir gencin adı olup, karşı kıyıdaki sevgilisini görmeye yüzerek gidiyor ve Hero’nun yaktığı lamba sayesinde yolunu bulabiliyordu. Bir gece rüzgâr lambayı söndürünce Leandros boğulmuş, ertesi gün cesedi kıyıya vurunca Hero intihar etmiştir.

Learkhos Orkhomenus kralı Athamas ile İno’nun iki oğlundan birisi olup, deliren babası tarafından yanlışlıkla öldürülmüştür.

Lebeados Lykaon’un Zeus’u sınamak için ona insan etme törenine katılmayan iki oğlundan birisi olup (diğeri: Eleuther), bu sayede canlı kalmış, kaçarak Lebeados kentini kurmuştur.

Lebes Yuvarlak dipli derin çanakların genel adıdır. Klasik dönemde gövde uzatılmış, iki yanına uzun kulplar ve altına ayak bölümü eklenmiştir.

Lebes Gamikos Evlilik törenlerinde damadın su serpme geleneğinde kullanılan çömleğin adı olup, Yunanca evlilik vazosu anlamına gelmektedir.

Lebros Aktaion’un köpeklerinden birisidir.

Leda Kuğu kılığına giren Zeus’un tecavüzüne uğrayan, Aitolia kralı Thestios ile Eurythemis’in kızı olan Sparta kraliçesidir. Bu tecavüz sonucunda Truvalı Helen’i doğurmuştur. Hippokoon tarafından Lakedaimon’dan kovulan Tyndareos, Leda’nın babasının sarayına sığındığında birbirlerine aşık olup evlenmişler, kocası ülkesine geri döndüğünle Leda, Tyandareos ile Lakedaimon’a gitmiştir.

Leimon Apollon ile sohbet eden Skepheros’u kıskançlıkla öldüren bu yüzden Artemis tarafından bir okla vurulan Peloponisoslu bir kahramanın adıdır.

Leimone Bir söylenceye göre Atinakralı Hippomes’in bekâret yeminini bozan kızının adı olup, bir eve bir atla birlikte bırakılmış ve açlıktan deliren at tarafından öldürülmüştür.

Leipephile İolaos’un kızı, Herakles’in yeğeni, Phylas’ın karısı ve Hippotes’in annesidir.

Leitos Alektryon’un oğlu olan Thebaili bir kahraman olup, Truva Savaşı’nda Hektor tarafından yaralanmıştır.

Lekythos Zeytinyağı saklamak için kullanılan boyun kısmına tutacak eklenmiş olan dar gövdeli çömleklerin adıdır.

Leleks İlk Lakonia kralı, Myles ve Polykaon’un babası olup Leleg halkına adını vermiştir.

Lenaea Dionysos onuruna düzenlenen bir bahar festivalinin adıdır.

Lenaeus Şarap imalathanelerinin efendisi olan Dionysos’un adlarından birisidir.

Lenaia Gamelion ayında (Ocak) Dionysos onuruna Atina’da düzenlenen bir festivalin adıdır.

Leonassa Hyllos’un kız torunu, Neoptolemos’un karısı, Argos, Danae, Dorieus, Eurylokhos, Genoos ve Permagos’un babasıdır.

Leonteus Kronos’un oğlu ve Kaineus’un torunu olan bir Lapith lideridir. Helen’in taliplerinden birisi olduğu gibi Truva Savaşı’nda tahta atın içinde yer almıştır.

Leontikhos Sisamlı bir delikanlının adı olup, sevdiği kız Radine ile birlikte kızın nişanlısı olan Korinth kralı tarafından öldürülmüş, talihsiz aşıkların mezarları sonradan aşıkların dilek ve dua ziyaretgâhı olmuştur.

Leontophonos Odysseus’un talipleri öldürmesinin ardından gittiği Aitolia’da evlendiği Euippe’den doğan kızının adıdır.

Leos Orpheus’un oğlu, Klyanthos, Euboule, Theope ve Phasithea’nın babası olup, bir kıtlık sırasında kâhinlerin arzusu üzerine üç kızını kurban etmiştir.

Lepreos Kaukon ile Astydameia’nın oğlu olup, kral Augeias’a ahırını temizleyen Herakles’e parasını ödemeyip tutuklamasını tavsiye etmiş, Herakles tarafından teke tek dövüşte öldürülmüştür.

Lerna Herakles’in öldürdüğü Hydra’nın yaşadığı efsanevi bataklığın adıdır.

Lerna hydrası Herakles tarafından öldürülen Typhon ile Ekhidna’dan doğma bir canavar olup Lerna bataklağında yaşamaktaydı. Canavarın zehirli kanını Herakles oklarına sürerek kullanmıştır.

Lesbos Lesbos (Midilli) adasına adını veren Lapithes’in oğlu olup, sürgün gittiği adanın kralı Makareus’un kızıyla evlenmiştir.

Lethaia Güzelliğiyle övünüp tanrıçaları gücendirdiğinden kocası Olenos ile birlikte taştan heykele dönüştürülen bir kadının adıdır (Ovidius, Met. X, 8).

Lethe Hades’in krallığının içinden akan bir nehrin adı olup, bu nehrin suyundan içen ölüler geçmiş hayatlarına dair bildiklerini unutmaktadırlar.

Leto Phoebe ile Koios adlı titanların kızı olup, Zeus’tan Apollon ile Artemis’i doğurmuştur. Leto ikizlerine hamile kaldığında kıskançlığıyla tanınan Hera yeryüzünün her yerine Leto’yu barındırmayı yasaklanmışsa da o güne dek su üzerinde başıboş yüzen Delos adası bu yasağa uymayarak Leto’nun doğurmasını sağlamış, bu davranışından ötürü ödül olarak karaya sabitlenmiştir.

Leukadios İkaros ile Polykaste’nin oğlu, Alyzeus ile Penelope’nin kardeşi olup, Leukades kentine adını vermiştir.

Leukaria Kral İtalos’un karısı ve Auson’un annesidir.

Leukaspis Herakles’in üç başlı dev Geryoneus’u öldürdükten sonra Sicilya’da rastlayıp savaştığı ve çok sayıda adamıyla birlikte öldürdüğü bir Sicani prensinin adıdır.

Leukatas Tanrı Apollon’un aşkından kaçmak için sonradan adı verilecek olan Leukates adasında uçurumdan atlayarak intihar etmiştir.

Leuke 1. Karadeniz’de (Pontus Euksenios) Tuna nehrinin ağzında bulunan Beyaz adanın eski adıdır.

  1. Okeanos ile Tethys’in kızı olan bir su perisi olup Hades tarafından Ölüler Diyarına kaçırılmış, daha sonra ak akavak ağacına dönüştürülmüştür.

Leukippe Persephone’ye Hades tarafından kaçırıldığı sırada eşlik eden bir su perisinin adıdır.

Leukippos 1. Dioskuri tarafından kaçırılan Phoebe ile Hilaera adlı kızların babası olan Messinia kralının adıdır (Ovid VIII, 306).

  1. Pisa kralı Oinomaos’un oğlunun adı olup, Daphne’ye olan aşkı ölmesine sebep olmuştur.
  2. Sikyon kralı Thourimakhos’un oğlu, Kalkhania’nın babasıdır.

Leukon Athamas ile Themisto’nun oğlu, Erythrios, Skhoineus ve Ptoos’un kardeşidir.

Leukos Talos’un oğlu olmasına karşın terk edilince İdomeneus tarafından bulunup büyütülmüş bir Giritli olup, Truva Savaşına giderken kendisine tahtını emanet eden İdomenus karısı ve çocuklarını öldürüp tahta çıkmış,ülkesine geri dönen eski kralı da kovmuştur.

Leukosia Güney İtalya’nın batı sahilinde yer alan Paestum körfezinin karşısında bulunan adaya adını veren bir sirenin adıdır.

Leukothea Thebai kralı Kadmos’un kızı İno’nun bir deniz tanrıçasına dönüştükten sonra aldığı isimdir. Roma’da Mater Matuta ile özdeşleştirilmiş olup Forum Boarium’da bir tapınağı bulunmaktaydı.

Leukothoe Kral Orkhamus’un Apollon tarafından aşık olunan kızının adıdır. Baba kızının Apollon’un ziyaret ettiğini öğrendiğinde öfkesinden kızını diri diri yakmış, Apollon’da kızı bir tütsü bitkisine çevirmiştir.

Libya Poseidon’un aşık olduğu Mısır kralı Epaphus’un kızı olup, Kuzey Afrika’da bir bölgeye adını vermiştir.

Likhas Herakles’in bir hizmetçisinin adı olup, ona Nessus’un zehirli kanına batmış sabahlığını getirmiştir (Ovid IX, 211).

Likymnius Elektryon’un oğlu olup, Herakles’e yolculuklarında eşlik etmiştir.

Ligys Geryoneus’un ülkesinden sığırlarla dönen Herakles’e sürüyü ele geçirmek için saldıran bir kahramanın adıdır.

Likhas Herakles’i ölümüne dek yalnız bırakmayan arkadaşı ve habercisinin adıdır.

Liknites Dionysos’un takma adlarından birisi olup, bereket tanrısı özelliği ön plana çıkarılır.

Likymnios Elektryon ile Frigyalı Meida’nın oğlu olup, Thebai’de evlendiği Perimede’den, Oionos, Argeios ve Melas adlı üç oğlu doğmuştur.

Lilaea, Lilaia Kephissus nehir tanrısının kızının adı olup, Phokis bölgesinde yer alan Lilaia kasabasına adını vermiştir.

Lilaios Ay tanrıçası Selene’ye tapınıp diğer tanrıları ihmal eden Hintli bir çobanın adı olup, tanrılar onu iki aslana parçalatmışlardır.

Limos Eris’in kızı olduğuna inanılan açlığın kişileştirilmiş formunun adıdır.

Lindos Rodos adasında bir kente adını veren kahramanın adıdır.

Linos Tanrı Apollon ile ilham perisi (Muse) Urania’nın yakışıklı oğlunun adı olup, bir yarışma sırasında babası tarafından öldürülmüştür.

Linos Töreni Linos ile Psamthe onuruna düzenlenen ve salgın hastalıkları önlemeyi amaçlayan yasa törenlerinin adıdır.

Liparos Auson’un oğullarından birisi olan efsanevi İtalya kralının adıdır.

Liriope Beotia bölgesinde yaşayan bir su perisinin adı olup, nehir tanrısı Kephissus’un eşi ve Narcissus’un annesidir.

Litai Tanrıça Ate’nin kız kardeşleri olup, suç işleyenlerin yalvarmalarını simgelemekteydiler.

Lityerses Frigya kralı Midas’ın oğlunun adı olup, Herakles tarafından öldürülene kadar hasat şenliklerine katılan her misafire meydan okumuştu.

Logos Ağızdan çıkan söz ve sözün çağrıştırdığı düşüncenin akıl ile kavranmasıdır. Felsefî bir kavram olarak ilk kez kullanan Herakleitos, evrene hakim olan, her şeyi yöneten düzeni sağlayan ve değişmeyen yasa anlamlarını yüklemiştir.

Lokros 1. Argos kralı Proitos’un kızı Maira ile Zeus’un oğludur.

  1. Lokris halkına adını veren Physkos veya Amphiktyon’un oğludur.

Lotis Poseidon’un kızı olan bir su perisinin adı olup, peşine düşen Priapos’tan kurtulmak için çiğde/hünnap ağacına (Latince: Zizyphus jujuba) dönüşmüştür.

Lotophagi Kuzey Afrika yakınlarında bir adada yaşayan ve lotus ağacının (Bkz. lotis) meyveleriyle beslenen bir halkın adıdır. Bu ağacın meyveleri uyuşturucu özelliği sebebiyle ada halkının sürekli uykusunu getirip sakinleştirici etki yapıyordu.

Efsaneye göre Odysseus ve adamları adaya vardığında iki adamını adayı incelemeleri amacıyla gönderirse de adamlar da lotus ağacının meyvelerinden yediğinden görevlerini unutup adada kalmışlardır. Türlü maceralardan sonra Odysseus adamlarını tekrar gemiye bindirmeyi başarmıştır (Odysseia IX, 84).

Loutrophoros Uzun boyunlu ve iki kulplu bir çömleğin adı olup, Yunanca ‘banyo suyu taşıyan’ anlamına gelmektedir. İçi su dolu loutrophoros düğün ve cenaze törenlerinde kullanılmaktaydı.

Loxias Tanrı Apollon’un isimlerinden birisidir.

Lyaeus şarap ve bereket tanrısı Dionysos’un takma adlarından birisinin adıdır.

Lydos Atys’in oğlu olup, Anadolu’nun Lydia bölgesine adını vermiştir.

Lygkeus 1. Aigyptos ile Hypermestra’nın oğludur.

  1. İdas’ın kardeşi ve Aphareus’un oğlu olup, Kalydon yaban domuzu avına ve Argo seferine katılmıştır.

Lygkos Triptolemos’u öldürmeye niyetlenince Demeter tarafından vaşağa dönüştürülen bir İskit kralının adıdır.

Lykaia Arkadia’da bulunan Lykaion (kurt) dağı eteklerinde Mayıs ayının ilk günlerinde Ephebosların düzenlediği bir inisiasyon töreninin adı olup, kurtlar gibi davranılıp yamyamlık gösterileri yapılmaktaydı.

Lykaon 1. Melioba veya Kyllene adlı su perisi ile Pelasgos’un oğlu olan efsanevi bir Arkadia kralının adıdır. Kral, kendini beğenmişliği yüzünden Zeus’u öfkelendirince tanrı tarafından kurda dönüştürülmüştür (Ovid I, 163).

Lykaon efsanesi gerek Yunan tanrılarının insan kurbanına karşı olduğunu göstermek gerekse bir tufanın hazırlayıcı sebebi olduğu için önemli bir temadır.

Lykaon ile Zeus

… Zeus, çam ormanları ile ünlü Arkadia bölgesindeki Kral Lykaon’un sarayına yaklaşmıştı. Sarayın avlusunun boş olduğunu görünce, kralın, ailesinin soyluların akşam yemeği yedikleri büyük salona kadar insan seslerini izledi.

Lykaon salonun girişinde bir yabancının durduğunu görünce ‘Sen oradaki! Sarayımda ne yapıyorsun? Eğer yiyecek dilenmeye geldiysen hizmetçilerim senin için biraz kırıntı bulurlar. Dışarıda, kapıda bekle’ diye bağırdı.

Zeus bu sözlere şöyle karşılık verdi: “Olympos’un efendisi Zeus için yolcularla dilenciler değerli olduğundan, yabancıyı aranıza kabul etmeniz daha uygundur. Önünüzde hembir yabancı hem de Zeus, tanrıların ve ölümlülerin babası olarak duruyorum.”

Yabancılardan bazıları aniden kapıdaki yabancıya saygıyla korkuyla baktılar. Bununla birlikte, Lykaon gülerek dedi ki; Arkadialılar duyduklarınıza hemen inanıyorsunuz! Sıradan bir yabancıya tapınmak niye? Eğer bu tanrı iddia ettiği gibiyse kesinlikle bu gerçeği bilmemizi sağlayacaktır. Eğer değilse bu salonlarda hiç bir özel muameleyi hak edemez. Onu nasıl sınayacağımı görün; ölümlü mü yoksa tanrısal mı olduğunu anlamak için kuşku götürmez bir yol biliyorum. Elbette önce yapılması gereken en doğru şey olduğundan, bizimle yemek yemesine izin vereceğim.

“Taze hazırlanmış etlerden bir tabak getirin” diye emretti hizmetçilerden birine. “Tanrıların efendisini soğuk yiyecekle onurlandıramayız değil mi! Şimdilik” dedi kral yabancıya, “onur yeri olduğu, sen de büyük Zeus olduğunu söylediğin için masanın başındaki yer senin olacaktır.”

… Yabancı, tabağa bakınca vücudu iğrenmeyle, tiksintiyle sarsıldı. Etin bir parçası genç bir adamın kemikli yapısını sarıyordu, bir diğeri ise ayağıydı. Onların arasında, yahni parçaları gibidağılmış duran ise kurbanın kalbi ile ciğeriydi. Atıcılık tanrısı Artemis dışında hiçbir Olymposlu tanrı, insan kurban kabul etmeyeceğinden, aslında bu, Lykaon’un onun kimliğini sınamasıydı.

Yabancı, aniden ve hiçbir şey söylemeden masayı devirdi, ayağa kalktı. Kral Lykaon’a bakarken gözleri, gün ortasında Helios’un arabası kadar parlaktı. Birden büyük salonu dolduran sağır edici birgürlemeyi kör edici bir ışık parlaması izledi… Ancak çabaları boşunaydı. Sadece Lykaon hayatta kalmıştı.

… Kral ona bakarken omurgasının eğrildiğini hissetti, artık dik durmak ona acı veriyordu. Sadece elleriyle ayakları yerdeyken rahat hareket edebiliyordu. Sonunda Lykaon, gözlerini yabancının bakışlarından çekince kafasının yere çok yakın olduğunu gördü. Orada, daha önce ellerinin olduğu yerde iki pençe ve onlara bağlı uzun, kıllı bacak bulunduğunu gördü. Kral, korkudan bağırmak için ağzını açtı; ancak tek çıkarabildiği ses uzun bir ulumaydı

 

 

  1. Truva kralı Priamos ile Laothe’nin oğlu olup, Truva Savaşı sırasında Akhilleus’un tutsağı olmuş bir fidye karşılığında serbest kaldıktan on iki gün sonra tekrar karşılaşınca öldürülmüştür (İlyada XXI, 35).

Lykastos 1. Ares ile Phylonome’nin terk edilen oğlu olup, çobanlar tarafından bulunup büyütüldükten sonra Arkadia’da kral olmuştur.

  1. II. Minos’un babası olan Giritli bir kahramanın adıdır.

Lykios Apolloncu geleneğe aykırı olarak bir eşek kurban edince kargaya dönüştürülen bir Babillinin adıdır.

Lyko Lakedaimon kralı Dion’un kızlarından birisi olup, Karya’nın kâhin kız kardeşinin adıdır.

Lykomedes Ege denizinde Skyros adasında bulunan Dolopes kentinin kralı olup, Lykomedes’in kızı Deidamea ile Neoptolemos’un babasıdır.

Lykon 1. Hippokoon’un oğlu olup, Herakles tarafından öldürülmüştür (Apollod. iii. 10. § 5).

  1. Bir Truvalının adıdır (Homeros, İlyada xvi. 335).

Lykopeus Agrios’un oğlu, Thersites, Onkhestos, Prothoos, Keleutor ve Melanippos’un kardeşi olup, Diomedes tarafından öldürülmüştür.

Lykophron Hektor tarafından Truva Savaşı’nda öldürülen Mestor’un oğludur.

Lykoreus Apollon ile su perisi Korykia’nın oğlunun adı olup, adını verdiği Lykoreia’nın kralı olmuştur.

Lykorias Deniz tanrısı Nereus ile Doris’in kızı olan bir su perisinin adıdır.

Lykos 1. Boetia kralı Hyrieus’un oğlu olup, misafir olarak geldiği Thebai kentinde kral Labdakus’un koruyucusu olmuştur.

  1. Atina kralı Pandion’un oğlu olup, güneybatı Anadolu’da kendi adıyla anılacak Lykia krallığını kurmuştur.
  2. Mysia kralı Daskylus’un oğlu olup, Argonautları ve Herakles’i dostça karşılamıştır.
  3. Deniz tanrısı Poseidon ile Celaeno’un oğludur.

Lynkeus 1. Messinia kralı Aphareus’un oğlu ve Perseus’un torunu olup, Argo seyahatine ve Kalydonia domuzu avına katılanlardan birisidir.

  1. Aegyptus’un elli erkek çocuğundan birisinin adı olup, Danaos’un elli kızından birisi olan Hypermnestra ile evlenmiştir.

Lykourgos 1. Aleos ile Neaira’nın oğlu, İasos’un babasıdır.

  1. Ülkesine dadılarıyla birlikte çocuk Dionysos’u kovan bir Trakya kralının adı olup, bu yüzden Zeus tarafından kör edilmiştir.
  2. Pheres veya Pronaks ile Amphithea veya Eurydike’nın oğlu olan bir Nemea kralının adıdır.

Lynkeus Aegyptus ile Argyphia’nın oğlu, Hypermnestra’nın kocası ve Abas’ın babası olan Argos kralının adıdır (Apollon. Rhod. i. 125).

Lynkus Triptolemus’tan ziraat yapmayı öğrenen İskit kralının adı olup, ziraat tanrıçası Demeter tarafından vaşağa (lynx) çevrilmiştir (Ovid Met. V. 650).

Lyrkos Phoroneus’un oğlu, İnakhos tarafından Zeus’un kaçırdığı İo’nun peşinden gönderilmiş, kızı bulamayınca Argos’a dönmeden Kaunos’a yerleşmiştir. Burada kral Aigialos’un kızı Hilebie ile evlenmiş, çocukları olmayınca Dodone kâhinine akıl danışmaya gidince ondan karşısına çıkan ilk kadınla birlikte olması öğüdünü almıştır. Evine dönerken kral Staphylos’un konuğu olunca sarhoş edilip kralın kızı Hemithea ile birlikte olmuştur. Olayı duyan kral Aigialos Lyrkos’u sürgüne göndermişse de iki tarafında yandaşları arasında çıkan iç savaşta Lyrkos galip gelmiş, tahtı ele geçirmiştir.

Lysidike Pelops’un kızı, Mestor’un karısı ve Hippothoe’nin annesidir (Apollod. ii. 4. § 5).

Lysimakhe Abas’ın kızı, Talaus’un karısının adıdır (Apollod. i. 9. § 13).

Lysippe Tiryns kralı Proitos’un Hera tarafından delirtilen kızlarından birisinin adıdır.

Lysithea Okeanos’un kızı olup, Zeus’un sevgililerinden birisidir.

Lysius Dionysos’un Korinth ve Sikyon’da kullanılan takma adıdır (Paus. ii. 2. § 5).

Lysizona Artemis ile Eileithyia’ya Atina’da verilen isim olup, ‘kuşak çözen’ tanrıça olarak da bilinmektedir (Theocrit. xvii. 60).

Lyssa Çılgınlık tanrıçasının adıdır.

Lytuvonis [Baltık Mitolojisi] Litvanya halkının inanışında bir yağmur tanrısının adıdır.

Lyterius Pan’ın takma adı olup, ‘kurtarıcı’ anlamına gelmektedir. Troezene’de başlayan bir salgın hastalığı önlediğine inanıldığından burada bu isimde bir tapınağı inşa edilmiştir (Paus. ii. 35. § 5).

 Kaynak: Özhan Öztürk. Folklor ve Mitoloji Sözlüğü. Phoenix Yayınları. Ankara, 2009