Verona (Veneto)
Verona 45°26′17.37″N 10°59′37.47″E /veˈroːna/ Veneto bölgesinde 921.546 nüfuslu (2016) il (Provincia di Verona) ve bu ilin merkezi olan 258.274 nüfuslu (2016) belediyenin adıdır. Verona ili kuzeyinde Trentino-Alto Adige Bölgesi’nde bulunan Trento, doğusunda Vicenza ve Padova, güneyinde Rovigo, batısında ise Lombardia Bölgesi‘ne bağlı Mantova ve Brescia illeriyle çevrilidir.
Nerede?
Gezilecek yerler
Kentsel yapısı ve mimarisi sebebiyle UNESCO Dünya Mirasları listesine dâhil edilen
Verona 19. yüzyıl sonları (Moritz Lotze, 1809-1890)
Verona şehri Kuzeydoğu İtalya’da önemli bir turizm merkezi olup, Roma döneminden kalma arena gibi antik ve bazı Ortaçağ eserlerinin yanı sıra yıllık fuar ve sergiler de ziyaretçi sayısını arttırmaktadır. Yaklaşık 275.000 nüfuslu bir şehir için Verona’nın nüfusu, Haziran ve Eylül ayları arasında iki kat daha fazla şişebilmektedir ki çoğu Verona Arena’daki Yaz Opera Sezonunu zilemek veya Juliet Capulet’in (kurgusal) evini görmek için kente gelmektedir.
Shakespeare’in ‘Romeo ve Juliet’, ‘Hırçın Kız’ ve ‘Veronalı İki Centilmen’ adlı oyunları Verona’da geçmekle birlikte ünlü yazarın kenti ziyaret edip etmediği bilinmemektedir.
Kısa Tarih
Verona, Adige Nehri ve bereketli Po Nehri Vadisi’ndeki stratejik konumu sayesinde, MÖ 500’den beri müreffeh bir yaşam sürmüştür. MÖ 89’da Roma kolonisi olmuş, MÖ 49’da, tüm Veronalılar (Veronese), burada kendi başına tatil yapan Julius Caesar tarafından Roma vatandaşlığına kabul etmiştir.
Verona 1. yüzyılın sonunda, 25.000’in üzerinde nüfusa, büyük kapıları olan bir şehir duvarına, Roma Kalesine, bir Foruma, zengin villalara, bir tiyatroya ve 30.000 kişilik büyük bir amfitiyatroya sahipti. Eski Verona ayrıca üç önemli Roma yolu arasında iyi bir konumda bulunuyordu; Friuli’deki Cenova‘dan Aquileia arasında, M.Ö. 148’de inşa edilen Via Postusia üzerinden Po Nehri Vadisi’nden Alpler üzerinden Güney Almanya’ya geçen MS 47’de inşa edilen Via Claudia Augusta, Po Nehri vadisinde Brescia, Bergamo, Göller bölgesi ve Milano‘ya ulaşan Via Galica. Verona’nın neden kara ve deniz taşımacılığı için bir merkez haline geldiği ve İmparatorluğunun Galya ve Kelt kabilelerine karşı kuzeydeki savunma hattı olması bu yüzden şaşırtıcı değildir.
Görülmesi Gerekenler
Verona, kentin havadan çekilmiş fotoğraflarında da açıkça görüldüğü gibi Antik Roma tarzı birbirine dikey olarak kesişen sokaklardan oluşmakta olup, ayrıca arkeolojik kazılarda mevcut yolların altında Roma döneminden kalma bazalt taşlı kaplamaların varlığı da tespit edilmiştir. Antik Roma forumu yerine Orta Çağlarda Verona yöneticileri
tarafından yaptırılan ‘Piazza delle Erbe‘ meydanı, İtalya’da bulunan üçüncü büyüklükte amfitiyatro özelliğine sahip Arena di Verona, Ortaçağ’da içine evler inşa edilse de 18. yüzyılda zengin bir tüccar olan Andrea Monga (1794-1861) tarafından keşfedilip sonrasında restore edilen Roma tiyatrosu (MÖ 1. yüzyıl), Romalı Gavi ailesi için Corso Cavour caddesinde inşa edilen zafer takı Arco dei Gavi (MÖ 1. yüzyıl), Adige nehri üzerinde yeralan Taş duvarlı Ponte Pietra köprüsü, Porta Borsari ve Porta Leoni kapıları (MÖ 1. yüzyıl) ile Santa Apostoli Kilisesi kentteki Roma döneminden kalan tarihi yapılardır.
Romenesk formdaki San Zeno Maggiore Bazilikası (1123-1135), San
Lorenzo Basilikası (1177), Verona Katedrali (1187), Santa Maria Antica, San Giorgietto, San Fermo Maggiore ve Sant’Anastasia kiliseleri ile Adige Irmağı üzerinde yeralan Ponte Scaligero köprüsü (1356), Verona’nın en yüksek kulesi Torre Lamberti (1463), Romeo ve Juliyet oyunundaki balkon sahnesinin gerçekleştiği iddia edilen Casa di Giulietta adlı ev, Romeo’nun yaşadığı iddia edilen ev ‘Casa di Romeo’ (Via Arche Scaligere, 4), Antonian Fresk müzesi ile Juliet’in mezarına ev sahiliği yapan Kapuçin kilisesi, Sanat eserleri, heykel ve resim koleksiyonlarının sergilendiği Castelvecchio Müzesi ile Doğa Tarihi Müzesi kentin görülmesi gereken diğer yerleridir.
Mutlaka yapılacak şeyler
Verona amfitiyatrosu
. Verona amfitiyatrosu, Arena di Verona 45°26′20″N 10°59′40″E /aˈrɛːna di ve
ˈroːna; aˈreːna/ Verona kentinde Piazza Bra meydanında bulunan Roma arenası olup, MÖ 30’da inşa edilmiştir. Antik Çağ’da Roma’da bulunan Kolezium ile Kapua şehrindeki arenadan sonra İtalya’da bulunan üçüncü büyüklükte arenası olan yapı 30 bin kişi alabilmekteyken günümüzde güvenlik sebebiyle ancak
15 bin kişi alınmakta hala büyük çaplı uluslararası opea gösterilerinde sahne olarak kullanılmaktadır. Roma İmparatorluğu’nun ömrü boyunca 230’dan fazla amfitiyatro inşa edildi. En iyi durumda hayatta kalanları Roma (İtalya), Arles (Fransa), Nimes (Fransa), El Djem (Tunus), Pula (Hırvatistan) ve burada Verona’dadır. Orijinal Amfitiyatro 152m x 113m’de inşa edildi, ancak 1117’deki bir depremden sonra dış halkanın parçaları çöktü ve ardından taşların yerel süpürgeler tarafından sökülmesiyle, toplam ebat 140m x 110m’ye indirilmiştir.
Arenaya giriş ücreti 6 €, öğrenci 4.50 €’dur.
Ayrıca Bkz. Juliet’in Evi, Casa di Giulietta
Adres: Via Cappello 23
☎ +39 045 8034303
. Arco dei Gavi 45°26′24″N 10°59′20″E Verona kentinde Romalı soylulardan Gavia ailesi tarafından MS 1. yüzyılda Via Postumia yolunun girişinde mimar L. Vitruvius Cerdo’ya inşa ettirilen kapı olup Ortaçağ’da etrafı duvarlarla çevrilerek kentin giriş kapısı olarak kullanılmıştır.
. Pietra Köprüsü, Ponte Pietra 45.4477°N 10.9999°E Verona kentinde Adige ırmağı üzerinde MÖ 100’de Romalılarca inşa edilen taş köprü olup, Cenova ile Aquileia arasındaki Via Postumia yolunu bağlamaktadır. Başlangıçta ‘Pons Postumius’ adlı başka bir Roma köprüsünü çevreleyen yapı o dönemde ‘Pons Marmoreus’ olarak anılmaktaydı. II. Dünya savaşı sırasıdna 4 kemeri Almanlarca uçurulan 120 m uzunluğundaki köprü aslına uygun malzemeler kullanılarak 1957’de restore edilmiştir.
Adres: 37121 Verona, Verona ili, İtalya
. San Zeno Maggiore Bazilikası 45°26′33″N 10°58′45″E Verona kentinde 1123-1135 arasında Romenesk mimariye uygun formda inşa edilmiş bir bazilika olup, 72 m yüksekliğindeki kulesi Dante’nin İlahi Komedi eserinde 18. Kantosunda anılmıştır. Bodrumunda bazı Katolik azizlerinin mezarları bulunan kilisenin, bas-röliyeflerle kaplı dış ve bronz iç kapısı ile 12-14. yüzyıllar arasında yapılmış duvar freskleri ve süslü tavanı dikakt çekicidir. Shakespeare’in Romeo ve Juliet’in evlendiği kilise olduğu iddiası yapının turistler arasındaki ününü arttırmıştır.
Adres: Piazza San Zeno, 2, 37123 Verona VR, İtalya
☎ +39 045 800 6120
. Porta Borsari 45°26′31″N 10°59′36″E Verona
kentinde MS 1. yüzyılda daha önceden varolan bir kapının yerine inşa edilmiş ve ms 265’de restore edilmiş bir kapının adı olup Roma döneminde küçük bir Jupiter lustralis tapınağının yanıdna bulunmasına atfen Porta Iovia olarak anılmaktaydı. Ortaçağ’da Porta di San Zeno adıyla anılan kapı bugünkü adını kapıda nöbet bekleyen askerlere ödenen paraya verilen latince bursari isminden almıştır.
. Porta Borsari, Verona
Adres: Corso Porta Borsari, 57A, 37121 Verona VR, İtalya
. Arca di Cansignorio
Via Arche Scaligere 1, 37121
Scaligerilerin gotik tarzda yapılmış, üzerlerinde sivri kuleler ve mızrak ucu motifleri mevcut mezarları Santa Maria Antica kilisesinin hemen yanında.
. Museo Lapidario Maffeiano
Yunan, Roma ve Etrüsk eserlerini içeren iki katlı müze Arkeoloji meraklıları için
Piazza Bra’ 28, 37121
☎ +39 045 590087
. Museo della Radio
Muhteşem bir radyo keleksiyonu
Via del Pontiere 40, 37122
☎ +39 045 595855
. Museo di Castelvecchio
14. yüzyıl yapımı kalede sanat eserleri ve resim koleksiyonları sergilenmekte
Corso Castelvecchio 2
☎ + 39 45 8062611
Verona belediyesi website: www.comune.verona.it
Verona ne yenir? Nerede yenilir?
. Cangrande Ristorante & Enoteca
Via Dietro Listone 19/D, 37121
☎ +39045595022
Zengin menü, kaliteli şaraplar
. Mordimi Verona
Vicolo Morette 2. Adiacente Via Roma, 37121
☎ +39 045 493 7003
Hesaplı ve lezzetli sandviç ve pizzalar
Verona birliği
Verona birliği, Friedrich I’in Güney İtalya üstündeki niyetlerinden kuşkulanan Venedik’in teşvikiyle kurulan (1164) birlik. Verona ve Venedik çevresinde Vicenza ve Padova’yı biraraya getiriyordu. 1167’de Lombardia birliğiyle birleşti.
Verona kongresi
Verona kongresi, Eylül-ocak 1822’de Verona’da toplanan kongre. Berry dükünün öldürülmesi üzerine Rus çarı. Avrupa ülkelerinde, özellikle İspanya’da yayılan hürriyeçi fikirler karşısında korkuya kapılmıştı. Mettemich, çarın tek başına İspanya’ya ordu göndermesini önlemek amacıyla Verona’da bir kongre topladı. Wellington Fransa’nın askeri bir harekete katılmasına karşıydı; zaten Villele de İktisadi kaygılarla savaş istemiyordu, fakat Fransız delegeleri (Montmorency ve Chateaubriand), Bourbonlara eski itibarlarını kazandırmak ümidiyle savaş teklifini kabul ettiler ve 1823 İspanya seferine karar verilmiş oldu.
Veronalı İki Centilmen
Veronalı İki Centilmen (The Two Gemlemen of Verona), Shakespeare’in 5 perdelik komedisi; 1594’te yazıldı. 1623’te basıldı. Milano dükünün kızı Silvia, Veronalı centilmen Valentine’e âşıktır. Valentine’in arkadaşı Proteus de genç kızı elde etmek için uğraşır. Kız kaçar ve bir haydut çetesinin elebaşısı olan Valentine’e kavuşur; Valentine Silvia ile evlenirken, arkadaşı Protcus’u affeder, onu nişanlısı Julia ile barıştırır. Yazarın gençlik yıllarına ait neşeli ve lirik bir eserdir.
Verona marklığı
Verona marklığı, X. yy.da İtalya’da. Brenner geçidinin ağzında ve serbest bir kontluk çevresinde kurulan marklık. İmparatorun vesayetinden kurtulduktan sonra Lombardia ligasıyle birleşti. (M. L)