Roma

İspanyol Merdivenleri ve Piazza di Spagna (Roma)

İspanyol Merdivenleri veya İtalyanca Scalinata di Trinità dei Monti 41°54′21.7″N 12°28′58.0″E Roma kentinde Piazza di Spagna Meydanı ile Trinità dei Monti kilisesinin bulunduğu Piazza Trinità dei Monti meydanlarını birbirine bağlayan basamakların adı olup, İtalyanca ‘Trinità dei Monti merdivenleri‘ anlamına gelmesine karşın pek çok dilde civarda yer alan İspanyol elçiliğine atfen ‘İspanyol Merdivenleri’ (İngilizce ‘Spanish steps’) olarak bilinmektedir. 1723-1726 yılları arasında Francesco De Sanctis tarafından Kral XV. Louis için tasarlanan merdivenler hem Romalıların hem de turistlerin en sevdiği yerlerden biridir.

İspanyol merdivenleri nerede? İspanyol merdivenleri harita

Piazza di Spagna 41°54′19.5″N 12°28′57″E İspanyol Merdivenleri’nin (Scalinata di

Piazza Di Spagna’dan bakılınca sırasıyla Fontana della barcaccia çeşmesi, İspanyol Merdivenleri ve Trinita Dei Monti kilisesi, 1902

Trinità dei Monti) dibinde bulunan Roma’nın belkide en ünlü ve en hareketli meydanı olup, adını bölgede yer alan İspanyol Büyükelçiliğinden almıştır. 1723-1726 yılları arasında Francesco De Sanctis tarafından Kral XV. Louis için tasarlanan İspanyol Merdivenleri meydanın yukarısında yer alan Trinita dei Monti Kilisesi’ne ulaşmaktır. Meydanın ortasında Pietro Bernini ve oğlu tarafından tasarlanan Fontana della Barcaccia çeşmesi yer almaktadır. Meydanın sağ köşesinden İspanyol merdivenleri ünlü İngiliz şair John Keats‘in 1821’de öldüğü ve bugün müze olarak kullanılan eve açılmaktadır. Via Frattina’nın yanında papalık mülkü Palazzo di Propaganda Fide’nın birisi Gian Lorenzo Bernini, diğeri Francesco Borromini tarafından tasarlanan iki cephesi bulunmaktadır. Bu yapının önünde 1854’de kabul edilen dogma ‘Tertemiz Kavramı Sütunu’ (1856) bulunmaktadır.

İspanyol Merdivenleri hakkında ilginç bilgiler

Roma’ya gelen turistlerin uğramadan geçmediği popüler mekanlardan birisi olan

Piazza Di Spagna’dan bakılınca sırasıyla Fontana della barcaccia çeşmesi, İspanyol Merdivenleri ve Trinita Dei Monti kilisesi, 1890-1900

İspanyol Merdivenleri’nin bunca insanın yükünü taşırken aşınıp, kirlenmemesi mümkün değil. 13 Haziran 2007’de sarhoş genç bir hanım Toyota Celica’sıyla merdivenlerden aşağıya inmeye çalışmış şans eseri kimse yaralanmamışsada bazı basamaklar zarar görmüş, sürücü de tutuklanmıştır.  Neyse son olarak 2016 yılında Fransız lüx ürünleri firması LVMH’nın (Moët Hennessy Louis Vuitton) İtalyan mücevherat kolu Bulgari firmasının bağışladığı 1.5 million € ile tüm merdivenler elden geçirilip temizlenerek 21 Eylül 2016 günü kullanıma açılmıştır.

İspanyol merdivenlerinde kaç basamak var?

Tam olarak 135 basamak tabii ki zemin basamağını saymazsanız çünkü saymaya 0

İspanyol Merdivenleri 1960 yılında nispeten tenha (Fotoğraf: Paolo Monti)

yerine 1’den başlayanlardansanız o zaman sonuç 136 olacaktır.

Spanish Steps, Rome
İspanyol merdivenleri günün her saatinde turist kaynıyor (Fotoğraf: Özhan Öztürk, 2014)
İspanyol Merdivenlerinin adı nereden geliyor?

İtalya’nın göbeğinde, İtalyan bir mimar tarafından Fransız bir diplomat olan Étienne Gueffier’in verdiği 20 bin scudi (İtalya’nın 19. yüzyıla dek kullandığı para birimi olup, tekil formu scudo idi) ile inşa edilen merdivenlerin İspanyol olarak anılması ilk kez duyanlara garip gelebilir. Bununla birlikte İspanyol elçiliğinin dibindeki Piazza di Spagna meydanı ve Trinita dei Monti kilisesini Vatikan’a bağlamak için 18. yüzyılda inşa edilen merdivenlere zamanla İspanyol Merdivenleri olarak anılmıştır.

Merdivenlerde yemek yiyenler

İtalya’nın ilk Mc Donalds mağazası 1986 yılında Roma’da merdivenlerin hemen dibinde açıldı. İtalyan devleti her ne kadar fast food karşıtı ve 100 binden çok üyesi olan uluslararası ‘Yavaş Yemek Hareketi’ne (Slow Food movement) aktif destek verse de çevredeki dilim pizza satan dükkanlardan ve McDonalds’tan sandviçini kapan çok sayıda düşük bütçeli ve acelesi olan turistin İspanyol Merdivenlerini yemek masası olarak kullandığını görebilirsiniz.

Roma Tatili etkisi

Başrollerinde Gregory Peck ve Audrey Hepburn’in oynadığı 1953 ABD yapımı

Roman Holiday Spanish stesps scene
Roma Tatili filminde Gregory Peck ve Audrey Hepburn İspanyol Merdivenlerinde

romantik komedi filmi Roma Tatili‘nde (Roman Holiday) Peck’in İspanyol Merdivenlerinde yanlışlıkla Hepburn’e çarpmasından sonra kente gelen sinemasever turistlerce bir çeşit hac merkezi ve buluşma noktasına dönüşmüştür. Bob Dylan’ın When I Paint My Masterpiece şarkısında (1971), birisinde Everybody Loves Raymond dizisinin 200 yılında yayımlanan bir bölümünde, To Rome with Love (2012) filminde ve daha pek çok pop kültür ögesinde İspanyol Merdivenleri önemli bir tema olarak kullanılmıştır.

Çirkin Kayık Çeşmesi

Merdivenlerinde dibinde bulunan çeşmenin adı ‘Fontana della Barcaccia’ yani Çirkin kayık çeşmesi  zamanında Papa’nın emriyle inşa edildiğinden dini bir temaya atıf yapılmış olduğu akla gelebilir. Bununla birlikte bir şehir efsanesi bir balıkçı teknesini (barcaccia) Roma’nın göbeğine dek taşıyan bir sel baskının anısını yaşatmak için inşa edildiğini anlatmaktadır.