Roma

Circus Maximus (Roma)

Circus Maximus 41°53′09.26″N 12°29′08.53″E Roma’da antik bir aat arabası yarışı hipodromu ve kitlesel eğlenceler için toplanma yer olup, Modern İtalyanca Circo Massimo adıyla bilinmektedir.

Circus Maximus nerede?

Circus Maximus tarihi

Circus Maximus çizim

Aventine ve Palatine tepeleri arasındaki vadide bulunan Circus Maximus 621 m uzunluk ve 118 m genişliğe sahip ölçüleri ve 150.000 seyircilik kapasitesiyle Antik Roma’nın en büyük hipodromuydu. 12 arabayı alabilecek genişlikteki pistin iki tarafında spina adlı orta yükselti bulunmak olup, burada çeşitli tanrı heykellerini barındırmaktaydı. Meta adıyla bilinen dönme noktasında çoğunlukla ölümlü kazalar meydana gelmekteydi. Circus Maximus imparatorluk tarihi boyunca diğer kentlerde kendisinden sonra inşa edilen hipodromlar için örnek alınmışsa da günümüzde kamu parkı olarak kullanılmaktadır. Söylenceye göre Roma’nın ilk Etrüsk kökenli kralı olan Tarquinius Priscus Ludi

Günümüzde Circus Maximus’un bulunduğu alan, Roma

Romani (Roma Oyunları) adıyla bilinen Roma’nın ilk spor oyunlarını burada gerçekleştirmiştir. MS 2. yüzyıldan sonra ise Yunan kültürü etkisiyle sadece yarışma değil aynı zamanda eğlence ve festival kutlamalarının yapıldığı bir yere dönüştürülmüştür. Domitian döneminde Palatine tepesindeki yeni saray, imparatorun yarışları daha kolay izleyebilmesi hipodrom ile birleştirilmiş, Trajan döneminde ise tribünlere 5 bin yeni koltuk eklenmiştir.

Circus Maximus önemli bilgiler

Circus Maximus’un adı Jupiter Optimus Maximus (Eniyi ve en büyük Jupiter) ile ilişkili olup, Eski Roma‘da bu tanrı onuruna  her yıl Ludi Romani veya Ludi Magni  zamanı (5-19 Eylül arasında) eğlence ve oyunlar düzenlenmekteydi.  Circus Maximus’a bir geçit ile başlayan eğlencelerde atarabası ayrışları, gladyatör dövüşleri, neredeyse çıplak halde yarışan atletler, müzik eşliğinde dans gösterileri, hayvan kurban etme törenleri gerçekleştirilmekteydi.

İlk holiganlar

Tarquin Roma’nın 7 tepesinden (Palatine, Aventine, Capitoline veya Capitolium, Quirinal, Viminal, Esquiline ve Caelian) Palatine ve Aventine arasındaki vadide ilk yarış pistini oluşturmuş, halk da gösteriyi tepelerden seyretmişti.Circus Maximus’ta son gösteri MS 6. yüzyılda gerçekleştirilmiştir. Aurigae veya agitatores adıyla bilinen at arabası sürücüleri adına yarıştığı takımın renginde giyinmekteydi ki bu gelenek Konstantinopolis hipodromunda da uygulanmıştır. Başlangıçta kırmızı ve beyaz takımlar varken zamanla yeşil ve mavi hatta Domitian döneminde kısa ömürlü mor ve altın rengi takımlar da oluşturulmuştur. Bu süreçte her rengin fanatik taraftar kitlesi de deyim yerindeyse insanlık tarihinin ilk holiganları ortaya çıkmış, renklerle birbiridnen yarılan ama farklı sosyal sınıfları da temsil eden bu taraftar kitlesi Bizans tarafından ödünçlenmiş, Konstantinopolis hipodromunda Demoi veya Demes olarak adlandırılmıştır.

Circus Maximus ilk ve en büyük circus olmakla birlikte yalnız değildir sonradan Circus Flaminius ve Circus of Maxentius inşa edilmiştir. 4 euro giriş ücretiyle gezilebilen Circus Maximus’un hemen altında bir Mithra Tapınağı (Mithraeum) bulunmakta olup, rehberli turlarla ziyarete açıktır.