Osmanlı yapıları

Rumeli Hisarı

Makale: Özhan Öztürk

Rumeli Hisarı veya Boğakesen, Sarıyer ilçesinde İstanbul Boğazı’nın bulunduğu semte adını veren kale II. Mehmet (Fatih Sultan Mehmet) tarafından İstanbul’un fethi öncesinde Karadeniz üzerinden gelen deniz trafiğini kontrol etmek amacıyla 1452’de Boğaz’ın en dar yeri (660 m) olan Anadolu hisarının tam karşısına inşa ettirilmiştir. Rumeli Hisarının yerinde Bizans döneminde Rumlar ve Cenevizliler tarafından zindan olarak kullanılan sonradan üzerine Manastır inşa edilen bir Roma kalesi bulunmaktaydı.

Rumeli Hisarı nerede? Nasıl gidilir?

Rumelihisarı açıkları, 1890’lar (Fotoğraf: Guillaume Gustave Berggren, Renklendirme:Gülhan Aksu)
 

Rumeli Hisarı Yapılışı Tarihi

Rumeli Hisarı, 1900’ler

Babası II. Murad’ın fetih teşebbüsü sırasında Karadeniz yardımını bloke edemediğini fark eden II. Mehmet’in 21 Mart günü kalenin yapılacağı yere bizzat gelip otağ kurarak yapının planını gözden geçirmesinin ardından 15 Nisan günü inşaat başlamıştır. Yapımında Saruca, Zağanos Paşa ve Çandarlı Halil paşaların

Rumeli Hisarı hava fotoğrafı, 1960’lar
Rumeli Hisarı semti, 1930’lar

görevlendirildiği hisarın inşaatı İznik ve Karadeniz Ereğlisi‘nden getirilen keresteler ile Anadolu’nun çeşitli yerlerinden getirilen taşlar kullanılarak 31 Ağustos 1452’de tamamlanmıştır. 17. Yüzyılda Evliya Çelebi kalenin yapımı için II. Mehmet’in Bizans imparatorundan arazi istediğini karşılığında 1 sığır derisinin kaplayacağı kadar kadar yer sözü almasına deriyi ince ince kestirip kale yaptıracak kadar geniş bir alan elde ettiğini aktarmaktadır.

Rumeli hisarı mimarisi

Rumeli hisarı 3 büyük kule, 1 küçük kule, 13 küçük gözetleme kulesi ve bu kuleler arasındaki duvarlardan oluşmakta, surlar Hisarbahçe, dizdar ve dağ kapısı gibi 5 büyük kapıdan geçit vermektedir. Büyük kuleler adlarını kendini inşa ettiren

Denizden görünüm

paşalardan almış olup, silindir formundaki 9 katlı Saruca Paşa Kulesi’nin yüksekliği 28 m, çapı 23.30 m, duvar kalınlığı 7 m, oniki köşeli ve 9 katlı Halil Paşa Kulesi’nin yüksekliği 22 m, çapı 23.30 m, duvar kalınlığı 6.5 m, 8 katlı Zağanos Paşa Kulesi’nin yüksekliği 21 m, çapı 26.70 m, duvar kalınlığı 5.70 m olup, bu kuleleri birleştiren sağlam duvarlar üzerinde seğirmi yo

Rumeli Hisarı’nda film çekimi, 1955

llar bulunmaktadır.

Boğazkesen Hisarı

II. Mehmet, 400 yeniçerilik bir birliği yerleştirdiği hisara Firuz Ağa’yı komutan olarak atarken boğazndan izinsiz ve vergi ödemeden hiçbir geminin geçmemesini buyırmuştur. Rumeli Hisarı yapımından hemen sonra kendisine verilen

Boğazkesen” adını haklı çıkarırcasına Deniz kenarındaki Halil Paşa kulesine yerleştirilen toplar sayesinde Boğaz’a izinsiz bir Venedik gemisini batırmıştır. 1460, 1509 ve 1464 depremlerinin hemen ardından ayrca 1773 ve 1794’te onarım gören yapı 17. Yüzyıldan itibaren özellikle savaş tutsakları için hapishane olarak kullanılmış, II. Mahmud döneminden itibaren askeri önemini yitirmiştir. Rumeli Hisarı Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın emriyle 16 Mayıs 1953-22 Mayıs 1958 tarihleri arasında restore edilmiş ve 1960’dan itibaren müze haline dönüştürülmüştür.

Rumeli Hisarı’nın içindeki evler (Albert Khan Arşivi, 9 Haziran 1913)
Rumeli Hisarı Giriş, Giriş Ücreti, Hisarın Açık Olduğu Gün ve Saatler, Ziyaret Saatleri

Çarşamba günleri hariç her gün Yaz Mevsimlerinde (15 Nisan – 2 Ekim) 09:00–19:00 Kış Mevsiminde (3 Ekim – 14 Nisan) 09:00–17:00 saatleri arasında açıktır. Hisarlar Müzesine Giriş Ücreti 10 TL’dir. Hisarlar Müzesini bir yıl boyunca Müzekart+ ile ise sınırsız ziyaret edebilirsiniz.

Adres     : Yahyakemal Cad. No.42 34470 Rumelihisarı-Sarıyer / İSTANBUL

E-posta  : hisarlarmuzesi@kultur.gov.tr

Tel         : +90 (212) 263 53 05, +90 (212) 265 04 10

Denizden görünüm

Rumeli Hisarı Hakkında Özet Bilgi

Hisarın içindeki evler (Albert Khan Arşivi, 9 Haziran 1913)
Kim Yaptırdı?

1462’de Fatih Sultan Mehmet yaptırmıştır.

Nerede?

İstanbul’un Sarıyer ilçesinde Yahya Kemal Caddesi üzerinde bulunuyor

Nasıl Gidilir?

Hisar’a Rumeli Hisarı otobüs durağı, Aşiyan otobüs durağı, Rumeli hisar üstü otobüs durağı, Boğaziçi üniversitesi istasyonu metro durağı ile ayrıca Etiler metro istasyonu metro durağı aracılığı ile Rumeli Hisarına ulaşabilirsiniz.

Rumali Hisarı’nın Diğer İsimleri Nelerdir?

Fatih vakfiyelerinde Kulle-i Cedide, Neşri tarihinde Yenice Hisar,  Kemalpaşazade, Aşıkpaşazade ve Nişancı tarihlerinde ise Boğazkesen Hisarı olarak anılmaktadır.

Rumelihisarı tepesinin en eski fotoğrafında 1863 tarihli Robert College henüz ortada yok!
View of Rumeli Hisarı with Robert College of Istanbul, left & Nafi Baba Dervish Lodge and Martyrs' Cemetery (Şehitlik Dergahı), top right (today all in Boğaziçi University South Campus) anon 📷 1870-1900
Rumelihisarı ve Robert College (Günümüzde Boğaziçi Üniversitesi Güney kampüsü), Nafi Baba Degahı (Şehitlik Dergahı), 1870-1900